Computer Games and Literature

WPROWADZENIE Gra fabularna (RPG – ang. role-playing game) to narracyjna, interaktywna zabawa (Bruckman, 1992), która klasycznie rozgrywa się w grupie kilku osób w świecie rzeczywistym poprzez kontakt „twarzą w twarz”. W latach 80-tych powstawały pierwsze internetowe gry fabularne – MUDy (ang. Multi-User Dungeon), które polegają na tekstowej interakcji pomiędzy użytkownikami w czasie rzeczywistym (Griffiths, Davies i Chappell, 2003). Wraz z rozwojem techniki informatycznej powstały gry cRPG – komputerowe wersje gier narracyjnych, w których użytkownik rozwija swoją postać w świecie gry (Bruckman, 1992). Włączenie tych gier do rzeczywistości wirtualnej spowodowało powstanie gier MMORPG (ang. Massively Multiplayer Online Role-Playing Games). Główną różnicą pomiędzy grami MMORPG i MUD a tradycyjnym RPG jest fakt, że te pierwsze istnieją niezależnie od użytkownika, a świat gry klasycznych RPGów istnieje wyłącznie, gdy zbierze się grupa graczy w tym samym czasie i miejscu (Montag i in., 20...

The author, using the tools of the theory of intertextuality (R. Nycz, S. Balbus) makes an attempt to define changes within the genre in the popular literature. It seems that the popular literature follows the path of the highly artistic literature in its attempts to define changes within a genre, which is proved on the example of two texts in the Russian popular literature Там, где нас нет by M. Uspienski and Fantastyka by B. Akunin, that is, a parody and model text. A genological classification plays with a reader (assumed by text intention) which should look for the meaning at this level. The author calls this type of texts a “self‑aware” popular literature and suggests that self‑thematicising means should be the reason of including works in the area of the middle literature. A genological membership in the “self‑aware” popular literature translates the accents from paradigmatics into hermeneutics of form and introduced a dialogue situation, not devoid of a polemics with paradigm...

The main objective of the article is showing intentions of the computer game’s creators, during situating music in, created by them, software. The text is intended to increase people’s interest in the role of music in computer games, as one of more important elements, that typify them. Authoress distinguishes the genre of Role Playing Games as the software, whose creators attract a lot of attention to making extensive universe. By analyzing music in selected RPG games: The Elder Scrolls V: Skyrim, Dark Souls, Gothic 2 and The Witcher 3: Wild Hunt she proves important role of music in „directing” of the extensive universes and shows the way that, with her help, computer game’s creators achieve phenomenon of intermediality.

Zjawisko "twórczości dwuręcznej" 1 doczekało się w literaturoznawstwie ciekawych omówień 2 , choć temat ten na rodzimym gruncie podejmowano jedynie w odniesieniu do twórczości beletrystycznej krytyków literackich bądź literaturoznawców, a pomijano utwory przedstawicieli chociażby filozofii. I choć pisano o literackich aspektach prac filozoficznych 3 , nie

Artykuł składa się z trzech części: w pierwszej autorka charakteryzuje przestrzenie cyfrowe z uwzględnieniem podobieństw i różnic względem przestrzeni kinematograficznych. Zwraca przy tym uwagę na swoiste właściwości przestrzeni w grach wideo, tj. ich nawigowalność, wariacyjność oraz modyfikowalność. W drugiej części artykułu została przedstawiona specyfika funkcjonowania użytkownika w przestrzeni digitalnej. Autorka wskazuje, w jaki sposób zastosowanie określonych zasad i mechanizmów rozgrywki oraz podzielenie przestrzeni na mniejsze jednostki (lokacje) wpływa na sposób nawigowania gracza w jej obrębie. Następnie, odnosząc się do typologii przestrzeni cyfrowych zaproponowanej przez Espena Aarsetha, wyjaśnia, jak designerzy gier kształtują przestrzenie semifilmowe. Proponuje w ten sposób określać przestrzenie interaktywne, których twórcy mediatyzują przestrzeń kinematograficzną, a więc zapożyczają jej określone elementy i wykorzystują w grach wideo.

Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej, teoretycznej, autorka charakteryzuje nowelizacje z uwzględnieniem ich miejsca we współczesnym pejzażu kulturowo-medialnym. Nowelizowanie, czyli transformowanie tekstów audiowizualnych w medium literatury jest w ujęciu autorki przykładem transmedialnych i konwergentnych praktyk światotwórczych. W drugiej części artykułu autorka przedstawia typologię nowelizacji gier wideo (nowelizacje eksplanacyjne, alternatywne oraz symultaniczne). Analizuje wybrane przykłady nowelizacji i na tej podstawie wyciąga wnioski odnośnie do funkcji, jakie poszczególne ich typy pełnią w kreowaniu światoopowieści (storyworlds).

