Papers by Ana Vitanova Ringaceva
Савремена српска фолклористика XIII, 2024
Видеото донесе големи промени во начинот на регистрирање на
фолклорните материјали, нивното зачув... more Видеото донесе големи промени во начинот на регистрирање на
фолклорните материјали, нивното зачувување и дигитализацијата.
Тоа ја олесни работата на собирачите и истражувачите, но и на
научниците-фолклористи кои имаат можност постојано да им се
навраќаат на видео-снимките и да ги анализираат различните аспекти на фолклорниот материјал. Дигитализацијата на фолклорните материјали е клучна во време на технолошка револуција, пред сѐ за олеснување на научно-истражувачката дејност на фолклорот, но и за негово собирање и афирмација. Дигиталните уреди, особено паметните телефони со своите перформанси овозможуваат различни фолклорни материјали да се снимаат но и да се прикажуваат во реално време. Она за што порано беа потребни седмици, месеци и години работа, сега е прашање на минути во кои можат да се реализираат десетици операции вклучително и формирање посебни онлајн бази со собрани видео материјали. Во овој труд ќе ги анализираме токму позитивните аспекти на видеото и неговата улога во унапредувањето на фолклористичките истражувања.
Резиме:
Видео, као запис дигиталног фолклора, омогућава не само очување изворних фолклорних форми, већ и стварање нових уз помоћ неограничених могућности дигиталних алата и интернет простора. Он не само да дигитализује и преноси фолклор већ је и основа за многа научна истраживања упоредном методом
заснованом управо на различитим видео снимцима одређених фолклорних обичаја и догађаја.
Видео представља драгоцену фолклорну архиву, али и средство које ће помоћи у популаризацији различитих фолклорних догађаја и материјала. Занимљивост видеа, лака доступност и могућност широке дистрибуције отварају нове могућности за афирмацију и проучавање фолклора.
Савремена српска фолклористика XIII , 2024
Епската народна поезија е единствениот документ кој сведочи
за Турунџула Каравлашки, автохтон епс... more Епската народна поезија е единствениот документ кој сведочи
за Турунџула Каравлашки, автохтон епски јунак, за кој се пее во
Струмица и околината. Постоењето на овој епски јунак се наоѓа
некаде меѓу историјата и фикцијата, за што говори и неговото име
кое има своја семантичка вредност во однос на неговото можно
потекло и локализација. Епските песни за Турунџула Каравлашки ја
следат матрицата на јуначката епска песна, со мали исклучоци. Во
основата на песната за овој јунак е мотивот „грабнување невестаˮ кој
се среќава како оска на секоја од песните собрани во книгата на Иван
Котев. Во недостаток на историски прототекст за ликот на Турунџула
Каравлашки или каков било запис поврзан со неговото име, во науката
се отвора простор за негова споредба со епските јунаци од типот
Марко Крале, Момчило Војвода, Болен Дојчин и сл. Парадигмата
„jунак граба невестаˮ се простира во песните од јуначкиот епос во кои
централен лик е Турунџула Каравлашки. Во овој труд ќе направиме
обид за расветлување на мотивот во песните за епски јунак кој е
најмалку познат во балканскиот и јужнословенскиот јуначки корпус,
а останал да живее во локалната поетска традиција во југоисточниот
дел на Македонија.
Резиме
На свом путу историзације, мотив Турунџуле Каравлашког у епској песми о њему сачувао је митолошке и архаичне црте. Епска песма је на свом развојном путу кроз време уградила слојеве митолошких слика, сижеа, епских формула које су једноставно биле основа или матрица за разгранавање датог мотива. Епске песме са митом о јуначком браку смештене су у модел песама у којима се чувају рудименти обредних свадбених форми. Из корпуса македонских епских народних песама, песме са овим мотивом чувају елементе античког ритуала у чијој је суштини иницијацијски модел.
15TH INTERNATIONAL CONFERENCE ON EDUCATION AND NEW LEARNING TECHNOLOGIES PALMA (SPAIN) 3RD-5TH OF JULY, 2023 ISBN: 978-84-09-52151-7 ISSN: 2340-1117, 2023
The intellectual property rights of the contents of the publication are the sole property of IATE... more The intellectual property rights of the contents of the publication are the sole property of IATED Academy and therefore the reproduction, distribution, public disclosure, transformation, or any other activity that can be carried out with the contents of its proceedings is forbidden, without written consent from IATED Academy.
Тематски зборник САВРЕМЕНА СРПСКА ФОЛКЛОРИСТИКА XII, 2023
Далечната 1970 година Македонскиот институт за фолклор ќе
направи мрежа од „дописници“ или сорабо... more Далечната 1970 година Македонскиот институт за фолклор ќе
направи мрежа од „дописници“ или соработници, кои ќе прибираат
изворни фолклорни материјали од различни делови на Македонија.
Визионерството на еден таков подвиг ќе се види децении подоцна во делото на еден од најистрајните, но и највредни собирачи на фолклор во Македонија и Југоисточна Европа. Иван Котев не само што почнал да запишува, туку и го дешифрирал, го проучувал, издавал, но и истражувал фолклорот на Македонците во Југоисточниот дел на земјата и пошироко, во балкански контекст. Она што низ својата научно-истражувачка и собирачка дејност го правел изминатите пет децении е сериозен влог во балканската фолклористика. Котев низ годините презентирал свои трудови на голем број меѓународни симпозиуми и конференции, а меѓу нив особено вреди да се спомне неговата улога во поврзувањето на фолклорот и истражувањата меѓу Македонија и Србија. Во овој труд, тргнувајќи од аналитичко-фактографскиот пристап ќе се обидеме да ја прикажеме неговата дејност и начинот на кој тој го поврзува фолклорот во двете земји.
