Republican People's Party

The Republican People's Party (CHP), the oldest political party of Turkey, celebrated its 100 th anniversary on September 9 th , 2023. The CHP can be seen as the product of the national liberation struggle pursued against the Allied and Greek occupation forces between 1919 and 1922. However, its historical roots stretch back to the early modernization efforts in Ottoman Empire at the turn of 18th century. After governing Turkey 27 years uninterruptedly, 15 years of which under the leadership of Kemal Atatürk, the CHP handed over power to the Democrat Party peacefully with the 1950 elections. The CHP did not have the possibility to govern Turkey alone since then but proved to be a resilient and persistent political actor which played an important role in Turkish politics during most of the time following the 1950 critical juncture. In the formation years of the republic and the party itself, the CHP stood as a solidarist party, sometimes ideologically ambiguous, seeking to stand above all social classes and even ideologies. The CHP's main role was then modernizing the society and polity, along with leading the nation-building process. It was during the 1960s that the CHP started to position itself on the centre-left of the political spectrum. CHP underwent significant transformations, revised its policy objectives, and had either broadening or shrinking electoral bases throughout its history. Such changes bolstered CHP's power in many instances but brought about divisions and declines as well.

This study aims to explore how the heads of four different CHP municipalities have responded to these government policies and to draw meaningful conclusions from their responses. The mayors interviewed are Sinem Dedetaş, the mayor of Üsküdar; Özlem Çerçioğlu, the metropolitan mayor of Aydın; Mansur Yavaş, the metropolitan mayor of Ankara; and Ekrem İmamoğlu, the metropolitan mayor of Istanbul. All four of the mayors selected have displayed strong perfomance. Sinem Dedetaş is the first female mayor of Üsküdar, a rather conservative Istanbul borough, while Özlem Çerçioğlu, the female mayor of Aydın, has won three consecutive terms, increasing her votes each time. Both Ekrem İmamoğlu and Mansur Yavaş are considered leading political figures on the national level, as well as potential candidates in the next presidential elections. Their differing governance styles have led them to adopt various strategies in response to the AKP’s restrictive policies. An additional interview was conducted with Özgür Özel, the head of the CHP, regarding the range of views within his party on municipal mobilization. This is significant, as the CHP-run municipalities will be seen as a bellwether for its credibility as a viable alternative to the AKP in central government.

On June 25, 1950, North Korea attacked South Korea and started the Korean War. The United Nations Security Council passed Resolution 82, which urged North Korea to withdraw from South Korea’s soil. North Korea’s failure to abide by the United Nations’ call prompted Security Council Resolution 83, which called all member states to support South Korea. The newly elected Democrat Party in Turkey elaborated on this issue very carefully. Eventually, Turkey became the second country after the U.S. to positively respond to the Security Council Resolution 83 and committed a brigade of 6092. Relying extensively on American, Korean
and Turkish declassified archival materials, this dissertation brings the impact of foreign policy decisions on the inner politics to the forefront of Turkey’s Korean War experience. It argues that Turkey’s decision to intervene in the Korean War and its spillover effects not onlychanged Turkish diplomacy but also altered Turkey’s international perception and its society in a fundamentally different way than the period preceding the Korean War.

Bu çalışmada bir döneme damgasını vuran iki büyük partinin, Cumhuriyet Halk Partisi"nin (CHP) ve Demokrat Parti"nin (DP) iktidar ve muhalefet mevkiinde bulunmalarına göre aynı tarz hadiselere basın eksenli nasıl farklı tepkiler verdikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Örneklem olarak 1950 Eskişehir ve 1958 Çankırı sel felaketleri alınmıştır. Önce adı geçen sel felaketlerinin tahribatları ortaya konulmuş sonra da dönemin siyasi konjonktürü içerisinde felaketlerin basına yansımaları ve kamuoyundaki akisleri ele alınmıştır. Eskişehir ve Çankırı"da yaşanan sel felaketlerinin basına yansımasını iki farklı şekilde ele alabiliriz. Birincisi siyasi partilerin resmi yayın organları açısından diğeri ise bir şekilde siyasete angaje olmuş ancak güdümlü hale gelmemiş basının değerlendirmeleri açısından. Yine partilerin resmi yayın organlarının felakete bakışını da kendi içerisinde iki kısma ayırabiliriz. Buna göre iktidar partisi CHP"nin resmi yayın organı Ulus"u bir taraf, muhalefet partilerinden DP"nin resmi yayın organı Zafer ile Millet Partisi"nin (MP) yayın organı Kudret"i, hem Eskişehir ve Çankırı"daki felaketlere hem de yaşanan diğer hadiselere yaklaşımı yönünden başka bir taraf olarak sınıflandırabiliriz. Çalışmada; dönemin süreli yayınları, meclis tutanakları ve arşiv belgeleri temel alınmış, telif eserlerden de istifade edilmiştir. Siyasi partilerin yayın organları basının asli görevini yerine getirmekte midir? Doğal afetler siyasi partiler tarafından istismar edilmekte midir? Felaketlerin eleştirisini yapmak ve bir sorumlu aramak milli birlik ve bütünlüğe zarar vermekte midir? Biçimindeki sorulara cevap aranmıştır. Çalışma sonucunda milli felaketlerin daha fazla oy kazanmak uğruna muhalif siyasi partiler tarafından, demokrasinin temel prensibi olan serbest eleştiri ve murakabe ilkesinin ötesinde istismar edildikleri görülmüştür.

