Sanat Eleştirisi

Özet
Evrensel bir dil olan sanat, yapay sınırların ötesine geçerek tüm insanlığa ulaşabilen en muazzam araçtır. Bireyler toplumsallaşma sürecinde, yetiştikleri kültürün bir parçası olarak sosyal çevrenin kendilerinde bıraktığı izler aracılığıyla toplumsal kültürün değerleriyle bütünleşmektedirler. Bu da hem bireylerin hem de toplumsal kültürün zenginleşmesine katkı sağlamaktadır. Söz konusu gerçeklikten hareketle bu araştırmada Aksaraylı Ressam Hasan Akın’ın, Aksaray’ın önemli simgelerinden olan Hasan Dağı’nı konu edindiği “Hasan Dağı” adlı eseri incelenmiştir. Eser incelemesi, E.B. Feldman tarafından temellendirilen “Sanat Eleştirisi Yöntemi” ile yapılmıştır. Bu yöntem betimleme, çözümleme, yorumlama ve yargı şeklindeki dört temel aşamadan oluşmaktadır. Tarihsel, sosyal, kültürel ve estetik bağlamda değerlendirilen eserdeki estetik objeler, reel tabaka olan ön yapı; tinsel tabaka olan arka yapı elemanları açısından ele alınmıştır.
Sanatçının eserinde çarpıcı rengiyle dikkat çeken ve resmin temel unsurunu teşkil eden dağ imgesinin coğrafi, dini, kültürel ve mitolojik açıdan barındırdığı anlamlardan hareketle eserde kullanılan imgelerin sanatçı için yalnızca bir imge olmanın ötesinde çok derin anlamlar taşıdığı yargısına varılmıştır. Yaşadığı coğrafyada yer alan her bir unsur, sanatçının yapıtında estetik birer elemana dönüşmüştür. Eser, betimsel duruluğuna karşılık derin bir duygusal karmaşa; sessizliğine karşılık gürültülü bir iç ses duyumudur. Ayrıca ilk bakışta salt bir doğa tasviri olarak algılanma ihtimali olsa da esere konu olan ana motife yüklenen anlamlar ve kullanılan renklerden dolayı eserin dışavurumcu bir karaktere sahip olduğunu söylemek mümkündür.
Yapılan inceleme sonucunda Aksaray ilinin yaşayan değerlerinden olan Ressam Hasan Akın’ın eserinde, yaşadığı coğrafyanın görsel ve kültürel yansımalarının olduğu ve bu yönüyle eserinin tarihsel vesika değeri taşıdığı anlaşılmıştır.

Abstract
Art, which is a universal language, is the greatest instrument that can reach all humanity by going beyond the artificial borders. Individuals integrate with the values of social culture through the traces left by the social environment on them as part of the culture they grow up in the process of socialization. This contributes both to the enrichment of the individual and the social culture. Based on this fact, this study covers the work of Artist Hasan Akın of Aksaray in which he discusses one of the significant symbols of Aksaray namely “Mountain Hasan”. His work was examined through “Art Criticism Method” which was founded by E.B. Feldman. This method consists of four basic steps: Description, analysis, interpretation and judgment. Aesthetic objects in the work were reviewed in historical, social, cultural and aesthetic contexts as well as being discussed in terms of the front and background structural elements which are real and spiritual layers respectively.
Based on the geographical, religious, cultural and mythological meanings of the mountain image, which draws attention with its striking color and constitutes the basic element of the painting, it is concluded that the images used in the work carry meanings for the artist far beyond mere imagery. Each element in the geography where he lives has turned into an aesthetic element in the artist’s work. The work, despite its descriptive clarity, is a deep emotional complexity and a noisy internal sensation of sound in response to its silence. In addition, although it may be perceived as a pure depiction of nature at first glance, it is possible to say that the work has an expressionist character due to the meanings and colors used in the main motif.
As a result of the examination, it is understood that the Artist Hasan Akın, who is one of the living values of Aksaray province, included visual and cultural reflections of the geography in which he lives in his work and thus his work has historical documentary value.

Cinema has become popular in the world and it is an art field in an important part of our lives. Cinema gives us enjoy and fun but it also gives us a lot of information about the themes of the movies and the periods they were shooted. The cinema's link to the Public Relations and Publicity department comes from here; many advertisements and messages reach large audiences through cinema. This situation affecting many sectors. With the Lumiere brothers discovery of the "Cinematograph" in the beginning of the century, the world began to discover this new invention. This market was divided into two section over time.