Клучни зборови: фолклор, Котев, собирач, Македонија, Србија, Балкан
ЗБОРНИК на трудови [Електронски извор] / Шестата меѓународна научна конференција ФИЛКО филологија, култура, и образование, 18-19 октомври 2021 ISBN 978-608-244-871-8, 2022
Во овој труд ќе се обидеме да ги предочиме спецификите на јуручкото население во Македонија, како... more Во овој труд ќе се обидеме да ги предочиме спецификите на јуручкото население во Македонија, како посебен ентитет, кој повеќе од единаесет века успева да ги задржи најзначајните карактеристики на својот идентитет и култура. Јуруците, по потекло
номадско турско население, до денес живеат со една нога во расчекор, секогаш подготвени да поминат на некое друго, за нив посигурно место, каде ќе можат да живеат во склад со својата традиција и своите морални и етички начела. Затоа, не е
за изненадување што голем број Јуруци од штипските, радовишките, струмичките, валандовските и дојранските села се враќаат кон својата прататковина-Турција. Јуруците, освен Абориџините во Австралија и Амишите во Америка, се најверојатно единствените народи кои својата култура ја чуваат негибната со векови, иако во нивна непосредна околина светот се менува под влијание на технолошките и цивилизациските текови.
Клучни зборови: Јуруци, идентитет, култура
In this work we will try to see the specifics of the Yuruk population in Macedonia, as a separate entity, which for more than 11 centuries manages to maintain the most important features of its identity and culture. The Yuruks, of nomadic Turkish origin, still live with one
foot in the gap, always ready to move to another, safer place for them, where they can live in accordance with their tradition and their moral and ethical principles. Therefore, it is not surprising that many Yuruks from Stip, Radovish, Strumica, Valandovo and Dojran villages are returning to their homeland - Turkey. The Yuruks, apart from the Aborigines in Australia and the Amish in America, are probably the only peoples who have kept their culture intact for centuries, although the world arround them is changing under the influence of technological
and civilizational trends.
Keywords: Yuruks, identity, culture
Education and New Developments 2024 Volume 1 Edited by Mafalda Carmo ISSN (electronic version): 2184-1489, 2024
Phrasemes with a zoonymic component represent a very significant segment in the phraseological fu... more Phrasemes with a zoonymic component represent a very significant segment in the phraseological fund of a language. The term zoonym is actually a general noun that is used to name an animal. However, zoonyms
as lexical components have the ability to connect with another lexeme within the phraseme. When such linking takes place, the zoonym loses its basic lexical meaning. With that, the zoonym no longer denotes a specific animal, but acquires a new function. The zoonym becomes a metaphor, the breakdown of which leads to the discovery of certain character traits, mental characteristics, external characteristics, or emotional states that relate to man. Such properties of zoonyms speak of their high productivity in the formation of phraseological units. Zoonyms very easily become an integral part of young people's speech, especially in everyday colloquial communication. Following these, we detected several phraseological
compositions in which a zoonym is used, with the aim of indicating some characteristic of the one to whom the phraseological unit is addressed. The use of zoonyms in phrasemes often initiates direct or indirect
speech in which hate can be recognized. Being aware that hate speech is becoming a common occurrence in language communication (oral or written), we did research involving students. The research gave solid
results that in the future can be an impetus for deeper research on this topic.
Keywords: Zoonyms, phraseological units, young people, hate speech
Зборник на трудови од меѓународна научна конференција, 2023
Ацо Шопов, еден од поетите-фиданки што ја најавија повоената македонска поетска пролет. Четири де... more Ацо Шопов, еден од поетите-фиданки што ја најавија повоената македонска поетска пролет. Четири децении по своето физичко заминување, тој сè уште е еден од најчитаните, но и најцитираните македонски поети. Покрај значајниот поетски опус, актуелни до денес се и неговите размисли, ставови и идеи за литературата, културата и уметноста воопшто. Разгледувајќи ги неговите интервјуа, есеи, куси записи, се издвојува јасната визија што тој ја имал за развојот на македонската уметност во рамките на тогашната југословенска, но и пошироко, европска и светска уметност и култура. "Креативното лутање" на Ацо Шопов ни открива поет кој ја пронашол својата поетика. Кој длабоко и суштински навлегол не само во литературата, туку низ своите книжевни размисли темелно ја анализирал и целокупната општествено-политичка ситуација што недвојбено се одразувала во секој аспект на живеењето, па и во книжевноста. Шопов се занимавал со естетиката на поезијата, но и со пораките што песната ги носи и треба да ги донесе и со економските причини кои овозможуваат или оневозможуваат издавање на македонска литература. Во овој труд ќе ги анализираме литературните гледишта на поетот изразувани во многубројните статии и интервјуа, но и низ неговата поезија.
Aco Šopov, one of the young poets who announced the post-war Macedonian poetic spring. Four decades after his physical death, he is still one of the most read and quoted Macedonian poets. In addition to his significant poetic oeuvre, his thoughts, attitudes and ideas about literature, culture and art in general are still relevant today. Examining his interviews, essays, short writings, the clear vision he had for the development of
Macedonian art within the framework of the then Yugoslav, but also more widely, European and world art and culture stands out. “Creative Wandering” by Aco Šopov reveals to us a poet who found his poetics, who deeply and fundamentally penetrated not only into literature, but through his literary thoughts thoroughly analyzed the entire socio-political
situation that was undoubtedly reflected in every aspect of life, including in literature. Šopov dealt with the aesthetics of poetry, but also with the messages that the poem brings and should bring, and with the economic reasons that make it possible or impossible to publish Macedonian literature. In this paper we will analyze the literary views of the poet
expressed in numerous articles and interviews, but also through his poetry.
Keywords: Aco Šopov, poetry, attitude, literature, point of view.