Bir yandan nüfusun çoğunluğu için sürdürülemez bir ekonomik durumun devam etmesi, diğer yandan da iktidar bloğunun politikalarının bir iyileşme getireceğine dair umudun kaybolması, AKP’nin hegemonik gücünün daha da azalmasında önemli bir rol oynamıştır. Ki bu seçimlerde seçilecek olan, zaten -Erdoğan ne kadar sahaya inse de- AKP idi. Aynı zamanda CHP’nin İstanbul ve Ankara’daki başarılı performansının meşruiyetinin ülkenin geri kalanına daha güçlü bir şekilde yayılmasını sağladı. Bu nedenle iktidar bloku seçmenlerinin CHP’ye oy vermesi artık 2023 Mayıs’a nazaran daha kolaydı.

There had been serious problems between the govenment and the opposititon parties in Turkey and political uncertainties emerged in the country in the 1957. What is causing these problems to ocur and opposition parties done war against the Democratic Party (DP) was a political structure which called power unity. Upon this, the Democratic Party's founder and the prime minister Adnan Menderes declared that a fatherland front would be established which all citizens could take part in against the power unity in his speech in Manisa in october in the 1958. Acording to local and national newspapers and arcive documents, the fatherland front had attracted peoples attention and a large number of people involved in this front. On these dates as in most cities of newspaper Eskisehir's newspapers indicate that there were great participants to the Democratic Party and the fatherland front in Eskisehir. Thanks to the work of the Democratic party thousands of people registered in the quarters or the townships belonging to the Democratic Party in Eskisehir in the1959. Especially the tradesman organizations and big families of the city who resigning from the Republican Peoples Party and the other opposition parties joined the Democratic Party in Eskisehir. Thus, the number of member of the Democratic Party increased in Eskisehir. There were also those who joined the Republican People's Party from the Democratic Party during this period. This naturally had led to inter-party conflicts. In this context, by taking advantage of from the telegrams sent to the Prime Minister and from newspaper news the situation of the fatherland front in Eskisehir have been extensively studied.

Ülke genelinde gerçekleştirmiş olduğu toplantı ve mitingler doğrultusunda Başbakan Adnan Menderes, 12 Ekim 1958'de Manisa'daki konuşmasında muhalefet partilerinden başta CHP olmak üzere CMP ve KP'nin DP'ye karşı oluşturmuş oldukları Güç Birliği Cephesi'ne karşı bütün vatandaşların yer alabileceği bir Vatan Cephesi'nin teşekkül edeceğini duyurmuştu. Akabinde de Vatan Cephesi kurulmuştu. Adı geçen cephe, ilk andan itibaren insanların dikkatini çekmiş ve çok sayıda kişi cepheye dâhil olmuştu. Bu kapsamda Sakarya yerel basını, vilâyetlerinden de Vatan Cephesi dolayısıyla da DP ocaklarına büyük iltihakların varlığını dile getiriyordu. Bilhassa Sakarya Demokrat, Anadolu ve Cemiyet gazeteleri, mezkûr teşekkülle iktidar partisinin Sakarya'ya bağlı kaza ve nahiyelerde güçlendiğini yazıyordu. 1959 yılında DP Sakarya İl Başkanlığı, Kadınlar Kolu Başkanlığı ve Gençlik Kolları Başkanlığı'nın etkili çalışmaları ve propagandaları ile vilâyete bağlı kaza ve nahiyelerde binlerce kişi DP ocak ya da bucaklarına kayıt olmuştu. Hususiyle CHP'den istifa eden esnaf teşkilatları ve vilâyetin önde gelen aileleri de, DP'ye katılmışlardı. Bunun dışında iktidar partisinin çalışmalarından memnun olmayarak DP'den ayrılarak CHP'ye iltica edenler de vardı. Bu durumdan dolayı iktidar partisiyle başta ana muhalefet partisi CHP olmak üzere diğer partiler arasında büyük sorunlar yaşanmaktaydı. Bu makalede Vatan Cephesi'nin Sakarya'daki durumu, Başbakan'a gönderilen telgraflardan ve vilâyetin basın organlarından yararlanılarak kapsamlı bir biçimde incelenmiştir.

Türk siyasal hayatının önemli bir dönemini ihtiva eden Demokrat Parti Genel Başkanı ve Başbakan Adnan Menderes yurt çapında yaptığı konuşmalarda Vatan Cephesi'nin kurulacağına dair işaretler vermiştir. Bu bağlamda Adnan Menderes, Demokrat Parti'ye karşı yıkıcı faaliyetler içerisinde olan muhalefet partilerinin çalışmalarına karşı tüm vatandaşların dâhil olacağı bir Vatan Cephesi'nin kurulacağını ifade etmiştir. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivinden elde edilen vesikalara göre, 12 Ekim 1958 tarihinde ilan edilen Vatan Cephesi ocaklarına Bilecik'te büyük bir ilgi olmuş ve muhalefet partilerinden binlerce kişi Vatan Cephesine bağlı ocaklara üye olmuşlardır. "Arşivi Belgelerine Göre Bilecik'te Vatan Cephesi" adlı makale, başta Başbakanlık Cumhuriyet Arşiv verileri olmak üzere; araştırma ve inceleme eserlerden istifade edilerek hazırlanmıştır.

Canakkale ilk caglardan bu yana konum itibari ile stratejik oneme sahip bir sehir olup, adini I.Dunya Savasi sirasinda tarihe yazdirmistir. 1 Eylul 1939 yilinda Almanya’nin Polonya’yi isgal etmesiyle baslayan ve 1945 yili sonlarina kadar devam eden II.Dunya Savasi boyunca askeri uslerin konuslandigi yer olmustur. Savas sadece sehrin nufus yapisini degil yasam kosullarini da degistirmistir. Savas boyunca her an savasa girecekmis gibi tedbirlerin alinmasi Canakkale’nin tarim, ticaret ve sanayisini olumsuz yonde etkiledigi gibi, ulasim, saglik ve egitim alanindaki gelismeleri de durma noktasina getirmistir. Bu duruma ilk tepki savas sonrasinda cok partili hayata gecilmesiyle beraber halkin CHP’ye oy vermemesiyle kendini gostermistir. Ozellikle CHP’nin hile yaptigi dusunulen 1946 yili secimleri, Canakkale’de DP lehine sonuclanmistir. DP’nin Canakkale’deki basarisi 1960 yilina kadar kesintisiz devam etmistir. I.Dunya Savasi’nin donum noktasi olan bu yerde 1946 secimleri de dâhil olmak uz...

