Büyükşehir Belediyeleri

Yerleşik yaşama geçilmesinden bir süre sonra insan yaşamının odak noktası haline gelen kentler insan ile büyüyüp gelişen canlı bir organizma gibidir. 2014 yılı itibariyle ilk kez dünya nüfusunun yarısından fazlasının kentlerde yaşadığı düşünüldüğünde Mumbai, Şangay, Tokyo, New York ve İstanbul gibi kentlerde ulaşılan mutlak ve oransal büyüklüğün kentsel sorunları her zamankinden daha karmaşık hale getirdiği söylenebilir. Bu tezde, küresel sorunlar karşısında kentsel yaşamın iyileştirilmesi amacıyla geliştirilen birtakım planlama yaklaşımları ve girişimler kronolojik olarak ele alınmış ve akıllı kent yaklaşımının özellikle teknoloji ve yönetim alanındaki gelişmelerin bir sonucu olarak bu planlama yaklaşımlarının ve girişimlerin temel niteliklerini kapsayacak şekilde daha sonra ortaya çıktığı varsayımı üzerinde durulmuştur. Dünyada ve Türkiye’de öne çıkan akıllı kent stratejileri ve iyi uygulama örneklerinin incelendiği bu tezin amacı akıllı kent yaklaşımına kamu yönetimi perspektifinden bir çalışma kazandırılması ve Türkiye’deki büyükşehirler için iç durum değerlendirmesi ve dış çevre analizi yapılarak uygulama imkânlarının belirlenmesidir. Gerçekleştirilen SWOT analizi ile Türkiye’deki büyükşehirler için güçlü yan, zayıf yan, fırsat ve tehdit faktörlerinin tespiti yapılarak akıllı kent stratejileri için çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Bu bağlamda, küresel eğilimler kadar yerelin ve farklı paydaşların sürece katılımının dikkate alındığı, kurumlararası bütüncül ve koordineli akıllı kent projelerinin yürütülebilmesi için yasal düzenlemeler ve mali teşvikler gerekmektedir.

ÖZET
Bu makalede, sosyal hizmetler ve yerel yönetimlerin niteliği, konumu, merkezi yönetim-yerel yönetim-sosyal hizmetler ilişkisi sosyal güvenlik-sosyal politika ve yerel yönetim çatısında ele alınmış, taşıdığı özellikleri ve önemi bakımından daha çok yerel bir nitelik taşıyan sosyal hizmetler, küreselleşme ve AB süreciyle birlikte yapılan düzen-lemelere paralel olarak Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkındaki 5227 Sayılı Kanun bazında irdelenerek Türkiye'deki durum saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal hizmetler, yeniden yapılanma, yerel yönetimler, Avrupa Birliği

ABSTRACT The Relationship Betwean Axis Adaption Effort of EuropeanUnion andLocal Administration and Social Services In this article characteristic and position of social services and local administration the relationship between centralized administration-local administration and social services has been analysed under the headings of social security-social policy and local administration. Since social services structured more locally because of its nature and importance, the situation in Turkey has been analysed in the context of globalization and EU process and the Act on Main Principles of Public Administration and Restructuring (Act Number: 5227)

Özet Kentli nüfusun hızlı artışı ve nüfusun büyük ölçekli kentlerde yığılması dünyadaki genel trendi oluşturmaktadır. Dünya'da kentli nüfusun %41'i bir milyonun üzerinde nüfusa sahip metropollerde yaşamaktadır. Metropol kentlere özgü problemler, kentle ilgili çalışmalarda önemli bir alan durumuna gelmiştir. Ekonomik, sosyal ve siyasi değişimler kentlerin yönetim modellerini de etkilemektedir. Araştırma kapsamında Metropoliten Reform Geleneği, Kamu Tercihi Teorisi ve Yeni Bölgecilik yaklaşımlarının metropoliten yönetime bakışları incelenmektedir. Ayrıca, metropol kentlerin yönetimi konusunda dünyanın çeşitli şehirlerinde görülen uygulama modelleri, iki ana tasnif çerçevesinde analiz edilmektedir. Abstract Rapid increase in urban population and accumulation of population in big scale cities form the major trend in the globe. 41 percent of world's urban population lives in the metropol cities where population is above one million. The problems of the metropol cities have become a major research field in urban studies. Economic, social and political changes effect the administrative models of the cities. Tradition of metropolitan reform, public choice theory, and new regionalism's treatment of metropolitan city governance are investigated within the scope of this research. Additionally, case studies on the issue of metropol city governance in various global cities will be analyzed within the framework of two main classification. Tarkan OKTAY ______________________________________________________________________________________________________________ 50 GİRİŞ Dünya'da kentleşme düzeyinin artması, insanlığı kentlere özgü birçok problem ile karşı karşıya getirmiştir. Kentin özelliklerine göre problemlerin içeriği ve boyutları da değişmektedir. Diğer taraftan farklı ülkelerde olmalarına rağmen problemlerin ve üretilen çözümlerin de benzeştiği gözlemlenmektedir. Kentlerdeki ortak sayılabilecek ihtiyaçların başında vatandaşların sağlıklı, güvenli, ekonomik bakımdan gelişmiş, altyapı yeterliliğine sahip, yönetişim kapasitesi yüksek nitelikte kent ortamına ulaşmalarını sağlayacak bir yönetim organizasyonuna sahip olmaları gelmektedir. Dünya'da hızlı değişen ekonomik, teknolojik, siyasal ve sosyal çevre karşısında kent yönetimlerinin hizmet kalitesini korumak ve daha ileriye taşımak için yeniden organize olmaları, kentsel problemlerle ilgili temel tartışma konularından birini oluşturmaktadır. Sanayi devrimi ile birlikte önemli gelişme gösteren yerel yönetimler, nüfus yığılmalarının ortaya çıkardığı metropol kentlerde yeni bir evreye girdi. Daha küçük ölçekler için geliştirilmiş yönetim modelleri, kentlerin ölçek büyüklüğü karşısında yetersiz kaldı. Yerel yönetimlerin dayandığı demokrasi, eşitlik, yeniden paylaşım, etkinlik, özerklik vb. kavramları temel alan uygulama modellerinin yeniden tanımlanması ihtiyacı ortaya çıktı. Bu süreçte demokrasi ile hizmet etkinliği arasında kurulmaya çalışan denge, metropoliten yönetimlerin tasarımındaki temel tartışma alanı oldu. Metropol kentlerin yönetimi konusundaki arayışlar, uygulamacılar kadar akademik çevrelerin de önemli tartışma alanlarından biridir. Kentlerin çok yönlü niteliği ekonomi, siyaset, yönetim ve teknik gibi farklı disiplinlerde bulunan araştırmacıların metropoliten yönetim konusundaki tartışmalara katkı yapabilmesine imkan sağlamaktadır. Küreselleşme, ekonomik rekabet, yeni yönetim yaklaşımları ve teknolojik gelişmeler yönetim modellerinin tasarımını da etkiledi ve farklı yaklaşımların geliştirilmesini sağladı. Dünyadaki kentleşme seyrinin büyük kentlerin nüfusu ve sayısının artması yönünde olması, gelecek dönemlerde metropoliten yönetim konusundaki tartışmaların aynı yoğunlukta süreceğini göstermektedir. Metropol kentlerin yönetimi ile ilgili araştırmalar temel olarak iki eksende yürümektedir. Birincisi, Kuzey Amerika ve Avrupa'da geliştirilen ve uygulama sonuçları Strategic Public Management Journal (SPMJ), Issue No: 4, ss. 49-71 ______________________________________________________________________________________________________________ 51 gözlenen metropoliten yönetim yaklaşımlarıdır. Bunlar, metropoliten alandaki yönetim yapısının tasarımı konusunda farklı kriter ve çözümler sunmaktadır. İkinci eksen, teorik yaklaşımları dışlamadan dünyadaki farklı uygulama zenginliğinden de yararlanarak karşılaştırmalı ve derinlemesine analizler ile metropol kent ve yönetimini anlama ve anlamlandırmayı hedefleyen çalışmalardır. Metropoliten yönetimle ilgili tartışma ve araştırmalar için bir çerçeve sunarak katkı vermeyi amaçlayan bu araştırma kapsamında, ilk olarak tarihsel gelişme sırası ile Metropoliten Reform Geleneği, Kamu Tercihi Yaklaşımı ve Yeni bölgecilik olarak adlandırılan metropoliten yönetim yaklaşımları temel özellikleri bakımından incelenmektedir. İkinci kısımda farklı ülkelerdeki uygulamalardan yola çıkılarak geliştirilen metropoliten yönetim tasniflerinden tercih edilen ikisi ele alınmaktadır. 1. Metropol Kent Kavramı Dünya'da kentli nüfusun 20. yüzyılda kaydettiği önemli artış trendi, 21. yüzyılın ilk çeyreğinde de devam etmektedir. 2014 verilerine göre dünyada 3.9 milyar kişi kentlerde yaşamaktadır. 1950'lilerde dünyadaki kentli nüfus oranı %30 seviyesinde iken, günümüzde %53'e ulaşmıştır. Gelişmiş ülkelerde bu oran %78'e çıkmakta, az gelişmiş ülkelerde %48'e kadar düşmektedir. Kuzey Amerika ve Avrupa'da yüksek seviyelere ulaşan kentli nüfusun artış oranı yavaşlarken, özellikle Asya, Güney Amerika ve Afrika'da hızlı kentleşme varlığını sürdürmektedir (United Nations, 2015, s. 21-23). Dünya'da kentli nüfus miktarının artmasına paralel olarak gelişen diğer bir durum nüfusun gittikçe büyük kentlerde yığılmasıdır. 1950'de nüfusu 10 milyonu geçen sadece iki kent New York ve Tokyo idi. 2014'de 28'e ulaşan bu sayının 2030'da 41'e çıkması beklenmektedir. 2014 verilerine göre 10 milyonu geçen kentler sırasıyla şu şekildedir;