Spomiędzy szarzyzny skał tworzących górski wąwóz wyłania się postać mężczyzny. Idzie niespiesznie, odmierza każdy krok-wyraźnie widać, że spowalnia go ciężar dźwiganego na plecach ładunku. Wieżyczka z powiązanych ze sobą paczek niebezpiecznie przechyla się to w lewo, to znów w prawo, on zaś stara się uniknąć upadku, ściągając jeden z pasków, którymi przytroczył bagaż do własnego ciała. Sponad ramienia wystaje mu mechaniczna antena urządzenia, którego ciche klikanie informuje o trwającym nieprzerwanie skanowaniu terenu. Przed chwilą okazało się niezwykle potrzebne, kiedy mężczyzna próbował uniknąć widm nawiedzających pozostawiane właśnie za plecami góry. Dociera do skraju klifu i spogląda na kompleks bunkrów w dole. Deszcz na ekranie przestaje padać, a z głośników telewizora sączy się piosenka Asylums For The Feeling zespołu Silent Poets. "We are here for you, don't suffer alone". To ja kieruję tym podróżnikiem. Nazywa się Sam Porter Bridges i jego wędrówka na następne kilkadziesiąt godzin stanie się moją. Gram w Death Stranding-produkcję będącą przykładem tego, co nazywam ekogrą. Jak zauważa Aleksandra Ubertowska, pośród środowiskowo zorientowanych badaczy i komentatorów literatury brakuje konsensusu Wprowadzenie karol zaborowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

W powyższym wskazaniu niewątpliwie odnajdujemy echo Paw iowej paraklezy, której stosowanie, mówiąc językiem współczesnej eklezjologii, wiąże się z udziałem w prorockiej funkcji Chrystusa. Zadaniem duszpasterza jest nie tylko przekazywać treść Ewangelii i opartą na niej naukę Kościoła, lecz także zachęcać, apelować, mo nitować wiernych. Istotne jest, aby współczesny duszpasterz nie zatracił świadomości, że to, co mówi w kościele, winno być słowem Boga (por. 1 P 4,11) i że w tej funkcji reprezentuje samego Boga, który przez niego udziela napomnień (por. 2 Kor 5,20). Także od biorcy paraklezy powinni być otwarci na działanie Ducha Świętego w prorockim słowie napomnienia, które jest zdolne osądzić pragnie nia i myśli serca (por. Hbr 4,12). Sobór przypomniał również, że wszyscy członkowie Kościoła "wcieleni przez chrzest w Chrystusa" są "na swój sposób uczestni kami kapłańskiego, prorockiego i królewskiego urzędu Chrystuso wego" (KK 31; DA 2). Spostrzeżenia zawarte w obecnym artykule wskazują, że takim właśnie uczestnictwem wiernych w prorockim urzędzie Głowy Mistycznego Ciała jest wzajemna parakleza, o której pisze Paweł w swoich Ustach (1 Tes 4,18; 5,11; 2 Kor 13,11), a która wyraża się w braterskim napominaniu i zachęcie do dobrego "w Chrystusie".

Celem pracy jest identyfikacja prawidłowości charakteryzujących proces kształtowania się rynku gier wideo w Polsce. Wzięto przy tym pod uwagę podział producentów gier wideo ze względu na rok powstania, kategorie oraz platformy produkowanych gier. Badaniami objęto firmy posiadające główną siedzibę w Polsce według stanu na koniec 2017 roku.

W większości sytuacji życiowych
staramy się neutralizować rolę
przypadku, zabezpieczając się
przed wypadkami losowymi.
W grach sytuacja jest bardziej
złożona i przewrotna:
w niektórych z nich powierza
się przypadkowi rolę całkowicie
decydującą, w innych łączy
się jego działanie z innymi
czynnikami, w jeszcze innych
natomiast podejmuje się starania
mające na celu jego eliminację
jako czegoś niepożądanego.
Gdy to ostatnie się nieomal
udaje, przypadek powraca
w zaskakujący sposób.

Autorka zagłębia się w charakterystykę narracyjnych gier fabularnych pod względem komunikacyjnym oraz w teorie nieformalnej edukacji dorosłych. Dzięki przeprowadzonym badaniom jakościowym szuka odpowiedzi na pytanie czy gry te mogą wpływać na poprawę kompetencji komunikacyjnych. Analiza skupia się na świadomości graczy na temat edukacyjnego potencjału gier narracyjnych, na ich ogólnych doświadczeniach oraz tym, czy korzystniejsze dla ogólnego rozwoju tych kompetencji jest pełnienie funkcji mistrza gry. Poprzez wywiady i obserwacje dochodzi do konkluzji, że mimo iż świadomość korzyści z grania jest bardzo wysoka wśród graczy, to brakuje jednoznacznych dowodów, że gry mają rzeczywisty wpływ na rozwój jednostkowy.

Video games are a permanent presence in today's world. Multi-million-dollar productions, players from all over the world, all this creates its own, unique community. The phenomenon of video games has a huge impact on the media and language aspects. The media and language also influence the final image of the finished game in some way. The work focuses on the media and linguistic aspect of video games. The main research problem of the work is the influence of media and language on video games and the gaming community. Examples from single-player and multiplayer games were provided. What is the gaming language? Where is the place of video games in the media perspective? This work places particular emphasis on these questions.