Özet Siyasal Partiler başarılı olmak için propaganda yapmak zorundadırlar. Demokrasilerde de totaliter rejimlerde de böyledir. CHP'nin tek parti iktidarı Türkiye'de 27 yıl sürmüştür. Parti o dönemde pek fazla propaganda yapmamıştır. Çünkü rakipsizdir, yarışma ihtiyacı duymamıştır. Ama Demokrat Parti kurulunca bir yarış başlamıştır. CHP bundan ötürü propagandaya ihtiyaç duymuştur. Böylece bu dönemde bir propaganda ve yayın bürosu kurmuş ve daha ciddî propagandaya başlamıştır. Ancak propaganda sloganlarını daha çok Milli Mücadele ve Atatürk üzerinde yoğunlaştırmıştır. Hâlbuki DP, C.H.P. ile mukayese edildiğinde daha etkili olmuştur. Çünkü D.P. politik propagandalarını daha ziyade halkın ihtiyaçlarını, adaleti ve ülke kalkınmasını üzerine dayandırmıştır.

Anayasalı sisteme geçtiğimiz 1876'dan günümüze Türkiye'nin sürekli bir olağanüstü hal rejimleriyle yönetilmeye çalışıldığını görmekteyiz. Nitekim Osmanlı döneminde çıkarılan 1877 tarihli Sıkıyönetim Yasası'ndan günümüze kadar, ülke yönetimleri, tam 127 yıl boyunca sıkıyönetim ve olağanüstü hal uygulamalarına başvurmuştur. Anayasal sisteme geçen Osmanlı devletinde sıkıyönetimler, gerek o sırada iktidarda olan İstanbul hükümetinin muhalefeti susturmak için gerekse sonrasında iktidarı ele geçiren muhalif İttihat Terakki'nin yeniden Anayasal düzenin yerleşmesini temin etmek ve yapmak istedikleri reformları hayata geçirilebilmek için kullandıkları hukuki bir aparat durumundadır. Siyaseten kullanışlı bulunan bu hukuki aparat, örneğin I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı gibi olağanüstü dönemlerde varoluş amacına uygun olarak kullanıldığı gibi sonrasında sosyo-politik sorunları çözmekte aciz kalan hükümetlerin sık sık sığındıkları bir liman haline gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri tarafından sıkça kullanılagelen "olağanüstü dönemlerden geçiyoruz" ifadesiyle vücut bulan de-facto uygulamaları da eklersek, olağanüstü uygulamaların, Avrupa tarihine kıyasla emekleme döneminde olan Türk demokrasisinin gelişimi önünde önemli bir engel oluşturduğunun altı çizilmelidir. Tarihsel olarak bakıldığında sıkıyönetimlerin sadece dönemin güvenlik ihtiyacına ilişkin olmadığı, sosyal, siyasal ve ekonomik bazı sonuçların da hedeflendiği görülmektedir. Bu bağlamda makale, Osmanlının son dönemleri ve Cumhuriyetin kuruluş yıllarını odağına almak suretiyle konuyu irdelemektedir.                                 
Abstract:
Permanent state of emergency has been declared frequently in Türkiye from 1876, marking the inception of the constitutional system in the country, until today. In fact, governments of the Republic of Türkiye and the Ottoman Empire have widely invoked to martial laws and state of emergency practices for a long period of 127 years, commencing from the 1877 Martial Law enacted at the time of the Ottoman Empire. Following the adoption of the constitutional system in the Ottoman Empire, Martial laws were used as a legal apparatus both by the Istanbul government to oppress and silence the opposition and also, upon its seizure of the government, by the opposition Committee of Union and Progress (İttihad ve Terakki) to foster the constitutional order that they had established as well as for introducing new reforms. While such laws were properly exercised in line with its purpose to cope with extraordinary circumstances during the First World War and the Independence War of the country, as a legal tool considerably vulnerable to political misuses, they have later turned into a safe haven for governments failing to deal with socio-political problems adequately. It should be highlighted that, along with the de-facto emergency measures, mostly being based on the justification by the governments of the Republic of Türkiye that “we are going
through extraordinary circumstances”, martial and emergency laws pose a serious obstacle to the development of the Turkish democracy, which is crawling compared to the European history. When viewed through the lens of the history, it is seen that reliance on martial laws are aimed at not only for security reasons, but also for social, political, and economic motives. In this regard, this Article critically examines the foregoing issues with a specific focus on the latest era of the Ottoman Empire and the early stages of the Republic of Türkiye

The diplomatic aspect of the Turkish national war of salvation is a topic of separate research. There are lots of researches done on this field. One of the defects of these researches is their inward perspective deprived of historical context. This deficiency makes the comprehension of the place and unique attributes of the Turkish national struggle within the wars of liberty of the 20 th century almost impossible. The Turkish national strugle is known to have resulted in the establishment of a Turkish national state. War and diplomacy are among the most important instruments of modern world systems, whereas the Turkish national struggle broke out during a historical timespan when war and diplomacy converged and complemented eachother. Some approaches of principle, on the other hand, became a starting point in the course of events in Turkish national struggle. As a result of the diplomatic activities conducted in accordance with these principles centered around the idea of absolute liberty and global equality, the principal objectives of the Turkish national struggle could be attained. In this research, the approaches of principle and sample practices allowing a better conception of the unique attributes of the Turkish foreign policiy are examined. In doing so, the multi-faceted aspect of the topic is tried to be highlighted.