Öz: Fransız düşünür Jean Baudrillard'ın yapıtlarını, 1960'lardan beri Batı Avrupalı dünyanın yazgısı üzerine yazdığı kuramsal incelemeler ve kültürel analizler oluşturur. Bu anlamıyla Baudrillard'ın düşünsel serüveni üzerinden zamanın hükmünün ne olduğunu görebiliriz. Bu çalışma kapsamında Baudrillard'ın çağdaş sanata yönelik eleştirel düşüncesi incelenecektir. Estetik, duyuların yetkinlik alanını konu alan bir bilim olarak XVIII. Yüzyılda şekillendiğinde sanat için genel-geçer referanslar üretme iddiasındaydı. Fakat çağdaş sanat, sanatın sanat olarak bir öneminin olmadığı, dolayısıyla herkesin sanatçı olabileceği ve her şeyin bir sanat nesnesine dönüşebileceği şeklindeki bir tezle sanatın profesyonelleşmişine karşı bir tepkiler zincirine dönüştü. Bu krizi " obur bayağılık " estetiği olarak niteleyen Baudrillard'ın Batı Avrupa merkezli eleştirel düşüncesinde estetik ve çağdaş sanat önemli bir yer tutmaktadır. 1980'lerden itibaren felsefi ve edebi dozu giderek artan yazılarında kültür metafiziğine yönelen Fransız düşünürün kuramları, çağdaş sanatı kıyasıya eleştirdiği için, " sanatın sonu " nun geldiğini ilan eden kuramlarla özdeşleştirilmiştir. Baudrillard'ın sanata yönelik eleştirileri 1990'larda en keskin halini aldığında, sanatsal yaratıcılığın bittiği ve sanat adına ortaya konulacak yeni bir şeyin olmadığını ileri süren geleneksel eleştiri kalıplarından farklı olarak bu kez, sanatın, varoluşun bütün alanlarına nüfuz ederek her şeyleştiği dolayısıyla hiçbir şeye dönüştüğü tezini vurgulayan bir tür metafizik halini almıştır. Bu durumu " Kötülüğün Şeffaflığı " kitabında " Trans-estetik " kavramıyla açıklayan düşünür, bu evreyle birlikte sanatın bütün özgülüklerini, sınırlarını ve her tür ayırt ediciliğini yitirdiğine inanmaktadır. Bu inceleme kapsamında varmak istediğimiz sonuç, Badrillard'ın sanat anlayışı, eleştirel düşüncesinde estetiğin nüfuzu, çağdaş sanatın varlık nedeni, hükmü ve sınırlarına ilişkin genel bir çerçeve edinmek olacaktır.

“Abes-Muktebes Tartışması” genellikle göz veya kulak için kafiye etrafında şekillenen bir tartışma olarak bilinir. Bu açıdan bakılınca tartışma sanki Malumatın göz için, Recaizade M. Ekrem’in kulak için kafiyeyi savunduğu bir tartışma intibaını uyandırmaktadır. Bazı edebiyat tarihçileri de tartışmayı ağırlıklı olarak bu açıdan değerlendirir. Ancak tartışma metinleri ve özellikle Ekrem’in değerlendirmeleri dikkatle okununca meselenin böyle olmadığı, Ekrem’in sırf kulak için kafiyeyi savunmadığı görülecektir. Tartışmanın bu şekilde aktarılmasının/yorumlanmasının sebebi Malumat eleştirmeninin dar bir zaviyeden bakarak Ekrem’i kulak için kafiyeyi savunan biri olarak göstermesidir. Halbuki tartışmaya Malumat gözüyle bakılamaz. Göz veya kulak için kafiye konularını da içine alan tartışma esasında kafiyenin zevke hizmet ettiğine, sanat ve edebiyatın bilimle ilişkisine ve tenkidin mahiyetine dair bir tartışmadır. Bu yönüyle de tenkit tarihinin ve sanat eleştirisinin gelişim çizgisi üzerinde bir konuma sahiptir. XIX. Asır Türk edebiyatının son çeyreğinde dil bahislerinin edebiyatın dışında tutulmasında tenkidin öncü bir rolü olmuştur. “Abes-Muktebes Tartışması” bu ayırıma nasıl gidildiğinin tipik örneklerinden biridir. Bir yanda dilin gramatik kullanımına dayalı Malumat eleştirisi diğer yanda Recaizade M. Ekrem’in tenkitte dil bahislerini aşan ve sanat eleştirisine yönelen tenkit anlayışı. XIX. Asrın son çeyreği bir yönüyle edebiyattan dil bahislerinin ayıklama çabalarının yoğunluk kazandığı bir zaman dilimini ifade eder. Tartışmanın vuku bulduğu 1895 senesinde ayrımın çizgileri netleşmeye başlayacaktır. Yazımız tartışmayı bu yönleriyle edebiyat tarihi ve eleştirisinde anlaşılır kılmaya çalışmaktadır.
ABSTRACT: “The Debate of The Abes-Muktebes” is often known as a debate
around the rhyme for the eye or ear. From this point of view, the
discussion create an impression as if Recaizade M. Ekrem defended
rhyme for the ear. Some literary historians also consider the discussion
mainly from this perspective. However, when perusal the discussion texts
and especially Ekrem's evaluations it will be seen that this is not the case
and Ekrem does not defend rhyme just for the ear. the reason of
understanding the discussion / interpretation of this way, thereby think
inside the box Malumat reviewer’s show Ekrem as if one who defends
rhymes for the ear. However, the debate it can not been considered with
Malumat. The debate which also about the rhyme for the eye or ear is
fundamentally a controversy over the service of rhyme for pleasure, art
and literature in relation to science and the nature of criticism. In this
respect, it has a position on the development line of the history of
criticism. Criticism has played a leading role in keeping the language
discussions out of literature in the last quarter of the XIX. century. “The
Debate of The Abes-Muktebes” is one of the typical examples of how this
separation is made. On the one hand, Malumat criticism which based on
the grammatical use of language on the other hand Recaizade M. Ekrem’s
critic viewpoint which goes beyond language subjects and is directed to
art criticism. The last quarter of the XIX. century refers to a period of time
in which one of the language discussions of literature has been
intensifying. In 1895, when the debate took place, the lines of distinction
would begin to become clear. In this way, the article tries to make the
debate understandable in the history and criticism of literature

http://www.zenginyayincilik.com/urun.php?k=4&ak&u=145&urun=AV-ZAMANI-DRAM&fbclid=IwAR2fiKU2GoO06KtN4a2eYFGHpwfJD3XJ6QVMvs0j_RRmm4xWoQ_lO7JF4Sc