Bu tez çalışmasında “Yerel Yönetimlerde Kültürel Planlama: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği” başlığıyla, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı özelinde yerel yönetimlerde kültürel planlama evreleri araştırılmış, Kültür ve Sanat dünyasında bir yerel yönetim olarak Sakarya Büyükşehir Belediyesinin çalışmaları incelenmiştir.

Recent Developments in The Turkish Local Government System in The Context Of Centralization And Decentralization Debates (2012-2018) başlıklı kitap bölümünün Türkçe versiyonu

Türkiye’de 2000’li yıllar idari reform geleneği içinde önemli kırılmalar olarak adlandırılabilecek yasal değişikliklere sahne olmuştur. 2004 ve 2005 yıllarında İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Büyükşehir Belediye kanunları çıkarılarak yerel yönetim sistemimiz üzerindeki merkeziyetçi vurgu kısmen de olsa azaltılmıştır. 2012 yılında Büyükşehir Belediye Kanunu bir kez daha kapsamlı bir şekilde değiştirilmiştir. Bu değişikliğin bazı kısımları pek çok çalışmada merkeziyetçi paradigmaya geri dönüş olarak okunmaktadır. Bu çalışma 6360 sayılı yasayla oluşturulan büyükşehir düzenini, büyükşehir özelinde derinleştirilen merkeziyetçilik ve İl Özel İdarelerinin kaldırılmasıyla oluşan boşluğu doldurmak üzere ihdas edilen Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları eliyle oluşturulan merkeziyetçilik başlıklarında analiz etmektedir. Ayrıca 15 Temmuz 2016 tarihindeki darbe girişi ardından çıkarılan 674 sayılı KHK ile belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine merkezi idare ya da onun taşradaki yetkilileri eliyle belediye başkanı görevlendirilmesi de yine merkeziyetçilik yerellik ekseninde analiz edilmektedir. Çalışmanın temel vurgusu yerel yönetim alanındaki bu gelişmelerin, merkeziyetçilik-yerellik ekseninden çok kanun koyucunun yaptığı “hizmet mi? demokratik değerler mi?” tercihi çerçevesinde analiz edilmesi gerekliliğidir.

Türk kamu yönetiminde yeniden yapılanmanın uzun bir tarihi geçmişi bulunmaktadır ve literatürde zaman zaman Bitmeyen Senfoni olarak da değerlendirilen yeniden yapılanma çabaları, son dönemde ortaya konan 1998 ve 2001 tarihli tasarılarla daha da somutlaşmış ve son olarak 2003 tarihli kamu yönetiminde bütüncül bir değişimi öngören reform paketi çerçevesinde belirli bir düzeye ulaşmıştır. AB uyum süreci ve küresel, bölgesel gelişmelerle de yakından ilgili olan 2003 sonrası bu kamu yönetiminde yeniden yapılanma çalışmalarının arka planında Tanzimat’tan bu yan devam eden birikimli bir arayış hikayesi yer almaktadır.
1980’lerde uygulamaya konan liberal politikalar, kentleşme sürecinin temel aktör olarak yer aldığı toplumsal değişim- dönüşüm ve yerel yönetimlerin önem kazanması gibi iç dinamikler, küreselleşme- bölgeselleşme ve yerelleşme dinamikleri ve yeni kamu yönetimi anlayışı gibi dış faktörlerle, 1990’ların sonunda Türk kamu yönetimi özelinde çakışmış ve yüz elli yıllık yönetimde yeniden yapılanma çabaları önceki dönemdekilerden çok farklı bir döneme girmiştir. Bu anlamda, 2003 sonrasında tek parti iktidarı olma avantajının ortaya koyduğu yeniden yapılanma yasalarını anlamak için 1990 sonrası dönemin iç ve dış faktörlerini birlikte okumak ve değerlendirmek gerekmektedir. Bu bağlamda 1998 ve 2001 tarihli yerel yönetim reformu tasarıları ile 2003 tarihli bütüncül düzenlemeler arasındaki süreklilik niteliğini göz ardı etmemek, en azından köklü bir kamu yönetimi reformunu yolundaki işaretler olarak görmekte yarar vardır. Olumlu ve olumsuz yanlarıyla ve önemli bir takım eksiklikleriyle bu yeniden yapılandırma sürecinin önemli konu başlıklarından birisini de Büyükşehir belediyeleri oluşturmaktadır. Hem kentleşme bağlamında yaşanan toplumsal dönüşüm, kamu hizmeti sunumu ve yerel demokratik katılım parametreleri gibi iç faktörler hem de kentlerin uluslarasılaşması ya da dünya kenti olma ve bu bağlamda realize olan küresel- bölgesel etkenler bağlamında Büyükşehir belediyeleri, yönetimde reform sürecinin odağında yer almaktadır. Bu çalışmada, kamu yönetiminin bir parçası olarak yerel yönetimler içinde önemli bir yeri olan Büyükşehir belediyesi uygulamasının sözü edilen çalışmalar kapsamındaki durumu, temel nitelikler, sorun alanları ve çözüm arayışları bağlamında ele alınacaktır

Büyükşehir yönetimleri, Türkiye'de yaklaşık otuz yıllık tecrübenin sonucu olarak varlıklarına devam etmektedirler. 5216 Sayılı Kanun büyükşehir belediyelerini; "Sınırları il mülki sınırı olan ve sınırları içerisindeki ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayan; idarî ve malî özerkliğe sahip olarak kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisi" olarak tanımlamaktadır. 5216 Sayılı Kanun'un tanımından anlaşılacağı üzere, bu yönetimler çok yönlü bir yapıya sahiptir ve oluşumlarının öncesi ve sonrasıyla durumu değerlendirmek gerekmektedir. Kuruluşları, gelişim süreçleri, gerçekleşen büyümeleri ve nihai olarak Türk İdari tarihinde önemli değişikliklere konu olmaları büyükşehir yönetimlerini araştırmalar açısından ilginç bir konu haline getirmektedir. Dahası, Türkiye nüfusunun yoğun bir kısmının büyükşehir belediyesi sınırları içinde yaşaması, büyükşehir belediyelerini bir araştırma odağı yapmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, geniş kitlelere hitap eden yönetim birimleri olarak büyükşehir belediyelerinin sorunlarını sunmaktır. Bu bağlamda, daha önceki çalışmaları dikkate alarak, büyükşehir belediyeleri tarafından karşılaşılan temel sorun alanları, yönetim, organizasyon, hizmetler, finans, imar ve planlama, yerel politika ve denetim, nüfus, siyasi katılım, siyasi temsil ve 6360 Sayılı Kanun ile ilişkilendirilen sorunlar, on başlık altında ele alınmaktadır. Bu çalışmanın sonucunun, sorunların, çözüm yollarının başlangıcı olarak doğru bir şekilde tanımlanmasının önemini göz önüne alarak, büyükşehir belediyelerinin geleceğine daha da katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Birinci kitap bize, görgül temelli, olup biteni betimlemek üzerine kurulmuş “Görgül Bir İzmir Modeli”ni anlatırken, ikinci kitap gelecekteki uygulamaları yönlendirme ereğiyle “Normatif Bir İzmir Modeli”ni kurgulamaya çalışacak.
.
Birinci kitapta İzmir Belediyeciliğinde 2004-2018 döneminin tarihsel bir anlatısı kurgulanmakta.

