Markers of Occupational Stress

Agradecimentos À Verônica, pela sua orientação atenta e criativa, por seus conselhos, por ter sido dura e ao mesmo tempo compreensiva, por tudo que me ensinou e ainda me ensinará, pela inspiração, mas sobre todas as coisas, por ter sido paciente e por ter acredito em minha capacidade quando nem mesmo eu acreditei. Ainda não sei o que viu quando eu caí de paraquedas sob sua orientação, mas seja lá o que foi, obrigado por ter apostado! Ao Tiago, por muitas coisas, muitas mesmo, mas principalmente por ter se envolvido, gratuitamente. Sua natureza curiosa e solícita o aproximaram dessa pesquisa. Sua capacidade intelectual ofereceu a este projeto uma enorme contribuição. A soma dessas qualidades resulta em seu potencial, na qualidade presente em tudo aquilo a que se dedica e se interessa. Obrigado por toda a inspiração À Letícia, por todos os sorrisos, que me deram tanta força e felicidade. Que sorte a minha ela sorrir tanto! Mas também por ter aceitado, sempre prontamente, me ajudar com absolutamente qualquer coisa. Obrigado pela ajuda com as tabelas e digitalização das fichas e obrigado pela companhia e por seu afeto. Meus dias foram mais felizes e meus problemas pareceram muito menores graças a seu apoio incondicional. À Marina, por ter me oferecido seu tempo (mais do que poderia), seus conselhos, sua motivação, sua parceria, sua amizade e até mesmo seu dinheiro. Sua participação em todas as etapas deste trabalho foi inestimável, está impressa em cada página desta dissertação e gravada profundamente em meu coração. Obrigado, Má Ao Henrique Valadares, pelo apoio material, pelo incentivo e por tudo que pode me ensinar durante o tempo que passamos juntos Ao Bê, que viveu esse mestrado todos os dias, no café-da-manhã, almoço e janta, por ter me aguentado, mas, também, pela ajuda com a transcrição das fichas de análise e pela companhia depois de dias tão exaustivos Ao Luiz, por ter sido um grande companheiro e por ter encampado uma tarefa exaustiva com as fichas de análise, que tomou horas do seu tempo, mas que, mesmo assim, executou cuidadosamente e foi de absoluta importância em um momento particularmente difícil da pesquisa. À Gabriela Prestes, queria agradecer por ser maravilhosa, mas sei que ela não faz de propósito. Então agradeço pela imensa ajuda com as traduções "em tempo real". Ao amigo Glauco, pela solicitude em ajudar com os mapas e pelo ótimo trabalho, mesmo tendo pedido tão em cima da hora À Caroline Borges, por dividir comigo, o máximo que pôde em uma conversa de tão longa distância, sua experiência com os sambaquis Piaçaguera e Buracão À querida amiga Mi, por ter recebido com um sorriso carinhoso meu pedido de socorro com as fotografias e imagens deste trabalho (duas vezes!) À meus pais, Rita e Wagner e às minhas queridas irmãs, Natalya e Patrícia, porque estive ausente em momentos importantes, mas seu apoio incondicional e

Bipartite patella is a normal anatomic variant of patella. There are various data about the prevalence of bipartite patella in the literature. The aim of this study was to investigate its prevalence, type distribution and sex predilection in Turkish population. Bilateral knee radiographs were retrospectively reviewed of 897 consecutive adult patients. Cases with bipartite patella were categorized according to the Oohashi classification. Medical records were examined in order to differentiate symptomatic and asymptomatic bipartite patellae. We contacted symptomatic patients by telephone to learn continuity of knee pain. We identified 11 cases (7 male, 4 female) of bipartite patella among the 283 male and 614 female patients. No bilateral cases were identified. The prevalence of bipartite patella was 1.22% overall, 2.47% in males, and 0.65% in females. The most common type was superolateral bipartite patella as seen in 9 patients (81.8%). One subject had lateral bipartite and one subject had superolateral tripartite patella. Painful bipartite patella was found in only 2 patients (18%). One of them had continuing symptoms even after 12 months. In conclusion, we found that the prevalence of bipartite patella in Turkish population was approximately 1%. Both inclusion of only adult (skeletally mature) subjects and assessment with bilateral imaging increased the reliability of this value. In accordance with the literature, bipartite patella was found significantly more frequent in males and mostly in superolateral type. More studies are needed in order to obtain the prevalence, type and sex distribution of bipartite patella in different populations.