The article discusses the issue of environmental game studies, which the author defines as an analysis of the involvement of video games in environmental discourses. In order to formulate a definition of an eco-game, the author uses Lawrence Buell’s environmental text theory and Alenda Y. Chang’s postulates from the manifesto of environmentally conscious game design, as well as references to works in the field of post-humanistic philosophy. He also invokes concepts derived from gaming studies to describe the ecological contexts of the medium of video games. In the second part of the work, environmental game theory is used to analyse an example of an eco-game. The author chose the AAA production Death Stranding created by the Japanese designer Hideo Kojima. Looking at its unconventional depiction of a post-apocalyptic wasteland, the biopolitics regulating the life of the protagonist and the gameplay based on unhurried exploration of space, the author outlines potential further direct...

The article undertakes an analysis of the only romantic plot for a female character in Baldur’s Gate II: Shadows of Amn, namely the romance with Anomen, one of the player character’s potential companions. The analysis focuses primarily on how this romance adapts themes of courtly love to the poetics of the digital game medium. Courtly love is treated here not as a realistically depicted medieval tradition but rather as an established pop-cultural reference to the literature of the period, and as an element of contemporary depictions of the Middle Ages, often serving as a way to present contemporary themes and beliefs. The analysis therefore aims to explore how the theme can be employed to reproduce contemporary patterns of romantic relationships within a game, and in the case of Anomen, how it reproduces patterns of unequal emotional labor in heterosexual relationships. The article thus seeks to show how digital games can function as tools of cultural discourse of love by implementi...

The monograph discusses computer media from the perspective of literary criticism and cultural anthropology. It analyses in depth phenomena such as: fake news, internet memes, the authorship of Wikipedia, the functions of accounts in social media, the practices of live streaming, simultaneously using the methodology of traditional literary criticism. Many textual occurrences are connected with participation practices through computer media on the Web.

Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka efektów uczestnictwa w grach komputerowych odczuwanych w środowisku e-graczy. Aby go osiągnąć, w grudniu 2015 r. przeprowadzono badania ankietowe ograniczone do wybranej grupy użytkowników indywidualnych-studentów Uniwersytetu Warszawskiego i AFiB Vistula. Ograniczeniem wyboru był spodziewany wysoki udział osób posiadających i relatywnie długo użytkujących smartfony, tablety, laptopy i telefony komórkowe. W pracy przedstawiono charakterystykę użytkowników gier komputerowych, ich podejście do uczestnictwa w grach z punktu widzenia osiąganych efektów, środowisko, w którym prowadzą gry, ich relacje do wydarzeń międzynarodowych w tym zakresie, dodatkowe hobby itp. Przeprowadzono dyskusję otrzymanych wyników oraz wyciągnięto wnioski z badań. Kolejnym etapem analiz będzie rozpoznanie rynku dostawców gier komputerowych.

Polski dokumentalizm interaktywnyod web-docs po docu-games Pisanie o związkach interaktywności z dokumentalizmem przypomina wyścig z czasem oraz nieustannie zmieniającym się polem badawczym-kolejne efemeryczne kombinacje pojawiają się i znikają, zastępowane bądź twórczo rozwijane przez te bardziej aktualne. Teksty naukowe dezaktualizują się niezwykle szybko, a jeszcze niedawno stawiane hipotezy-na przykład te o nieodległym w czasie dynamicznym rozwoju danych zjawisk i pojawieniu się wyczekiwanych arcydzieł, a przynajmniej dzieł, które cieszyłyby się zadowalającą popularnością i rozpoznawalnością-zaledwie po kilku latach zdają się trącić dziecinną naiwnością. Sama dokumentalistyka rozwija się oczywiście dość dobrze, a przykłady można mnożyć: długie i krótkie klasyczne formy, dokumenty tworzone społecznościowo, interaktywne programy telewizyjne, dokumentalistyka webowa, faktograficzne instalacje muzealne, dokumentalizm wirtualnej rzeczywistości oraz rzeczywistości rozszerzonej, dokumentalne gry cyfrowe czy codzienne praktyki dokumentalistyczne w mediach społecznościowych. Wszystkie one wypełniają horyzont współczesnej kultury audiowizualnej, a pojawianie się nowych technologii (takich jak VR/AR/MR), 189 188 praktyk społecznych (na przykład działań opartych na partycypacji) czy trybów narracyjnych (na przykład narracyjnych ekspozycji muzealnych) prowadzi do wykształcania się nowych połączeń gatunkowych, czasem cieszących się dłuższą, czasem krótszą popularnością. Niestety, zwykle okresy ich rozwoju, definiowane zarówno aktualnymi trendami, okolicznościami polityczno-społecznymi, jak i możliwością otrzymania finansowania, trwają raczej niedługo. Choć rozważania nad związkami dokumentalizmu i interaktywności toczą się w świecie już od kilkudziesięciu lat 1 , to rzadko są podejmowane w kontekście polskim. Z jednej strony nie jest to szczególnie zadziwiające: już sam film dokumentalny w tradycji filmoznawczej traktowany był przez cały wiek XX jako ten mniej popularny (i trudniej dostępny) rodzaj filmowy. Rozważania nad ważnymi twórcami i twórczyniami, epokowymi dziełami oraz istotnymi nurtami weszły w nową fazę właściwie dopiero wraz z premierą Zabaw z bronią (2002) Michaela Moore'a, filmem, który zarobił ponad 50 mln dolarów, stając się swego czasu najbardziej dochodowym dokumentem w historii. W Polsce pośród szeroko komentowanych filmów dokumentalnych po 1989 roku można wymienić takie tytuły jak Arizona (1997) Ewy Borzęckiej, Fotoamator (1998) Dariusza Jabłońskiego, Takiego pięknego syna urodziłam (1999) Marcina Koszałki, Królik po berlińsku (2009) Bartosza Konopki czy Tylko nie mów nikomu (2019) Tomasza Sekielskiego. Poza kilkoma wyjątkami, dokument pozostaje trudniej dostępnym rodzajem filmowym niż kino fikcji-ze słabszą dystrybucją kinową, DVD/Blu-ray i VOD, pokazywanym głównie podczas specjalistycznych festiwali filmowych i późnonocnych projekcji telewizyjnych, z utrudnionym wsparciem produkcyjnym i uboższą refleksją akademicką. Co więcej, polskie propozycje interaktywnej dokumentalistyki-bo w tym przypadku niemal zawsze mieliśmy do czynienia z adaptowaniem zagranicznych form, a nie wykształcaniem nowych na rodzi-1 Zob. Contemporary Documentary, red. D.

Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej, teoretycznej, autorka charakteryzuje nowelizacje z uwzględnieniem ich miejsca we współczesnym pejzażu kulturowo-medialnym. Nowelizowanie, czyli transformowanie tekstów audiowizualnych w medium literatury jest w ujęciu autorki przykładem transmedialnych i konwergentnych praktyk światotwórczych. W drugiej części artykułu autorka przedstawia typologię nowelizacji gier wideo (nowelizacje eksplanacyjne, alternatywne oraz symultaniczne). Analizuje wybrane przykłady nowelizacji i na tej podstawie wyciąga wnioski odnośnie do funkcji, jakie poszczególne ich typy pełnią w kreowaniu światoopowieści (storyworlds).

Pomimo wyklarowywania się subdyscypliny cyberpsychologii, jej obszar zainteresowań jakim są badania gier wideo wydaje się być nieobecny w polskiej myśli psychologicznej, co kontrastuje z trendami obserwowanymi w ogólnoświatowym obiegu naukowym. Mimo to, nadal stanowią one niewielką jego część. Problematyka gier wideo dotyczy specyficznych dla środowiska wirtualnego fenomenów takich jak identyfikacja gracza z awatarem. Wyniki badań sugerują, że doświadczenie grania w gry dla wielu osób ma charakter pozaludyczny, a emocje im towarzyszące nie zawsze są przyjemne, pomimo odczuwanej satysfakcji z tego doświadczenia. Gry wideo mogą stanowić źródło zaspokajania podstawowych potrzeb, co warunkuje dobrostan psychiczny. Ich praktyczne zastosowanie zaobserwować można w takich obszarach jak edukacja czy opieka zdrowotna i terapia, a w tych kontekstach gry określane są mianem serious games, co ma stanowić podkreślenie ich pozazabawowej funkcji. Być może marginalny charakter badań nad grami w Polsce związany jest z pomijaniem przez polskich psychologów problematyki zachowań ludycznych wśród adolescentów i młodych dorosłych.

Michał Żmuda RZESZÓW UNIVERSITY Paratexts of Video Games: Game Reception and Paratextual Functions and Processes Rzeszowski explores the printed paratexts of video games. Drawing on Gérard Genette's theory of transtextuality, he points out that paratexts are related to authors' attempts to control the texts' reception. Three functions of paratexts in games are highlighted, namely the narrative function, the medium-based function, and the commercial function. Paratexts give depth to the narrative and the gameworld. They deine the game's mediality, confronting it with texts that have diferent properties. They are bound up with the material and market-based aspects of production. These functions give rise to a network of mutual interdependencies that impact a game's reception. Rzeszowski deines paratextuality as a process that not only mediates the narrative and mediality of a game but also conigures it.