ÖZET 1980'li yıllarda tüm dünyayı etkisi altına alan ve ülkemizi de etkileyen hızlı kentleşme, teknolojik gelişmeler, merkezden yerele kayan hizmet sunumundaki yeni kamu işletmeciliği anlayışı gibi nedenler kamusal mal ve hizmetlerin talebinde değişikliğe ve sunumunda artışa neden olmuştur. Günümüzde mali yerelleşmenin önem kazanmasıyla birlikte belediyeler daha etkin görev yapan kurumlar haline gelmiştir. Belediye, belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisidir. Belediyelerin nitel ve nicel olarak görev alanlarının genişlemesiyle birlikte yeni sorunlar ortaya çıkmış ve bu sorunların çözümü için de belediyeler yeni arayışlara girmiştir. Bu bağlamda, belediye şirketleri ortaya çıkmıştır. Belediye şirketleri, " sermayesine ve yönetimine doğrudan ya da dolaylı bir veya birden fazla belediye tarafından sahip olunan, kent yaşamını kolaylaştırıcı ürün ve hizmetleri özel hukuk hükümleri çerçevesinde kendi personel ile yürüten/üreten, ayrı bütçeli, özel hukuk tüzel kişiliğe haiz, ticari faaliyette bulunan şirketler " olarak tanımlanabilir. Yerel yönetim birimleri içinde oldukça önemli bir yere sahip olan belediyelerin hizmet sunumunda yeni kamu işletmeciliği anlayışla birlikte şirketleşmeye gitmiştir. Belediyelerin şirketleşmeye gitmesinin merkezi yönetim açısından olumlu ve olumsuz yönleri bulunmaktadır. Bununla birlikte belediyelerin kaynakları etkin bir şekilde kullanabilmesi ve merkezi yönetimi zarara uğratmaması için şirketlerin iyi bir şekilde denetlenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada ilk olarak belediye şirketlerinin tarihsel gelişimi, hukuki dayanağı, belediye şirketlerinin oluşumu, belediye ile olan ilişkileri incelenecektir. Çalışmanın diğer bölümünde ise, denetim türleri, belediye şirketlerinin denetimi ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ele alınacaktır. ABSTRACT The rapid urbanization, technological developments and the new understanding of public administration in the provision of services that affects the whole world, which affected the whole world in the 1980s, caused an increase in the demand for and presentation of public goods and services. Nowadays, with the importance of financial localization, municipalities have become more effective institutions. With the expansion of the qualitative and quantitative mandates of the municipalities, new problems have arisen and municipalities have been investigating new ways to solve these problems. The municipality is a public legal entity with administrative and financial autonomy (5393, 1.md) established to meet the local common needs of the residents of the province. The municipal companies are "persons who have a separate budget, private law legal personality, engaged in commercial activities owned or operated by one or more municipalities directly or indirectly in their capital and management, carrying out / producing urban life facilitating products and services with their own personnel under the provisions of private law" companies ". In the service delivery of the municipalities, which have a very important place in the local administration units, the new public administration has gone into corporation with the understanding. The municipalities have positive and negative aspects in terms of central administration to go to the company. However, companies need to be well supervised so that the municipalities can use the resources effectively and do not disturb the central government. In this context, this study will first examine the historical development of the municipal companies, their legal basis, the formation of the municipal companies, and their relation to the municipality. In the other part of the work, the types of audits and supervision of municipal companies will be discussed.

Rhetoric of political power for ongoing reforms based on economies of scale in the number of policy documents are embodied by Act No. 6360. After growing scale, it is observed that metropolitan municipalities which adjacent areas overlapped with province borders have begun to look for investors through the territory of the county municipalities. In this study, it is claimed that a policy is followed based on a growing scale on local through the new regionalism approach starting from the assumption which has done legal arrangements for growing scale target in order to mobilize competitive local dynamics and renewing the national economy through foreign capital.

Ernest Renan’a atfedilen ulus, hatırladıklarımız kadar unuttuklarımızla oluşur sözü, unutulmanın ve hatırlamanın siyasal, ideolojik ve kimliksel yönüne atıf yapar. Geçmişle bugünü bağlayan toplumsal bellek, unutuş ve hatırlama denkleminde bir bütünlüğü çağrıştırır. Bu anlamda şehir veya şehir kimliğinin bu bütünlük üzerine oturan toplumsal hafızaya karşılık geldiği unutulmamalıdır.
Nitekim şehir bilincinin oluşumunda tarihî ve kültürel değerlerin farkına varmak, fiziksel, kültürel ve sosyal (sürdürülebilir) dönüşümü gerçekleştirmek, aidiyet duygusuyla şehri sahiplenip korumak gibi üç temel yaklaşım öngörülmektedir. Bu açıdan bir kentin hafızasının oluşmasında onun tanınması, anlatılması, tarihinin ortaya konulması, bugününün değerlendirilmesi, geleceğine yönelik projelerin hazırlanması için bilimsel çalışmalar büyük önem taşımaktadır.
Tarihî, kültürel, dinî, sosyolojik, coğrafî, ekonomik dinamikleriyle şehri topyekûn geleceğe taşıma gayreti içerisinde, Antalya’nın fethinin 811. yılı kapsamında düzenlenen “Selçukludan Cumhuriyet’e
Sosyal Bilimlerde Antalya” alt başlıklı Uluslararası Antalya Kongresi sunumlarının geliştirilen metinlerine dayanan çalışmamız, şehrin hatırlanan ve unutturulan bütün yönlerini ele almayı hedeflemektedir.

Kitap 2008 tarihinde yayınlanmış ve aşağıdaki linkte paylaşılmıştır.
Bu kitaba bir bölümle katkı sağlamıştım.
Sempozyum Kitabı: Hulusi ŞENTÜRK , Yalçın AKDOĞAN, M. Akif ÇUKURÇAYIR, Cengiz SUNAY, Recai COŞKUN, Davut DURSUN, Adem ESEN, Muharrem ES, Erol KAYA, Hüseyin ÖZGÜR, Muhammet KÖSECİK, Ahmet Hamdi AYDIN, Emre BAĞCE, Mustafa ŞEN, Nihat ERGÜN
https://personel.omu.edu.tr/docs/ders_dokumanlari/1373_51677_1655.pdf#page=15

Bu araştırmanın amacı; Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin sosyal hizmet ve sosyal yardım faaliyetlerini sosyal belediyeciliğin gelişimi bağlamında, yedi büyükşehir belediyesi örneğinde incelemek ve belediyelere bu hizmet alanlarında öneriler geliştir- mektir. Araştırmada, Türkiye’de her bir coğrafi bölgeden seçilen; İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Diyarbakır, Samsun ve Erzurum Büyükşehir Belediyeleri ziyaret edilmiş ve bu belediyelerde ilgili birimlerde çalışan 25 belediye çalışanı ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda; incelenen belediyelerde sosyal belediyeciliğin nasıl algılandığı ve uygulama bulduğu, belediyelerin sosyal yardım ve sosyal hizmet birimlerinin örgütlenmeleri, sosyal yardımlarda ve hizmetlerde muhtaçlık kriterlerinin belirlenmesi ve sosyal hizmet ve sosyal yardım hizmetlerin sunumu ile ilgili tespit edilen sorunlar sıralanmış ve bu konularda büyükşehir belediyeleri için öneriler geliştirilmiştir.