Македонски фолклор 81, 2022
Архаичните родовски традиции нашле свое место во
фолклорот и по сите поминати фази на модификации... more Архаичните родовски традиции нашле свое место во
фолклорот и по сите поминати фази на модификации останале нивни реликти. Анализирајќи ги фазите на развој на сродничките врски, доаѓаме до најраспространетиот феномен кумство/побратимство, релација што има свој
заеднички култен образец во народната традиција. Кумството претставува институција во која две единки или групи влегуваат во содејство заради исполнување на одредени обредно-ритуални практики, а неговите зачетоци се лоцираат длабоко во древноста. Истражувањата покажуваат дека терминот куме широко распространет во традицијата на јужнословенските народи и претставува институција позната уште во претхристијанско време. Во традицијата на јужнословенските народи сè уште стои жива сликата за кумот како лик, кој ги заслужува најголемите почести и длабока почит. За кумството како сродничка врска меѓу две индивидуи важи релацијата подреден –надреден. Во извонредно богатата собирачка актива на современиот македонски фолклорист Иван Котев, стои запишана волшебна приказна со наслов „Момчето шо служило двајсе и пет гудини вујник“. Покрај многуте мотиви што ги содржи приказната, мотивот „смртта како кума“ посебно го привлече нашето внимание. Во трудот ќе направиме подробна опсервација на мотивот како архаичен реликт што се видоизменувал низ времето за, на крајот, да се прилагоди на христијанската традиција и како таков останува во фолклорот
Македонски фолклор Issue No. LIV/84, 2023
Апстракт: Колективното паметење има свој континуитет низ времето бидејќи се пренесува низ каналит... more Апстракт: Колективното паметење има свој континуитет низ времето бидејќи се пренесува низ каналите на усната и на писмената традиција, а во последните два века-и преку современите технолошки откритија. Како интегрален дел од македонската обредна традиција се и ритуалните игри на русалиите-машки обредни поворки. Русалиските игри, како нераскинлив дел од македонската народна традиција, денес претставуваат усни и пишани сведоштва на генерациите пред нас (од Шапкарев, па до денес). Тие, во колективната меморија, остануваат да постојат како обреди што ги обединува една единствена цел: да се заштити заедницата од злото, да се обезбеди плодородие и здравје за болните. Иако денес опстојуваат само како културноуметнички изведби, сепак, благодарение на развојот на техниката и на технологијата, во средината на XX век, се направени првите документарни записи снимени директно на терен, во време кога игрите сѐ уште живееле, особено во Гевгелиско-валандовскиот Регион и во с. Секирник, во околината на Струмица. Видеозаписите за русалиските обредни игри во Македонија денес претставуваат најбогатиот извор на драгоцени податоци за една традиција што одамна не постои во својата изворна форма. Поставеноста на учесниците, движењата на телото, гестикулациите и емоциите стануваат видливи и за публиката, која никогаш не ги засведочила ваквите обредни игри наживо. Благодарение на филмот, како медиум, и на дигиталните медиуми денес, традицијата се архивира за да остане трајно на показ на идните генерации.
САВРЕМЕНА СРПСКА ФОЛКЛОРИСТИКА XII, 2023
Далечната 1970 година Македонскиот институт за фолклор ќе
направи мрежа од „дописници“ или сорабо... more Далечната 1970 година Македонскиот институт за фолклор ќе
направи мрежа од „дописници“ или соработници, кои ќе прибираат
изворни фолклорни материјали од различни делови на Македонија.
Визионерството на еден таков подвиг ќе се види децении подоцна во делото на еден од најистрајните, но и највредни собирачи на фолклор во Македонија и Југоисточна Европа. Иван Котев не само што почнал да запишува, туку и го дешифрирал, го проучувал, издавал, но и истражувал фолклорот на Македонците во Југоисточниот дел на земјата и пошироко, во балкански контекст. Она што низ својата научно-истражувачка и собирачка дејност го правел изминатите пет децении е сериозен влог во балканската фолклористика. Котев низ годините презентирал свои трудови на голем број меѓународни симпозиуми и конференции, а меѓу нив особено вреди да се спомне неговата улога во поврзувањето на фолклорот и истражувањата меѓу Македонија и Србија. Во овој труд, тргнувајќи од аналитичко-фактографскиот пристап ќе се обидеме да ја прикажеме неговата дејност и начинот на кој тој го поврзува фолклорот во двете земји.
Савремена српска фолклористика XII Тематски зборник радова, 2023
Прикриените манифестации на сексуалноста, најприродно излегуваат на површина во форма на поетски ... more Прикриените манифестации на сексуалноста, најприродно излегуваат на површина во форма на поетски или прозен запис, анегдота, поговорка, пословица, брзозборка и сл. Најизрезената карактеристика на еротскиот фолклор е опсценоста, специфичен код на изразување на сексуалниот порив, што човекот природно го поседува. Еротското како културен феномен опфаќа најразлични обичаи, прописи, забрани, кодови кои се амбивалентно поставени во однос на природното и културолошкото. Слушањето и пеењето еротски песни претставува чин на спознавање, кој упатува на најдлабоките слоеви на човековото постоење. Песните со еротски мотиви всушност претставуваат слика на т. н. праакт на создавањето и обновата на поредокот. Артикулацијата на половото општење била сосема природна состојба во перцепцијата на нашите предци. Голото човечко тело не се вулгаризирало, напротив, се славело и околу него се развила цела обредна практика
во насока на обезбедување плодност. Половиот однос значел сигурно потомство, но и поттикнување на природата да биде плодородна. Еротиката и хуморот се во заемна симбиоза и тие се дел од обредот којшто има магиска функција, при комуникацијата со сакралниот свет и ритуалниот допир со митскиот предок. Играта, танцот, магијата, симболиката на Месечината и лиминалното време во народните песни со еротски мотиви, ќе бидат во фокусот на нашето истражување, преку примери од собирачката дејност на македонските и српските собирачии фолклористи, Иван Котев и Вук Караџиќ.
