Arapça

This study examines spoken Arabic language in Harran with examples. It aims to find out the features of this language of this region and the proverbs used by people.
The research has indicated that as in other Arabic dialects in Harran, the first letter of the words in the shape of kashkasha, istinta‘, taltalatu bahra, failun are read by kasra (a vowel sing indicating a short i), and pronouns of third person (he/she) are pronounced by shadda (doubled consonant), and that it has the features of such dialects imala and akalun al-baragis. It has further showed that Harran proverbs have words which are used in classic literary language. 
Keywords: Harran, Harran Arabs, Harran dialects, Proverb, Arabic language

إنّ التطوّر اللغوي سنة في حياة أي لغة لا سيما المستوى الدلاليّ فيها. فالمستوى الدلالي للغة يتسم بمرونة كبيرة في التغير والتطور والانتقال بين اللغات المختلفة. وهذا التطور ليس بالضرورة أن يكون مقصودا بل هو غالبا ما يكون عفويا وتلقائيا. وقد حظت مسألة التطور اللغوي باهتمام العديد من الباحثين وفق منظورات عديدة، إلا أنّهم لم يولوا عناية بالغة لأثر هذه المسألة في تعليم اللغة العربية للناطقين بغيرها. وتتناول هذه الدراسة مسألة التطور الدلاليّ للألفاظ العربية الواردة في كتاب "سلسلة اللسان"، وهو أحد الكتب المعتمدة في الكثير من مؤسسات التعليم العالي في الجمهورية التركية لتعليم اللغة العربية للطلبة الأتراك. وهذا الكتاب صادرٌ عن "مركز اللسان الأم" في الإمارات العربية المتحدة، وهو قيد التحديث والتطوير المستمر. ويتكون الكتاب من أربعة مستويات: التمهيديّ، والمبتدئ، والمتوسط، والمتقدم. وتغطي هذه المستويات الأربعة مختلف المهارات اللغوية قراءة وكتابة واستماعا ومحادثة، موزعة أقسامها على مختلف المباحث اللغوية: صوتا وصرفا، ونحوا، ومعجما، وبلاغة. وكلّ مستوى يتكون من كتابين دراسيين بحيث يكون مجموعها ثمانية كتب، إضافة إلى كتاب التدريبات للمستوى التمهيديّ. ويعتمد هذا الكتاب على اللغة العربية الفصيحة المعاصرة.
    وينقسم متعلمو اللغة العربية في الجامعات التركية إلى فئتين: طلبة الإلهيات، وطلبة الآداب. وغالبا ما تُدرّس اللغة العربية لهاتين الفئتين في المرحلة التحضيرية من خلال مناهج تعتمد على اللغة العربية الحديثة، ومنها "سلسلة اللسان"، غير أن معظم المصادر والمراجع لهذين التخصصين قد كتبت باللغة العربية الكلاسيكية التي أصاب ألفاظَها مع الوقت تطوّر دلالي، سواء داخل اللغة العربية ذاتها، أو بانتقال هذه الألفاظ إلى اللغة التركية، ولذا فإن معاني الألفاظ التي تعلمها الدارس في المرحلة التحضيرية لن تسعفه في فهم النصوص الكلاسيكية، وقد توقعه في سوء الفهم.
    وتتناول هذه الدراسة مسألة التطور الدلاليّ للألفاظ العربية الواردة في كتاب "سلسلة اللسان" من خلال مبحثين: مبحث نظريّ، ومبحث تطبيقي. فإن المبحث النظري يتناول التطور الدلالي وأسبابه وأنماطه، مستخدما المنهج الاستقرائي الاستنباطي. وأما المبحث التطبيقي فتمثل في عمل استقراء لجميع الألفاظ الواردة في كتاب "سلسلة اللسان" والتي تطورت دلالاتها. وقد قٌسّم هذا المبحث إلى مبحثين فرعيين: التطور الدلالي للألفاظ العربية ضمن اللغة ذاتها والواردة في كتاب "سلسلة اللسان، والتطور الدلالي للألفاظ العربية التي انتقلت إلى اللغة التركية والواردة في السلسلة عينها. وضمن عملية الاستقراء والجمع اعتمدت الدراسة على عدة ملامح منهجية في حصر الألفاظ، ومن ذلك اعتماد الأسماء دون الأفعال، وذلك لأن اللغة العربية لغة ذات طبيعة اشتقاقية، وبالتالي تجعل معرفة دلالة الاسم من معرفة دلالة الفعل، وهذا واحد، والثاني أنّ الاقتراض اللغوي من اللغة العربية إلى اللغة التركية هو اقتراض اسميّ في الغالب. وكذلك اعتمدت الدراسة على رصد الدلالة التاريخية للفظ، والدلالة المعاصرة له في اللغة التركية وفق معنى اللفظ القاموسيّ الشائع لا وفق المعنى البلاغي أو الاستعمال الخاصّ للألفاظ، أما دلالات الألفاظ الواردة في كتاب "سلسلة اللسان" فقد اقتصرت الدراسة على حصر دلالاتها وفق استعمالاتها في الكتاب. كما انحصرت في مائة واثنين وثمانين (182) لفظا عربيا وردت في "سلسلة اللسان" أصابها تطوّر دلالي حيث إن مائة وأربعين (140)  لفظا منها شهد تطورا دلاليا داخل اللغة نفسها بينما شهد اثنان وأربعون (42) لفظا عربيا تطورا دلاليا بانتقاله إلى اللغة التركية
    وقد خلصت الدراسة إلى أنّ التطوّر الدلاليّ ملمح أصيل مسيرة حياة الألفاظ، وأنّ أسبابه تتنوع بين لغوية واجتماعية ونفسية وثقافية وحضارية وموسوعية، وكذلك يتخذ التطور الدلالي للألفاظ أنماطا عديدة كالتضييق والتوسيع والأساليب البلاغية المختلفة، وأوصت الدراسة بضرورة إجراء مزيد من الأبحاث حول هذه الظاهرة لتيسير فهم النصوص العربية الكلاسيكية وتجنيب الدارس الوقوع في سوء الفهم.
    الكلمات المفتاحية: اللغة العربية وبلاغتها، اللغة العربية للناطقين بغيرها، سلسلة اللسان، علم الدلالة، التطوّر الدلاليّ.