ÖZET Ekonomik, siyasal ve sosyal yönlü gelişmelerle birlikte demografik yapıdaki hareketlenme ve nüfus artışı şehirlerin büyümesine neden olmuşlardır. Büyüyen ve genişleyen şehirlerde yönetim kolaylığı açısından bir takım girişimler olmuş ve nihai olarak büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. Ancak yaşanan hızlı değişimler büyükşehir belediye yönetimlerini değişen günün şartlarına ayak uydurmaya zorlamış ve büyükşehir belediye yönetimlerinde bir takım düzenleme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Büyükşehirlerdeki değişimi etkileyen faktörleri inceleyip, düzenleme çalışmalarının hangi konularda yapılması gerektiğini yerel yöneticilerin fikirlerine danışarak oluşturmaya çalışılan "Büyükşehir Belediyelerinin Yapısı ve Yeniden Düzenlenmesi" konulu bu tez üç bölümden oluşmaktadır. Bu bağlamda tezin Birinci Bölümü kavramsal çerçeve ve büyükşehir belediyelerinin tarihsel gelişimi üzerinde durmaktadır. Özellikle büyükşehir yönetim sürecinde büyük şehre götüren düzenlemelere yer verilmiştir. İkinci Bölümde Büyük Şehir Yasası çerçevesinde büyük şehirlerin yapısı ve işleyişi üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda diğer düzenlemeleri de dikkate alarak büyükşehir yönetimlerinin yapısı, görev ve sorumlulukları üzerinde durulmuştur. Üçüncü Bölümde ise, büyükşehir belediyelerinin yeniden düzenlenmesi bağlamında değerlendirilen ve büyük şehir yönetimlerine ilişkin yeni düzenlemeyi dikkate alarak Van, Mardin, Şanlıurfa, Malatya, Kahramanmaraş ve Hatay gibi yeni büyük şehir olacak olanlarla mevcut büyük şehir belediyesi olan Gaziantep, Erzurum ve Diyarbakır illerinde görev yapan yerel yöneticilerine (Belediye başkanı, IV belediye başkan yardımcıları, il genel meclis başkanları) bir anket uygulaması yapılarak, onların görüş ve düşünceleri alınmıştır. Anket çalışmasından elde edilen veriler SPSS frekans yöntemiyle değerlendirilmiştir. Sonuçta ise gerek teorik gerekse uygulamada elde edilen bilgi ve verilerin birlikte değerlendirilmesi yapılarak bazı önerilerde bulunulmuştur. ABSTRACT Elevations in demographic structure and increase in populations have led the cities grow along with economical, political and social developments. Several attempts have been conducted to facilitate to govern the growing and expanding cities and finally metropolitan municipalities have been established. However, rapid changes have enforced the metropolitan municipality administrations to keep up with changing trends and the need to regulate their selves according to current circumstances. Titled as "The Structure and Rearrangement of Metropolitan Municipalities", this thesis is composed of three chapters and examines the factors triggering the changes in metropolitan municipality structures and trying to establish the scope of changes based on the ideas of local administrators.

Özet Türkiye'de büyükşehir belediye yönetimi konusundaki model arayışları Osmanlı dönemine kadar gitmektedir. Nüfusun yığılması ile oluşan büyük ölçekli şehir alanlarının çoğalması ve artan problemler, büyükşehirlerin yönetimi konusundaki tartışmaların güncelliğini sağlamaktadır. Türkiye'de büyükşehir alanındaki reformların ana eksenlerini; iki kademeli büyükşehir belediye yapısının temel model olarak kabul edilmesi, büyükşehir belediye sınırlarının aşama aşama il sınırlarına genişlemesi ve büyükşehir alanındaki yerel yönetim kademe ve sayısının azaltılması oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, 6360 sayılı kanunu hazırlayan nedenler ve kanunun getirdiği yeni model ve uygulama sonuçları il yerel yönetim organizasyonu, metropoliten yönetim, küçük ölçekli yerel yönetimler, merkezileşme-yerelleşme ile yerel siyaset ve demokrasi bağlamında analiz edilmektedir.

2012 yılında kamuoyunda büyükşehir yasasında yapılacak değişikler ve yeni büyükşehirlerin kurulması tartışılırken Ordu büyükşehir belediyesi olmak için gerekli nüfus kriterini bile taşımıyordu.  Yürütülen bir kampanya ile,  Ordu'dan göç etmiş kişilerin ikametgahlarını Ordu'ya taşımaları sağlanmış, böylece gerekli nüfus çoğunluğuna ulaşılmış ve kent "sanal Ordu" nitelemesiyle büyükşehir statüsünü kazanmıştır. Ordu'nun büyükşehir statüsü kazanması bir yandan hemşehri derneklerinin gelinen yöreye ilişkin hemşehrilik bilincini nasıl canlı tuttuklarını diğer taraftan yaklaşık yarım asırlık kentleşme deneyimine sahip ve hali hazırda sürece ilişkin hala sorunlar yaşayan ülkemizde kentleşme politikasının günübirlik politikalar etrafında şekillendiğini bir kez daha ortaya koymuştur.
Söz konusu makalede diğer büyükşehirlere nazaran sürece daha hazırlıksız yakalanan Ordu'nun büyükşehir olma süreci ve geçen süre içerisinde büyükşehir olmanın kente yansımaları analiz edilmektedir.
Anahtar Kelimeler; Kentleşme, Büyükşehir, Ordu, 6360 Sayılı Yasa

In this article, for the city of Aydın which is gained the status of the metropolitan municipality with the help of Law No 6360, the new state of law is examined from the perspective of public administration discipline. In the article, first the new regulation incidented to the Law 6360 is examined in general terms and related assessments are discussed. Secondly, in the article, general characteristics of Aydın, the process of urban development and urbanization structure are mentioned and then the management problems which are likely to occur with this new arrangement and alternative solutions are discussed. National literature, site visiting, local/national newspaper articles with primary and secondary data and reports are used for identification and analyzes. Özet Bu makalede, 6360 sayılı yasayla büyükşehir belediyesi statüsü kazanan Aydın kenti için yasanın getirdiği yeni durum kamu yönetimi disiplini perspektifinden incelenmektedir. Makalede öncelikle 6360 sayılı yasa ile getirilen yeni düzenleme ana hatlarıyla incelenmekte ve buna ilişkin değerlendirmeler ele alınmaktadır. Makalede ikinci olarak Aydın kentinin genel özellikleri, kentsel gelişim süreci, kentleşme yapısı üzerinde durulmakta ve ardından 6360 sayılı yasayla büyükşehir olan bu kentsel alanda yeni düzenlemeyle ortaya çıkması muhtemel yönetim sorunları ve çözüm alternatifleri ele alınmaktadır. Ulusal literatür, yerinde incelemeler, birincil ve ikincil veriler ile yerel/bölgesel gazete haberleri, raporlar tespit ve analizler için kullanılmaktadır.

6360 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 30 Büyükşehir Belediyesi’ndeki il özel idareleri kapatılarak yerlerine kurulan Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB), yerel yönetim sistemimiz içinde yeni bir aktör olarak hayata geçmiştir. Bu çalışmanın amacı, bu yeni birimin, yerel yönetim sistemi içerisinde tanımlanan yetki ve görevleri ile pratikteki işlevselliğinin bir değerlendirmesini yaparak, değişikliğin merkezileşme ve yerel demokrasi açısından neler getirdiğini tartışmaktır. Bu doğrultuda, çalışmada ilk olarak YİKOB’lara ilişkin yönetmelik ışığında görev, yetki, sorumluluk ve teşkilatlanmaları aydınlatılmaya çalışılacak, sonrasında ise, hem geçiş sürecinde hem günümüzde bu kurumların faaliyetleri, -çeşitli YİKOB örnekleri ışığında- ele alınacaktır. Son olarak da bu kurumların demokrasi ve yerel yönetim politikası açısından yasal ve pratik çıkarımlar eşliğinde bir değerlendirmesi yapılacaktır.