İstanbul Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan Köprülü, 1935 yılına kadar kendini ilmi çalışmalara adamış bir bilim insanıdır. Mustafa Kemal’in bilim insanları ile daha yakın çalışma ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM ) çatısı altında görme isteği üzerine, Yusuf Akçura’nın 11 Mart 1935’de geçirdiği kalp krizi sonucunda boşalan Kars milletvekilliği için 31 Mayıs 1935’de ara seçimler yapılmış ve Köprülü, Kars milletvekili olarak 1 Haziran 1935 mazbatasını almıştır. Mustafa Kemal’in davetiyle CHP Kars Milletvekili seçilerek TBMM’ye giren Köprülü, cumhuriyeti destekleyen bir milletvekili olarak 10 Haziran 1935 tarihinde TBMM’deki görevine başlamıştır.

Türkiye hem dış hem de iç siyasi gelişmelerin etkisiyle 1945 yılında çok partili sisteme geçmiştir. 22 yıldır tek parti olarak iktidarını sürdüren CHP başlangıçta, meşru iradeye dayandığını ispatlamak amacıyla, kurulan muhalefet partilerine sempatiyle yaklaşmıştır. Ancak, karşısında ciddi bir muhalefetin oluştuğunu kısa sürede fark etmiş, buna bağlı olarak da paniğe kapılmıştır. İktidarını kaybetme korkusuna kapılan CHP bir yandan muhalefete baskılar yapmaya başlamış, diğer yandan da baskın seçimler yoluyla yeni bir iktidar döneminin yollarını aramaya başlamıştır. Bu amaçla 1946 Eylülü'nde yapılması gereken belediye seçimleri 1946 Mayısı'na; 1947 Martın'da yapılması gereken milletvekili genel seçimi de 1946 Temmuzu'na alınmıştır. Baskın seçimler hem muhalefet partilerinin hem de kamuoyunun protestolarına yol açmış, böylece 1946 seçimleri Türk siyasi tarihinin en tartışmalı seçimlerinden biri olmuştur. Bu süreçte basın da önemli bir rol oynamış, bazı gazeteler doğrudan iktidarın propagandasını yaparken bazıları da muhalefetin sözcülüğünü üstlenmişlerdir.

6-8 Kasım 2000 tarihlerinde, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin ATAUM salonunda toplanan ve koordinasyonunu SBF'den Yrd. Doç. Dr. Mustafa Aydın ve Dr. Çağrı Erhan'ın yaptığı, "Türk Amerikan İlişkilerinin 200 Yılı" konulu konferans ve detaylarına dair notlar.

Bugün ismini pek az hatırladığımız ya da hiç duymadığımız Nazlı Tlabar ya da kendi soyadı ve ilk adı ile birlikte Hatice Nazlı Moran, üç dönem (9, 10, 11) İstanbul milletvekili olarak 1950’ler Türkiye’sinin önde gelen kadın siyasi figürlerinden birisi olmuştur. Anne tarafından Osmanlı Devleti’nin son sadrazamı Ahmet Tevfik Paşa’nın, baba tarafından da Dâhiliye Vekili Memduh Paşa’nın torunu olarak "mühim" bir aileden gelen Tlabar'ın siyasi etkisi ve tanınırlığı 1950'lerde ailesini aşmıştır. Almanya’da Felsefe eğitimi sonrasında serbest gazetecilik yapan Nazlı Tlabar’ın siyasi hayatı DP’nin kuruluşu ile başlamıştır. 1946-1950 arasında DP teşkilatında çeşitli görevlerde bulunmuştur. 14 Mayıs 1950 seçimlerinde İstanbul milletvekili olarak TBMM’ye girmiştir. Birkaç dil bilmesi, parlamento hayatında, birçok uluslararası toplantıda Türkiye’yi başarıyla temsil etmesini sağlayarak hem uluslararası camiada hem de yurtiçinde tanınırlığının ve etkisinin arttırmasını sağlamıştı...

, yeni devleti kurarken yalnızca Osmanlı Devleti'nin tarihten silinmesini sağlamamış, aynı zamanda Osmanlıdan kalan birçok kurumun da tarihe karışmasını sağlamıştır. Cumhuriyetin kurulması ile birbiri ardı sıra gelen devrim ve reformlar bunun uygulamadaki göstergeleridir. Din gibi kutsal kabul edilen 600 yıllık saltanat kaldırılmış, alfabe değiştirilmiş, Batı hukuk sistemine geçilmiş, ölçülerden takvime hemen her alandaki yenilikler yeni devlette yerini almıştır. En çok tartışma konusu olan ve bugün de tartışmaları devam eden devrimler din ve din eğitimi alanında yapılmıştır. Atatürk Avrupa'daki "reform hareketi"ni İslam Coğrafyasında Türkiye'de başlatmıştır. Bu bağlamda klasik İslam okulları olan medreseler ve büyük kısmı modern usulde eğitim gören iptidailere dönüşmüş olan sıbyan mektepleri kaldırılmıştır. Okullarda din dersleri aşamalı olarak ders programlarından çıkarılmıştır. Açılan imam hatip okulları ve ilahiyat fakültesi kapanmıştır. Bunlardan başka aynı zamanda bütün İslam dünyasını ilgilendiren bir kurum olan halifelik ilga edilmiştir. Kur'an, ezan, hutbe Türkçeleştirilmiştir. Atatürk'ün kafasında dinsel ve toplumsal ve hukuksal devrim ve reformları Türkiye'de hayata geçirerek, Türkiye'yi Batı tipi bir ülke haline getirmek vardı ve sağlığında da bunu büyük ölçüde gerçekleştirmiştir. Atatürk bunları toplumsal muhalefeti gözeterek aşama aşama yaşama geçirmiştir. Bunları yaparken çok büyük bir dirençle de karşılaşmamıştır. Bunda o dönemin otokratik siyasal yapısı ile Atatürk'ün Kurtuluş Savaşının kahramanlığı ve yeni devletin kuruculuğundan gelen karizmasının rolü olmuştur.