Şiirde görülen zaruret gereği yapılan durumlar hakkında nahivle uğraşan pek çok âlim farklı görüşler beyan etmiştir. Nitekim Sibeveyh ve İbn Mâlik gibi âlimler, şairin bu tür zaruretleri şiirinde kullanmasının kaçınılmaz olduğu görüşünü savunurken; Ebû Hilâl el-Askerî gibi diğer âlimler ise konuyla ilgili zaruret durumları olmadan da şiirler söylenebileceğini öne sürmüşlerdir. Şiir zaruretleri hakkında Zarûratu’şşiʿr adıyla ilk müstakil eseri kaleme alan kişi Müberred olmuş fakat onun bu eseri günümüze malesef ulaşamamıştır. Daha sonra Kazzâz el-Kayrevânî, Mâ yecûzu li’şşai'ri fi’z-zarûrati adıyla günümüze ulaşan ilk müstakil eseri kaleme almıştır. Nahiv âlimleri, şairin vezin ve kafiye gereği dil kurallarının dışına çıkmasıyla oluşan şiir zaruretlerini genel olarak ziyade, naks (hazif), takdim-teʾhîr ve bedel olmak üzere dört başlıkta incelemiştir. Araştırmanın konusunu teşkil eden ziyade de söylenilen pek çok şiirde görülen bir zaruret türü olmuştur. Şairler şiirlerinde dil kurallarına aykırı olarak hareke, harf ya da kelime ziyadesi yapmışlardır. Nahiv âlimlerinin pek çoğu şiirin kendine has bir dili olduğunu ve gerekli durumlarda Arap dil geleneğinin sınırlarından çıkmamak ve dil ölçülerini yok saymamak şartıyla nahiv ya da sarf kurallarının dışına çıkılarak şiirlerde bazı ziyadelerin yapılabileceğini kabul etmişlerdir.

İbnü's-Serrâc, usul teorisi ile aslında Arapçanın işleyiş mekanizmasını ve teorik temellerini tespite çalışmış, semantik üretim olarak gördüğü dili, yapısal olarak analiz etmiştir. İbnü's-Serrâc, Müberred'den Halîl b. Ahmed'e ve Sîbeveyh'e kadar uzanan geçmiş teorilerden yararlanmış, fakat kelimeler arasında âmil ilişkisi dışında başka ilişkiler olduğunu da fark etmiştir. Böylece o, "i'tilâf ve teʻâkub teorisi" olarak isimlendirebileceğimiz bir “bağdaşıklık teorisi” kurmuştur.

Amerika Birleşik Devletlerinde Arapça öğretimi çok erken bir dönemde, XVII. asrın ortalarında başlamış ve Yakın Doğu Dilleri kapsamında üniversitelerde okutulması bir gelenek haline gelmiştir. Chicago Üniversitesinde Arapça öğretimi üniversitenin 1893'de kuruluşu ile birlikte verilmeye başlanmıştır. Üniversitede uzun yıllar boyunca Modern Standard Arabic kitapları okutulmuş fakat son yıllarda el-Kitâb fî Ta'allumi'l-'Arabiyya isimli seri okutulmaya başlanmıştır. Makalede Chicago üniversitesinde Arapçanın konumu ve öğretimi ile el-Kitâb isimli serinin içeriği ele alınmış, ayrıca derslerde dikkat çeken hususlara yer verilmiştir.

"Course Book, Work Book and Teacher's Book:
http://dogm.meb.gov.tr/9kitap%20pdf.rar

Audio Material:
http://dogm.meb.gov.tr/Arapca%2010-%20CD1.zip
http://dogm.meb.gov.tr/Arapca%209-%20CD2.zip
http://dogm.meb.gov.tr/Arapca%209-%20CD3.zip

"

Tanıtım

Dört temel beceriden biri olan “okuma”nın dil öğrenimindeki önemi herkesçe malum. Uzun mesailer harcanarak hazırlanan “Her Telden Arapça (Çağdaş Metin Okumaları)” adlı eser, Arapça tutkunları için zevkli bir “okuma” deneyimi yaşatmayı vadediyor. Eser, orta ve ileri düzeyde tam 40 metin içermektedir. Eser hazırlanırken; kültür, sanat, edebiyat, spor, siyaset, biyografi, şiir, mektup, tarih, mitoloji gibi farklı kategorilerden metinlerin seçilmesine özen gösterilmiştir. Metinlerin daha iyi bir okuma deneyimi sunması için renklendirme tekniğiniyle harf-i cerli fiiller, birlikte kullanımlar, öne çıkan fiiller ve isimler ve odak cümleler ön plana çıkarılmıştır. Eserin en önemli özelliğiyse, okuma yaparken metinlerin hemen kenarında bulunan ve kilit kelimelerin anlamlarına anında başvurulabilecek“Arapça- Arapça”sözlük… Eser, Arapça okuma yapmanın zevkine varmak isteyen tutkunlara başta olmak üzere, YDS ve YÖKDİL gibi sınavlara hazırlanan adaylara hitap etmektedir.