ÖZET Anahtar Kelimeler: Yerelleşme, ölçek ekonomisi, büyükşehir Ülkemizde Osmanlı İmparatorluğunun son zamanlarında, Tanzimat döneminden sonra batılı devletlerin baskıları sonucunda yerel yönetimler alanında düzenlemeler başlamıştır. Cumhuriyetin kurulmasıyla hızlanan bu çalışmalara yabancı devletlerin desteğiyle devam edilmiştir. Daha sonra, KAYA ve MEHTAP RAPORU gibi önemli raporlar yazılmıştır. Bu süre zarfında Türkiye'de yerel yönetimlerin yetkileri arttırılmak, verimlileştirmek istenirken, merkezi yönetim ve yerel yönetim arasında ki görev dağılımı en etkin şekilde yapılmaya çalışılmıştır. 1982 Anayasası'nın 127. maddesine dayanılarak, 1984 yılında 3030 sayılı yasa ile üç ilde büyükşehir belediyesi kurulmuştur. Kocaeli ve İstanbul'da ilk mülki sınır büyükşehir sınırı olarak değiştirilmiştir. 2012 yılında, 6360 sayılı kanun çıkarılarak ilk yerel seçimlerden sonra uygulanacak ibaresiyle Türkiye'de ölçek ekonomisi sebep gösterilerek, ile bağlı her yerin en ücra noktasına dahil kaliteli hizmet götürmek amacıyla, alan genişledikçe en az maliyetle en fazla yarar ilkesine dayanılarak, on üç tane yeni büyükşehir belediyesi ve yirmi altı yeni ilçe belediyesi kurulmuştur. Büyükşehir kurulan illerde il özel idareleri kapatılmıştır. Belde belediyeleri ve nüfusu 2000'inin altına düşen belediyeler kapatılmıştır. Köyler mahalleye dönüştürülerek hepsi büyükşehre bağlanmıştır. Kapatılan belediye ve il özel idarelerin malları ile, personellerin devir işlemleri yapılmıştır. Yasa, daha teklif aşaması ile birlikte başlayan ve kabul edilmesinden sonraki süreçte bir çok açıdan tartışılan bir kanun olmuştur. Bu bildiride, bu süreç avantajları ve dezavantajlarıyla incelenmiş, kanunun getirdiği yeniliklere değinilmiştir.

Yerleşim yerlerinin yönetimi tarih boyunca üzerine tartışılan konulardan biridir. Bu konudaki tartışmaların daha ziyade yerleşim yerlerinde görülmesi gerekli hizmetler ve buna dair sorumluluklarla başladığı bilinmektedir. Siyasî, sosyal ve ekonomik sebepler yanında, 19. yüzyıl sonlarına doğru endüstrinin gelişmeye başlamasıyla birlikte, yerleşim alanları daha fazla nüfusu ve dolayısıyla daha fazla sorunu barındıran büyük kentlere dönüşmeye başlamıştır. Böylece bu tartışmalar, ölçek sorunları, yerel hizmetlerin daha etkin, verimli ve ekonomik gerçekleştirilmesi, yerel katılımın sağlanması ve demokrasinin daha iyi işletilmesi gibi yeni başlıklar etrafında şekillenmeye başlamıştır.
Ülkemizde modern anlamda kent yönetimi sayılabilecek ilk belediye, görev ve statüsü 13 Haziran 1854 tarihli bir nizamname ile düzenlenen İstanbul Şehremaneti olarak kabul edilmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında, değişen dünyanın ve sorunları giderek büyüyen kentlerin bilincinde, ancak sorunlara yerel bakış açısıyla yaklaşamayan bir anlayış göze çarpsa da, belediyecilik gelişmeye devam etmiştir. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük kentlerin yönetiminde karşılaşılan zorluklar ve büyük yerleşim yerlerine özgü yönetim oluşturma tartışmaları sonunda, 1982 Anayasası bu konuyla ilgili bir hükme yer vermiştir. Böylece Türkiye’de büyükşehir belediye sistemi 1984 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
Son olarak 2012 yılı aralık ayında çıkarılan 6360 sayılı Kanun, yerel yönetim mevzuatında, ilçe belediye yönetimlerini de etkileyen önemli değişiklikler yapmıştır. Bu kanun, büyükşehir belediye mücavir alanını il sınırına eşitlediği gibi, büyükşehir ilçe belediyelerinin mücavir alanını da ilçe belediye sınırına eşitlemektedir. Ayrıca il ve ilçelerde özel idareler kaldırılmış, bağlı belde belediyeleri ve köylerin tüzel kişilikleri kaldırılarak, önceki bağlı oldukları il veya ilçeye mahalle olarak bağlanmıştır. Büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyeleri arasında görev ve yetki bölüşümü yeniden düzenlenmiştir. Büyükşehir belediyeleri, il sınırı içindeki su ve kanalizasyon, mezarlık, meydan ve anayolları, karla mücadele çalışmaları gibi konularda yetkili ve sorumlu olmuştur.
2014 yerel seçimlerinden sonra uygulanmaya başlayan yeni büyükşehir modelinin, pratikte idarî, siyasî, sosyal ve kentsel etkileri görülmeye başlamıştır. Bu çalışmada, 6360 sayılı yasa hakkında bilgi verilerek, yasaya yönelik eleştiriler ve değerlendirmelere kısaca değinilecektir. Yeni büyükşehir sisteminin, en geniş coğrafî sınırlara sahip Konya ili uygulamasında Bozkır ilçesinin kent yönetiminde idarî, siyasî, malî yapıya ve hizmet sunumuna etkileri üzerinde durulacaktır. Yeni modelin Bozkır ilçesini hangi boyutlarda nasıl etkilediği, Bozkır’a ilişkin verilerin tablolaştırılması yoluyla incelenecektir.

Türkiye'de, 2012 yılında çıkarılan 6360 Sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile kırsal alanları doğrudan etkileyecek önemli değişiklikler getirilmiştir. Bazı maddeleri, 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Seçimleri sonrası yürürlüğe giren kanun ile büyükşehir belediyelerinin hizmet sınırları il mülki sınırlarına genişletilmiştir. Köy tüzel kişilikleri ve İl Özel İdarelerinin kaldırılması sonrası kırsal alanların yönetimi büyükşehir belediyelerine ve daha dar yetkilere sahip, sınırları içerisinde oldukları ilçe belediyelerine bırakılmıştır.
Yürürlüğe girmesinin üzerinden 7 yıl geçmiş olmasına rağmen, kırsal alanları ilgilendiren önemli değişiklikler getiren 6360 Sayılı Kanun hakkında tartışmalar hala sürüyor. Kanunun zaman zaman tekrar büyük oranda değişeceği beklentisi oluşmasına rağmen bu gerçekleşmedi. Ancak 2020 yılında torba yasa ile, 7254 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda değişiklikler yapıldı. Büyükşehir Belediyesi Kanununda yapılan düzenleme ile kırsal mahalle kavramı mevzuata girmiş oldu. 2021 yılında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği çıkarılarak değişiklik tamamıyla yürürlüğe girmiştir.
Bu çalışmada; öncelikle 6360 Sayılı Kanun ile getirilen değişiklere yer verilecektir. Kırsal alanlara ilişkin kavramsal duruma yer verilerek yeni düzenleme ve beraberinde getireceği değişiklikler kanun ve ilgili yönetmelik çerçevesinde değerlendirilecektir.