Предмет на истражување на овој Проект се можностите за евалуација на наставниот процес во високот... more Предмет на истражување на овој Проект се можностите за евалуација на наставниот процес во високото образование, во наставата по јазик и книжевност. Ќе се истражуваат различни видови евалуациски постапки, со цел да се утврди остварливоста на целите и задачите на наставата и учењето, кои се трансформираат во квалитативни и квантитативни промени во развојот на студентите. Евалуацијата ќе се одвива и во самиот процес на учењето, како и на крајот, како завршна фаза во процесот на наставата, односно ќе се спроведе формативно и сумативно оценување на постигнувањата и на студентите и на нивните наставници. Наставниците го евалуираат наставниот процес за да го определат нивото на успешност на својата наставна пракса и да ги споредат своите наставнички вештини со вештините на своите колеги. Со евалуација на наставата се следи и процесот на реализација на новите курсеви по одделни студиски програми, а од студентите се добиваат непосредни информации за тоа што навистина мислат за самиот курс. П...
KNOWLEDGE - International Journal
The original corpus of the linguistic material for this paper are the Grimm Brothers’ tales, in o... more The original corpus of the linguistic material for this paper are the Grimm Brothers’ tales, in original inGerman and translated into Macedonian, English and Italian. The indicated phraseologisms are widely used today inboth languages, which only proves their fluency in modern language trends. The basic criterion for classificationrefers to the phraseologisms that are related to the main character in the fairy tale, i.e., the hero who goes through hisown initiation journey. In this paper the focus shifts to the two heroines in the fairy tales "Snow White" and"Cinderella" who have the common status of "innocently persecuted heroines". The tales "Snow White" and"Cinderella" are the two most famous tales by the Brothers Grimm. Jakob and Wilhelm Grimm's interest in Germanfairy tales began in 1812 with the publication of Kinder - und Hausmärchen ("Children's and Household Tales").The fairy tales "Snow White" (S...
Илузорна е помислата дека со едно читање сте успеале да ја дофатите и зауздате мислата на поетот.... more Илузорна е помислата дека со едно читање сте успеале да ја дофатите и зауздате мислата на поетот. Ерудицијата на Барбаровски е толку богата, што му дозволува да ги гради песните на еден таков поттекст, чие дешифрирање го носи читателот до сферите на филозофско толкување на симболите. Стиховите на Барабаровски нужно бараат едуциран читател, читател кој атомите на сопствената ерудиција ќе ги вгради во разоткривањето на суштината на поетските симболи. Насловот на стихозбирката „Струпки“ на прво читање загатнува многу асоцијации и дозволува субјективен пристап на толкувачот
Истражувањето на шаманизмот е значаен сегмент од проучувањето на религиозното искуство на древнио... more Истражувањето на шаманизмот е значаен сегмент од проучувањето на религиозното искуство на древниот човек, бидејќи голем број шамански елементи се среќаваат во различни облици на архаичните облици на религија. Да се откријат такви нишки на поврзување во македонскиот и рускиот фолклор, значи да се истражуваат остатоците од примитивни верувања и техники кои се во суштина шаманистички. Иако се среќаваат во многу култури и религии, сепак во фолклорт на словенскиот свет има реликти кои во суштина се вклопуваат во универзалната матрица на шаманистичката митологија. Легендите и народните приказни, како оригинални фолклористички единици, ќе бидат солиден апликативен материјал за докажување на поставената тез
„Не треба шум да се крева, туку темелно да се гради“(По повод: „Македонските лингвисти“, том I и II, од Иван Глигоровски, авторско издание, Скопје, 2019)
Во книгата „Македонските лингвисти“ Иван Глигоровски дава сеопфатен пристап кон ликот и делото на... more Во книгата „Македонските лингвисти“ Иван Глигоровски дава сеопфатен пристап кон ликот и делото на нашите врвни лингвисти, посочувајќи дека редоследот го направил строго водејќи се од времето на снимање на емисиите, а никако според величината на соговорникот. Книгата поседува богатство на материјали, фактографски единици, лични искажувања на самите лингвисти, но и посочува научни трудови, строго посветени на проучувањата на македонската наука за јазикот и литературата.Двотомното издание опфаќа личности кои одиграле клучна улога во развојот, подемот и афирмацијата на македонската лингвистика во светски рамки, но и помлади научници чија работа допрва ќе се вреднува. Тоа се луѓе кои се одликуваат со рационален став за насоката во која треба да оди развојот на македонскиот јазик, литература и култура
Собирањето на народната песна и нејзиното вдомување во едно посебно издание е потфат со големо зн... more Собирањето на народната песна и нејзиното вдомување во едно посебно издание е потфат со големо значење, како во културолошки така и во национален контекст. Во народната песна е опеано минатото на еден народ, една опена историја која раскажува безброј приказни за животот и судбините на луѓето.Собирачите на македонското народно творештво го зачувале од заборав нашето најголемо богатство и ги поставиле цврстите темели на нашата опстојба.Активната собирачка дејност во дослух со архивското истражување, се темелите врз кои авторот Иван Котев години наназад ја негува и гаи својата идеја за Струмица во народната песна
Поетот Иван Василевски направил успешен обид христијанскиот култ да го врами и поетски обликува в... more Поетот Иван Василевски направил успешен обид христијанскиот култ да го врами и поетски обликува во најсложената стихувана форма, поемата. Да се создава поемата како специфичен лирско-епски вид, значи да се биде ерудит, да се познава литературата од аспект на литерарноста и таа да биде во функција на откривање на вистинската вредност на зборот. Да се поетизира ранохристијанскиот култ, значи да се устрои по правилата на современиот, модерен поетски дискурс. Иван Василевски ја устројува поемата во тристишија комбинирани по пет во една песна, вкупно 15 песни со по 15 стихови. Фасцинацијата на поетот од подвигот на светителите, во поемата блеснува како химнична похвала за нивните лик и дело
Оваа поезија бара камерна сцена, инти-мен простор низ кој би циркулирала и повторно како ехо би с... more Оваа поезија бара камерна сцена, инти-мен простор низ кој би циркулирала и повторно како ехо би се вратила да ја вознемирува рамнодушноста на читате-лите. Така е бидејќи и таа самата Ѝ при-паѓа на таа сцена, на сцената на животот на која се сакаме и мразиме, на која во-диме љубов, на која сме верни и невер-ни, љубени и љубовници, жени, дами и госпоѓи. Нагласувањето на женскиот принцип (не е од феминистички побуди на критичарот), е секако во функција на потребата да се издели оваа поезија како парче од целината која се нарекува женско поетско писмо
Во народната демонологија на македонскиот и српскиот народ се среќаваат верувања во натприродни с... more Во народната демонологија на македонскиот и српскиот народ се среќаваат верувања во натприродни суштества или демони кои биле дел од магиско-религиските практики на луѓето.Фолклористиката бележи важни укажувања во кои централно место им се отстапува на природните непогоди кои кај луѓето создавале чувство на страв и несигурност.На просторот на Балканот посебно внимание привлекуваат две меѓусебно слични верувања, едното се однесува на човекот кој, благодарение на натприродната сила што ја поседува, може да изврши влијание врз атмосферските неприлики и да спречи појава на град, и другото, верување дека постои натприродно суштество кое има човечки особини и наликува на човек, а ја поседува истата моќ. Формирањето на демонски претстави и нивна материјализација во борбата за опстанок, било процес со кој човекот се обидувал да даде своја интерпретација на светот и она што го опкружув
Uploads
Papers by Ana Vitanova Ringaceva
фолклорните материјали, нивното зачувување и дигитализацијата.