Detaylı bilgi için tıklayınız: https://www.iyiceviriler.org/her-telden-arapca-cagdas-metin-okumalari-pdf.html

Arapça izleme & dinleme çalışmaları nasıl yapılmalı? Arapça izleme ve dinleme çalışmasının aşamaları neler? Ne tür Arapça videolar izlenmeli?
türlere göre Fasih Arapça izleme listeleri (video için: https://www.youtube.com/watch?v=IcgtwdBuJV4&t=53s)

4 kitaptan oluşan Artuklu Kolay Arapça seti, Arap olmayanlar esas alınarak hazırlanmış bir çalışmadır. Bu nedenle konular başlangıç düzeyinden başlar ve adım adım ilerler.
Her kitap iki üniteden ve her ünite 14 dersten meydana gelmektedir. Dolayısıyla her kitapta 28 ders, 4 kitapta toplam 112 dersi vardır. Her ders 2 saatte anlatılacak şekilde tasarlanmıştır.
Artuklu Kolay Arapça seti gerek üniversitelerde gerekse dil öğretim kurslarında sistematik bir program dâhilinde okutulabilecek bir çalışmadır.
Birinci kitabın ilk ünitesi Arap alfabesinin okunması ve yazılması ile başlar. Ünite boyunca harekeler vasıtasıyla okuma, kelimelerin yazılışı birleştirilmesi dersleri yer almaktadır. Ünite sonunda okuma ve yazmaya geçiş hedeflenmektedir.
Birinci kitabın ikinci ünitesinden itibaren her ders bir gramer konusunu kavratmayı amaçlar. Verilmek istenen gramer konusu Türkçe açıklanmış ve konuyu destekleyen örnekler verilmiştir. Gramer konusunu Arapça bir metin/diyalog takip eder. Bu metin/diyalog aynı derste verilmiş olan gramer konusunu pekiştiren unsurlar içermektedir.
Metini/diyalogu “Konu Kavrama Soruları” takip eder. Bu sorular tamamen metnin/diyalogun içerik olarak anlaşılıp anlaşılmadığını test amacıyla amacıyla konulmuştur. Öğrenciden, verilen sorulara cevap vermesi ve bu cevapları yazması istenmektedir.
Konu kavrama sorularından sonra “Alıştırmalar” kısmı gelmektedir. Bu alıştırmalar özellikle verilen gramer konularını test etmek ve pekiştirmek amacıyla hazırlanmıştır. Her alıştırma bulunduğu ders ile ilgilidir. “Alıştırma”, soru-cevap, çoktan seçmeli, boşluk doldurma, eşleştirme vb. yaklaşık yirmi soru tarzını içermektedir.
Her ünitenin 5, 10 ve 14. dersleri “Genel Tekrar Alıştırmaları” başlığıyla evvelce işlenen konuların genel tekrarını sunmaktadır. Ayrıca her dersin sonuna o derse ait bilinmeyen “Kelimeler”in anlamları verilmiştir.

Bu doküman Arapça ve Türkçede kullanılan bazı matematik terimlerini içerir.
هذه المستندة تحتوي على بعض المصطلحات الرياضيات بالعربية و التركية

Arapça - Türkçe Dersler
دروس العربية و التركية
ibrahim çay
[email protected]
facebook.com/enkolayarapca

الملخص تناولت في هذا البحث مسألة اللفظ والمعنى وكيف يمكن أن نسترشد من العلاقة بينهما ببعض النقاط في تعليم العربية لغير الناطقين بها. وقد قسمت هذا البحث إلى ثلاثة أقسام رئيسية، تناولت في القسم الأول تفضيل العلماء للفظ على المعنى تفضيلاً تاماً، وجاء القسم الثاني بعنوان التمايز بين اللفظ والمعنى وبنيت في هذا القسم كيف فرق العلماء بين اللفظ والمعنى فانتصروا مرة للفظ ومرة للمعنى، واحتوى القسم الثالث على الأفكار التي قامت بتوحيد اللفظ والمعنى وعدم الفصل بينهما.

الكلمات المفتاحية: اللفظ، المعنى، العربية، تعليم العربية
It is discussed in this study that (or this study is about); the relation between meaning and utterance and how the foreigners can benefit from this relation in Arabic Language education. This study comprises of three parts: The first part discusses some scholars prefers utterance to meaning. The second part discusses some scholars want to follow the way of seperation of the meaning and utterance (or isolate the meaning from utterance), sometimes they choose meaning, the other time utterance.(They can choose meaning or utterance from time to time.) In the third part; the idea “utterance and meaning can not be seperated from each other” is examined.