The purpose of this study was to put forth a precise landmark-based technique for reconstructing the three-dimensional shape of human entheseal surfaces, to investigate whether the shape of human entheses is related to their size. The effects of age-at-death and bone length on entheseal shapes were also assessed. The sample comprised high-definition three-dimensional models of three right hand entheseal surfaces, which correspond to 45 male adult individuals of known age. For each enthesis, a particular landmark configuration was introduced, whose precision was tested both within and between observers. The effect of three-dimensional size, age-at-death, and bone length on shape was investigated through shape regression. The method presented high intra-observer and inter-observer repeatability. All entheses showed significant allometry, with the area of opponens pollicis demonstrating the most substantial relationship. This was particularly due to variation related to its proximal el...

The purpose of this study was to put forth a precise landmark-based technique for reconstructing the three-dimensional shape of human entheseal surfaces, to investigate whether the shape of human entheses is related to their size. The effects of age-at-death and bone length on entheseal shapes were also assessed. The sample comprised high-definition three-dimensional models of three right hand entheseal surfaces, which correspond to 45 male adult individuals of known age. For each enthesis, a particular landmark configuration was introduced, whose precision was tested both within and between observers. The effect of three-dimensional size, age-at-death, and bone length on shape was investigated through shape regression. The method presented high intra-observer and inter-observer repeatability. All entheses showed significant allometry, with the area of opponens pollicis demonstrating the most substantial relationship. This was particularly due to variation related to its proximal el...

El propósito de este trabajo es presentar los resultados del análisis bioarqueológico realizado sobre una muestra procedente de la Unidad Inferior del sitio Chenque I (Parque Nacional Lihué Calel, provincia de La Pampa, Argentina). El objetivo es generar conocimiento en relación con la organización de las actividades cotidianas entre los cazadores-recolectores allí inhumados. La muestra estuvo compuesta por adultos de ambos sexos (n: 16). Se relevó el esqueleto apendicular y el axial, con el fin de identificar y medir la distribución, la frecuencia y la severidad de la osteoartritis y los nódulos de Schmörl, respectivamente. Los datos sugirieron que, entre los cazadores-recolectores inhumados en este cementerio del Holoceno tardío, habrían existido usos del cuerpo diferenciales según el sexo y la edad, aunque mujeres y varones podrían haber compartido algunos de ellos. Otros factores, como el rol social de los individuos, podrían haber influido en la organización de las actividades.

A recently developed method for estimating adult skeletal age is based on maxillary suture obliteration. The purpose of this study is to test the accuracy of the revised maxillary suture method in estimating age at death on a skeletal sample from Greece. The sample consists of 271 skeletons (150 males, 121 females) of known age and sex and comes from several cemeteries of the country and from Human Skeletal Athens Collection. By using the method of Mann et al. we correctly estimated age for 89% of males and 84% of females. This finding suggests that the method is applicable to estimate the age-at-death in Greek population.