Yazar adı : ANTON ÇEHOV
Eser Orijinal Adı: Драма на охоте
Rusçadan Tercüme ve Ön Söz : MELAİKE HÜSEYİN
Editör : ERTURAN ELMAS
Yayınevi : ZENGİN YAYINCILIK
Türü : ROMAN
Cilt Bilgisi: KARTON KAPAK
Basım Tarihi: 2021
Sayfa Sayısı: 200
Eserin ilk yayın bilgileri: Moskova, 1884
ISBN: 978-605-2315-82-8

Saklı gerçekligin kalbi.. Matematik profesörü Edward Frenkel'in son kitabı "Aşk ve Matematik " en çok satanlar listesine girip 14dilde yayınlandı, iBooks ve Amazon tarafından en iyi kitaplardan biri olarak seçildi ve Mathematical Association of America tarafından Euler Book Prize ödülüne layık görüldü

Sanat tarihinin en ünlü isimlerinden biri olan Salvador Dalí , yaratıcı üretimiyle olduğu kadar abartılı kişiliği ve ikonik bıyığıyla da hatırlanmaktadır. Bu çalışmada Dali'nin sürreal dünyasına ve Dali hakkında az bilinenlere değinilmiştir.

İbrahim Çallı, Türk resim sanatında önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma ile Çallı Kuşağı (1914 Kuşağı) dönemindeki Gül Koklayan Kadın isimli eser, disiplinlerarası bağlamda incelenmektedir. Çallı’ nın bu eseri, Akademik ve Disiplinlerarası Yeni Sanat Eleştirisi Kuramı’ na göre çözümlenerek her yönden sonuca ulaştırılmıştır.

Sanatçı ressamlar, kişisel üsluplarını yaratımlarına aktarırlar. Resim estetiği,
bakımından, soyut dışavurumcu yaklaşımın uygulanışında, Joan Mitchell’ın eserleri
birçok bağlamda avangart eserler kapsamında değerlendirilir. New York Sanat
okulunun başarılı bir sanatçısı olarak, oldukça öznel bir ifade dili yaratmıştır. Bu
makalede, Sanatçı, Joan Mitchell’in eserlerindeki kaligrafik esinlenmeler, literatür
bakımından incelenmiştir. Soyut Dışavurumcu akım kapsamında, doğa kaynaklı, çizgi
ve rengi jestüel bir yolla yüzeye çizerek, damlatarak, sıçratarak aktaran, kuramı ile
sentezleyen sanatçı, özgün bir yüzey oluşturmuştur. Oldukça büyük tuval tercihleri ile
yetinmeyerek, özgün baskı resmi alanında da çok sayıda üretim yapmış, litografi
tekniği ile çok sayıda eser üretmiştir. Sanat hayatına Amerika’da başlayan sanatçı,
ileriki yaşlarında, Fransa’ya yerleşerek Ressam Monet’in de tercih ettiği doğal ortamda
resimlerini üretmiştir. Sanatçı açtığı sergileri, üretkenliği ve özgün bir soyut dışavurum
sentezcisi olması nedeni ile erkek egemen bir sanat dünyasında büyük başarı
kazanarak, soyut dışavurum çizgide önemli bir yere sahiptir. Sonuç olarak, sanatçının
esin kaynağının doğa ve içinden özellikle bitki ve ağaçlara odaklanarak, bunları soyut
dışavurumcu bir ifade ile jestüel eylemlilik içinde, şiirsel bir dil oluşturacak biçimde
eserlerine yansıtmıştır. Sanatçının eserlerindeki jestüel ifadeler çarpıcı bir gerilime
sahip ve çizgi, biçim dilinin en önemli elemanıdır. Müziksel anlatım, renk
kurulumlarının dinamik yapılarında duyumsanır. New York Okulunun anlayışına dair
birçok etki, sanatçının eserlerine yansımıştır. Başlıca etkilerden, J. Pollock ‘un
eylemliliğine bağlı resimsel etkileri ve W. de Kooning’in çizgi leke anlayışıdır. Bunun
yanında C. Monet resimlerinden mavi rengi, Vincent van Gogh resimlerinden
duyguların, çizgi ve renk ile aktarılmasından esinlendiği söylenebilir.