Özet Bu makale Türkiye'de Arapçanın öğretilmesinde karşılaşılan sorun-ları incelemektedir. Arapçanın önemi, öğretilme amacı ve öğretil-diği kurumlar ele alındıktan sonra, sorunlar değişik kategorileriyle incelenmiştir. Bazen Arapçaya bakış açısından kaynaklanan sorun-lar olarak, bazen de öğreticilerin kullandıkları yöntem(ler)in uygun olmayışı veya yetersiz olması şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Arapçanın yapısının Türkçeye göre farklı oluşu, araç-gereç yeter-sizliği, Arapçadan Türkçeye geçmiş kelimelerin yanlış aktarıma neden olması, öğrencilerin anadili gramerini iyi bilmemeleri, program ve müfredatın iyi ayarlanamaması ve öğretim ortamının uy-gun olmayışı gibi sorunlar ele alındı ve çözümler sunuldu. Abstract This article deals with problems encountered in teaching of Arabic language in Turkey. The problems are discussed in different categories after detailing on the importance of Arabic, the goals in teaching of Arabic, and the institutions where Arabic is taught. The problems are sometimes caused by the perspective Arabic is viewed from and sometimes by the inadequacy and unsuitability of method(s) employed by instructors. Structural differences be

Türkçe – Arapça Ortak Kelimeler Listesi
Tespit edilen ortak kelime sayısı 6500 adet civarındadır. Bu listede en çok bilinenleri yer almaktadır.
جدول الكلمات التي تستعمل مشتركة بين العربية و التركية
ثبتت 6500 كلمة مشتركة بين العربية و التركية تقريبا. في هذا الجدول توجد الكلمات المفضلة التركية

Tarihin başından beri insanlar gelecekte ne olacağını
bilmek istemiş; bunun için çeşitli yöntemlere
başvurmuşlardır. Bunlardan biri de fal bakmaktır. Kahve,
papatya, yaprak, el, kitap, oyun kartları, harfler ve sayılar
gibi pek çok şey fal bakma amacıyla kullanılmıştır. Bu
unsurların temel çalışma prensibi ise rastlantıya
dayanmaktadır. İslâm dini, gaybın yalnızca Allah
tarafından bilinebileceğini; bunun tek istisnasının ise
kendisine vahiy ya da ilham yoluyla gayba ait bilgilerin
verildiği kimseler olduğunu söyler. Allah’ın kemal
sıfatlarından biri olan gaybı bilme, yalnızca O’nun isteği
doğrultusunda mümkündür. Kehanet ve fal gibi
uygulamalarla gayba ait bilgileri zorla ele geçirmek ise
İslâm âlimlerince haram sayılmıştır. Yine de Müslümanlar,
hem dinin emirlerini yerine getirmek hem de geleceği
bilme dürtüsünü tatmin etmek amacıyla falı İslâmi bir
çerçevede konumlandırıp bu yasak uygulamayı
meşrulaştırma yoluna gitmişler; bunun sonucunda Kur’an
falı ve Câfer-i Sâdık falı gibi fallar icat etmişlerdir. Söz
konusu fallardan biri de Tefe’ül-nâme-i İmâm
Sühreverdî’dir. Her ne kadar Ebü’n-Necîb Sühreverdî’ye
ait olduğu kesin değilse de bu eser, İslâm kültürünün fala
nasıl yaklaştığı hususunda ilginç bir örnek olarak
karşımızda durmaktadır. Makalede, Tefe’ül-nâme-i İmâm
Sühreverdî adlı eseri tercüme edip yayınlayan Sâdık
Vicdânî’nin çalışması tanıtılmış ve Latin harflerine
aktarılmıştır. İslâm kültürünün fala nasıl yaklaştığı ilgili
eser özelinde kısaca incelenmiş ve fal bakma
uygulamasının İslâmi bir temele oturtulup
meşrulaştırılması hususunda bu eser bir örnek olarak
gösterilmiştir.

Özet: Bu çalıúmada tasvir (betimleme) hakkında genel bilgi verdikten sonra Ça÷daú Arap ediplerinin hikâye ve romanlarında kullandıkları tasvire ait bazı örnekler sunmaya çalıútık. Bunlardan büyüklük-küçüklük, uzunlukkısalık, úiúmanlık-zayıflık ve biçim ile nitelemenin yanında, karakter ve davranıúa; renk, ses, hareket, his, rûhî durum, iç güdü ile korku ve gölgeye dair betimleme örneklerini verdik.

Arapçanın söz varlığında geniş bir kullanım alanına hakim olan hemze, Türkçenin fonetiğinde yer almamaktadır. Dolayısıyla bu sesi içeren kelimeler Türkçe tarafından alıntılandığında bir telaffuz zorluğuna neden olmuşlardır. Türkçe kendi ses düzenine ve ahengine uymayan bu tür kelimelerdeki hemze sesi üzerinde bazı değişiklikler gerçekleştirerek onları kendi ses ve telaffuz kurallarına uydurmuştur. Ancak yapılan değişiklikler, Türkçenin bütün çağdaş lehçelerinde aynı şekilde gerçekleşmemiştir. Bu lehçeler bazı noktalarda aynı yolu izlemişler, bazı noktalarda ise birbirlerinden ayrılmışlardır. Bu durum, çağdaş Türk lehçelerinde ortak olarak kullanılan hemzeli kelimelerin farklı şekiller almasına sebep olmuştur. Böylece hemzeli kelimeler çağdaş Türk lehçelerine aldıkları yeni şekillerle yerleşmişlerdir.Bu çalışmada, çağdaş Türk lehçelerine geçmiş Arapça kökenli kelimelerdeki hemze sesinin durumu ele alınmıştır. Çalışmanın girişinde hemze ile ilgili bilgi verilmiş; daha sonra da Arapçadan alıntılanmış kelimelerdeki hemze sesinin geçirdiği veya sebep olduğu ses olayları örnekleriyle birlikte gösterilmiştir. Hemze üzerine yaptığımız bu çalışmayla, çağdaş Türk lehçeleri üzerine yapılacak çalışmalara bir katkıda bulunulması amaçlanmıştır.