Тоа ја олесни работата на собирачите и истражувачите, но и на
научниците-фолклористи кои имаат можност постојано да им се
навраќаат на видео-снимките и да ги анализираат различните аспекти на фолклорниот материјал. Дигитализацијата на фолклорните материјали е клучна во време на технолошка револуција, пред сѐ за олеснување на научно-истражувачката дејност на фолклорот, но и за негово собирање и афирмација. Дигиталните уреди, особено паметните телефони со своите перформанси овозможуваат различни фолклорни материјали да се снимаат но и да се прикажуваат во реално време. Она за што порано беа потребни седмици, месеци и години работа, сега е прашање на минути во кои можат да се реализираат десетици операции вклучително и формирање посебни онлајн бази со собрани видео материјали. Во овој труд ќе ги анализираме токму позитивните аспекти на видеото и неговата улога во унапредувањето на фолклористичките истражувања.
Резиме:
Видео, као запис дигиталног фолклора, омогућава не само очување изворних фолклорних форми, већ и стварање нових уз помоћ неограничених могућности дигиталних алата и интернет простора. Он не само да дигитализује и преноси фолклор већ је и основа за многа научна истраживања упоредном методом
заснованом управо на различитим видео снимцима одређених фолклорних обичаја и догађаја.
Видео представља драгоцену фолклорну архиву, али и средство које ће помоћи у популаризацији различитих фолклорних догађаја и материјала. Занимљивост видеа, лака доступност и могућност широке дистрибуције отварају нове могућности за афирмацију и проучавање фолклора.
за Турунџула Каравлашки, автохтон епски јунак, за кој се пее во
Струмица и околината. Постоењето на овој епски јунак се наоѓа
некаде меѓу историјата и фикцијата, за што говори и неговото име
кое има своја семантичка вредност во однос на неговото можно
потекло и локализација. Епските песни за Турунџула Каравлашки ја
следат матрицата на јуначката епска песна, со мали исклучоци. Во
основата на песната за овој јунак е мотивот „грабнување невестаˮ кој
се среќава како оска на секоја од песните собрани во книгата на Иван
Котев. Во недостаток на историски прототекст за ликот на Турунџула
Каравлашки или каков било запис поврзан со неговото име, во науката
се отвора простор за негова споредба со епските јунаци од типот
Марко Крале, Момчило Војвода, Болен Дојчин и сл. Парадигмата
„jунак граба невестаˮ се простира во песните од јуначкиот епос во кои
централен лик е Турунџула Каравлашки. Во овој труд ќе направиме
обид за расветлување на мотивот во песните за епски јунак кој е
најмалку познат во балканскиот и јужнословенскиот јуначки корпус,
а останал да живее во локалната поетска традиција во југоисточниот
дел на Македонија.
Резиме
На свом путу историзације, мотив Турунџуле Каравлашког у епској песми о њему сачувао је митолошке и архаичне црте. Епска песма је на свом развојном путу кроз време уградила слојеве митолошких слика, сижеа, епских формула које су једноставно биле основа или матрица за разгранавање датог мотива. Епске песме са митом о јуначком браку смештене су у модел песама у којима се чувају рудименти обредних свадбених форми. Из корпуса македонских епских народних песама, песме са овим мотивом чувају елементе античког ритуала у чијој је суштини иницијацијски модел.
направи мрежа од „дописници“ или соработници, кои ќе прибираат
изворни фолклорни материјали од различни делови на Македонија.
Визионерството на еден таков подвиг ќе се види децении подоцна во делото на еден од најистрајните, но и највредни собирачи на фолклор во Македонија и Југоисточна Европа. Иван Котев не само што почнал да запишува, туку и го дешифрирал, го проучувал, издавал, но и истражувал фолклорот на Македонците во Југоисточниот дел на земјата и пошироко, во балкански контекст. Она што низ својата научно-истражувачка и собирачка дејност го правел изминатите пет децении е сериозен влог во балканската фолклористика. Котев низ годините презентирал свои трудови на голем број меѓународни симпозиуми и конференции, а меѓу нив особено вреди да се спомне неговата улога во поврзувањето на фолклорот и истражувањата меѓу Македонија и Србија. Во овој труд, тргнувајќи од аналитичко-фактографскиот пристап ќе се обидеме да ја прикажеме неговата дејност и начинот на кој тој го поврзува фолклорот во двете земји.