Artist painters transfer their personal style to their creations. In terms of painting aesthetics, in the application of the abstract expressionist approach, Joan Mitchell's works are evaluated within the scope of avant-garde works in many contexts. As a successful artist of the New York Art school, she has created a highly subjective language of expression. In this article, the calligraphic inspirations in the works of the artist Joan Mitchell are examined in terms of literature. Within the scope of the Abstract Expressionist movement, the artist, who conveys the nature-based line and color to the surface in a gestural way by drawing, dripping, splashing, and synthesizing it with his theory, has created a unique surface. Not content with her very large canvas preferences, she also produced a large number of works in the field of printmaking and produced many works with the lithography technique. The artist, who started his art life in America, settled in France in his later years and produced his paintings in the natural environment preferred by Monet. The artist has an important place in the abstract expression line by gaining great success in a male-dominated art world due to his exhibitions, productivity and being a unique abstract expression synthesizer. As a result, he focused on the nature of the artist's source of inspiration, especially plants and trees, and reflected them in his works in an abstract expressionist expression, in a gestural activism, in a poetic language. The gestural expressions in the works of the artist have a striking tension and the line is the most important element of the language of form. Musical expression is felt in the dynamic structures of color installations. Many influences on the understanding of the New York School are reflected in the artist's works. Among the main influences, J. Pollock's pictorial effects due to agency and W. de Kooning's understanding of line and stain. In addition, it can be said that he was inspired by the color blue from C. Monet's paintings and the transfer of emotions from Vincent van Gogh's paintings with line and color.

Bu makalede yürütmekte olduğum kürasyona dayalı araştırma süreci "bir başka laboratuar" olarak irdelenecektir. Makalenin temel amacı, "Bilim, Teknoloji ve Toplum" (Science, Technology, Society-STS) çalışmalarından beslenen ve "b(ağ)sal kürasyon" olarak ifade edilecek bu pratiğin nasıl bir araştırma olarak inşa edildiğini irdelemek ve bu yolla benzer araştırmaların yapılmasına katkıda bulunabilecek kuramsal ve kavramsal bir altyapı oluşturmaktır. Başka bir laboratuar anlayışını irdelemek için öncelikle laboratuar çalışmalarıyla uğraşan bilim sosyolojisinin nasıl ortaya çıktığı ve kurumsallaştığı irdelenecektir. Burada sanat sosyolojiyle de b(ağ)lar kurulacaktır. Ancak 'bilim' ve 'sanat' arasındaki sınırın muhafaza edilmesiyle kurulan bilim sosyolojisi ile sanat sosyolojisine dair karşılaştırmalı bir okuma yapılmayacaktır. Transdisipliner hatlar inşa edilerek laboratuar çalışmalarının bilim sosyolojisi ile nasıl b(ağ) kurduğu ve sanat sosyolojisi ile sistematik hiçbir b(ağ) kurmadığına odaklanılacaktır. Son olarak, Türkiye'de transdisiplinler araştırma yoksunluğu gibi "b(ağ)" kavramının geliştirilmesine neden olan koşullar, günümüz sanatındaki sorgulamalar ve 2016 yılında "Bulaşan Bedenler: Ağ Siyaseti" başlıklı seminer dizisi kapsamında Paul Vanouse ile birlikte gerçekleştirdiğim "Otoriteyle Deney Yapmak" başlıklı çalışma yakın mercek altına alınacaktır. Abstract In this article, the curatorial research practice that I have been conducting will be examined as "another laboratory." The main objective of this article is to discuss how "nettachmental curation" has been constructed as a transdisciplinary research practice by adopting "Science, Technology and Society-STS" studies. In this way, the article also aims at laying a theoretical and conceptual groundwork that would contribute further research. In order to examine a conception of another laboratory, first of all, there will be a literature review about the emergence and the institutionalization of laboratory studies, which became a subfield of sociology and sociology of science. This historical process will also be overviewed by making nettachments with the sociology of arts. However, a comparative reading approach will not be adopted due to its problematic function of preserving the distinction between 'science" and 'arts'. Instead, transdisciplinary lines will be contructed because the focus will be given to present laboratory studies' strong nettachment with sociology of science, and its lack of making any nettachments with the sociology of arts. Then, the conditions that led to the conceptual development of "nettachment", such as the deprivation of transdisciplinary research in Turkey, and subversive inquiries of today's art will be overviewed. As a concluding part, the focus will be given to a recent work, "Experimenting with Authority", which I have realized with Paul Vanouse within a seminar series that I have curated, "Contagious Bodies: Network Politics" (2016).

SANAT ANTROPOLOJİSİNİN SANAT VE SANAT ELEŞTİRİSİ AÇISINDAN ÖNEMİ
Ferhunde KÜÇÜKŞEN ÖNER
Dr. Öğr. Üyesi, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi,
Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü
[email protected]

