0% found this document useful (0 votes)
33 views6 pages

Polity - Chapter 2 - Making of The Constitution

The document discusses the making of the Constitution of India, detailing significant events and dates from 1946 to 1949. It outlines the formation of the Constituent Assembly, the various drafts and discussions that took place, and the evolution of constitutional provisions. Key milestones, such as the adoption of the Constitution and changes in the assembly's composition, are highlighted.

Uploaded by

Prachiti Ghogale
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
33 views6 pages

Polity - Chapter 2 - Making of The Constitution

The document discusses the making of the Constitution of India, detailing significant events and dates from 1946 to 1949. It outlines the formation of the Constituent Assembly, the various drafts and discussions that took place, and the evolution of constitutional provisions. Key milestones, such as the adoption of the Constitution and changes in the assembly's composition, are highlighted.

Uploaded by

Prachiti Ghogale
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 6

BVa {df¶m§Mo

Audio+Visual Books Mahesh Shinde’s


^maVr¶ amÁ¶ì¶dñWm
R

DnyanadeeP
{‘i{dʶmgmR>r AcademY
FOR UPSC & MPSC

2. KQ>Zm {Z{‘©Vr
(Making of the Constitution)
g§{dYmZ g^m 1 br ~¡R>H$ - 9 {S>g|~a 1946
g§{dYmZ g^oV 389 gXñ¶ hmoVo.
KQ>Zm g{‘Vr Aܶj - S>m°. amO|ÐàgmX - 11 {S>g|. 1946
Cnmܶj ‘wIOu
{~«{Q>e àm§V 296 g§ñWmZmgmR>r 93

O. Zohê§$Zr ""C{Ôï>m§Mm R>amd ‘m§S>bm - 13 [S>g|~a 1946''


JìhZ©a AgUmè¶m 11 Mr’$ H${‘ímZa àm§V 4
àm§Vm‘YyZ 292 ({Xëcr, AO‘oa, Hw$J©,
R>amd pñdH¥$V Ho$bm - 22 OmZodmar 1947 ~cw{MñVmZ à˶oH$s EH$)

{~«{Q>e g§gXoV ‘m§S>bm - 4 Owb¡ 1947 Odmhabmb Zohé§Zr ^maVr¶ amîQ´>r¶ H$m±J«ogÀ¶m dVrZo
åhQ>bo.
 {~«{Q>e gaH$maZo n{hë¶m§XmM ^maVmMr KQ>Zm ‘w»¶V:
amÁ¶mZo Vmo ‘mݶ Ho$bm - 18 Owb¡ 1948 ^maVr¶m§Zr V¶ma H$amdr ho VËd 1940 À¶m bm°S>©
{bZ{bWJmo ¶m§À¶m "Am°JñQ> Am°’$a' Ûmao ‘mݶ Ho$bo.
 ñQ>°’$S>© {H«$ßg (1942) ¶m§À¶m ¶moOZoVrb VaVwXrZwgma
KQ>ZoMm A§{V‘ ‘gwXm ‘m§S>bm - 4 Zmoìh|. 1948
^maVr¶ amÁ¶KQ>Zm hr àm‘w»¶mZo ^maVr¶m§Zr V¶ma H$amdr ho
VÎd ‘mݶ H$aʶmV Ambo.
amÁ¶KQ>Zm ñdrH¥$V - 26 Zmoìh|. 1949  ^maVmMr XmoZ ñdm¶ËV XoemV {d^mJUr H$amdr d XmoZ
ñdV§Ì KQ>Zm g{‘Vr Agmì¶mV Ago ‘wñbr‘ brJMo åhUUo
Agë¶m‘wio ‘wñbr‘ brJZo {H«$ßg àñVmd ZmH$mabm Jobm.
KQ>Zm {Z{‘©Vr (Making of the Constitution)
 1946 ‘ܶo H°${~ZoQ> {‘eZ ^maVmV nmR>{dʶmV Ambo.
 1934 ‘ܶo E‘.EZ.am°¶ ¶m§Zr n{hë¶m§Xm KQ>Zm g{‘VrMr  H°${~ZoQ> {‘eZZo XmoZ KQ>Zm g{‘VtMr g§H$ënZm A‘mݶ
(Constituent Assembly) g§H$ënZm ‘m§S>br. Ho$br Am{U g§{dYmZ g^oÀ¶m {Z{‘©VrMr VaVwX Ho$cr
 {S>g|~a 1934 nmQ>Um A{YdoeZmV (INC) ^maVr¶ amîQ´>r¶
H$m§°J«ogZo A[YH¥$V[a˶m ^maVmÀ¶m amÁ¶KQ>ZoH$arVm KQ>Zm
KQ>Zm g{‘VrMr g§aMZm
g{‘VrÀ¶m {Z{‘©VrMr ‘mJUr Ho$br. (Structure of the Constituent Assembly)
 ""àm¡T> ‘Vm{YH$mamda {ZdSy>Z Amboë¶m KQ>Zm g{‘VrZo
H$moU˶mhr ~mø hñVjonm{edm¶ ñdV§Ì ^maVmÀ¶m amÁ¶  1946 ‘ܶo g§{dYmZ g^oMr / KQ>Zm g{‘VrMr ñWmnZm.
KQ>ZoMr {Z{‘©Vr Ho$br nm{hOo'' Ago ‘V 1938 ‘ܶo  93 OmJm g§ñWmZm§gmR>r (Princely State) hmo˶m.