Клучни зборови: фолклор, Котев, собирач, Македонија, Србија, Балкан
номадско турско население, до денес живеат со една нога во расчекор, секогаш подготвени да поминат на некое друго, за нив посигурно место, каде ќе можат да живеат во склад со својата традиција и своите морални и етички начела. Затоа, не е
за изненадување што голем број Јуруци од штипските, радовишките, струмичките, валандовските и дојранските села се враќаат кон својата прататковина-Турција. Јуруците, освен Абориџините во Австралија и Амишите во Америка, се најверојатно единствените народи кои својата култура ја чуваат негибната со векови, иако во нивна непосредна околина светот се менува под влијание на технолошките и цивилизациските текови.
Клучни зборови: Јуруци, идентитет, култура
In this work we will try to see the specifics of the Yuruk population in Macedonia, as a separate entity, which for more than 11 centuries manages to maintain the most important features of its identity and culture. The Yuruks, of nomadic Turkish origin, still live with one
foot in the gap, always ready to move to another, safer place for them, where they can live in accordance with their tradition and their moral and ethical principles. Therefore, it is not surprising that many Yuruks from Stip, Radovish, Strumica, Valandovo and Dojran villages are returning to their homeland - Turkey. The Yuruks, apart from the Aborigines in Australia and the Amish in America, are probably the only peoples who have kept their culture intact for centuries, although the world arround them is changing under the influence of technological
and civilizational trends.
Keywords: Yuruks, identity, culture
as lexical components have the ability to connect with another lexeme within the phraseme. When such linking takes place, the zoonym loses its basic lexical meaning. With that, the zoonym no longer denotes a specific animal, but acquires a new function. The zoonym becomes a metaphor, the breakdown of which leads to the discovery of certain character traits, mental characteristics, external characteristics, or emotional states that relate to man. Such properties of zoonyms speak of their high productivity in the formation of phraseological units. Zoonyms very easily become an integral part of young people's speech, especially in everyday colloquial communication. Following these, we detected several phraseological
compositions in which a zoonym is used, with the aim of indicating some characteristic of the one to whom the phraseological unit is addressed. The use of zoonyms in phrasemes often initiates direct or indirect
speech in which hate can be recognized. Being aware that hate speech is becoming a common occurrence in language communication (oral or written), we did research involving students. The research gave solid
results that in the future can be an impetus for deeper research on this topic.
Keywords: Zoonyms, phraseological units, young people, hate speech
Aco Šopov, one of the young poets who announced the post-war Macedonian poetic spring. Four decades after his physical death, he is still one of the most read and quoted Macedonian poets. In addition to his significant poetic oeuvre, his thoughts, attitudes and ideas about literature, culture and art in general are still relevant today. Examining his interviews, essays, short writings, the clear vision he had for the development of
Macedonian art within the framework of the then Yugoslav, but also more widely, European and world art and culture stands out. “Creative Wandering” by Aco Šopov reveals to us a poet who found his poetics, who deeply and fundamentally penetrated not only into literature, but through his literary thoughts thoroughly analyzed the entire socio-political
situation that was undoubtedly reflected in every aspect of life, including in literature. Šopov dealt with the aesthetics of poetry, but also with the messages that the poem brings and should bring, and with the economic reasons that make it possible or impossible to publish Macedonian literature. In this paper we will analyze the literary views of the poet
expressed in numerous articles and interviews, but also through his poetry.
Keywords: Aco Šopov, poetry, attitude, literature, point of view.
фолклорот и по сите поминати фази на модификации останале нивни реликти. Анализирајќи ги фазите на развој на сродничките врски, доаѓаме до најраспространетиот феномен кумство/побратимство, релација што има свој
заеднички култен образец во народната традиција. Кумството претставува институција во која две единки или групи влегуваат во содејство заради исполнување на одредени обредно-ритуални практики, а неговите зачетоци се лоцираат длабоко во древноста. Истражувањата покажуваат дека терминот куме широко распространет во традицијата на јужнословенските народи и претставува институција позната уште во претхристијанско време. Во традицијата на јужнословенските народи сè уште стои жива сликата за кумот како лик, кој ги заслужува најголемите почести и длабока почит. За кумството како сродничка врска меѓу две индивидуи важи релацијата подреден –надреден. Во извонредно богатата собирачка актива на современиот македонски фолклорист Иван Котев, стои запишана волшебна приказна со наслов „Момчето шо служило двајсе и пет гудини вујник“. Покрај многуте мотиви што ги содржи приказната, мотивот „смртта како кума“ посебно го привлече нашето внимание. Во трудот ќе направиме подробна опсервација на мотивот како архаичен реликт што се видоизменувал низ времето за, на крајот, да се прилагоди на христијанската традиција и како таков останува во фолклорот
направи мрежа од „дописници“ или соработници, кои ќе прибираат
изворни фолклорни материјали од различни делови на Македонија.
Визионерството на еден таков подвиг ќе се види децении подоцна во делото на еден од најистрајните, но и највредни собирачи на фолклор во Македонија и Југоисточна Европа. Иван Котев не само што почнал да запишува, туку и го дешифрирал, го проучувал, издавал, но и истражувал фолклорот на Македонците во Југоисточниот дел на земјата и пошироко, во балкански контекст. Она што низ својата научно-истражувачка и собирачка дејност го правел изминатите пет децении е сериозен влог во балканската фолклористика. Котев низ годините презентирал свои трудови на голем број меѓународни симпозиуми и конференции, а меѓу нив особено вреди да се спомне неговата улога во поврзувањето на фолклорот и истражувањата меѓу Македонија и Србија. Во овој труд, тргнувајќи од аналитичко-фактографскиот пристап ќе се обидеме да ја прикажеме неговата дејност и начинот на кој тој го поврзува фолклорот во двете земји.