Obecny etap badań literackich, a także innych dziedzin humanistyki określa się cząsto nazwą: "poststrukturalizm". W stosunku do samej twórczości literackiej mówi się, zwłaszcza w krytyce amerykańskiej, raczej o "postmodernizmie". Oba te określenia są czysto negatywistyczne: sugerują jakby zerwanie z jakąś przeszłością, zaniechanie jakichś działań, nasuwają myśl o pustej przestrzeni kulturowej. Zrozumiałe jest zatem, że padać muszą pytania o to, co znaczy owa zmiana dla refleksji nad literaturą. Chciałbym zastanowić się nad wyznacznikami zjawiska, któremu przypisałbym nazwę współczesnego "systemu literatury" lub "świata literackości", mieszcząc w tych pojęciach zarówno wszelkie formy rozważań dotyczących literatury, jak "właściwą" literaturę, jak wreszcie podmioty grające rolę w tym świecie i relacje między nimi. Wiele z tych pytań odnoszących się do "świata literackości" koncentruje się wokół stosunku różnorodnych rozważań nad literaturą do nauki lub samej istoty naukowości. Chodzi tu więc o problemy takie, jak ustalenie stosunku badań literackich wobec ustalonych rygorów naukowości, wobec poszukiwań metodologicznych, a także o relacje między zasadami swoistości naukowo-literackich poczynań, a dyrektywą wzajemnego powiązania różnych dyscyplin. Innym problemem są sposoby rozgraniczania wypowiedzi naukowych, krytycznoliterackich, literackich sensu stricto i paraliterackich oraz związana z tym kwestia podziału ról pisarza, krytyka i badacza. Wreszcie-nieustannie powracająca sprawa "literackości" i jej rozumienia.

The video game world is a complex structure combining different kinds of elements, from objects with a physical representation in the environment, through the game engine, to the interface. Some of them can be further decomposed into even more basic parts, so subtle that the player, being too absorbed in gameplay, does not recognize them. However, all these elements perform an equally important role in building a successful simulation of a vivid reality. This can easily be observed in video games with three-dimensional expanded environments that are carefully crafted to reinforce and enrich the player's immersive experience of the game world. It is possible because of the phenomenological character of this relation, simultaneously despite and because of its mediatized nature. The player builds her perception of a game's reality by exploring its environment (Vella, 2013). With every step and every interaction with the in-game objects, the player broadens her knowledge of the surrounding world. Thus, by learning how to communicate with the video game environment, the player deepens her presence in the game's world. As a result of this process, the medium of the video game object is becoming more transparent, which results in the player's subjective perception of an illusion of a vivid world rather than just a mediated digital space. However, this situation is not a stable one and a lot of different factors can disturb this kind of connection between the player and the game's world. One of these factors, which will be the main subject of this paper, is glitches. When a glitch occurs, the player becomes very much aware of the presence of the object. The illusion is broken, and the game is no longer "ready-to-hand" (the Heideggerian idea of zuhanden). The intrusive nature of a glitch is a reminder that the video game is a resistant object that no one can truly master. Moreover, the error in the system highlights how (re)mediatized the game experience really is. For a moment, the video game object loses its transparency and reminds the player about its digital nature. CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Provided by Jagiellonian Univeristy Repository JUSTYNA JANIK 66 The analysis will focus on how the moment of glitch, as a manifestation of the pure agency of the video game, influences not only the relation between the player and the game but also the player's perception of the video game object. What is especially interesting from this perspective is how the non-anthropocentric nature of this relation is revealed by the moment of a glitch. Due to this phenomenon, the game gains an advantage over the player, who is forced to change her perception of the game environment. As a result of a glitch, dormant affordances resurface from the video game environment. Even if they have not been designed by the developers, they still produce new content that the player may give meaning to. This process will be illustrated by a case analysis of specific glitches that concur to break the illusion of a lifelike digital world but at the same time do not significantly influence the main game systems, such as the mechanics. Among the analysed cases, there will be such examples as Manimals (Red Dead Redemption), The Suicidal Photographer (Grand Theft Auto: San Andreas), MissingNo. (Pokémon Red and Blue) and others that are related to the animated or human-like in-game objects.

The article is a proposition of a general answer to the question "What is a game?" It has been answered through a phenomenological analysis - by the indication of the a priori elements of game experience. The paper analyses the multiple meanings of the term "game" in the context of ludology and shows that designates of the term in its numerous meanings are proportionally analogous. This way the ontic identity of the phenomenon of the game has been specified. It has also been shown how the method of analogy can be used to build detailed definitions of the phenomenon