Öz
Sanatın varlığı insan ve toplum ilişkisinin boyutlarını göstermesi açısından anlamlıdır. Bu boyutlar sanatın kültürle olan bağını kuran dinamiklerden biridir. Sanat eleştirisi, sanatsal değerlerin, sanat eserinin ortaya çıkışındaki nedensellik ve anlamlandırma sürecinin kaydını tutarak sanat tarihine dolayısıyla kültür tarihine katkıda bulunan kurumlardan biridir. Antropoloji de insan ve toplum ilişkisinin geçirdiği değişimlerin kaydını tutarken kültürün kavramsal ve pratik açılardan nasıl ortaya çıktığını ve geliştiğini inceler. Bu nedenle sanat ve sanat eleştirisinin, antropolojinin verilerinden yararlanması kaçınılmazdır.
Sanat eserlerinin ortaya çıkış sürecinde pek çok farklı disiplin, kendiliğinden ya da sanatçının bilinçli tercihiyle etkili bir kaynak olarak kullanılabilmektedir. Sanat eleştirisinin niteliklerinden biri de sanat eserinin ortaya çıkışında etkili olan bu disiplinleri keşfederek sanat eserine estetik ve toplumsal anlam kazandırmaktır. Bu makalede sanat eserinin ortaya çıkışında ve sanat eleştirisinin bu eseri anlamlandırma sürecinde antropolojinin oynadığı rol üzerinde durulacaktır. Öncelikle antropolojinin sanat ve sanat eleştirisi açısından önem arz eden özelliklerinden bahsedilecektir. Sonrasında sanat ve sanat eleştirisi açısından antropolojinin neden önemli olduğuna değinilecek, antropolojinin insanın ve toplumun değişim seyrinin kaydını tutma özelliğinin sanat ve sanat eleştirisi açısından önemi anlatılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Sanat, Sanat Eleştirisi, Antropoloji, Sanat Antropolojisi, Disiplinlerarasılık.
IMPORTANCE OF ART ANTHROPOLOGY IN TERMS OF ART AND ART CRITICISM
Ferhunde KUCUKSEN ONER
Faculty Member, PhD Bartin University Faculty of Education,
Department of Fine Arts Education
[email protected]

Summary
The existence of art is important since it demonstrates the aspects of people and social relations. These aspects are one of the dynamics connecting art with culture. Art criticism is one of the institutions that contributes to the history of art, and thus to the history of culture by keeping the record of the artistic values, the causality and the sense making process in the emergence of the work of art. Also, anthropology examines how the culture has emerged and developed from conceptual and practical aspects, while keeping the record of the changes undergone by people and social relations. For this reason, it is inevitable for art and art criticism to make use of the anthropological data.
Many different disciplines may be used as an effective source by itself or by the informed choice of the artist in the process of the emergence of art works. One of the qualities of art criticism is to add aesthetic and social meaning to the work of art by discovering these disciplines which are effective in the emergence of art work. This article shall focus on the role of anthropology in the emergence of art works and in the process of sense-making of this art work by criticism. First, the important characteristics of anthropology in terms of art and art criticism shall be mentioned. Afterwards, why the anthropology is important in terms of art and art criticism shall be mentioned and the importance of anthropology’s characteristics of keeping the record of the change of the people and the society shall be explained in terms of art and art criticism.
Key Words: Art, Art Criticism, Anthropology, Art Anthropology, Interdisciplinarity.

...devletin / erkin yeniden inşası ve toplumun dönüştürülmesinde sanat ve özellikle tiyatro en sağlam ve en güvenilir araçlardan biridir. Zira sanatın ve tiyatronun manipülatif gücü tartışmasızdır. Bu açıdan bakıldığında sanatın resmileştirilmesi ya da onun konjonktüre eklemlenme çabaları olağan olarak değerlendirilebilir.

Rus biçimciliği; bir eserin edebîliğini, eserden hareket ederek kendine özgü kavramlarla ortaya koymaya çalışan nesnel bir eleştiri yöntemidir. Bu eleştiri yöntemine göre edebîlik; şiir ve şiire yakın türlerde “alışılmışın kırılması”, roman ve romana yakın türlerde ise “süje”nin kurgulanışı ile sağlanır. Alışılmışın kırılması; bir metinde, günlük dilde kanıksanan yapılardan farklı dilsel formların oluşturulmasıdır. Süje ise olay ve durumların gerçekte olması beklenenden farklı şekilde organize edilmesidir. Alışılmış bir yapı okur tarafından otomatik bir şekilde algılanır, bu yüzden de yapı fark edilmez hâle gelir ve beklenen edebî etki ortaya çıkmaz. Otomatik algılamanın zararlı etkisi ancak bu olumsuz durumun ortadan kaldırılmasıyla yani alışılmış yapının farklılaştırılmasıyla aşılabilir. Temel olarak bu iki düzenleme, metnin otomatik algılanmasının önüne geçip onu algılanır hâle getirir ve edebîliği sağlar.
Haldun Taner, Türk hikâyeciliğinin öncü ve önemli bir yazarıdır. Modern hikâye tekniklerini ustaca kullanan yazar, edebîliği eserlerinde etkili ve özgün şekilde yaratmıştır. Kahramanının bir köpek olduğu “Sancho’nun Sabah Yürüyüşü”, yazarın edebîliği sağlamada dikkat çekici ve özgün kullanımlar sergilediği bir hikâyesidir.
Bu çalışmanın amacı, “Sancho’nun Sabah Yürüyüşü”nün Rus biçimciliği açısından eleştirisidir. Hikâyede edebîliğin nasıl oluşturulduğu alışılmışın kırılması ve süje kavramlarından hareketle örnekler üzerinden ortaya konmaya çalışılmıştır. Hikâyedeki yapı bu kavramlar açısından incelenmiş ve edebîliğin nasıl yaratıldığı metinden hareketle açıklanmaya çalışılmıştır. Eleştirinin sonunda ise hikâyenin edebî boyutu ile ilgili Rus biçimciliği açısından bir sonuca varılmaya çalışılmıştır.