4
BVa {df¶m§Mo
Mahesh Shinde’s R
Audio+Visual Books
DnyanadeeP
AcademY {‘i{dʶmgmR>r
^maVr¶ amÁ¶ì¶dñWm
FOR UPSC & MPSC

5
BVa {df¶m§Mo
Audio+Visual Books Mahesh Shinde’s
^maVr¶ amÁ¶ì¶dñWm
R

DnyanadeeP
{‘i{dʶmgmR>r AcademY
FOR UPSC & MPSC

 {~«{Q>e ^maVmgmR>r Agboë¶m 296 OmJm§n¡H$r 292 OmJm ""Eo{Vhm{gH$ C{Ôï>m§Mm R>amd KQ>Zm g{‘VrV ‘m§S>cm d hm
JìhZ©a Agboë¶m 11 àm§Vm‘YyZ ^amd¶mÀ¶m hmo˶m R>amd 22 OmZodmar 1947 amoOr ñdrH¥$V Ho$cm Jocm.
Am{U à˶oH$s 1 ¶mà‘mUo 4 OmJm Mma ‘w»¶ Am¶w³Vm§À¶m  ‘wpñb‘ brJZo ñdV§Ì nm{H$ñVmZMr ‘mJUr Ho$ë¶mZo brJMo
àm§Vm‘YyZ ^amd¶mÀ¶m hmo˶m. gXñ¶ ~¡R>H$sbm hOa amhÿ eH$bo ZmhrV.
 à˶oH$ à§mVmbm Am{U g§ñWmZmbm (N>moQ>¶m g§ñWmZm§À¶m  OoîR>V‘ gXñ¶ Agboë¶m S>m°. g{ƒXmZ§X {gÝhm ¶m§Mr
~m~VrV g§ñWmZm§À¶m JQ>mbm) ˶m§À¶m à‘mUmV OmJm {Xë¶m ’«$mÝgÀ¶m nÜXVrbm AZwgéZ g§{dYmZ g^oMo VmËnwaVo
OmUma hmo˶m. Aܶj åhUyZ {ZdS> Ho$br Jobr. Cnmܶj - ’«±$H$ A°ÝWmoZr
 gmYmaUnUo 10 bmI bmoH$g§»¶o‘mJo, EH$ gXñ¶.  11 {S>g|~a 1946 ¶m {Xder S>m°. amO|ÐàgmX Aܶj d
 g§{dYmZ g^oÀ¶m gXñ¶m§À¶m {ZdS>UwH$m Aà˶jnUo EH$b ha§oÐàgmX ‘wIOu (EM.gr.‘wIOu) ¶m§Mr Cnmܶj åhUyZ
g§H«$‘Ur¶ ‘VmÛmao à‘mUera à{V{ZYrËdmÀ¶m nÜXVrZo {ZdS> H$aʶmV Ambr.
(System of Proportional Representation by means of
 g§{dYmZ g^oMo KQ>ZmË‘H$ gëbmJma åhUyZ ~r.EZ.amd
the Single Transferable Vote) Ho$ë¶m Joë¶m. ¶m§Zm {Z¶w³V Ho$bo Jobo.
 ho gXñ¶ 1935 À¶m H$m¶X¶mZwgma, ZwH$˶mM ñWmnZ
H$aʶmV Amboë¶m àm§{VH$ H$m¶Xo‘§S>im§À¶m, gXñ¶m§H$Sy>Z g§{dYmZ g^oÀ¶m aMZoV ~Xb
(Changes in the Composition of Constituent Assembly)
{ZdSy>Z {Xbo OmVrb.
 gd© g‘wXm¶m§Zm à{V{ZYrËd {‘imdo ¶mgmR>r OmJm§Mo {d^mOZ
 "‘mD§$Q>~°Q>Z ¶moOZm' (3 OyZ 1947) À¶m AmYmamda 4
VrZ à‘wI JQ>m§‘ܶo erI, ‘wpñb‘ d gd© gmYmaU
Owb¡ 1947 bm {~«{Q>e g§gXoZo ^maVr¶ ñdmV§Í¶mMm H$m¶Xm