Bu yayında iki adet tablo bulunmaktadır.
1. Arapçada harf ilave edilerek harf sayısı arttırılmış (mezid) fiil kalıpları, bu kalıpların fiil köklerine kattıkları anlamlar ve örnek cümleler.
2. Fiillere kattıkları anlamlar bakımından mezid fiil kalıplarının tasnifi
Arapça ile ilgilenenlere faydası olması dileklerimle..

Atıf/Citation:
Erkınay, H. K. (2012). “Çok Dillilik ve Mardin Örneği”(II. Sosyal Bilimler Genç Araştırmacılar Sempozyumu / 24.04.2010 -25.04.2010) , Yayın Yeri: II. Sosyal Bilimler Genç Araştırmacılar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 275-284).

MULTILINGUALISM AND THE CASE OF MARDIN
ABSTRACT
Language which is a social institution connects individuals who live together and
acts as a bridge from past to present. The communication of individual with his/her
environment is also a part of his/her socialisation process. Multilingualism is a concept that
both individual and social. Reasons for the emergence of multilingualism may present
differences in individuals or societies.
Because individuals and societies need to adapt to a changing and developing
world, communicate with each other, strengthen their social, economic and commercial
relations, and live in multicultural areas they need to learn languages besides their mother
tongues and thereby create a multilingual environment. Geographical, historical, cultural
and religious reasons are emergence of multilingualism in Mardin.
As languages are the basis of identity, individual or societies try to preserve and
keep on their languages as the most important indicator of their identity. In a historical city
like Mardin in which different ethnic and religious groups have been living together, the
co-existence of more than one language is indispensable. The contact between these
languages through multilingualism, language interaction is provided.
Multilingualism has many advantages, personal, social, commercial, but also it has
disadvantages. Requirements of multilingualism in Mardin is observed on between
Turkish, Arabic, Kurdish, Syriac languages .
Keywords: Multilingualism, Interaction of Languages, Mardin, Mother Tongue,
Arabic, Kurdish, Syriac.

ÖZET
Toplumsal bir kurum olan dil, birlikte yaşayan bireyleri birbirine bağlar ve
geçmişten bugüne bir köprü görevi üstlenir. Bireyin doğup büyüdüğü aile veya çevresinden
öğrendiği ana dili dışında edindiği diller ile birlikte çok dillilik ortaya çıkar. Dillerin
değişimli olarak kullanılması şeklinde tanımlanan çok dillilik hem bireysel hem toplumsal
bir kavramdır. Çok dilliliğin ortaya çıkma nedenleri bireylerde veya toplumlarda
farklılıklar arz edebilir.
Gelişen ve değişen dünyaya ayak uydurmak, iletişimi sağlamak, sosyal, ekonomik
ve ticari ilişkileri kuvvetlendirmek, çok kültürlü bölgelerde yaşamak bireylerin veya
toplumların kendi ana dilleri dışındaki dilleri öğrenmelerini ve çok dilli bir ortam
oluşturmalarını sağlamıştır. Coğrafi, tarihî, kültürel, dinî vb. faktörlerin etkisiyle
Mardin’de çok dillilik ortaya çıkmıştır.
Bireyin/toplumun kimliğinin yapı taşları olan diller, korunmak ve sürdürülmek
istenir. Doğan, büyüyen, gelişen ve ölen varlıklar olan dillerin birbirleriyle etkileşim içinde
olması kaçınılmazdır. Farklı etnik ve dinî grupların yaşadığı Mardin’de çok dilliliğin
ortaya çıkışının en önemli nedeni iletişimdir. Çok dillilik aracılığıyla bu diller arasındaki
temas, dil etkileşimini sağlanmıştır.
Çok dilliliğin kişisel, sosyal, ticari birçok avantajı olduğu gibi hâkim olan dilin
azınlık dile baskın gelmesi durumunda dil kaybı veya dil ölümü gibi dezavantajları da söz
konusudur. Mardin’de de çok dilliliğin gerektirdikleri Türkçe, Arapça, Kürtçe, Süryanice
arasında görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çok dillilik, Dil Etkileşimi, Mardin, Ana dili, Arapça, Kürtçe,
Süryanice.