Hatırlamak ve unutmak bir kültürdür. Hatırlamak ve unutmak bir kültürel haktır. Ancak bugün sistematize bir şekilde yıkılan, tahrip edilen ve yerinden edilen kentin hafızası, şiddetli darbeler alarak dönüştürülüyor, sendeliyor ve kesintilere uğruyor. Burada küresel kapitalist dönüşümle birlikte kültürel demansın nasıl oluştuğunu ve güncel hafıza sekmelerinin sanatsal üretim içindeki olası işlevini açmaya çalışacağım.

Bilinmeyen Kod, yeni medya kültürleriyle ilgili eğreti bir bakış sunan bir fotoğraf ve video sergisi. Medya teknolojilerinin gündelik yaşamımızda ortaya çıkardığı ironik durumlara ve paradoksal ruh hallerine odaklanan sergi, veri toplumlarının güncel hallerini ve sorunlarını inceliyor.

Bugün yeni medya teknolojilerinin işlemesini sağlayan kodlar, sergide yasalar ve sınırlar olarak değerlendiriliyor. Kodları yazmadan ve bilmeden yaşadığımız için siyasi, ekonomik ve teknolojik karar alma süreçlerine dahil olmaktan ve sorumluluktan da giderek uzaklaşmaktayız.

Haneke’nin başyapıtlarından biri olan “Bilinmeyen Kod: Bazı Gezilerin Tamamlanmamış Hikayeleri” (2000) adlı filminden ilham alan sergi, dijital toplumların, gündelik hayatın küçücük anlarına sızmış çelişkili durumları nasıl deneyimlendiğine odaklanıyor.

Öz
Latîfî, tezkiresindeki incelikli eleştirileri ile dikkat çeken, önemli bir edebiyat eleştirmenidir. Ele aldığı pek çok şairi edebî seviyeleri ve şiirinin niteliği açısından değerlendirmeyi ihmal etmemiş olan müellifin, kendisinden önce verilmiş bazı hükümleri de tartıştığı ve onlar hakkında değerlendirmede bulunduğu yer yer görülür. Bunlardan en belirgini, Tâcîzâde Cafer Çelebi'nin Heves-nâme'sinde kendinden önceki devrin iki ünlü şairi Şeyhî ve Ahmed Paşa'ya yönelik eleştirileri üzerine değerlendirmesidir. Cafer Çelebi; Şeyhî'yi sözlerinde fesahat olmayıp garip lafızlar kullanmakla, Ahmed Paşa'yı tercüme yoluyla şiir söylemekle kınayarak eleştirir. Buna karşı Latîfî bu iki şairi, onları kendi devrinin edebî seviyesi ve şartları içinde değerlendirmek gerektiğini belirterek savunur. Latîfî, bunu yaparken Şeyhî ve Ahmed Paşa'nın eksik görülen yanlarını da belirtir. Üstelik Cafer Çelebi'nin ve benzer eleştiriyi yapanların da söz erbabı kimseler olduğunu söyler. Böylece bir tarafı yüceltme veya yerme gayesi gütmeksizin herkese hakkını teslim eden bir yaklaşım ortaya koyar. Bu da onun dikkatli, objektif, adil bir eleştirmen olduğunu gösterir. Latîfî'nin Cafer Çelebi'nin eleştirilerini eleştirmesi onun kendinden önceki eleştiri literatürüne hakimiyetini ve bu sahadaki edebî bilgi ve birikimini gösterir. Latîfî'nin Cafer Çelebi'nin eleştirilerine yönelik değerlendirmeleriyle, tezkiresinde eleştirinin yanında "eleştirinin eleştirisi"ni de yaptığı görülür.
Anahtar sözcükler: Eleştiri, Latîfî, Tâcîzâde Cafer Çelebi, Heves-nâme, Tezkire, Tenkit

CRITICISM OF CRITICISM: LATÎFÎ’S RESPONSE TO TÂCÎZÂDE CAFER ÇELEBI’S CRITICISMS
ABOUT ŞEYHÎ AND AHMED PAŞA IN HEVES-NÂME

Abstract
Latîfî is a significant literary critic who draws attention with sophisticated criticism in his "tezkire" (collection of biographies). It is seen that the author who doesn't ignore to evaluate lots of poets in his tezkire in terms of literary degree and poetry quality, also discusses previous assessments and makes some evaluations about them. The most apparent one is the criticism of Tâcîzâde Cafer Çelebi's criticism about Şeyhî and Ahmed Paşa, two famous poets of the previous period, in Heves-nâme. Cafer Çelebi condemns Şeyhî because he has not clear and fluent expression and uses strange statements. He also condemns Ahmed Paşa due to the fact that he tells poetry through translation. Nonetheless, Latîfî defends these two poets by stating that they must be criticized within the concept of the period’s literary degree and conditions. While doing this, Latîfî states criticised inadequacies of Şeyhî and Ahmed Paşa, too. Furthermore, he says that Cafer Çelebi and the ones who makes same evaluations are the poetry masters. Hence, he embraces an approach that gives everyone’s right regardless of having an aim of signification and denigration. It shows that he is a careful, objective and fair critic. Latîfî’s criticism of Cafer Çelebi’s criticisms denotes his knowledge in previous criticism literature and also his literary knowledge and experience in this area. It is seen that Latîfî makes “the criticism of criticism” in addition to criticism in his tezkire with his evaluations about Cafer Çelebi’s criticisms.