(General) Ago H$aʶmV Ambo.
 KQ>Zm g{‘VrgmR>r {~«{Q>e ^maVmÀ¶m àm§Vm‘Yrb 296 1947 bm {~«{Q>e g§gXoV ‘m§S>bm. ˶mbm 18 Owb¡ 1947
OmJm§gmR>r Owb¡ Am°JñQ> 1946 ‘ܶo {ZdS>UwH$m KoʶmV amoOr {~«Q>re amOmZo ‘mݶVm {Xbr.
Amë¶m. ¶m {ZdS>UwH$sV ^maVr¶ amîQ´>r¶ H$m±J«ogZo 208  ¶m H$m¶X¶mZwgma ^maV d nm{H$ñVmZ hr XmoZ ñdV§Ì amîQ´>o
(Dominions) {Z‘m©U H$aʶmV Ambr.d ˶m§Zm ñdV:Mr
OmJm qOH$ë¶m Va ‘wñbr‘ brJ 73 OmJm§da {dO¶r Pmbr,
amÁ¶KQ>Zm {Z‘m©Êm H$aʶmMo A{YH$ma {Xbo Jobo.
BVa JQ> d Anj C‘oXdmam§Zm 15 OmJm {‘imë¶m. na§Vw
 ˶mnyduM ~S>moXm, nQ>r¶mcm,aodm, {~H$mZoa,CX¶nya, Am{U
g§ñWmZm§Zr, KQ>Zm g{‘VrV gh^mJr Z hmoʶmMo R>a{dë¶mZo
O¶nya ¶m g§ñWm{ZH$m§À¶m à{V{ZYtZr 28 E{àb 1947amoOr
˶m§Zm {Xboë¶m 93 OmJm [aH$må¶m am{hë¶m.
g§{dYmZ g^o‘ܶo àdoe Ho$bm.
 KQ>Zm g{‘Vr ^maVmVrb bmoH$m§Zr àm¡T> ‘Vm{YH$mamZwgma
 Cd©[aV g§ñWm{ZH$m§À¶m (Princely States) à{V{ZYtZr d
à˶j nÜXVrZo {ZdS>bobr Zgbr Var KQ>Zm g{‘VrV qhXÿ,
^maVmVrb ‘wpñb‘ brJÀ¶m à{V{ZYtZr gwÜXm ‘mD§$Q>~°Q>Z
‘wñbr‘,erI, nmaer, A§°½bmo-B§{S>¶Z, ^maVr¶ {¼íMZ,
¶moOZm Omhra Pmë¶mZ§Va Amnmnë¶m OmJm {ZpíMV Ho$ë¶m.
AZwwgy{MV OmVr, AZwgyM{V O‘mVr, VgoM ¶m KQ>H$mVrb
‘{hbm ¶m ^maVr¶ g‘mOmVrb gd© KQ>H$m§Mo à{V{Z{YËd ^maVr¶ ñdmV§Í¶mMm H$m¶Xm (1947) Zwgma
hmoVo. Imbrcà‘mUo VrZ ~Xb Ho$bo Jobo
 ‘hmË‘m Jm§Yr Am{U E‘.E.OrZm dJiVm ˶m doiÀ¶m gd© 1) g§{dYmZ g^obm nyU© gmd©^m¡‘ (Sovoreign Body)
‘hËdmÀ¶m ì¶³Vr KQ>Zm g{‘VrV gh^mJr hmo˶m. ~Z{dʶmV Ambo.
KQ>Zm g{‘VrMo H$m‘H$mO 2) g§{dYmZ g^obm H$m¶Xo‘§S>imMm XOm© (Legislative
(Working of the Constituent Assembly) Status) àmá Pmcm.H$m¶© …
i) ñdV§Ì ^maVmgmR>r KQ>Zm {Z{‘©Vr.
 g§{dYmZ g^oMr n{hcr ~¡R>H$ 9 {S>g|~a 1946 amoOr nma ii) XoemgmR>r H$m¶Xo H$aUo.
nS>br. (211 gXñ¶ CnpñWV)
 n§. Odmhacmc Zohê$ ¶m§Zr, 13 {S>g|~a 1946 amoOr