Potiljačni kondilusi se nalaze na donjoj strani bočnih delova potiljačne kosti i predstavljaju značajne strukture koje povezuju lobanju sa kičmenim stubom. Njihova veličina, oblik i položaj, kao i podudarnost sa zglobnim površinama atlasa, važni su elementi za očuvanje stabilnosti spojeva glave sa vratom. Napredovanje medicine uslovilo je razvoj preciznih dijagnostičkih i hirurških postupaka koji se sprovode u području velikog potiljačnog otvora, a za čije je pravilno izvođenje neophodno poznavanje anatomije te regije. Cilj ovog rada jeste određivanje dimenzija potiljačnih kondilusa i opisna analiza njihovog oblika i položaja u odnosu na veliki potiljačni otvor. Analizirano je 25 lobanja (11 muškog i 14 ženskog pola), koje su deo Osteološke zbirke Zavoda za anatomiju Medicinskog fakulteta u Novom Sadu. Pomoću nonijusa Vernijerove merne skale od 0,05 mm, mereno je devet parametara. Posmatranjem i opisom izgleda potiljačnih kodilusa, određeni su njihov oblik, prisustvo spoljašnjeg otvora kondilarnog kanala i suženost velikog potiljačnog otvora. Dužina levog potiljačnog kondilusa i rastojanje između zadnjeg pola levog kondilusa i baziona, statistički su značajno veći kod lobanja muškog pola. Prema obliku, potiljačni kondilusi su klasifikovani u sedam grupa. Najzastupljeniji su kondilusi ovalnog oblika. U 36% analiziranih lobanja spoljašnji otvor kondilarnog kanala prisutan je obostrano, a u 40% postoji obostrano suženje velikog potiljačnog otvora. Morfometrijska analiza potiljačnih kondilusa, kao značajnih elementa u spoju glave i vrata, pokazala je varijabilnost u vrednostima merenih parametara, u obliku, prisutnosti spoljašnjeg otvora kondilarnog kanala i suženosti velikog potiljačnog otvora. Ključne reči: potiljačni kondilus, veliki potiljačni otvor, morfometrija, determinacija pola, lobanja čoveka. Uvod Potiljačna kost (os occipitale) sastoji se iz četiri dela koja su raspoređena oko velikog potiljačnog otvora (foramen occipitale magnum). Potiljačni kondilusi nalaze se na donjoj strani bočnih delova potiljačne kosti i predstavljaju vrlo značajne elemente spoja glave sa vratom. Položaj potiljačnog kondilusa može biti različit. Što je više postavljen pozadi, to je hirurški pristup kroz njega složeniji i teži. Spolja od njega nalazi se spoljašnji otvor kanal hipoglosnog živca (canalis nervi hypoglossi), a pozadi kondilarna jama (fossa condylaris), u kojoj se vidi spoljašnji otvor kondilarnog kanala (canalis condylaris). Kroz kondilarni kanal prolazi kondilarna emisarna vena (vena emissaria condylaris), koja povezuje sigmoidni sinus (sinus sigmoideus) sa venskim sudovima oko gornjih vratnih pršljenova. Potiljačni kondilus predstavlja zglobnu površinu u gornjem zglobu glave (articulatio atlantooccipitalis). Može biti različitog oblika. Njegova uzdužna osovina usmerena je napred i unutra (Standring, 2005). Naznačeno je konveksan od napred prema nazad i neravan duž svoje unutrašnje ivice, usled pripoja zglobnih veza (Schwaber i sar., 1990). Očuvanost potiljačnog kondilusa značajna je za stabilnost gornjeg zgloba glave (Ozer i sar., 2011). Ta stabilnost može biti narušena oštećenjem kostiju koje učestvuju u izgradnji

Kosti i zubi iznimno su vrijedan i koristan izvor informacija u bioarheološkim istraživanjima, jer godinama mogu ostati sačuvani u nepromijenjenom obliku. Morfološke osobitosti zuba često su pomogle da se objasne određeni povijesni problemi koji se nalaze u središtu zanimanja antropoloških istraživanja. Svrha rada: U istraživanju smo željeli usporediti morfološke osobitosti kruna humanih kutnjaka u srednjovjekovnoj i suvremenoj hrvatskoj populaciji. Materijali i metode: Za analizu su bila odabrana 252 humana kutnjaka arheološkog (172) i recentnog (80) podrijetla. Kod gornjih kutnjaka određivala se frekvencija metakonusa, hipokonusa, metakonulusa, parastila i Carabellijeva svojstva. Na donjima je zabilježena frekvencija pojavljivanja prednje jamice, središnjeg trokutastog grebena, fisurnog crteža, zakrivljenog nabora, broja kvržica na kutnjacima, protostilida, distalnog trokutastog grebena te pete, šeste i sedme kvržice. Stupanj izraženosti svakog morfološkog obilježja bio je razvrstan prema sustavu ASUDAS (Dentalni antropološki sustav Državnoga sveučilišta Arizone). Analizom i usporedbom zuba arheološkog i suvremenog podrijetla ustanovljene su velike statističke razlike. Rezultati: Na gornjim kutnjacima uočene su razlike u frekvenciji pojavljivanja hipokonusa i metakonulusa, a na donjima je zapažena razlika u frekvenciji pojavljivanja prednje jamice i pete kvržice. Zaključak: Uočene razlike nije moguće objasniti samo istrošenošću zuba, jer su se u istraživanju stručnjaci koristili zubima s niskim stupnjem abrazije. Dodatna objašnjenja treba potražiti među dostupnim povijesnim i arheološkim podacima, jer su se u srednjovjekovnom razdoblju vodili mnogobrojni ratovi, pa su česte bile i migracije stanovništva. Ključne riječi paleostomatologija; kutnjaci; kruna zuba; Hrvatska