Türkiye’de Sarf Bilgisi konusunda telif edilmiş birçok eser mevcuttur. Ancak bu eserlerin büyük bir kısmı pratik ve basit olmak gayretinden ziyade akademik bir gayretle hazırlanmış olup her ayrıntıdan bahsetmekte, Arapçayı yeni öğrenen öğrencilere hitap edememektedir. Birçok öğrenci bu eserleri inceledikten sonra Sarf dersinden korkup soğumaktadır. Bir ders kitabı niteliğinde hazırlandığı iddia edilen eserler de alıştırmalardan yoksun bırakılmıştır. Dolayısıyla Türkiye’de Sarf Bilgisi alanında, Sarf bilgisini kolaylaştıracak ve bir ders kitabı olarak okutulabilecek bir esere ihtiyaç duyulmaktadır.
    Bu eserde sarf kuralları basit anlatımla ve kademeli öğrenme sistemiyle ele alınmış, test ve klasik alıştırmalarla zenginleştirilerek bir ders kitabı niteliğinde hazırlanmıştır. Aynı zamanda açıklamalar ve hafızada kalıcı notlarla Arapçayı bir hoca yardımı olmadan kendi kendine öğrenmek durumunda kalan öğrenciler için de faydalı olması amaçlanmıştır.
    Sarfın temelini oluşturan fiil çekimlerine bolca yer verilmiş olup tablolu ve çapraz fiil çekimleriyle öğrencinin fiil çekimlerini rahatlıkla kavrayabilmesi hedeflenmiştir.

Bu ünitenin tüm yayın hakları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'ne aittir. Yazılı izin alınmadan ünitenin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz. Arapçaya Başlarken-I Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8 bakımından farklı olsalar da ses bakımından birbirine yakındırlar. Ses özellikleri bakımından birbirine yakın olan bu harfleri şöyle sıralayabiliriz: 1-‫خ‬ ، ‫ح‬-‫ـ(‬ ‫)ﻫ‬ : bu harfler (h) sembolü ile, 2-‫ص‬ ، ‫ث‬-‫)س(‬ : bu harfler (s) sembolü ile, 3-‫ط‬-‫)ت(‬ : bu harfler (t) sembolü ile, 4-‫ض‬-‫)د(‬ : bu harfler (d) sembolü ile 5-‫ظ‬ ، ‫ذ‬-‫)ز(‬ : bu harfler (z) sembolü ile, 6-‫ق‬-‫)ك(‬ : bu harfler (k) sembolü ile gösterilir. Görüldüğü gibi bu harflerden bir kısmı şekil bakımından yakın olsalar da ses bakımından farklıdır. Bundan daha önemlisi ise bu harflerin büyük bir kısmı şekil bakımından farklı olmakla birlikte seslendirme bakımından çok ince farklılıklarla ayrılmaktadırlar. Arapça harflere özgü olan bu tür harfleri içerisinde bulunduran bazı kelimeler aşağıda verilmiştir. Bunları dikkatlice inceleyelim.

Sözlük ve gramer kurallarına uygun olan ölçünlü dil, edebiyata bilhassa şiire konu oldu-ğunda çeşitli değişikliklere uğrar. Dil sapmaları adı verilen bu değişiklikler, şairin, dilin imkânlarını zorlayarak duygu ve düşüncelerini anlatmasından kaynaklanır. Bu doğrultuda dil sapmaları, kelimelerin telaffuzunun (ṣavt), biçiminin (ṣarf) ya da yazımının (kitâbet) değiş-mesi; ilgili dilde kullanılmayan yeni lafızların türetilmesi (irticâl) ve sözdiziminin (naḥiv) bozulması örneklerinde olduğu gibi yazarın, standart dilin dışına çıktığı tasarruflar olarak ta-nımlanabilir. İbn Hişam el-Ensârî (öl. 761/1360) ve Abdülkadir el-Baġdâdî (öl. 1093/1682) gibi pek çok edebiyat tenkitçisine göre farklı dillerden etkilenmemiş Arap şairlerin, yani ḳu-demâ olarak nitelendirilen Câhiliyyûn, Muḥaḍramûn ve İslâmiyyûn adlı şair tabakalarının kullandıkları dil sapmaları makbul sayılıp ḍarûrâtüş-şiʿriyye (şiir zaruretleri) olarak değer-lendirilir. Bu çerçevede ölçünlü dile uymayan dil sapmaları, lehçe farklılıkları, ilgili beytin farklı varyantları ya da çeşitli yorumlarla izah edilmeye çalışılır. Fakat İbn Fâris (öl. 395/1004) ve Ebü’l- Ḥasen el-Cürcânî (öl. 392/1001-1002) gibi bazı âlimler, şair de olsa hiç kimsenin hatadan masum olmadığını dolayısıyla da ilgili kullanımların laḥn (hata) olduğunu öne sürer. Bu isimlere göre şairlerin standart dil kurallarına aykırı olan tasarruflarını zorlama yorumlarla açıklamak anlamlı olmadığı gibi doğru da değildir. Dil sapmalarının hata olduğu varsayıldığında bunların edebî değer açısından, sapma olmayan bir metinden daha üstün ol-ması mümkün değilken zaruret olarak değerlendirildiklerinde belirli kıstaslar çerçevesinde daha üstün olabilirler. Fakat hangi şiir zaruretlerinin bu üst dili temsil ettiği konusunda daha önce belirli kriterler ortaya konulmamıştır. Bu yüzden çalışmamızda ölçünlü dil kurallarını aşan dil sapmalarının doğru olup olmadığı hakkında ortaya atılan teoriler incelenip bunların üst bir dili temsil etmesi için gerekli olan ölçütler tespit edilecektir. Bu bağlamda dil sapma-sının sebep olduğu fesâhat ihlali ile bu sapmanın ifadeye kattığı anlam ve şekilsel form önem kazanmaktadır. Standart cümle yapısına aykırı olan dil sapması hiçbir yönü ile dil kurallarına uymuyor ve şiire anlam ve şekil açısından hiç bir meziyet katmıyor ise bu tür kullanımların üst bir dili temsil etmesi mümkün görünmemektedir. Fakat ilgili dil sapması standart ifadede bulunmayan yeni bir anlam veya şekli ortaya koyuyor ve bu kullanım bir yönü ile ölçünlü dil kurallarına uyuyor ise üst bir dili temsil eder. Bir ifadenin fesâhati ihlal derecesi ise belâğat kitaplarında zikredilen kıyâsa muḫâlefet ve teʾlîf zaafı ile yakından alakalıdır. Bu çerçevede yaygın kelime kurallarına (sarf) aykırı olan kullanımlar kıyâsa muḫâlefet, cümle yapısına (na-hiv) aykırı olanlar ise teʾlîf zaafı olarak adlandırılır. Fasih sayılmayan bu tasarrufların yaygın dil kurallarına aykırılığı, oluşan hatanın boyutu ile ilişkili olarak değişmektedir. Nitekim bun-lardan bazıları göz ardı edilebilir küçük hatalar, diğerleri ise büyük fesâhat ihlalleri olarak değerlendirilmektedir. Kısaca dil sapmalarının daha üst bir dil kullanımını temsil etmesi için ilgili zaruretler standart dil kuralları ile izah edilebilmeli ve muhatapta uyandırdığı etki öl-çünlü dilden daha fazla olmalıdır. Aksi takdirde şairin yaptığı tasarruf, anlamsız; ilgili dil sap-ması ise hatalı olacaktır. Çünkü şair, dil sapması olan bu lafız yerine, vezne uygun başka bir kelime seçebilir ya da bu lafzın yerini değiştirebilirdi. Bu doğrultuda makalenin girişinde dil sapmaları hakkında kavramsal bir çerçeve çizilip ilk bölümde konuyla ilgili edebiyat nazari-yeleri incelenecektir. İkinci bölümde ise Cahiliye dönemi şiirlerinden örnekler verilerek dil sapmalarının belirli ölçülere bağlı olarak üstünlük ifade ettiği öne sürülecektir.