6
BVa {df¶m§Mo
Mahesh Shinde’s R
Audio+Visual Books
DnyanadeeP
AcademY {‘i{dʶmgmR>r
^maVr¶ amÁ¶ì¶dñWm
FOR UPSC & MPSC

darb hr H$m‘o doJdoJi¶m {Xder nma nS>V. KQ>Zm g{‘VrZo ^maVmMr h§Jm‘r g§gX (Provisional
i) KQ>Zm {Z{‘©VrÀ¶m H$m¶m©H$[aVm Á¶m Á¶m doir g§{dYmZ Parliament) åhUyZ H$m‘ Ho$co.
g^oÀ¶m ~¡R>H$m hmoV, ˶m ˶m doiog S>m°. amO|Ð àgmX
ho Aܶj åhUyZ H$m¶© H$aV hmoVo. g§{dYmZ g^oÀ¶m g{‘˶m
ii) H$m¶Xo {Z{‘©Vr / H$m¶Xo H$aUo hoM g§{dYmZ g^oMo (Committees of the constituent Assembly)
à‘wI H$m¶© Agë¶m‘wio g§{dYmZ g^m ñdV§Ì ^maVmMo
 g§{dYmZ g^oZo KQ>Zm {Z{‘©VrMr doJdoJir H$m‘o nyU©
n{hbo H$m¶Xo‘§S>i R>abo.
H$aʶmgmR>r {d{dY g{‘˶m§Mr {Z{‘©Vr Ho$cr ˶mn¡H$s à‘wI
iii) H$m¶Xo ‘§S>imÀ¶m ‘hËdnyU© H$m‘mH$[aVm nma nS>Êmmè¶m
g{‘˶m
~¡RH$r H$aVm Or.ìhr.‘mdiUH$a ho Aܶj åhUyZ
H$m¶© H$aV. 1) ‘gwXm g{‘Vr S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a
 ˶m§Mr Aܶj åhUyZ {ZdS> 17 Zmoìh|~a 1947 amoOr (Drafting Committe)
Ho$br Jobr. 2) g§KamÁ¶ A{YH$ma g{‘Vr
 g§{dYmZ g^oMr hr XmoÝhr H$m‘o 26 Zmoìh|~a 1949 3) g§KamÁ¶ KQ>Zm g{‘Vr Odmhabmb Zohê$
n¶©V Mmbbr. 4) amÁ¶m§gmR>r MM}gmR>r g{‘Vr
 26 OmZodmar 1950 - ‘mM© 1952 n¶ªV g§{dYmZ
5) àm§{VH$ KQ>Zm g{‘Vr dëb^^mB© nQ>ob
g^oZo VmËnwaVr g§gX åhUyZ H$m¶© Ho$co.
6) ‘yb^yV h³H$ d Aëng§»¶m§H - gaXma nQ>oc
3) nm{H$ñVmZmV Joboë¶m joÌmVrb ‘wpñb‘ brJMo gXñ¶
i) ‘yb^yV h³H$ Cng{‘Vr - Oo.~r.H¥$nbmZr