Keywords: Criticism, Latifi, Tacizade Cafer Çelebi, Hevesname, Tezkire

Bu çalışmada sanatta gelenek kavramının belli bir döneme sıkışmış bir zaman dilimi olarak düşünmek yerine, bu kavramın güncel ve gelenek kavramlarıyla karşıt ilişkisi göz önünde bulundurularak birbirini beslediği ileri sürülmüştür. Aynı şekilde güncel kavramının da zaman-mekân düzleminde gelenek kavramı içinde konumlandığı öne sürülmüştür. Bu bağlamda geçmişten günümüze uzanan sanat çalışmalarındaki imgelere geleneksel imgeler, bu imgelerden yeniden üretilenlere güncel imgeler ön tanımı getirilmiştir. Bu tanımlar ışığında, yeni ve güncel kavramları da tartışılarak diyalektik bir süreç gerektiren, kendinden öncekini olumsuzlayabilen, kopuş-­kesintiye neden olabilen bir yeni kavramı önerilmiştir. Güncel kavramı ise belirli bir şimdide aktif bir an olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla güncel rutin süreci belirli bir şekilde aşma isteği ve süreci olarak görülebilirken, gelenek günümüze kadar devamlılık ile ilişkilendirilebilmektedir. Günümüz güncel sanatında temellük sanatı gibi alternatif yeniden üretim eğilimler, Cindy Sherman, Ai Weiwei, Marina Abramovic gibi pek çok sanatçı tarafından tercih edilmektedir. Bu sanatçıların eğilimleri, geleneksel imgeleri yeniden üreterek yeni ve güncel bir tavırla ilişkilendirilebilir. Ancak bu yeni ve güncel yaklaşımı beraberinde bazı çelişkileri getirmekte, geleneksel olanı pekiştirmekte ve güncel imgenin geleneksel imgeye bağımlılığı saptanabilmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, geleneksel ve güncel imgelerin temsillerini karşılaştırmalı bir yöntemle analiz ederek varsayılan saptamaları deşifre etmeyi amaçlamaktadır.

Alımlama Analizi; bireyler kitle iletişim araçlarının sunduğu bilgileri bireylerin nasıl ve hangi biçimde algıladığını,bireyler arasında nasıl bir fark olduğunun anlaşılabileceğini söyleyen yaklaşımdır. Alımlama analizi tekniğinin geliştirilmesinde İngiliz düşünür Stuart Hall 'ın önemli bir katkısı vardır. Hall okuma biçimlerini üçe ayırmıştır.

This study focuses on the historical and cultural aspects that are decisive in the sculptors choice of materials in the context of art of sculpture. The visual and tactile qualities of the materials guide the selection of the subject, individual and period styles as well as the aesthetic perception. Physical properties have enabled the development of tools and technologies by artists who transform materials into depictions and representations. While the values of the materials make them political actors as they embody power and grandeur, their lack of value has turned them into symbols of sobriety in theological debates. Therefore, it can be said that materials have a decisive role in the meaning of the work in the art of sculpture. In this context, it is clearly seen that when a material is selected / used, it is actually a form of communication and therefore corresponds to a series of transferences related to language, based on the idea that conscious or unconscious processes work behind the orientation of sculptors to a particular material. According to this; sculptors not only do something by carving stone and wood or forging iron, but also say something by choosing a certain type of material.

Hepimiz liberalizm, milliyetçilik, sosyalizm, islamcılık vs. gibi büyük anlatıların ve iddiaların öyle veya böyle gölgesinde yaşıyor, insanlık tarihine bilinçli-bilinçsiz müdahil oluyoruz. Bu fikirsel büyük fay hatlarına göre şekillenerek bazen genleşen, bazen de sıkışan hayatlarımızın bir de küçük, önemsiz detaylarla bezenmiş, gündelik pratikler ve alışkanlıklarla süregiden bir tarafı var. İdeolojiler ve büyük toplumsal projelere sadece fikirsel ve algısal düzeyde bile dahiliyetimiz hepimize belirli iddialar, yargılar, fikirler aşılıyor ve gündelik hayatta topos içinde bir karşı karşıya geliş durumu oluşturuyor. Oysa gündelik hayatın kesitini aldığımızda pek çok insanın benzer sorunlar yaşadığını ve benzer eforlar göstermek durumunda kaldığını görüyoruz. Frances Ha böyle gündelik konuları işleyen bir küçük ama derin bir anlatı. Film, geç gençlikle erken yetişkinlik döneminin bir aktarımı... Frances Ha siyah beyaz renk seçimi, konulara, insanlara yaklaşımı, hümanizmi, bireylerin içinde bulunduğu koşulları anlamaya yönelik çabasıyla İtalyan Yeni Gerçekçiliği'ni andırıyor. Yukarda bazılarını andığımız ideolojilerin ve bunlara bağlı projelerin yarattığı hayal kırıklıklarının sonucu olarak günümüzde sıkça ortaya çıkan disütopik, karamsar, çıkışsız, karanlık eserlerin karşısına tıpkı İtalyan Yeni Gerçekçiliği gibi küçük insanların, umutlu ve mücadeleci küçük anlatısıyla çıkıyor.