Standard language, which follows rules of dictionary and grammar, undergoes var-ious changes when it is the subject of literature, especially poetry. These changes, called lin-guistic deviation, are due to the poet’s expression of his feelings and thoughts by forcing the possibilities of language. In this direction, language deviations can be defined as the disposi-tions where the author goes out of the standard language, as in the examples of changes in the pronunciation (ṣavt), form (ṣarf) or spelling (kitābet) of the words, the derivation of new words that are not used in the language (irticāl) and the deterioration of the syntax (naḥv). According to many literary critics such as Ibn Hishām al-Ansārī (d. 761/1360) and ʿAbd al-Qādir al-Baghdādī (d. 1093/1682), this language used by Arab poets who were not influenced by foreign languages, namely the Cāhilī, Muḥaḍram and Islāmī poets (ḳudemâ), was accepta-ble and it is considered as ḍarūrātuş-şiʿriyye (poetry necessities). In this context, deviations that do not comply with the standard language are tried to be explained with dialect differ-ences, different variants of the couplet or various interpretations. However, some scholars such as Ibn Fāris (d. 395/1004) and Abū al-Ḥasan al-Jurjānī (d. 392/1001-1002) argue that these usages are laḥn (linguistic mistakes). According to these names, it is not correct to ex-plain the poets’ use, which are contrary to the standard language rules, with excessive inter-pretations (takalluf). Assuming that linguistic deviations are laḥn, they cannot represent a superiority in terms of literary value, but when considered as a necessity, they represent a superiority within the framework of certain criteria. But any specific criteria have been de-termined before about which linguistic deviations represent the superiority. Therefore, in our study, the theories put forward about the accuracy of linguistic deviations that exceed the standard language rules will be examined and the necessary criteria for them to represent a superiority will be determined. In this direction, the difference in meaning and form that this deviation adds to the expression becomes important. If the language deviation, which is con-trary to the standard sentence structure, does not comply with the language rules in any as-pect and does not add any superiority to the poem in terms of meaning and form, it does not seem possible for such uses to represent a more fluent and persuasive language (al-Balāgha). However, the language deviation reveals a new meaning or form that is not found in the stand-ard expression, and if this usage complies with the standard language rules, it represents a more eloquently language. The degree of violation of the purity and perfection of language (faṣāḥa) of a statement is related to the violation of qiyās (analogy?) and grammatical incon-gruity mentioned in the rhetoric books. The contravention of common language rules of these uses, which are not considered faṣīḥ, varies. As a matter of fact, some of these were seen as minor mistakes that could be ignored, while others were considered as major mistakes. For this purpose, a conceptual framework about linguistic deviations is drawn at the introduction of the article, and the literary theories on the subject are examined in the first chapter. In the second part, it is argued that linguistic deviations represent a superiority depending on cer-tain criteria by giving examples from the poems of the period of Jāhilīyah.