во насока на обезбедување плодност. Половиот однос значел сигурно потомство, но и поттикнување на природата да биде плодородна. Еротиката и хуморот се во заемна симбиоза и тие се дел од обредот којшто има магиска функција, при комуникацијата со сакралниот свет и ритуалниот допир со митскиот предок. Играта, танцот, магијата, симболиката на Месечината и лиминалното време во народните песни со еротски мотиви, ќе бидат во фокусот на нашето истражување, преку примери од собирачката дејност на македонските и српските собирачии фолклористи, Иван Котев и Вук Караџиќ.
фолклорните материјали, нивното зачувување и дигитализацијата.
Тоа ја олесни работата на собирачите и истражувачите, но и на
научниците-фолклористи кои имаат можност постојано да им се
навраќаат на видео-снимките и да ги анализираат различните аспекти на фолклорниот материјал. Дигитализацијата на фолклорните материјали е клучна во време на технолошка револуција, пред сѐ за олеснување на научно-истражувачката дејност на фолклорот, но и за негово собирање и афирмација. Дигиталните уреди, особено паметните телефони со своите перформанси овозможуваат различни фолклорни материјали да се снимаат но и да се прикажуваат во реално време. Она за што порано беа потребни седмици, месеци и години работа, сега е прашање на минути во кои можат да се реализираат десетици операции вклучително и формирање посебни онлајн бази со собрани видео материјали. Во овој труд ќе ги анализираме токму позитивните аспекти на видеото и неговата улога во унапредувањето на фолклористичките истражувања.
Резиме:
Видео, као запис дигиталног фолклора, омогућава не само очување изворних фолклорних форми, већ и стварање нових уз помоћ неограничених могућности дигиталних алата и интернет простора. Он не само да дигитализује и преноси фолклор већ је и основа за многа научна истраживања упоредном методом
заснованом управо на различитим видео снимцима одређених фолклорних обичаја и догађаја.
Видео представља драгоцену фолклорну архиву, али и средство које ће помоћи у популаризацији различитих фолклорних догађаја и материјала. Занимљивост видеа, лака доступност и могућност широке дистрибуције отварају нове могућности за афирмацију и проучавање фолклора.
за Турунџула Каравлашки, автохтон епски јунак, за кој се пее во
Струмица и околината. Постоењето на овој епски јунак се наоѓа
некаде меѓу историјата и фикцијата, за што говори и неговото име
кое има своја семантичка вредност во однос на неговото можно
потекло и локализација. Епските песни за Турунџула Каравлашки ја
следат матрицата на јуначката епска песна, со мали исклучоци. Во
основата на песната за овој јунак е мотивот „грабнување невестаˮ кој
се среќава како оска на секоја од песните собрани во книгата на Иван
Котев. Во недостаток на историски прототекст за ликот на Турунџула
Каравлашки или каков било запис поврзан со неговото име, во науката
се отвора простор за негова споредба со епските јунаци од типот
Марко Крале, Момчило Војвода, Болен Дојчин и сл. Парадигмата
„jунак граба невестаˮ се простира во песните од јуначкиот епос во кои
централен лик е Турунџула Каравлашки. Во овој труд ќе направиме
обид за расветлување на мотивот во песните за епски јунак кој е
најмалку познат во балканскиот и јужнословенскиот јуначки корпус,
а останал да живее во локалната поетска традиција во југоисточниот
дел на Македонија.
Резиме
На свом путу историзације, мотив Турунџуле Каравлашког у епској песми о њему сачувао је митолошке и архаичне црте. Епска песма је на свом развојном путу кроз време уградила слојеве митолошких слика, сижеа, епских формула које су једноставно биле основа или матрица за разгранавање датог мотива. Епске песме са митом о јуначком браку смештене су у модел песама у којима се чувају рудименти обредних свадбених форми. Из корпуса македонских епских народних песама, песме са овим мотивом чувају елементе античког ритуала у чијој је суштини иницијацијски модел.
направи мрежа од „дописници“ или соработници, кои ќе прибираат
изворни фолклорни материјали од различни делови на Македонија.
Визионерството на еден таков подвиг ќе се види децении подоцна во делото на еден од најистрајните, но и највредни собирачи на фолклор во Македонија и Југоисточна Европа. Иван Котев не само што почнал да запишува, туку и го дешифрирал, го проучувал, издавал, но и истражувал фолклорот на Македонците во Југоисточниот дел на земјата и пошироко, во балкански контекст. Она што низ својата научно-истражувачка и собирачка дејност го правел изминатите пет децении е сериозен влог во балканската фолклористика. Котев низ годините презентирал свои трудови на голем број меѓународни симпозиуми и конференции, а меѓу нив особено вреди да се спомне неговата улога во поврзувањето на фолклорот и истражувањата меѓу Македонија и Србија. Во овој труд, тргнувајќи од аналитичко-фактографскиот пристап ќе се обидеме да ја прикажеме неговата дејност и начинот на кој тој го поврзува фолклорот во двете земји.
Клучни зборови: фолклор, Котев, собирач, Македонија, Србија, Балкан
номадско турско население, до денес живеат со една нога во расчекор, секогаш подготвени да поминат на некое друго, за нив посигурно место, каде ќе можат да живеат во склад со својата традиција и своите морални и етички начела. Затоа, не е
за изненадување што голем број Јуруци од штипските, радовишките, струмичките, валандовските и дојранските села се враќаат кон својата прататковина-Турција. Јуруците, освен Абориџините во Австралија и Амишите во Америка, се најверојатно единствените народи кои својата култура ја чуваат негибната со векови, иако во нивна непосредна околина светот се менува под влијание на технолошките и цивилизациските текови.