Kamu yönetiminde sosyal medya kullanımı; kamu kurumları ve vatandaşlar arasında çift yönlü iletişim ve ilişki kurulmasına olanak sağlamaktadır. Yerel yönetim kuruluşlarından vatandaşa en yakın hizmet birimi olan belediyeler, çeşitli amaçlarına yönelik faaliyetlerinde sosyal medya araçlarını kullanmaya başlamıştır. Bu çalışma Türkiye'deki 30 büyükşehir elediyesinin sosyal medya kullanımına odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, öncelikle, büyükşehir belediyelerinin web sitelerinde ikonları bulunan sosyal medya platformlarını incelemek, sosyal medya araçlarının hangilerinden yararlanıldığını ve kullanım amaçlarını analiz etmektir. Sonrasında ise, yapılan analiz sonucu saptanan eksiklikler doğrultusunda çeşitli öneriler sunmaktır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır ve şu sorulara cevap aranmıştır: (1) Büyükşehir belediyelerinin web sitelerinde hangi sosyal medya platformlarına direkt olarak bağlantıları bulunmaktadır? (2) Sosyal medyada hedef kitleye gönderilen mesajların genel amacı, özellikleri nelerdir? (3) Hedef kitleye verilen mesajlar web 2.0 teknolojileri bağlamında çift yönlü bir iletişim ve karar alma süreçlerine katılım sağlamış mıdır yoksa tek yönlü bir iletişim kurarak sadece kamuyu bilgilendirme amacıyla mı şekillenmiştir? (4) Büyükşehir belediyelerinin sahip olduğu takipçi sayısı kaçtır? Bu sayının arttırılması için nasıl bir yol izlenmelidir? Araştırmada ulaşılan temel sonuç, büyükşehir belediyelerinin, sosyal medya kullanımıyla kendilerine fayda sağlayabileceğinin farkında oldukları fakat sınırlı sayıda sosyal medya aracına ve kullanım amacına odaklanarak, bilinçli bir kullanım gerçekleştiremedikleri olarak ifade edilebilir. Araştırmada büyükşehir belediyelerinin, kamu hizmeti sağlama, projelerini açıklama, altyapı hizmetleri…vb. çeşitli belediyecilik faaliyetleri hakkında bilgilendirme amacıyla sosyal medyayı kullandıkları belirlenmiştir. Büyükşehir belediyelerinin sosyal medya kullanımı konusunda farkındalığı bulunmasına rağmen; kriz yönetimi, sosyal medya stratejileri ve vatandaşlarla doğrudan diyaloğa geçerek yönlendirme/bilgilendirme ve vatandaşların karar alma süreçlerine katılımını sağlama ve arttırma gibi eksikliklerinin de olduğu görülmüştür. Çalışmada tespit edilen sorunların iyileştirilmesine yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur. ABSTRACT Use of social media in public administration enables the establishment of two-way communication and relations between public institutions and citizens. The municipalities, which are the closest service units to citizens, have started to use social media tools for several purposes. This study focused on the use of social media in 30 metropolitan municipality in Turkey. The aim of the study is, first, to examine which social media platforms have their icons on the metropolitan municipality's websites. Then, which social media tools are utilized and for what purposes they are used are analysed. Lastly, several suggestions in line with the deficiencies identified as a result of the analysis are presented. The mixed method was

Türkiye’de büyükşehirlerin yönetimi ilk uygulamanın başladığı 1984 yılından bu yana üç kez ciddi değişiklik geçirmiştir. İlk değişiklik 2004 yılında 5216 sayılı Büyükşehir Kanunu ile olmuştur. Ardından 2008 yılında, bir yıl sonra yapılacak yerel seçimlere yönelik, sınırlı kabul edilebilecek bir değişim yaşanmıştır. Alana yönelik son büyük değişiklik ise, 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı yasa ile yapılmıştır.
12 Kasım 2012 tarihinde TBMM tarafından kabul edilen 6360 sayılı yasa, 6 Aralık 2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yasanın yayımlanma tarihi her ne kadar Aralık 2012 ise de bazı maddelerin yürürlüğüne ilişkin özel tarih verilerek, yasanın öngördüğü yeni büyükşehir yönetim düzeni ilk mahalli idareler seçimi sonrasına bırakılmıştır. Bu tarihe kadar geçen süre içinde ise yasayla kaldırılan il özel idareleri, belde belediyeleri ve köylerin devir ve tasfiye işlemlerinin gerçekleştirilmesine ilişkin süreçler tanımlanmıştır.
6360 sayılı yasanın ortaya çıkaracağı sorunlara ilişkin yasa uygulamaya geçmeden yapılan az sayıda çalışma Türkçe yazın içinde yerini almıştır.  Bu çalışmalarda yasanın Anayasaya uygunluğu (Gözler, 2013:37-82), yerel siyasete ve yerel yönetim maliyesine etkileri (Adıgüzel, 2012: 153-176), gerekçeleri (Keleş, 2012: 2-11, Güler, 2012) ve mekânsal planlama açısından ortaya çıkaracağı sorunlar (Ersoy, 2013:20-32) eleştirel bir gözle incelenmiştir. Bu çalışmaların uygulayıcıların kararları üzerinde önemli etkileri olduğu yadsınamaz. Ancak yasa yürürlüğe girip uygulamayı şekillendirmeye başlayınca öncü çalışmalarda ortaya konmayan pek çok sorunun da varlığı ortaya çıkmıştır.
Bu çalışmada Mersin Büyükşehir Belediyesi örneği üzerinden, yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki, başka bir deyişle 30 Mart 2014 tarihindeki yerel seçim sonuçlarını izleyen süreçte ortaya çıkan sorunlar analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışma Büyükşehir Belediyesi üst yönetimi ve devir tasfiye sürecine aktif katılan personelle, 24-28 Haziran 2014 tarihleri arasında yüz yüze yapılan derinlemesine mülakatlardan elde edilen sonuçlar üzerinden oluşturulmuştur

Yerel yönetim birimlerince sonuçları öngörülebilir olmasına rağmen, kamu harcamalarındaki plansız yatırımlar, israfın artması ve aynı ilçede dahi yaşayan insanların yaşam kalitesi arasındaki makasın gün geçtikçe açılması, önlenebilir tedbir ve projelere yetkinlik çerçevesinde yaklaşılmamasından kaynaklıdır. Bu kapsamda vatandaşlar adına sağlanan hizmetlerde mükerrer harcamaların önüne geçilerek, kamu alımlarının ortak akıl çerçevesinde sağlanması, özel sektöre yönelik rekabet avantajlarının güçlendirilmesi, yöneten ve yönetilenin yönetişim kavramı etrafında buluşarak ihtiyaçların sınırlarını belirginleştirmeleri, böylece halkın temel ihtiyaçlarının doğru anlaşılabilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda yönetişim odaklı halkla ilişkiler modeli, Esenler Belediyesi örneğinden hareketle incelenmeye çalışılmıştır.

- Öz -
Büyükşehirlerin yönetilmesi geçmişten günümüze üzerinde tartışılan sorunlardan biridir. Bu tartışmalar daha çok ölçek sorunları, yerel hizmetlerin daha etkin, verimli ve ekonomik gerçekleştirilmesi, yerel katılımın sağlanması ve demokrasinin daha iyi işletilmesi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Türkiye'de 1984 yılından itibaren uygulanmaya başlayan büyükşehir belediye sistemi, takip eden dönemlerde yeni büyükşehirlerin ilave edilmesi yanında yarıçapa dayalı genişletme ve bütünleştirme gibi yeni modellerden faydalanarak gelişme göstermiştir. Son olarak 2012 yılı Aralık ayında çıkarılan ve yerel yönetim mevzuatında önemli değişiklikler yapan 6360 sayılı Kanun, ölçek sorunu başta olmak üzere diğer bütün sorunlar üzerindeki tartışmaları yeniden ve daha güçlü bir şekilde gündeme getirmiştir. Bu Kanunun getirdiği yeniliklerden biri de belediye mücavir alanını il sınırına eşitlemesidir. Ayrıca ikili bir yapı oluşturacak şekilde, sadece büyükşehirlerde il özel idarelerinin, belde belediyelerinin ve köylerin tüzel kişilikleri kaldırılmış, köyler mahalleye dönüştürülmüştür. Bu durum, coğrafî sınırları çok geniş olan illerde yerel hizmetlerin etkin, verimli ve ekonomik olarak yerine getirilmesi, siyasal katılımın sağlanması ve demokrasinin işlemesi ile ilgili tereddütler doğurmuştur. 2014 yerel seçimlerinden sonra uygulanmaya başlayan yeni büyükşehir modelinin, pratikte idarî, siyasî, sosyal ve kentsel etkileri görülmeye başlanmıştır. Bu çalışmada, öncelikle Türk yerel yönetim sistemi içinde büyükşehir yönetim sisteminin tarihi gelişimi üzerinde ana hatlarıyla durulacaktır. 6360 sayılı Kanuna yönelik eleştiriler ve değerlendirmelere kısaca değinilecektir. Son olarak, yeni büyükşehir sisteminin, en geniş coğrafî sınırlara sahip Konya ili özelindeki etkileri değerlendirilecektir. Yeni modelin Konya ilini hangi boyutlarda nasıl etkilediği, Konya'ya ilişkin verilerin tablolaştırılması yoluyla incelenecektir.
***
-Abstract-
The administration of metropolitan cities is one of the problems discussed since the past until today. These debates focus rather on the issues of scale, realization of more effective, efficient and economic local services, ensuring local participation and strengthening democracy. The metropolitan municipal system, which has been implemented in Turkey since 1984, has been improved by adding new metropolitan cities in the following periods and benefiting from new models such as radius-based expansion and integration. Recently, Law No. 6360 issued in December 2012 made important changes in local government legislation. The discussions on all the other problems, especially the scale problem, have come to the agenda again and more strongly. One of the innovations brought by this law is the equalization of municipalities' contiguous area to the borders of the province. In addition, the law creates a dual structure: the legal entities of provincial special administrations, town municipalities and villages have been abolished only in the municipal cities. The villages have been transformed into the neighborhoods. This has created doubts about the effective, efficient and economic fulfillment of local services, the provision of political participation and the implementation of democracy in the provinces having very wide geographical boundaries. Administrative, political, social and urban influences of the new metropolitan model, which has started to be implemented after the local elections in 2014, have begun to be seen in practice. In this study, primarily the historical development of the metropolitan administration system within the Turkish local government system will be outlined. Critics and evaluations on the Law No. 6360 will be briefly mentioned. Finally, the effects of the new metropolitan system will be evaluated on the case of Konya province with the widest geographical boundaries. The issue of how and in which dimensions the new model impacted Konya will be examined by tabulating the data on Konya.