Calismada Turk Harf ve Dil Devrimi’nin Amerikan basinindaki yansimalari uzerinde durulmustur. Genel olarak Turk harf ve dil devrimine karsi Amerikan basininda olumlu bir yaklasimin oldugunu soylemek mumkundur. Bununla birlikte 1930’lu yillara kadar devrim hareketlerinin kaliciligindan suphe eden basin organi sayisi bir hayli fazladir. 1930’lardan ve ozellikle Mustafa Kemal Ataturk’un vefatindan sonra ise Ataturk’un harf ve dil devrim hareketleri hakkinda neredeyse hicbir olumsuz haberin yer almadigi gorulmektedir

Turkish Language Reform has been the subject of many studies iıı Turkish and foreign language s.same of the most important, amongs them, can be indicated as follows:the work of R.Salahi SONYEL, which is entitled as "İngiliz Gizli Belgelerinde Türk Yazı Devrimi", that of Bilal ŞİMŞİR, entitled as "Türk Yazı Devrimi" and that of Gülnihal BOZKURT,entitled as" Türk Harf Devrimi'nin Alman Arşiv Belgelerinde Değerlendirilmesi".İn these studies,the authors deal with Language Reforms and ist perception in Europei but they took into account in a limited way the German Sources vvhich were significont for the refornıs of Mustafa Kemal Atatürk. İn this article we have tried to evalııate the Turkisch Language refonııon basis of the extant Gernıan sources, especially the reports of the German diplomats. These reports are of importance in underspanding the reform process , since they begin from as early as 1917, long before the Larıguage reform was realized, outlines the would be characteristics of the reforms. The reports of the German ambassadors Kiihlmann, the German ambassador to istanbul in 1917, and that of Nodoly, the ambassador in the Republican Period, are also used entensively in this article, because wlıile Kiihlmann pointedto the road nıap of the Language reform as of 1917, Nodalny reported of the opinions and argunıents in the society about the planned reforms.lt is concluded that the German interest iri the Turkish Language reform was of financial nature, but also influenced the characteristics of the reforms.

In the study, the place of the Freedom Party in Turkish political life is inspected. The Freedom Party was founded on 19 December 1955 by the opposing members of parliament of the Democrat Party. The Freedom Party dissolved itself and joined the Republican People's Party on 24 November 1958. In spite of its short life, the Freedom Party was effectual in Turkish political life. In the study, the reasons behind that prepared the establishment of the Freedom Party, the program, basic views and activities of the Party are explained. With this study, it is aimed to enlighten the original opposition perception of the Freedom Party in Turkish political life.

Enver DENİZ-Afyonşehir gazetesi yazarı Cumhuriyet neden 29 Ekim'de ilan edildi? Cumhuriyet e oy veren Afyon mebusları Cumhuriyet ülke insanına ne getirdi? Buhara'dan gönderilen üç kılıç İnanç maddiyatın üzerindedir Bir asırdır sönmeyen ateş:

Özet Tek Parti dönemi, Türk tarihinin modernleşme sürecinde önemli ve nihayi bir noktayı teşkil etmektedir. Hatırlanacağı üzere 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde yapılan reform çalışmaları, Cumhuriyet döneminde daha güçlü bir zeminde ve inkılâp istikametinde ilerlemiştir. Cumhuriyetin kurucuları, reformist olduklarından bu süreçte ideal bir düzene ulaşmak için köklü değişimlerin yolunu açmaktan imtina etmemişlerdir. Genel olarak bu köklü değişimler kendiliğinden gelişmemekle beraber ideolojik bir çerçevede, Batıya dönük ve sistematik bir surette işlemiştir. Bu girişimlerin en önemlilerinden biri de Tek Parti döneminin sancılı ve zorlu girişimlerinden biri olan Harf İnkılâbı'dır. İnkılâp Hareketi daha düşünce aşamasında iken ciddi eleştirilere maruz kalmıştır. Bu eleştiriler inkılâbın uygulanmasından sonra hız kazanmıştır. İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı dönemine dek süren devrimin etkisi, Adnan Menderes döneminde dahi tartışmalara konu olmuştur. Bu çalışma Harf İnkılâbının uygulanma sürecinde gelişen aksaklıkları, sorunları analiz etmeye yönelik olmakla birlikte devrime yönelik olumlu ve olumsuz yaklaşımları arşiv belgeleri ışığında, genel bir surette değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın zamansal kapsamı devrimin uygulanmasından sonraki 30 yıllık süreci ihtiva etmektedir.

Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 1961 ile 1980 yılları arası sosyal demokratlaşma sürecinin incelendiği bu çalışmada CHP'nin yeni bir kimlik ve yön arayışı analiz edilmektedir. CHP'nin değişimi incelenirken Türkiye'nin 1960'lı yıllarda yaşadığı dönüşüm de analiz edilmektedir. Milli mücadeleden çok partili siyasi hayat geçiş dönemine kadar kesintisiz yirmi yedi yıllık iktidarı sonrası CHP kimlik arayışına girmiştir. 1950'li yılların ikinci yarısında başlayan bu süreç 1960'lı yıllarda ortanın solu ile yeni bir evreye yönelmiştir. CHP 1960'larda sosyalist soldan teorik ve pratik öğrenme süreci yaşamıştır. 1972 yılında Bülent Ecevit'in genel başkan olması ile ortanın solundan demokratik sola geçen CHP sosyal demokratlaşma sürecinin önemli bir aşamasındadır. Sosyal demokrat model önerileri ve özgün politika modelleri bu dönemde CHP tarafından oluşturulmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde sosyal demokrasinin tarihsel gelişimi, kavramsal çerçevesi ve sosyal demokrat düşünürlerin analizleri incelenmiştir. 19. yüzyıldan ikinci dünya savaşı sonrası sosyal demokrasinin altın çağı olarak nitelendirilen refah devleti dönemine kadar incelenen bu süreç, sosyal demokrasinin evrimsel yapısını ortaya çıkarmaktadır. İkinci bölümde 1961- 1980 arası Türkiye'nin iktisadi, siyasi ve sosyal olarak yapısal analizi incelenmektedir. CHP'nin sosyal demokratlaşma sürecinin ele alındığı 1961- 1980 yılları arasının irdelenebilmesi için Türkiye'nin bu dönemdeki yapısal değişimi önemlidir. Üçüncü bölümde ise, CHP'nin sosyal demokratlaşma süreci içsel ve dışsal faktörler tarafından incelenmiştir. 1961- 1980 yılları arası CHP'deki değişimin parti içindeki ve parti dışındaki aktörler tarafından tetiklenmesi analiz edilmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada CHP'nin 1961- 1980 yılları arası bir sosyal demokratlaşma süreci yaşadığını, bunun hem içsel hem de dışsal faktörlerin etkisi ile oluştuğu tespit edilmiştir. 1961 ile 1980 yılları arası CHP sosyal demokrasinin evrensel ilkelerini yerel değerlerle sentezleyerek Türkiye'ye özgü bir model oluşturan sosyal demokrat bir partidir. Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Halk Partisi, Sosyal demokrasi, Türkiye

Tez konumun seçimine yardım eden, yol göstericisi olan, araştırma yöntemleri konusunda yardımını esirgemeyen ve tez çalışmamın başından sonuna kadar bana destek olan, sayın danışman hocam Prof. Dr. Ayfer ÖZÇELİK' e en içten teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca tüm eğitim ve öğretim hayatımdan hem maddi hem manevi şekilde bana destek olan rahmetli babam Halil UCER' e, annem Melahat UCER' e, ablalarım İnci BOZKURT ve Hatice BEKER' e ve onların eşleri Ufuk BOZKURT ve Uğur BEKER' e sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Denizli-2023 Muhammed UCER i ÖN SÖZ Demokrasinin işlemesi ve ilerlemesi için birden fazla partinin olması şarttır. Atatürk' te birden fazla partili bir demokrasi istemiş olsa da ve partilerin kurulmasına yardım etmiş olsa da bu partiler ne yazık ki istenilen etkiyi verememiş ve halkın da etkisi ile yanlış yollara sapmışlardır. Fakat yıllar 1946' yı gösterdiğinde kurulan Milli Kalkınma Partisi ile demokrasi tekrar şekillenmeye başlamıştır. Ardından CHP' den ayrılan dört kişi ile kurulan DP 27 yıllık aradan sonra ülke içinde demokrasinin tam anlamı ile işlenmesinin öncüsü olmuştur. MKP' nin başlattığı bu hareket DP' nin iktidar olması sonucu ile son bulmuştur. 27 yılın ardından CHP dışında bir parti ülke yönetiminde söz sahibidir. İşte bu söz sahibi olduğu dönemde birçok önemli sosyal politikayı faaliyete sokan DP, halkın istek ve ihtiyaçlarına yönelik hareket etmiştir. İlk yıllarına nazaran son yılları pek de parlak geçmemiştir. En nihayetinde yıllar 1960' ı gösterdiğinde askeri darbe ile iktidarları son bulmuştur. ii ÖZET Osmanlı Devletinden süre gelen siyasi hayatın Türkiye Cumhuriyeti dahilinde nasıl geliştiği hakkında birtakım bilgiler bu tez çalışmasında anlatıldı. 1. ve 2. Meşrutiyetler bizim siyasi hayatımızı hiç beklemediğimiz şekilde değiştirmeyi başardı. Yeni kurulan bu cumhuriyet yönetimi geçmişten süre gelen deneyimler üstüne inşa edilerek günümüz Türkiye' sini oluşturdu. Bu günlere gelmek pek kolay olmadı, çünkü; en başına bakacak olursak çok partili bir siyasi yaşam kurmak hiç kolay değildi. Çok denendi fakat başarılı olamadı, bu süre 1946' ya kadar yani Türkiye Cumhuriyeti' nin kurulmasından 23 yıl sonraya kadar devam etti. Bununla beraber başarılı olan çok partili sistem uygulanmaya konuldu. Uzun bir süre sonra muhalefet partisi olarak Milli Kalkınma Partisi (MKP) kuruldu. MKP' nin kurulması Demokrat Parti' nin (DP) kurulmasına kısmen önayak oldu. Böylece Türkiye Cumhuriyeti içinde tam anlamı ile demokratik bir ortam oluştu. 1950 yılı Mayıs ayına gelindiğinde çok büyük bir fark ile DP tek başına iktidar olmayı başardı. DP' nin millete vaatleri büyüktü; sosyal, siyasi ve ekonomik alanlarda insanlara çok sağlam ve gelecek vaat eden sözlerde bulundu. Bunların çoğunu da faaliyete geçirmeyi başarabildi. Her ne kadar başarılı olsa da iktidarının son yıllarına doğru bir güç rehavetine kapıldı. Yıllar 1960 Mayısını gösterdiğinde TSK tarafından yönetime el konuldu. DP yaptıkları ile Türkiye Cumhuriyetinin tarihine adını yazdırmayı başardı.