Kosti i zubi iznimno su vrijedan i koristan izvor informacija u bioarheološkim istraživanjima, jer godinama mogu ostati sačuvani u nepromijenjenom obliku. Morfološke osobitosti zuba često su pomogle da se objasne određeni povijesni problemi koji se nalaze u središtu zanimanja antropoloških istraživanja. Svrha rada: U istraživanju smo željeli usporediti morfološke osobitosti kruna humanih kutnjaka u srednjovjekovnoj i suvremenoj hrvatskoj populaciji. Materijali i metode: Za analizu su bila odabrana 252 humana kutnjaka arheološkog (172) i recentnog (80) podrijetla. Kod gornjih kutnjaka određivala se frekvencija metakonusa, hipokonusa, metakonulusa, parastila i Carabellijeva svojstva. Na donjima je zabilježena frekvencija pojavljivanja prednje jamice, središnjeg trokutastog grebena, fisurnog crteža, zakrivljenog nabora, broja kvržica na kutnjacima, protostilida, distalnog trokutastog grebena te pete, šeste i sedme kvržice. Stupanj izraženosti svakog morfološkog obilježja bio je razvrstan prema sustavu ASUDAS (Dentalni antropološki sustav Državnoga sveučilišta Arizone). Analizom i usporedbom zuba arheološkog i suvremenog podrijetla ustanovljene su velike statističke razlike. Rezultati: Na gornjim kutnjacima uočene su razlike u frekvenciji pojavljivanja hipokonusa i metakonulusa, a na donjima je zapažena razlika u frekvenciji pojavljivanja prednje jamice i pete kvržice. Zaključak: Uočene razlike nije moguće objasniti samo istrošenošću zuba, jer su se u istraživanju stručnjaci koristili zubima s niskim stupnjem abrazije. Dodatna objašnjenja treba potražiti među dostupnim povijesnim i arheološkim podacima, jer su se u srednjovjekovnom razdoblju vodili mnogobrojni ratovi, pa su česte bile i migracije stanovništva. Ključne riječi paleostomatologija; kutnjaci; kruna zuba; Hrvatska

Utvrditi opterecenost muskulature donjih ekstremiteta tijekom dinamickih kontrakcija penjanja i spustanja na step klupicu pri izvođenju osnovnog (basic step) koraka na razlicitim visinama step klupice (15.2 cm, 20.3 i 25.4 cm) bio je cilj ovog istraživanja. 8-kanalni (TELEMG) sustav za mjerenje EMG signala omogucio je istovremeno pracenje, osam karakteristicnih misica nogu: m. rectus femoris, m. biceps (caput longum), m. gastrocnemius medialis, m. gluteus maximus, desne i lijeve noge, za ciju se aktivnost može sa sigurnoscu reci da su pri izvodenju step koraka znacajni. Mjerenjem je bilo obuhvaceno 9 ispitanika, dugogodisnjih profesionalnih voditelja step aerobike. Analizom osnovnih statistickih parametara promatranih misica izracunatih iz obrađenih EMG signala, vidljivo je da je ukupni utrosak energije desne noge, tzv. vodece noge, ocekivano najveci. Najveci utrosak imao je m. biceps femoris ; zatim m. gastrocnemius medialis, m. gluteus maximus, te m. rectus femoris. Wilcoxon-ov te...

Bone remodelling in the areas of entheses is frequently supposed to be associated with physical stress and the activity patterns of ancient populations. The main aim of this study was to analyse the prevalence of enthesopathies among individuals living in different life conditions. A total of 197 individuals from the Early Medieval (9th century) Mikulčice site were analysed for enthesopathies ‐ 117 adult individuals from Mikulčice castle and 80 individuals from its hinterland. While the inhabitants of the castle were probably ranked among the higher echelons of society, the hinterland was predominantly inhabited by a farming population. It is hypothesized that individuals from the castle were exposed to lower physical stress than individuals from the hinterland. 9 fibrocartilaginous entheses of the upper and lower limbs were evaluated. Enthesopathies occurred in at least one enthesis in 76% of individuals younger than 50 years of age. Significant differences were observed in the occurrence of enthesopathies between castle and hinterland. Males from the agricultural hinterland show the highest prevalence of enthesopathies of all the population groups, while the lowest prevalence of the marker was recorded in males from the castle. Females in the castle were more affected by entheseal changes than females from the hinterland. Sexual dimorphism was more evident in the hinterland. The present study confirmed presumptions based on the archaeological finds, especially for males. This hypothesis cannot be accepted for females. We may suppose that in the 9th century, women living in Mikulčice castle did not represent a privileged social class.