Öz 2012 yılında çıkan 6360 Sayılı Kanun birlikte ülkemizde büyükşehir sayısı otuz olmuştur. Sınırları il mülki sınırları ile eşitlenen yeni büyükşehir belediyeleri kurulurken, İl Özel İdareleri ve köylerin yanı sıra belde belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılmıştır. Büyükşehirlerin tamamında, 2014 yılı Nisan ayı ile birlikte, köyler aynı adla mahalleye, beldeler de beldenin adıyla tek mahalle olarak köyler gibi ilçeye bağlı mahallelere dönüştürülmüştür. Yeni büyükşehir olan illerde il merkezinde ve bazı ilçelerin bölünmesi suretiyle yeni ilçeler kurulmuştur. Bu çalışmanın konusu olan yeni büyükşehirlerden Muğla'da, il merkezinde Menteşe, Fethiye ilçesinin bölünmesi ile de Seydikemer ilçesi kurulmuştur. Bu süreçte Menteşe ilçesi sınırları içerisinde 48, Seydikemer ilçesi sınırları içerisinde 49 köy mahalleye dönüştürülmüştür. Tüzel kişiliğe sahip köylerin muhtarları dönüşüm ile birlikte mahalle muhtarı olmuş ve değişimin etkisini en çok yaşayan mahalli idare birimi temsilcileri olarak ön plana çıkmışlardır. 2017 yılı Nisan ayı itibarı ile Muğla'da büyükşehir sürecinde üç yıllık bir deneyim oluşmuştur. Bu çalışma kapsamında; il merkezi olan Menteşe ilçesi ve merkeze en uzak ilçe Seydikemer'de, köyden mahalleye dönüşen yerlerde büyükşehir kanunu öncesi muhtar olan ve 2014 yılı mahalli idareler seçimlerinde tekrar seçilerek halen bu göreve devam eden muhtarlar ile görüşülmüştür. Yönetime katılımın hem yeni mahalleli vatandaşlar hem de muhtarlık açısından nereye doğru evrildiği muhtarlar üzerinden ortaya konulmasına çalışılmıştır. Anket ve gevşek yapılandırılmış mülakat yöntemi ile yeni büyükşehir Muğla'nın yeni ilçelerinde dönüşümün katılım açısından 3 yıllık süreçte muhtarlığa etkisi muhtarlar üzerinden değerlendirilecektir.

İl sınırları içinde yer alan köyler mahalle haline gelmiş, il sınırları içindeki ilçelerin tamamı büyükşehir belediye sınırlarına dâhil olmuş ve ilçe mücavir alanları ilçe idari sınırları haline gelmiştir. Böylelikle Türkiye’de ilk defa kır ve kentin yerel bir kurum tarafından bir arada yönetildiği yönetim yaklaşımı oluşmuştur. Belediye yönetimi, şehir yönetimini ifade etmekle birlikte, şehrin yönetilmesi mekânsal planlar yoluyla sağlanmaktadır. Nihayetinde belediyeciliğin büyük bir çoğunluğu mekân üzerinde yapılan fiziki hizmetlerden oluşmaktadır. Belediye hizmetinin yürütülmesinde ve insan yaşam kalitesinin artırılmasında imar yönetimi ve mekânsal planlama her zaman etkin bir rol oynamıştır.

Osmanlı belediye mirası üzerinde gelişen Cumhuriyet Dönemi belediyeleri, ülkenin siyasal, ekonomik, sosyal ve kentleşme özelliklerinden etkilenerek dönemsel olarak farklı nitelikte gelişme göstermiştir. Bu bağlamda, Türkiye’deki belediyelerin Cumhuriyet Dönemindeki gelişimi yedi dönem altında tespit edilen ana eksenler çerçevesinde tarihi süreklilikle ele alınmaktadır. Şehirleşmenin düşük hızda seyrettiği ve katı merkeziyetçi bir anlayışın geçerli olduğu 1923-1950 döneminde Belediye Kanunu ve ilave düzenlemelerin çıkarılması ile çok partili siyasal hayata geçilmesi öne çıkmaktadır. 1950’den sonra şehirleşme hızının artması belediyelerin problemlerini ve çözüm çabalarını gündeme taşımıştır. 1960’lı yıllarda belediyelerle ilgili sınırlı geliştirme çabaları görülmektedir. 1970’lerde belediyelerle ilgili yeni model çabaları hız kazanmakla birlikte, bunların büyük kısmı tasarı aşamasında kalmıştır. 1980’e kadar geçen dönemde hızlı şehirleşmenin getirdiği problemler belediye alanında reform çabalarının yetersizliği ile daha da ağırlaşmıştır. 1980’den sonra büyükşehir belediyeleri kuruldu ve yaygınlaştırıldı. Ancak, belediye alanında bütüncül bir reform yapılamadı. Bu durum hızlı şehirleşmenin devam ettiği bu dönemde belediyelere ve yerel hizmetlere olumsuz yansıdı. 2002’den sonraki kamu yönetimi reformları ile belediyeler daha bütüncül bir yaklaşımla siyasal, idari ve ekonomik olarak geliştirildi. Büyükşehir belediyeleri reformun odağı haline geldi. 2014’den sonra ise il ölçeğinde büyükşehir modeline geçildi. Küçük ölçekli belediyelerin sayısı azaltıldı.

Öz Makale iki ana bölümden oluşmaktadır. Makalenin ilk bölümünde yerinden yönetim kavramı ve türleri incelenmektedir. Bu inceleme yapılırken öncelikle Türkiye' de yerinden yönetimle ilgili hakim tasnifin sorunlarından söz edilmekte, ardından uluslararası literatüre uygun biçimde yerinden yönetim türleri ele alınmakta ve temel nitelikleri açıklanmaktadır. Makalenin ikinci bölümünde merkezileşmiş büyükşehir sistemi ve bu sistemde yerinden yönetim meselesi ele alınmaktadır. Bu bağlamda makalede şu üç soruya cevap aranmaktadır: (i) BŞB' de temerküz etmiş olan yetkiler nasıl dağıtılabilir? (ii) Büyükşehir ile ilçe belediyeleri arasındaki hizmet bölüşümü tek tipçi olmaktan nasıl çıkarılabilir? (iii) Kırsal mahallelerin hem belediyelerle entegrasyonunu devam ettirecekleri, hem de bir ölçüde kendi mevcudiyetini koruyabilecekleri yeni ve farklı bir statü nasıl kurulabilir? Makalede yetki genişliği (dekonsantrasyon), yetki aktarımı (delegasyon) ve yetki paylaşımı (devolüsyon) kavramları büyükşehir sistemine uyarlanmakta ve söz konusu sorunların bu yolla nasıl çözülebileceği tartışılmaktadır. Abstract The article consists of two main parts. In the first part of article the concept and types of decentralization are analyzed. Within this study, firstly the problems of dominant classification of decentralization in Turkey are mentioned then the types of decentralization are addressed in accordance with the international literature and their main characteristics are explained. In the second part of the article, the centralized metropolitan system and decentralization in this system are discussed. In this context, answers of the following three questions are searched for in the article: (i) How can the powers that have concentrated on the metropolitan municipalities be distributed? (ii) How can the distribution of services between the metropolitan municipalities and the district municipalities be removed from being monistic? (iii) How can a new and different status be established for rural neighborhoods in order to provide continuity of integration with municipalities and also ensure to maintain their own * Bu makalede dile getirilen görüşler, ilk kez Büyükçekmece I. Uluslararası Yerel Yönetimler Kongresinde (14-15 Mayıs 2017, İstanbul) sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