Bu makalede, sanat ve Yönelimsellik 1 (Intentioanality) arasındaki bağlantıların arzu ve inanç olguları üzerinden araştırılması amaçlanmaktadır. Ancak ilk olarak, bu çalışmada Yönelimsellik kavramının niyetlilikten farklı olarak ele alınacağı dikkate alınmalıdır. Niyetlilik yerine Yönelimsellik teriminin kullanılması yönelim ile niyet arasında bir ayrımı işaret eder. Bu bağlamda, Searle'ün Intentionality adlı kitabında niyetin (intention) Yönelimselliğin sadece bir türü olduğu hakkındaki düşünceleri temel alındığı söylenebilir. O halde öncelikle Searle'den yola çıkarak Yönelimsellik kavramının ne olduğunu ve onun bu kavramı nasıl ele aldığını kısaca açıklayarak başlayalım. John Searle tarafından yönelmişlik (directedness) veya hakkındalık (aboutness) gibi terimlere karşılık önerilen, Yönelimsellik: "dünyadaki nesneler ve zihin durumları hakkında ya da onlara yöneltilen ve onlar vasıtası ile gerçekleşen birçok zihinsel durumun ve olayın özelliğidir. Örneğin, eğer bir inancım varsa, bunun filanca olduğuna dair bir inanç olmalı; eğer bir korkum varsa, o bir şeyden veya o bir şeyin olacağından korkmak olmalı; eğer bir arzum varsa, bu bir şey yapma arzusu veya bir şeyin olması ya da durumun o olması gerekir ve eğer bir niyetim varsa, bu, bir şeyler yapma niyeti olmalı" (Searle, 1983: 1). Aslında bu durumu Searle'den önce Franz Brentano, arzu ya da inanç gibi anlıksal (mental) edimlerin (acts), diğer tüm anlıksal edimler gibi (düşünmek, anımsamak vd.) gibi bir nesneye yönelmek zorunda oldukları şeklinde ifade etmiştir. Benzer bir biçimde Ulus Baker de Sanat ve Arzu adıyla yayınlanan seminerlerinde Spinoza'dan yola çıkarak şöyle söylemektedir: "bir arzu her zaman bir şeye yöneliktir, her zaman bir şeyi istersiniz. Genel olarak isteme diye bir şey söz konusu değildir. Bir fikir aynı şekilde her zaman bir şeyin fikridir, genel olarak fikir diye bir mevhum yoktur, genel olarak fikir bir soyutlamadır" (Baker, 2020: 167-68). Diğer yandan Searle, bazı durumlarda inanç, arzu ve istek arasında bağlantılar olduğunu da belirtir. Örneğin: "A yapma niyetinde [ya da arzusunda] isem, A yapmamın mümkün olduğuna inanmalıyım ve bir anlamda A yapmak istemeliyim. Ancak Brentano'dan yola çıkarak, istek (willing) ve arzu (desire) arasında da bir ayrım olduğunu belirtmek gerekir. Brentano, The Theory of Categories'de bunu şöyle örneklendirir: "bir arkadaşımızı ziyaret etmek isteyebiliriz ancak ne kadar öyle olmasını temenni etsek de yağmurun yağmasını ya da güneşin açmasını isteyemeyiz". 2 Brentano burada, yağmur yağmasını ya da güneş açmasını istemek ile onu arzu etmek arasındaki ayrımın altını çizer. Dolayısı ile yağmurun yağmasını isteyemeyiz ancak onu arzu edebiliriz demektedir. Ancak Searle'e göre arzu edebilmemiz için de arzumuzun yerindelik koşullarının karşılanması ya da bu tatmin edilmesi gereklidir.

Pera’s Time, a co-production of Altıdan Sonra Theatre and Lokstoff, is set in Pera Palas, which has been the heart of Pera since it was established. The play stretches through all the time-spaces of Pera Palas and addresses to us its call to contact them. And we answer this call. As we journey through various encircling stories in these times-spaces we become a part of them. In these moments of contact, all the established roles and positions are erased and redefined. Now, Pera’s Time is both the place of the audience and the stage at the same time. Now, players are both performers and spectators at the same time. Now, we are both spectators and performers at the same time. Now, everyone is as familiar as a foreigner and is as foreign as an acquaintance.

Plan B, a theatre company founded in İstanbul in 2016, asks in its new play Home: “What is home? What is the thing you call home?” Indeed, what does home mean? Where are safety zones? Where do borders begin/end? While everything shatters and all definitions become uncertain in our world, will we have enough time for thinking about how we will survive? Now, in this new world we stand and think on the borders of the concepts in which we take shelter as home. The question is about the borders of the concepts that are established by ourselves, as well as the borders of conventional theatre. Can all these mean, then, we stand at the threshold and have a chance for the new beginning?