ACTA STOMATOLOGICA CROATICA www.ascro.hr Zaprimljen: 13. siječnja 2010. Prihvaćen: 2. ožujka 2010. Adresa za dopisivanje Marin Vodanović Sveučilište u Zagrebu Stomatološki fakultet Zavod za dentalnu antropologiju Gundulićeva 5, 10000 Zagreb Tel: +385 (0)1 4899 214 Fax: +385 (0)1 4802 159 [email protected]

El propósito de este trabajo es presentar los resultados del análisis bioarqueológico realizado sobre una muestra procedente de la Unidad Inferior del sitio Chenque I (Parque Nacional Lihué Calel, provincia de La Pampa, Argentina). El objetivo es generar conocimiento en relación con la organización de las actividades cotidianas entre los cazadores-recolectores allí inhumados. La muestra estuvo compuesta por adultos de ambos sexos (n: 16). Se relevó el esqueleto apendicular y el axial, con el fin de identificar y medir la distribución, la frecuencia y la severidad de la osteoartritis y los nódulos de Schmörl, respectivamente. Los datos sugirieron que, entre los cazadores-recolectores inhumados en este cementerio del Holoceno tardío, habrían existido usos del cuerpo diferenciales según el sexo y la edad, aunque mujeres y varones podrían haber compartido algunos de ellos. Otros factores, como el rol social de los individuos, podrían haber influido en la organización de las actividades.

The aim of this paper is to present the results of the bioarchaeological analysis whose goal was to generate knowledge dealt with the organization of daily activities among the hunter-gatherers buried in the Lower Unit of the Chenque I Site (Lihué Calel National Park, La Pampa province, Argentina). In order to reach this goal, the sample (n: 16) was broken down by sex and age and analyzed. The major appendicular
joints and the spine were examined to identify the distribution, frequency and severity of osteoarthritis and Schmörl nodes, respectively. Data suggested that among the hunter-gatherers buried in this Late
Holocene cemetery, different body uses would have existed according to sex and age, although women and men might have shared some of them. Other factors, such as the social role of individuals, could
have influenced the organization of activities.

It has been shown that age is an important factor in entheseal change (EC) presence, but this is for each independent feature. A random forest model has previously found a weak correlation between predicted and real age. The aim of this study was to use a multidimensional scaling model to determine the effect of occupation while controlling for age.

Entheses were recorded using the new Coimbra method in all males from the identified skeletal collection in Coimbra. Entheses chosen were the: supra- and infraspinatus insertion, subscapularis insertion, common extensor and flexor origins, biceps brachii and triceps brachii insertion. Occupations were categorised into heavy manual, manual, nonmanual and soldiers based on previous studies. The R package “randomForest” was used to partition the data into subsets of individuals in the same occupation category based on their overall EC expression, thus using all features. Several approaches were taken, but when clusters, based on these models were created, age was an important factor. Residuals from a regression model and later fitted values from the model were used to remove the effect of age. Age remained an important factor, but most importantly occupational categories did not cluster together well.

Despite previous studies showing that each feature of EC expression was not strongly affected by age, this study shows that age remains a more important than occupation as defined by these categories (but also when using the professions as documented in the collection). Other effects may be at play, particularly the difficulty of classifying occupations by biomechanical loading and non-occupational biomechanical loading, e.g. gardening or changes in occupation over life course.

Las modificaciones producidas en restos óseos y dentales humanos son capaces de informarnos acerca de algunas de las demandas mecánicas ejercidas sobre el individuo a lo largo de su vida. El objetivo de este trabajo es presentar los primeros resultados exploratorios de un proyecto más amplio que busca conocer la forma y el grado de participación que tuvieron los miembros de la sociedad estamental en el sistema productivo colonial de la ciudad de Mendoza (s. XVI-XIX). El  mismo será abordado a partir del análisis de Marcadores de Estrés Ocupacional en muestras bioarqueológicas procedentes de templos católicos coloniales del Área Fundacional (Ciudad de Mendoza). Se analizan dos individuos adultos de ambos sexos recuperados durante un rescate arqueológico en el punto arqueológico Santo Domingo (Ciudad de Mendoza). La metodología consiste en el análisis de MEO a partir del relevamiento de un conjunto de líneas analíticas: cambios entésicos, enfermedad degenerativa articular, marcadores de estrés mecánico postural, fracturas, propiedades geométricas en sección externa de huesos largos y patrones de desgaste dental. Se discuten patrones generales en el uso del cuerpo, ampliando el conocimiento que disponemos sobre la salud y estilos de vida de estas poblaciones.