Punktem wyjścia rozważań zaproponowanych w niniejszym tekście było zaobserwowanie tendencji do coraz częstszego sięgania przez polskich artystów po estetykę i formalną konstrukcję gry komputerowej jako narzędzi opisywania i dekonstruowania aktualnej rzeczywistości społecznej i kulturowej. Przedmiotem analiz uczyniono trzy projekty autorstwa Janka Simona prezentowane podczas wystaw zbiorowych i pokazów indywidualnych w różnych galeriach w kraju i na świecie oraz dwa projekty funkcjonujące w przestrzeni Internetu: pierwszy stworzony przez Laurę Pawelę, drugi wykreowany przez Efkę Szczyrek. Poszukując narzędzi właściwych do analizy wymienionych projektów, sięgnięto po propozycje teoretyczne wyrastające z dyskusji toczonych w ramach game studies, które w przeważającej większości skupiają się obecnie na grach komputerowych, ukazując sposób ich funkcjonowania w szerszym kulturowo-społecznym kontekście. Dzięki przyjęciu takiej perspektywy niektóre z koncepcji wypracowanych w tym kręgu wydają się pomocne w przeprowadzeniu analizy i formułowaniu wniosków dotyczących wymienionych propozycji artystycznych. Jednocześnie analiza wskazuje na nieustanną inspirację, jaką artyści tak dawniej, jak i dziś czerpali z różnego rodzaju gier obecnych w kulturze. Głównym celem tekstu jest zwrócenie uwagi na subwersywny potencjał, jaki niesie z sobą wykorzystanie modus operandi gry komputerowej we współczesnych działaniach artystycznych. Od gry jako sacrum do gry jako profanum Artyści często sięgali po koncepcję gry. Taktyka ta nie jest niczym nowym i była stosowana na długo przed tym, jak Johan Huizinga czy Roger Caillois brought to you by COR ew metadata, citation and similar papers at core.ac.uk

Die Fähigkeit von Bildern, ästhetische Normen zu unterlaufen und künstlerische Konventionen in Frage zu stellen, steht im Zentrum der Forschungen des Kunsthistorikers Jürgen Müller, dem diese Festschrift zum 60. Geburtstag gewidmet ist. Zahlreiche Beiträge langjähriger Weggefährtinnen und Weggefährten bieten neue Interpretationen bekannter und unbekannter Meisterwerke, in denen der erste Anschein sich oft genug in sein Gegenteil verkehrt.

XXI wiek przyniósł ze sobą ideę i estetykę performatywności. Ta przemiana dokonała się w całej, znanej nam aktywności związanej z obrazowaniem. Obraz gry komputerowej to również przejaw zwrotu performatywnego. Ów przewrót w obrazie przyniósł nam nie tylko nowe teksty kultury (performance), ale również wyniósł na piedestał odbiorcę, który przeżywa swoją, własną metamorfozę.
Referat ma na celu wyjaśnienie, jaką pozycję we współczesnej grze komputerowej przyjmuje odbiorca. Definicja „prosumenta” zaczerpnięta z nauk o biznesie posłuży autorce zaprezentowanie, jaką filozoficzną funkcję przyjmuje gracz (przy wskazaniu na inne funkcje gracza w procesie tworzenia i eksploatowania gry) podczas rozgrywki. Za przykład posłuży tutaj gra narracyjna Firewatch, w której warunkiem grywalności jest postawa prosumencka, za którą odpowiedzialny jest wysoki poziom immersji w grze.
Wystąpienie spełni funkcję porządkującą współczesne spojrzenie na filozofię obrazu dokonaną w zwrocie performatywnym.

Media często ukazują różne formy miłości i bliskości – zarówno tej fizycznej, jak i emocjonalnej. To między innymi one kształtują nasze ich postrzeganie oraz to w jaki sposób o nich mówimy. Gry wideo także uczestniczą w tym dyskursie ukazując nam obrazy tej jednej z bardziej skomplikowanych ludzkich potrzeb, a poprzez swoją interaktywność oraz potencjał immersji pozwalają na swojego rodzaju ekspresję ludzkiej seksualności. Tekst ten jest swojego rodzaju zbiorem przemyśleń po realizacji projektu badawczego pt. „Pedagogika kultury a…

Na gruncie dyscyplin pedagogicznych wyrosła obszerna narracja skoncentrowana na negatywnym obrazie gier wideo. Medium to doczekało się obszernej literatury omawiającej zarówno realne, jak i czysto hipotetyczne zagrożenia z nim związane. W artykule dyskutujemy nad potencjałem gier do pobudzania kreatywności oraz uwrażliwiania na to, co w społeczeństwie uważa się za problematyczne, podlega tabuizacji. Wskazujemy tu na gry jako teksty kultury, które dysponują swym własnym potencjałem i możliwościami edukacyjnymi w zakresie rozwoju oraz inspirowaniu odbiorców.

Poznawanie, nazywanie, odczytywanie i nadawanie znaczeń to jedne z najistotniejszych aktywności dziecka. Dziecięce poznawanie świata, eksperymentowanie stają się kluczem do życia społecznego oraz rozwoju jednostki. Poznawanie świata prowadzi także do inkulturacji, dostrzegania złożoności rzeczywistości, umiejętności dostrzegania i analizy tego, co nas otacza. Początkowo doświadczanie jest proste, niekiedy powierzchniowe, lecz wraz z rozwojem dziecko jest w stanie dokonywać nowych eksperymentów poznawczych oraz uczyć się. Oczywiste jest, że istnieje wiele sposobów wspierania rozwoju – współdziałanie z innymi, działania artystyczne, zabawa etc. Wspierać potrafią także różne teksty kultury: animacje, muzyka, literatura dziecięca i młodzieżowa. Jednak rzadko wspomina się o grach wideo w kontekście wspierania dziecięcego poznawania świata. Celem tekstu jest ukazanie możliwego wsparcia rozwoju dziecka ze strony gier wideo – za przykład posłuży gra Elegy for a Dead World(której rozgrywka p...