Türkiye’de 2008 yılından itibaren ivme kazanan büyükşehir yönetim modelindeki dönüşüm, merkezi devlet yapılanması, uluslararası sermaye ve piyasalarla ilişkilerindeki farklılaşmalarla yakından ilgilidir. Belediyelerin birleştirilmesi ve büyükşehir yönetim modelindeki dönüşüm genellikle ekonomik açıdan daha optimal bir ölçek yaratma çabası olarak kabul edilmektedir.  Konu ile ilgili çalışmalarda, hakim anlayış, büyükşehir belediye ölçeği ile hizmet etkinliği arasında pozitif bir ilişkinin varlığını kabul etmektedir. Dönüşüm sürecinin önemli bileşenlerinden biri büyükşehir belediyelerinin tarımsal hizmetlerle görevlendirilmiş olmasıdır. Bu çalışma, Türkiye’deki büyükşehir yönetim modelinin 2008 yılından sonraki dönüşüm sürecine İzmir örneğinde odaklanmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin tarımsal kalkınma hedefi doğrultusunda geliştirdiği politika ve hizmetler, Türkiye tarımının sorunları ve uluslararası karşılaştırmalarla birlikte değerlendirilecektir.   
Anahtar Sözcükler: Tarım, kırsal hizmetler, kalkınma, büyükşehir, İzmir
https://www.izmeda.org/yayimlar/dosyalar/yerel_yonetimler.pdf

İnsanlığın varlığını sürdürmesi için, yaşam ortamlarını ve imkanlarını da sürdürülebilir hale getirmek zorunda.
Günümüzde toplumların büyük kısmının, artık şehirlerde yaşadığını düşünürsek, şehirlere sorunları ile başederken toplumdan da ilham verici fikirlere ve bakış açılarına ihtiyaç var. Çünkü sorunların içinde birinci elden yaşayan kişiler hemşeriler.
Üstelik ekonomik kaynakların kıtlığı da düşünülürse, inovatif alternatif çözümler çok daha değerli olacaktır.

Özellikle kamu kurumlarının bu konuda çözüm üretmesi beklenirken, şehirlerde yaşayan bireylere de sorun çözümünde, düşünce fırtınası olarak görev düşüyor.
İmar, alt yapı, geri dönüşüm, inovasyon konularında toparladığım bilgi ve bakış açılarına göre,  bazı alternatif çözüm önerilerini, örneklerle ortaya koymaya çalıştım.

Bu akademik düzeyde bir çalışma değildir. Bu şekilde ele alınmaması da gerekir.
İşin direk pratiğine inen ve karşısındakine fikir-ilham vermesi amaçlanan bir çalışmadır.

Çalışmayı hazırlarken, ana mantığım; sokaktaki vatandaşa anlatırken, (eğitim düzeyi ne olursa olsun) kavramasını nasıl sağlarım oldu.

Çalışmayı yaklaşık 2 yıl evvel yaptım ve internet ortamında yayınladım. O günden beri güncelliğini kaybetmediğini ve hala kullanıldığını gördüğüm için, buraya da yüklüyorum.

ÖZET: Çocuk suçluluğunun önlenmesi hususunda yerel yönetimlerin rolü ve katkısını ortaya koymayı amaçlayan bu makalede, yerel yönetimler ve çocuk suçluluğu ilişkisi sosyal hizmetler ve sosyal politikalar çatısında ele alınarak, söz konusu kurumların çocuk suçluluğu alanındaki rol ve etkinliği incelenmiştir. Bu çalışmada 2004 yılından itibaren yerel yönetimler alanında yapılan düzenlemelerin yerel yönetimlerin yapı ve fonksiyonlarındaki etkisi ve sosyal hizmet politikalarında meydana getirdiği yansımaları tartışılarak Türkiye'deki durum saptanmıştır.

Yapılan bu çalışmada Katı Atık Yönetimi yüksek lisans dersi  kapsamında Bursa şehri Gürsu semtinin katı atık yönetim yaklaşımı incelenmiştir. Yapılan inceleme çalışmaları kapsamında bahsi geçen semtin; yüz ölçümü, coğrafi konumu, nüfus artışı, demografik yapısı, iklim özellikleri, ekonomisi, kullanılan enerji şekli, eğitim veren kurum sayısı bilgileri ve geri dönüşüm adına yapılan çalışmalar incelenmiştir. Proje kapsamında yapılan  incelemeler sonrasında hazırlanan rapor ve süreç iyileştirici öneriler belediye yetkilileriyle interaktif ortam üzerinden paylaşılmıştır.

Demokratik ve etkin bir kamu yönetimi yapılanmasında yerel yönetimler önemli bir role sahiptir. Kentleşme düzeyinin artması ve demokratik değerlerin yükselmesi ile yerel yönetimler daha önemli hale gelmektedir. Şehirlerde oluşan problemlerin çözümünde yerel yönetimler anahtar konuma sahiptir.
Siyasal, ekonomik, sosyal ve teknolojik değişimler birçok alanda olduğu gibi yönetim yaklaşımlarını ve modellerini de etkilemektedir. Kamu yönetimi alanında desantralizasyonun gelişmesi, siyasal katılımın artması, hizmet etkinliğinin önem kazanması ve teknolojik uygulamalar, yerel yönetimleri de geliştirmektedir. Genel olarak yerel yönetimlerin ana eksenleri; demokratik siyasal mekanizmalara dayalı bir meşruiyet, yerinden yönetim ilkesine uygun bir özerklik, etkin yerel hizmet sunumu ile şehir ekonomisi olarak belirtilebilir.
Türkiye’de 2004 ve sonrasında yerel yönetimler alanında gerçekleştirilen bütüncül reformlar, kamu yönetimindeki yeni kavram ve yaklaşımlara dayalı biçimde, idari ve mali açıdan daha özerk, katılımcı ve etkin bir yapının gelişmesi için ivme oluşturmuştur.
Elinizdeki kitapta yerel yönetimlerle ilgili meselelerin anlaşılmasında ve anlamlandırılmasında önemli olan kavramsal ve teorik çerçeve, yerel yönetimlerin hukuk, yönetim, siyaset ve iktisat ile olan çok kapsamlı bağı dikkate alınarak tasarlanmıştır. Kitabın diğer inceleme alanını Türkiye’deki yerel yönetim modelinin gelişimi ve mevcut yapısı oluşturmaktadır.

Right To The City: What About The Rural? How To Involve? This study aims to bring front the rural problem in the right to the city debate. The question on how to involve the rural organizations and rural social struggles in the debate on the right to the city and seeking ways to integrate the ongoing urban struggle with the rural struggle.
Bu yazıda, son dönemde sıklıkla gündeme gelen kent hakkı kavramı kır perspektifinden tartışılacaktır. Bu bağlamda kır ve kırsal alanda yaşanan sorunlar ve mücadeleler kent hakkı tartışması ve mücadelesine nasıl eklemlenebilir sorusuna cevap aranacaktır.

Doğa ve Kent Hakları için Siyasal Stratejiler Kitabı - Ekoloji Kolektifi

Bu makalede BŞB modeli ve bu modelin reformu ele alınmaktadır. Makalede BŞB modeli, "temel kurgusu" ve "uygulama mekanı" şeklinde iki temel eksende analiz edilmektedir. Yine, bir projenin bulgularından hareketle, uygulayıcıların BŞB modeline ilişkin değerlendirmeleri aktarılmaktadır. İkinci olarak makalede, bu analiz ve değerlendirmelerden hareketle, modelde nasıl reform yapılabileceği sorusuna cevap aranmaktadır. Bu soruya, yine söz konusu iki temel eksende cevap verilmekte ve bu bağlamda iki reform seçeneği sunulmaktadır.

Bu dönem belki de siyaset anlamında yarışın ve heyecanın azaldığını hissedenler çoğunluktalar. Bunun en büyük sebebi ülke gündeminin yerelden çok genel üzerinde yoğunlaşmasıdır. Her ne kadar Ereğli bu konuda biraz farklılık gösterse de önceki dönemlerle mukayese edildiğinde siyasi profilin oldukça düştüğünü gözlemleyebiliriz. Peki, bunun yerel anlamda en büyük sebebi nedir?