g§{dYmZ g^oVyZ ~mhoa nS>ë¶mZo ^maVmÀ¶m g§{dYmZ
ii) Aëng§»¶mH$ Cng{‘Vr - EM.gr. ‘wIOu
g^oMr gXñ¶ g§ñWm 299 BVH$s Pmbr.
iii) B©emݶgr‘m Am{Xdmgr VgoM Amgm‘ joÌmg§~§Yr
Cng{‘Vr - JmonrZmW ~mS>m}cmB©
iv) Amgm‘ dJiyZ joÌmgmR>r - E.ìhr. R>³H$a
g§{dYmZ g^oMr BVa H$m‘o v) dm¶ì¶ gahÔ Am{Xdmgr joÌ Cng{‘Vr
(Other Functions)
7) H$m¶©nÜXVr {Z¶‘ g{‘Vr S>m°.amO|Ð àgmX
1) g§{dYmZ g^oZo ^maVmÀ¶m amîQ´>Hw$bmÀ¶m gXñ¶Ëdmcm ‘o 8) gwH$mUy g{‘Vr
1949 ‘ܶo >AZw‘moXZ {Xbo. Xþæ¶‘ g{‘˶m
2) Am§Y«àXoe ¶oWrb qnJbr d|H$æ¶m ¶m§Zr V¶ma Ho$boë¶m
1) {dÎm Am{U H$‘©Mmar g{‘Vr S>m°. amO|Ð àgmX
^maVr¶ amîQ´>r¶ ÜdOmÀ¶m à{VH¥$Vrg 22 Owb¡ 1947 amoOr
2) amîQ´>ÜdOmg§~§Yr h§Jm‘r
‘mݶVm {Xbr.
g{‘Vr
3) VgoM 24 OmZodmar 1950 amoOr KQ>Zm g{‘VrZo amîQ´>JrV
Am{U amîQ´>JmZ ñdrH¥$V Ho$bo. 3) g^mJ¥h g{‘Vr ~r. nÅ>m^r grVmam‘æ¶m
4) nwT>o S>m°.amO|Ð àgmX ¶m§Mr ^maVmMo n{hbo amîQ´>nVr åhUyZ 24 4) àm§VmÀ¶m ‘w»¶ Am¶w³Vm§Mr
OmZodmar 1950 ¶m amoOr KQ>Zm g{‘VrZo {ZdS> Ho$br. g{‘Vr
 KQ>Zm g{‘VrMo H$m‘H$mO EHy$U 2 df}, 11 ‘{hZo 18 5) KQ>ZoÀ¶m ‘gwÚmMo narjU Odmhabmb Zohê$
{Xdg Mmbbo. g{‘Vr
 g§{dYmZ g^oMr EHy$U 11 gÌo Pmbr. 6) H$m‘H$mO H«$‘ g{‘Vr S>m°. Ho$. E‘. ‘wÝer
 KQ>Zm {Z{‘©VrH$arVm 64 bmI ê$n¶o BVH$m IM©. 7) KQ>Zm g{‘VrÀ¶m JUoe dmgwXod ‘mdiUH$a
 26 OmZodmar 1950 nmgyZ 1950-51 ‘ܶo n{hë¶m§Xm H$m¶m©~Ôc g{‘Vr
gmd©{ÌH$ {ZdS>UwH$m hmoD$Z n{hbr g§gX ApñVËdmV ¶oB©n¶©V 8) A{YH$manÌo g{‘Vr AëcmXr H¥$îUñdm‘r Aæ¶a