Miasto-poza-miastem. Przejawy współczesnego flâneuryzmu w medium gry wideo 1 Współcześnie miasto stało się dla człowieka środowiskiem naturalnym. Jego struktura to konglomerat złożony nie tylko z architektonicznych brył i mieszkających w nim ludzi. To również przestrzeń kulturowa nasycona bezustannym przepływem artefaktów, znaczeń i idei, która znacząco wykracza poza ramy swojej fizyczności. Miasto to ciągle zmieniający się, często w sposób nieprzewidywalny, żywy organizm. Jest dzięki temu niewyczerpalnym źródłem inspiracji dla artystów. W jego granicach realizowane są przeróżne praktyki twórcze, mające na celu sproblematyzowanie, wydobycie na powierzchnię wszelkich mechanizmów i procesów, które sprawiają, że to przestrzeń tak wyjątkowa. Swoje granice miasto przekracza również realizując swoją ideę między innymi w literaturze czy filmie. W tym kontekście wydaje się jednak, że to właśnie gry wideo są medium szczególnym dla reprezentacji miasta. Pozwalają one bowiem, by idea miasta, przetłumaczona na język przestrzeni wirtualnej, zmaterializowała się w nowej formule. Gry nie skupiają się jedynie na przedstawianiu jego fizyczno-estetycznej powłoki, czy też symulacji panujących w nim stosunków społecznych, ale pozwalają graczowi również na taktylne przeżycie struktury miasta. Idea staje się realnością, a co za tym idzie, podczas eksploracji środowiska gry wideo wyzwolone zostają te same mechanizmy i strategie znane z miejskiej codzienności. Ponadto specyfika przestrzeni gry sprawia, że ten rodzaj doświadczenia wcale nie musi ograniczać się 1 Artykuł zawiera fragmenty pracy magisterskiej, która powstawała w latach 2011-2013 w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem prof. dr. hab. Andrzeja Pitrusa.

Kategoria audiowizualności literatury prowadzi do pytania o obieg literatury powstającej pod wpływem mechanizmów audiowizualnych. Wydaje się, że teksty będące efektem hybrydyzacji, a więc takie, w których dokonuje się fuzja literatury i przekazów audiowizualnych, tj.: tematyzowanie audiowizualności w literaturze, wykorzystywanie schematów i technik audiowizualnych w konstruowaniu utworów literackich, włączanie kodu audiowizualnego w przekaz literacki, kształtowanie języka wypowiedzi literackiej na wzór języka audiowizualnego, tworzenie gatunków i stylów wypowiedzi literackiej powiązanych z audiowizualnością, są bliższe popularnej dziś „prozie środka”. Jednocześnie wciąż rozwijająca się i poszukująca swojego języka e-literatura, będąca bliżej zjawisk nowomedialnych niż audiowizualnych, jest wyrazem nowej elitarności. Audiowizualność wewnątrzkompozycyjna – nienaruszająca ontologii klasycznej tekstu – sprzyja rozwojowi „literatury środka”, zaś audiowizualność – dotykająca zmian samej s...

W jednej z ostatnich swoich książek, podejmującej zagadnienia audiowizualności wśród zjawisk literackich, Maryla Hopfinger pisze: "Każda epoka w swoisty sposób ujmuje swoją literaturę i tworzy własny repertuar gatunków literackich, który odpowiada na potrzeby, jakie pod adresem twórczości literackiej wysuwają uczestnicy kultury" (Hopfinger, 2010: 35). Jak pokazuje historia komunikacji kulturowej, każda era technologiczna miała swój sposób wyrażania się w literaturze i tworzyła własny repertuar form , podobnie i dziś -niepodważalnym rysem najnowszej literatury jest przekraczanie jej horyzontu literackiego ku rozmaitym zjawiskom audiowizualnym: filmowym, telewizyjnym czy nowomedialnym. Dzieje się tak przede wszystkim z tego powodu, że media i konstruowane przez nie przekazy audiowizualne stanowią nie tylko bardzo poważny dziś kanał przekazu i kontaktu z odbiorcą w dialogu kulturowym, ale także stają się inspiracją dla literatury ze względu na specyfikę kodu, którym się posługują. Można zatem zaobserwować, jak rzeczywistość przedstawiona w literaturze zaczyna przejmować cechy audiowizualności, a jej obraz jest konstruowany z fragmentów będących w ciągłym ruchu, charakteryzujących się chwilowością czy migawkowością. Niemal każdy produkowany dziś tekst posługuje się techniką zmieniającego się obrazu, znaną z przekazu telewizyjnego. W konsekwencji zmienia się także proces przyswajania tekstu, który zaczyna być zbieżny z mechanizmami przyswajania przekazów audiowizualnych. Dokonujące się w ostatnich dekadach zmedializowanie