Cumhuriyetin kuruluşundan, 1954 yılında çıkarılan kanuna kadar Türkiye'deki petrol arama faaliyetlerini doğrudan hükümetler üstlenmişti. Fakat istenilen sonucun elde edilememesi ve petrole olan gereksinimin her geçen yıl artması nedeni ile 7 Mart 1954 tarihinde Amerikalı bir uzman tarafından hazırlanan yeni Petrol Kanunu çıkarıldı. Petrol arama faaliyetlerinin yerli ve yabancı özel girişimci eliyle yapılmasını öngören bu kanun, 1960'ların ortalarından itibaren ülke çıkarlarına aykırı olduğu gerekçesi ile tartışmaya açıldı ve siyasetin en önemli gündem maddesi haline geldi. Dönemin siyasi partilerinin yanı sıra, işçi sendikaları ve gençlik örgütleri de bu tartışmada yer aldılar. Ağırlıklı görüş yeni bir petrol kanununun çıkarılarak petrolün millileştirilmesi yönündeydi. Fakat gerek koalisyon ortağı olduğu dönemde gerekse tek başına iktidar olduğu yıllarda Adalet Partisi bu yöndeki talepleri kabul etmedi. Bununla birlikte muhalefetin 1965 yılından itibaren ısrarla gündemde tuttuğu petrol sorununa daha fazla kayıtsız kalamayan AP Hükümeti 1968 yılında yeni bir Petrol Kanunu Taslağı hazırladı. Bu taslağın kamuoyundaki beklentiyi karşılayamaması ve yeni bir kanunun çıkarılamaması bu sorunun 1970'li yıllara taşınmasına neden oldu.

Türkiye'de çok partili siyasal hayatın başlangıcı olarak kabul edilen 1946 seçimleri Türk demokrasi tarihindeki en önemli seçimlerden biridir. Cumhuriyetin ilanının ardından, ilk defa birden fazla siyasi partinin katıldığı 1946 seçimleri, gerek Türk Siyasal hayatına getirdiği yenilik, gerek seçim sürecine yönelik tartışmalar ve gerekse sürecin dış politikayla ilişkisi bağlamında akademik camiada büyük ilgi görmektedir. 1946 seçimlerini iç politika bağlamında değerlendiren çok sayıda çalışma mevcuttur. Ancak seçimlerin dış dünyadaki yansımalarına ilişkin yeterli sayıda çalışmadan bahsetmek mümkün değildir. Bu çalışmada başta ABD ve İngiltere olmak üzere Batı demokrasileri ve Sovyet Rusya'nın Türkiye'deki seçim sürecine bakışı irdelenmeye çalışılacaktır. Bu bağlamda çalışmada seçimlerin içerisinde cereyan ettiği iç ve dış politika koşullarına değinildikten ve sürece dair tartışmalara kısaca yer verildikten sonra, seçimlerin dönemin uluslararası politikası dâhilinde taşıdığı anlam ve bahsi geçen ülkelerin seçimleri yorumlayışı mercek altına alınacaktır.

Gectigimiz yuzyil sosyal demokraside surekli ve hizli degisimlerin ya- sandigi bir donem olmustur. Bu degisimin en bariz orneklerinden biri Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) icerisinde yasanmis ve bu donusumden kismi olarak Turkiye’de Cumhuriyet Halk Partisi de (CHP) etkilenmistir. Bu degisimin en can alici evrelerinden biri 1950’lerin son yillarinda meydana gelmistir. SPD 1959 yilinda Godesberg programini kabul ederek isci sinifina dayanan bir parti olmaktan cikip halk partisi olma yoluna girmekteydi. CHP ise yayinladigi Ilk Hedefler Beyannamesi ile sosyal haklar yaninda siyasi sistemde koklu degisimler talep etmekteydi. Altmisli yillarla beraber SPD halkin diger tabakalariyla butunlesip iktidari eline almaya baslar. Ayni donemde CHP Ortanin Solu politikasini uygulamaya koyarak isci sinifini kabul eden ona dokunmaya calisan bir parti olma gayretindedir. 1980 darbesinden sonra kapatilan CHP 1993’te yeniden kuruldugunda parti programinin merkezine insan ogesini ve sivil toplum an...

I. Meşrutiyet döneminde öngörülen Osmanlı toplumunun genel seçimlere katılması tam olarak II. Meşrutiyet döneminde gerçekleşmiştir. I. Meşrutiyet Döneminde uygulamaya konulan iki dereceli seçim sistemi 1943 yılına kadar uygulamada kalmıştır. II. Meşrutiyet döneminde çok partili hayata geçilmiştir. 1920 genel seçimleri işgal ve buna karşılık yürütülen milli mücadele ortamında yapılmıştır.1923 yılında yapılan genel seçimlerde siyasi partiler olmadığı için seçimlerde mecliste oluşan I. ve II. Grup vekilleri yarışmıştır. Cumhuriyetin ilanından 1946 yılına kadar geçen sürede yapılan seçimlere CHF/CHP tek parti olarak katılmıştır. Bu nedenle mecliste çok sesliliği oluşturmak için bağımsız adayların seçilmesi, müstakil grup oluşturulması gibi farklı yollara başvurulmuştur. 1943 yılında yeni bir seçim kanunu kabul edilmiştir. Bu kanunla da iki dereceli seçim sistemi benimsenmiştir. Nihayet 1946 yılında çok partili, tek dereceli genel seçim sistemine geçilmiştir. Çalışmanın amacı 1877-1946 yılları arasında yapılan iki dereceli genel seçimleri ve Türkiye'yi monarşik yönetimden çok partili demokratik düzene götüren süreci araştırmaktır. Çalışmada 1877 yılından başlayarak 1946 yılına kadar yapılan genel seçimler incelenmiştir. Seçim kanunları ve seçim sürecinde yürütülen seçim kampanyaları araştırılmıştır.

Organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın danışmanı Serkan Taranoğlu, AKP Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu, eski Sermaye Piyasası Kurulu başkanı Ali Fuat Taşkesenlioğlu ve Türkiye Odalar Borsalar Birliği Deniz Meclisi Üyesi Salih Orakçı’nın adının geçtiği, finans alanında faaliyet gösteren suç örgütüyle ilgili ifşalarının yarattığı etki sönümlenmeye başladı. Yolsuzluk, rüşvet, talan düzenin nasıl işlediği, nerelere uzandığı, milletvekillerinden bürokratlara, derin devlet aktörlerinden uyuşturucu baronlarına kimlerin kimlerle iş tuttuğu meselesi, birkaç gazetecinin takibi dışında gerilere düştü. İktidar medyasının elbette ki görmediği çürüme ve yozlaşmayla mücadele için cesur savcılar arandı, bulunamayınca memleketin diğer pek çok sorunu gibi seçim sonrasına havale edildi. Öne çıkan kimi sembolik isimlerinden endişe ve “arınma” çağrıları gelen iktidar cephesinden son gelen kulislere göreyse, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iki danışmanını görevden alarak “gereğini yaptık” dediği, AKP milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu’nun da bir daha aday yapılmayacağını söylediği iddia edildi. Bu kulis bilgisine iki danışmanın da cezalandırmak için değil, gözlerden uzak tutmak için görevden alındığı yorumlarını da ekleyelim. Dolayısıyla “bu kez farklı olacak” beklentisini yaygınlaştıranlarla, Erdoğan’ın sergilediği pratik yine uyuşmadı!
Cumartesi Söyleşisinde, yolsuzluk, talan, vurgun düzenin iktidar/devlet mimarisindeki yerine odaklandık ve Siyaset Bilimci Prof. Dr. Şebnem Oğuz’a başvurduk. Kapitalizme içkin olan yolsuzluk neden artıyor ve farklı siyasal rejimlerde nasıl kullanılıyor? AKP nasıl yararlandı? Mesele cesur savcıların çıkmaması mıdır? Geniş bir toplumsal bir itiraz neden örgütlenemiyor? Şebnem Oğuz yanıtladı.

I. Meşrutiyet döneminde öngörülen Osmanlı toplumunun genel seçimlere katılması tam olarak II. Meşrutiyet döneminde gerçekleşmiştir. I. Meşrutiyet Döneminde uygulamaya konulan iki dereceli seçim sistemi 1943 yılına kadar uygulamada kalmıştır. II. Meşrutiyet döneminde çok partili hayata geçilmiştir. 1920 genel seçimleri işgal ve buna karşılık yürütülen milli mücadele ortamında yapılmıştır.1923 yılında yapılan genel seçimlerde siyasi partiler olmadığı için seçimlerde mecliste oluşan I. ve II. Grup vekilleri yarışmıştır. Cumhuriyetin ilanından 1946 yılına kadar geçen sürede yapılan seçimlere CHF/CHP tek parti olarak katılmıştır. Bu nedenle mecliste çok sesliliği oluşturmak için bağımsız adayların seçilmesi, müstakil grup oluşturulması gibi farklı yollara başvurulmuştur. 1943 yılında yeni bir seçim kanunu kabul edilmiştir. Bu kanunla da iki dereceli seçim sistemi benimsenmiştir. Nihayet 1946 yılında çok partili, tek dereceli genel seçim sistemine geçilmiştir. Çalışmanın amacı 1877-1946 yılları arasında yapılan iki dereceli genel seçimleri ve Türkiye'yi monarşik yönetimden çok partili demokratik düzene götüren süreci araştırmaktır. Çalışmada 1877 yılından başlayarak 1946 yılına kadar yapılan genel seçimler incelenmiştir. Seçim kanunları ve seçim sürecinde yürütülen seçim kampanyaları araştırılmıştır.

Bu çalışmada Atatürk-İnönü ayrılığı incelenmiştir. Ele alındığı şekliyle bu ayrılık, bira fabrikası ve kâğıt fabrikası konularında, Hatay meselesinde, Nyon Konferansı'nda ortaya çıkmıştır. Bu sebeple, öncelikle bu konular hakkında bilgi verilmiş, daha sonra iki liderin ekonomi, dış ve iç politikadaki bakış açıları değerlendirilmiştir. Son bölümde ise Dersim olaylarının gelişimi anlatılarak, Atatürk İnönü ayrılığında Dersim olaylarının etkisinin olup olmadığı hakkındaki yorumlara yer verilmiştir.

This article explores the prospects of and limits to political party change through a case study of the Republican People’s Party (Cumhuriyet Halk Partisi, CHP) under the leadership of Bülent Ecevit in the 1960s and 1970s. We demonstrate how the CHP, via a new generation of politicians led by Ecevit, gradually transformed its ideological programme and cadres in an effort to turn into a social democratic mass party, thereby maximizing its voter base in the 1973 and 1977 elections against the currents of the extant socio-political faultlines of Turkish politics. We claim that the potential for party change depends on the interplay between three factors: political entrepreneurs, the prevailing preferences and structures of a society, and the extant institutional setup. We conclude by discussing the implications of the findings for the prospects of party change as well as for the present and future trajectory of the CHP.