7
BVa {df¶m§Mo
Audio+Visual Books Mahesh Shinde’s
^maVr¶ amÁ¶ì¶dñWm
R

DnyanadeeP
{‘i{dʶmgmR>r AcademY
FOR UPSC & MPSC

9) amÁ¶KQ>ZoÀ¶m Am{W©H$ Z{cZr a§OZ gaH$ma pñdH¥$V Ho$br Jobr ¶mda 284 gXñ¶m§Zr ñdmjè¶m Ho$ë¶m.
VaVwXt~m~V VÁk g{‘Vr  Á¶m{Xder KQ>Zm pñdH¥$V H$aʶmV Ambr (26 Zmoìh|~a
10) ^mfmdma àm§V g{‘Vr Eg.Ho$. Xma 1949) Voìhm gwadmVrg ‘yi àmñVm{dH$og{hV 22 ^mJ
11) d¥ÎmnÌ H$j g{‘Vr Cfm ZmW goZ 395 H$b‘o, d 8 AZwgyMtMm g‘mdoe hmoVm.
12) Supreme Court g§~§Yr Eg. daXmMmar
h§Jm‘r g{‘Vr KQ>ZoMm A§‘b
13) ZmJ[aH$Ëdmg§~§Yr g{‘Vr (Enforcement of the Constitution)