W artykule przedstawiono zjawisko grania wśród osób dojrzałych i starszych. W tym celu przeprowadzono w 2017 roku badanie w podejściu do wirtualnej etnografii, obejmujące dwa ważne fora internetowe dla graczy w wieku 25 lat i starszych: The Older Gamers (TOG) i Senior Gamers (SG). W sumie zakodowano zestaw 471 postów, co przełożyło się na pogłębiony opis pięciu istotnych aspektów praktyki grania wśród graczy 50+: ogólnych, na które składają się podstawowe cechy demograficzne użytkowników, ich nawyki, sprzęt używany do grania, kompetencje i wiedza związana z grami oraz rola środowiska społecznego, zwłaszcza rodziny, w rozwoju praktyki grania. Badanie to stanowi novum, ponieważ wykorzystuje podejście wirtualnej etnografii do zagadnienia sięgania po gry cyfrowe przez osoby starsze, ale także rozpoczyna dyskusję na ten temat w polskim dyskursie akademickim. Słowa kluczowe: gry cyfrowe, seniorzy, srebrna gospodarka, starzenie się, nowe media WSTĘP Prezentowany tekst zawiera omówienie wniosków z badania nad zjawiskiem wykorzystywania gier cyfrowych 1 przez osoby dojrzałe i starsze, co bywa niekiedy określane mianem srebrnego grania (ang. silver gaming) (Loos i Zonneveld 2016). Badanie zostało zrealizowane w formie etnografii wirtualnej na dwóch dużych forach internetowych dla dojrzałych graczy. Jest to pierwsza tego typu próba w polskim piśmiennictwie naukowym, która może otworzyć w rodzimych badaniach nad zjawiskiem starzenia się nowy rozdział analiz nad cyfrową zabawą. Jednocześnie jest to jedno z niewielu badań nad tą problematyką, w którym wykorzystano takie podejście metodologiczne. W pierwszej części tekstu omówiono ilościowe i teoretyczne podstawy zjawiska grania wśród osób starszych. Następnie wyjaśniono metodologię badania własnego, a dalej wnioski z niego płynące. Tekst, podobnie jak kryjące się za nim badanie,

RPGs as a special example of adaptation of popular culture texts Role Playing Games (or narrative games) constitute an important phenomenon in the modern culture. RPGs consist in the players adopting fictitious character roles in the reality created according to a pre-established scenario, which is related to particular texts of culture – mainly popular culture. The games are a peculiar type of adaptation, as the adapted layer is not the text itself, but the vision of the world that the text presents. Both the texts and the corresponding games are transmedial in character, which associates this form of play to the process of media convergence. The phenomenon of RPGs is also inscribed in the cultural current of “participation culture”, in which people are not passive recipients of prepared messages, but active participants in their creation. In the case of RPGs, the participation involves enacting situations which reflect cultural archetypes, and creating cultural messages.

Posługując się określeniem "kino gatunków", przyjmujemy szereg hipotez, które warunkują nasze myślenie. Po pierwsze, zakładamy, że gatunki istnieją realnie, niezależnie od podmiotu poznającego, że nie są wyłącznie konstruktem teoretycznym czy kategorią interpretacyjną. Po drugie, zakładamy, że poszczególne gatunki mają wyraźnie określone granice, które pozwalają na wzajemne ich odróżnianie, dzięki czemu każde zjawisko może zostać opisane i zdefiniowane. Po trzecie, przyjmujemy, że teksty należące do tego samego gatunku posiadają wspólne właściwości-struktury, konwencje czy regułyktóre wpływają na odczytanie jednostkowego tekstu. Po czwarte, zakładamy istnienie wzajemnych relacji między twórcą, tekstem, a odbiorcą, co pozwala nam mówić o nastawieniu czy też oczekiwaniach publiczności. Po piąte, choć uświadamiamy sobie wpływ czynników historycznych na rozwój form gatunkowych, wciąż postrzegamy gatunki przez pryzmat opisu synchronicznego.

Widz jest nieodłączną częścią spektaklu kinowego. W latach 90. Wiesław Godzic nazwał go Wielkim Manipulatorem, tworzącym znaczenia zgodnie ze swoimi pragnieniami. Ekspansja elektroniki przyspieszyła przemianę typu kultury z werbalnego na audiowizualny. Multimedialny świat nie występuje jedynie jako element codzienności, lecz jest wektorem nadającym kierunek i rytm jej postrzegania. Rozbudowane światy iluzoryczne stały się nierozłączną częścią naszej rzeczywistości. To one opowiadają widzowi o jego istnieniu. Dynamiczny rozwój nośników i sukcesywne wypełnianie rzeczywistości ruchomymi obrazami pogłębia przewagę aktywności wzroku. Widz stał się nałogowcem widzenia. Ekrany natomiast stały się dla niego najbardziej powszechnym sposobem komunikowania się. Szybkie przemiany sposobów rejestracji przyczyniły się do zwielokrotnienia możliwości patrzenia. Mają one wpływ na kształtowanie licznych innowacji obrazowych, tworzenie nowych konwencji, przekształcanie gatunków i przede wszystkim – kr...