This study is focused on an innovative approach to the numerical assessment of gluteal tuberosity through 3D visualization and its use as sex discriminant. The study was based on an aggregate of 40 right femora, male and female in equal proportion. The surface of tuberositas glutea femoris is captured in a 3D image, using a Hand-held Laser Scanner (FastSCAN). Afterwards, the assessment contains two ways. Firstly, the result is a 3D shape comprising two tetrahedrons with common base. Therefore, the volume of the roughness is approximately equal to the total of the volumes of these two tetrahedrons (volume). Secondly, several points (markers) are placed on the surface of the roughness of the 3D image. After that we create two-dimensional shape which is a function of the three-dimensional one. The area of the formed shape is measured (area) as well as its greatest elevation (elevation). The results were processed with SPSS 17.0 using Discriminant Function Analysis. If the predictors (volume, area and elevation) are included in the model, the percentage of cases classified correctly is 92.5%. This score coincides with world results based on various anthropometric indices of the femur.

En el año 2007, en el marco de tareas de salvataje, se excavó un sector del templo de la orden Santo Domingo, por parte del Centro de Investigaciones Ruinas de San Francisco. Dicho punto arqueológico se ubica en el Área Fundacional de Mendoza y presenta entierros correspondientes al período comprendido entre fines del siglo XVI hasta mediados del XIX.  La excavación arqueológica dio como resultado el hallazgo de dos esqueletos articulados adultos y un importante número de entierros secundarios correspondientes a osarios. En este trabajo se presentan los primeros resultados de los estudios bioarqueológicos efectuados en los individuos articulados. Los estudios realizados comprendieron: a) observaciones de interés tafonómico (evaluación del grado de preservación macroestructural y diagénesis de los huesos); b) determinación de características individuales (sexo, edad, caracteres morfométricos postcraneales, estatura, proporciones corporales, índice de platimetría); c) identificación de patologías óseas y dentales; d) evaluación de la presencia de traumas antemortem y perimortem y e) identificación de marcadores de estrés ocupacional.
Los resultados obtenidos constituyen un aporte a un proyecto más amplio que tiene como objetivo, a partir del aporte de los estudios de la variabilidad morfológica, un acercamiento a las condiciones de salud de las poblaciones históricas del norte de Mendoza y su vínculo con el desarrollo urbano entre los siglos XVI y XVIII (Proyecto PSYAU_II, SECTyP UNCuyo).

Ko sakar li cailico xa ob li quapred sta vqapo se banfunk ci o nal nien ti tetupa to lo gi jideč jegku ka.Auto ripo tvr đu juna la zeVajs ma na(We is sman)iStri no vi ćadajeab duk tor nakon trak tu raku kapri mar nauro đe nagre ška,kaore zul tatmal po zi ci jeuma te ri ci,adajeuka sni jemraz vo jupra tikon tra la te ral naaduk ci ja.Ri zič niin ter valzana sta ja wekom pli ka ci jajeodše stogdoosmogme se caporo đe wu:aduk tor nakon trak tu ramo žeper zi sti ra tisraz vo jemdis pla zi jeace ta bu lu ma, ada qeisu bluk sa ci jeku kaistestra ne.Ot kri vasenaj če šćeiz me đutre ćegiše stogme se caporo đe wu.Mo žebi tipo ve za nasadru gimzna ci mamal po zi ci je,kaoštosupla gi o ce fa li ja,tor ti ko lisiin fan til nato rak snaCsko li o za.Zadi jag no zuko sekar li cepre su danjekli nič kipre gledku ko vaupo lo ža junatr bu hu.Pa tog no mo nič nisuul tra so no graf skiira di o lo škina la zikar li ce.Is kqu či vosepri me wu jefi zi kal nole če we.Kon tra in di ko va noješi ro kopo vi ja we.Is tra ži va wemjeob u hva će no2.500odoj ča di,me đuko ji majebi lo1.300de ča ka,iukup no5.000ku ko va.U22slu ča jako sekar li ce(in ci den ci ja10‰)od lič nire zul ta tisupo stig nu tikod96%is pi ta ni ka.Koddvane a de kvat nole če nade te tautvr đe najedis pla zi jakukakon tra la te ral nestra ne,akodjed nogne le če nog-su bluk sa ci ja.Auto rina gla ša va juzna čajsi ste mat skogipra vo vre me nogot kri va waile če wapri mar neko sekar li ce.