 ^maVr¶ amÁ¶KQ>Zm hr 26 OmZodmar 1950 amoOr A§‘bmV


‘gwXm g{‘Vr Ambr. (gXarb {Xdg {ZdS>ʶm‘mJMo ‘w»¶ H$maU
(Drafting Committee)
åhUOo ¶mM {Xder {S>g|~a 1929 À¶m H$m±J«ogÀ¶m bmhmoa
 S>m°. Am§~oS>H$am§À¶m AܶjVoImbr ñWmnZ H$aʶmV Amboë¶m A{YdoeZmVrb nyU© ñdamÁ¶ R>amdmZwgma 26 OmZodmar
¶m g{‘Vr‘ܶo Aܶjm§ghrV EHy$U 7 gXñ¶ hmoVo. ¶m 1930 hm {Xdg ^maVmMm àW‘ ñdmV§Í¶ {XZ åhUyZ gmOam
g{‘VrMr ñWmnZm 29 Am°JñQ> 1947 amoOr H$aʶmV Ambr. Ho$bm Jobm.)
g{‘Vr Imbrb à‘mUo :  na§Vw KQ>ZoÀ¶m H$b‘ 394 AZwgma amÁ¶KQ>Zo‘Yrb H$mhr
1) S>m°.~m~mgmho~ Am§~oS>H$a - Aܶj VaVwXr ¶m 26 Zmoìh|~a 1949 amoOr A§‘cmV AmUë¶m
2) EZ. Jmonmbñdm‘r Aæ¶§Jma Joë¶m hmo˶m.
3) AëbmXr H¥$îUmñdm‘r Aæ¶a CXm. (H$b‘ 5, 6, 7, 8, 9, 60, 324, 366, 367,
4) gB©X Ah‘X gmXþëbmh 379, 380, 388, 391, 392 Am{U 393)
5) S>m°. Ho$.E‘.‘wÝer  g§{dYmZ g^oMo H$m‘H$mO EHy$U 166 {Xdg Mmbbo.Va
6) EZ.‘mYdamd (~r.Eb.{‘ËVa ¶m§Zr Amamo½¶mÀ¶m H$maUm‘wio  ‘gwXm g{‘VrMo H$m‘H$mO (Drafting Committee) 141
amOrZm‘m {Xë¶m H$maUm‘wio [a³V Pmboë¶m OmJr ¶m§Mr {Xdg Mmbbo.
{Z¶w³Vr Ho$br Jobr. )  KQ>Zm{Z{‘©Vr H$˶m©Zr OJ^amVrb 60 Xoem§À¶m amÁ¶KQ>Zm§Mm
7) Q>r. Q>r. H¥$îUmå‘mMmar (1948 {S>.nr.I¡VmZ ¶m§Mo 1948 {dMma H$éZ ^maVr¶ amÁ¶KQ>ZoMo A§{V‘ àmén, V¶ma Ho$bo.
bm {ZYZ Pmë¶mZ§Va [a³V Pmboë¶m OmJr.)
 ^maVr¶ KQ>ZoÀmm n{hcm ‘gwXm V¶ma H$éZ ’o$~«wdmar 1948
BVa ‘hÎdmMr ‘m{hVr
‘ܶo àH$m{eV H$aʶmV Ambm.  ‘gwXm ~Z{dʶmMo à‘wI (Chief Draftsman) - Eg.EZ.
 amÁ¶KQ>Zo‘ܶo gwYmaUm gwM{dʶmH$arVm ^maVr¶ OZVog
‘wIOu-KQ>Zm g{‘VrMo g{Md
AmR> ‘{hݶm§Mm H$mbmdYr {Xbm Jobm.  E. ìhr. Ama. Aæ¶§Jma
 ^maVr¶ amÁ¶KQ>ZoMm Xþgam ‘gwXm Am°³Q>m|~a 1948 ‘ܶo
V¶ma Ho$bm Jobm d gXarb ‘gwXm 24 Am°³Q>mo~a 1948‘ܶo
g§{dYmZ g^oÀ¶m Aܶjm§Zm gmXa Ho$bm Jobm. g§{dYmZ g^oda Q>rH$m
(Criticism of the Constituent Assembly)
KQ>ZoMr pñdH¥$Vr  à{V{ZYr ‘§S>i Zmhr (Not a Representative Body) -
(Enactment of the Constitution)
gXñ¶m§Mr {ZdS> ^maVmVrb OZVoZo WoQ> Ho$br Zmhr.
 amÁ¶KQ>ZoMm A§{V‘ ‘gwXm 4 Zmoìh|~a 1948 amoOr g§{dYmZ  gmd©^m¡‘ g§ñWm Zmhr (Not a Sovereign Body)- {~«Q>re
g^o‘ܶo ‘m§S>ʶmV Ambm Am{U VrZ doim ‘gwX¶mMo dmMZ gaH$maÀ¶m àñVmdm§Ûmao V¶ma Ho$br Jobr.
d ˶mda MMm© Ho$br Jobr.  doiImD$ (Time Consuming) - g§{dYmZ ~ZdʶmgmR>r
 ñdV§Ì ^maVmMr amÁ¶KQ>Zm 26 Zmoìh|~a 1949 amoOr KQ>Zm AdmOdr doi

8
BVa {df¶m§Mo
Mahesh Shinde’s R
Audio+Visual Books
DnyanadeeP
AcademY {‘i{dʶmgmR>r
^maVr¶ amÁ¶ì¶dñWm
FOR UPSC & MPSC

 H$m±J«ogMo dM©ñd. (Dominated by Congress) Notes


 dH$sb - amOH$maUr dM©ñd (Lawyer Politician
Domination) - g‘mOmVrb BVa KQ>H$ - nwaogo à{V{Z{YËd
Zmhr.
 qhXÿ§Mo dM©ñd. (Dominated by Hindus)

- ‘hÎdmÀ¶m Zm|Xr -
 g§{dYmZ g^oMo {MÝh - hÎmr
 g§{dYmZ g^oMo g{Md - Eg. EZ. ‘wIOu
 amÁ¶KQ>ZoMo AjaboIZH$ma - ào‘{~hmar Zmam¶U
am¶OmXm
 gwemo{^H$aU - Z§Xbmb ~mog, ~oAmoha am‘‘Zmoha {gÝhm
 qhXr Amd¥Îmr AjaboIZ - dg§V H¥$îUZ d¡Ú
***

You might also like