Клучни зборови: Јуруци, идентитет, култура
In this work we will try to see the specifics of the Yuruk population in Macedonia, as a separate entity, which for more than 11 centuries manages to maintain the most important features of its identity and culture. The Yuruks, of nomadic Turkish origin, still live with one
foot in the gap, always ready to move to another, safer place for them, where they can live in accordance with their tradition and their moral and ethical principles. Therefore, it is not surprising that many Yuruks from Stip, Radovish, Strumica, Valandovo and Dojran villages are returning to their homeland - Turkey. The Yuruks, apart from the Aborigines in Australia and the Amish in America, are probably the only peoples who have kept their culture intact for centuries, although the world arround them is changing under the influence of technological
and civilizational trends.
Keywords: Yuruks, identity, culture
as lexical components have the ability to connect with another lexeme within the phraseme. When such linking takes place, the zoonym loses its basic lexical meaning. With that, the zoonym no longer denotes a specific animal, but acquires a new function. The zoonym becomes a metaphor, the breakdown of which leads to the discovery of certain character traits, mental characteristics, external characteristics, or emotional states that relate to man. Such properties of zoonyms speak of their high productivity in the formation of phraseological units. Zoonyms very easily become an integral part of young people's speech, especially in everyday colloquial communication. Following these, we detected several phraseological
compositions in which a zoonym is used, with the aim of indicating some characteristic of the one to whom the phraseological unit is addressed. The use of zoonyms in phrasemes often initiates direct or indirect
speech in which hate can be recognized. Being aware that hate speech is becoming a common occurrence in language communication (oral or written), we did research involving students. The research gave solid
results that in the future can be an impetus for deeper research on this topic.
Keywords: Zoonyms, phraseological units, young people, hate speech
Aco Šopov, one of the young poets who announced the post-war Macedonian poetic spring. Four decades after his physical death, he is still one of the most read and quoted Macedonian poets. In addition to his significant poetic oeuvre, his thoughts, attitudes and ideas about literature, culture and art in general are still relevant today. Examining his interviews, essays, short writings, the clear vision he had for the development of
Macedonian art within the framework of the then Yugoslav, but also more widely, European and world art and culture stands out. “Creative Wandering” by Aco Šopov reveals to us a poet who found his poetics, who deeply and fundamentally penetrated not only into literature, but through his literary thoughts thoroughly analyzed the entire socio-political
situation that was undoubtedly reflected in every aspect of life, including in literature. Šopov dealt with the aesthetics of poetry, but also with the messages that the poem brings and should bring, and with the economic reasons that make it possible or impossible to publish Macedonian literature. In this paper we will analyze the literary views of the poet
expressed in numerous articles and interviews, but also through his poetry.
Keywords: Aco Šopov, poetry, attitude, literature, point of view.
фолклорот и по сите поминати фази на модификации останале нивни реликти. Анализирајќи ги фазите на развој на сродничките врски, доаѓаме до најраспространетиот феномен кумство/побратимство, релација што има свој
заеднички култен образец во народната традиција. Кумството претставува институција во која две единки или групи влегуваат во содејство заради исполнување на одредени обредно-ритуални практики, а неговите зачетоци се лоцираат длабоко во древноста. Истражувањата покажуваат дека терминот куме широко распространет во традицијата на јужнословенските народи и претставува институција позната уште во претхристијанско време. Во традицијата на јужнословенските народи сè уште стои жива сликата за кумот како лик, кој ги заслужува најголемите почести и длабока почит. За кумството како сродничка врска меѓу две индивидуи важи релацијата подреден –надреден. Во извонредно богатата собирачка актива на современиот македонски фолклорист Иван Котев, стои запишана волшебна приказна со наслов „Момчето шо служило двајсе и пет гудини вујник“. Покрај многуте мотиви што ги содржи приказната, мотивот „смртта како кума“ посебно го привлече нашето внимание. Во трудот ќе направиме подробна опсервација на мотивот како архаичен реликт што се видоизменувал низ времето за, на крајот, да се прилагоди на христијанската традиција и како таков останува во фолклорот
направи мрежа од „дописници“ или соработници, кои ќе прибираат
изворни фолклорни материјали од различни делови на Македонија.
Визионерството на еден таков подвиг ќе се види децении подоцна во делото на еден од најистрајните, но и највредни собирачи на фолклор во Македонија и Југоисточна Европа. Иван Котев не само што почнал да запишува, туку и го дешифрирал, го проучувал, издавал, но и истражувал фолклорот на Македонците во Југоисточниот дел на земјата и пошироко, во балкански контекст. Она што низ својата научно-истражувачка и собирачка дејност го правел изминатите пет децении е сериозен влог во балканската фолклористика. Котев низ годините презентирал свои трудови на голем број меѓународни симпозиуми и конференции, а меѓу нив особено вреди да се спомне неговата улога во поврзувањето на фолклорот и истражувањата меѓу Македонија и Србија. Во овој труд, тргнувајќи од аналитичко-фактографскиот пристап ќе се обидеме да ја прикажеме неговата дејност и начинот на кој тој го поврзува фолклорот во двете земји.
во насока на обезбедување плодност. Половиот однос значел сигурно потомство, но и поттикнување на природата да биде плодородна. Еротиката и хуморот се во заемна симбиоза и тие се дел од обредот којшто има магиска функција, при комуникацијата со сакралниот свет и ритуалниот допир со митскиот предок. Играта, танцот, магијата, симболиката на Месечината и лиминалното време во народните песни со еротски мотиви, ќе бидат во фокусот на нашето истражување, преку примери од собирачката дејност на македонските и српските собирачии фолклористи, Иван Котев и Вук Караџиќ.
на шаманите можат да влијаат врз атмосферските појави, како и врз препознавањето на шаманистички елементи во танцот на русалиите. Се прави обид да се повлече паралела меѓу шаманските
ритуални обреди и лекувачкиот обреден комплекс на русалиите како шаманистичко терапевтско екстатично искуство. Истражувањето на шаманистичките елементи во наши локални рамки и разоткривањето на нивното директно влијание врз обичаите и верувањата кај македонскиот човек, треба да покаже дека се работи за универзален обреден комплекс, вграден во човековото духовно искуство.