Türkiye Cumhuriyeti, son yıllarda politik ve iktisadî konularda önemli işler yaptı, önemli
atılımlar yaptı. Ancak hükümetimiz ve devletimiz şuna inanıyor ki, halklar arasındaki ilişkilerin
en önemli ayağı kültürel ilişkilerdir. Eğer halklar birbirlerinin yaşama biçimlerini, tarihlerini,
sanatlarını, dünyaya bakış tarzlarını bilirler ve anlarlarsa aralarındaki her türlü husumet, düşmanlık
yok olur. Yeni sevgi köprüleri, yeni işbirliği köprüleri ve imkânları ortaya çıkar. Bizim Arap
ülkeleriyle Arap kardeşlerimizle kadim dostluğumuzu ve kardeşliğimizi perçinlemek de bu politikanın
temel noktalarından bir tanesidir. Yunus Emre Enstitüsü bu ilişkileri güçlendirmek için
2009 yılında faaliyete geçti ve kısa zamanda Türkiye dışında otuzun üzerinde Türk Kültür Merkezi
açtı. Dikkat edilirse bu kültür merkezlerinin önemli bir kısmının Arap ülkelerinde ve Kuzey
Afrika’da olduğu görülür. Bu, hükümetimizin Arap ülkeleriyle Arap gelenekleriyle olan ilişkilere
kardeşlik ilişkilerine verdiği önemin büyük bir göstergesidir. Biz bu merkezlerde dünyanın her
tarafından isteyenlere hem Türkçe öğretmek için hizmet veriyoruz hem de Türkiye’yi, Türk kültürünü,
Türk insanını tanıtıcı faaliyetlerde bulunuyoruz. Ama yaptığımız iş, sadece kendimizi tanıtmaktan
ibaret değil. Bulunduğumuz coğrafyalardaki kültürü, yaşama biçimini, sanatı, tarihî algıları
da Türkiye’ye taşımak, Türk insanına tanıştırmak da bizim önemli görevlerimiz arasındadır.
Bugünkü sempozyum, bu amaçla gerçekleştirilmiş önemli bir faaliyet. Burada büyük bir denize
benzeyen Türk-Arap ilişkilerinin kültür ilişkilerinin, tarih ilişkilerinin, sanat ilişkilerinin ancak
bir kısmını tadabileceğiz, bir kısmını öğreneceğiz. Biz daha on yıllar boyunca bu ilişkilerimizi
araştırmaya, öğrenmeye, ortak noktalarımızın farkına varmaya ve bunları geliştirmek için yeni
yollar, yeni imkânlar aramaya gayret edeceğiz. Bu yeni yolların ve imkânların en önemlilerinden
bir tanesi elbette politika, ticaret, turizm yanında kültürel ilişkileri geliştirmektir. Öğrencilerimizin,
gençlerimizin birbirimizin dilini anlayarak ve öğrenerek yetişmesi her Türk’ün Arapça konuşması,
her Türk okumuşun, entelektüelin Arapça konuşması; her Arap entelektüelin de Türkçe
bilmesiyle bu ilişkiler ileride çok daha derin boyutlara sahip olacaktır. Çünkü bizim aklımızın ve
zihnimizin önemli bir kısmı bu coğrafyadadır. Arapçadadır. Arap kültürünün içindedir. Arapların
da hafızasının ve varlığının önemli bir kısmı Türkçe kayıtlarda, Türk arşivlerinde, Türkiye’deki
kütüphanelerdedir. Bunlar hepimizin ortak değeri, ortak varlığı ve ortak zenginliğidir. Bunu araştırmak,
öğrenmek ve ileriye doğru taşımakta Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerine önemli bir
görev düştüğünü düşünüyoruz ve buna inanıyoruz. Gittiğimiz ülkelerde bizi sıcak bir misafirperverlikle
karşılayan ev sahiplerimize gönülden teşekkürler ediyoruz. Ürdün, bu açıdan son derece
önemli bir yere sahiptir. Burada hem sıcak bir dostluk, güler yüz ve yardım ile karşılandık. Yap16
tığımız her işte Ürdün Hükümeti, Ürdün üniversiteleri ve Ürdünlü aydınlar bizim yardımcımız,
destekçimiz oldular. Bu sempozyumun gerçekleşmesi de büyük ölçüde başta Ürdün Hükümeti
olmak üzere içinde bulunduğumuz Ürdün Üniversitesinin, Ürdün Üniversiteler Birliğinin desteğiyle
olmuştur. Emeği geçen, yardımı olan bütün devlet zevatına teşekkürlerimi sunuyorum.
Türkiye’den ve Arap ülkelerinden buraya gelen, bilgilerini bizimle paylaşan, birbiriyle paylaşan
ve böylece çoğalmasına vesile olan bilim adamlarına da saygılarımı, teşekkürlerimi sunuyorum.
Şeref verdiniz, efendim.

THE MEANİNGS OF LETTERS IN ARABİC LANGUAGE AND
THEİR EFFECT ON FIKHÎ DİSAPREEMENTS
ABSTRACT
The jurists of Islamic Law were in disagreement owing to various reasons and stated different ideas about the same matter. One of the reasons of these disagreements is the letters called “Hurufu’l-Meânî” or “The meanings of letters” which we chose as the topic of the thesis.
In this thesis we grouped the letters under three headings as Conjurction, Genitive and Conditional. We didn’t cover all the letters in each category but we covered the ones which most caused the disagreements and which exist in classic method boks. The first we defined the meanings of the uses of the letters. The jurists dealing with the methodology and details of Islamic Law  in determining the meanings of the letters based their views on the usage of these letters in Arabic language. It shows that they did not attend to give these letters new meanings pertaining to sheriat and they were loyal to their uses in the language. Then we have given one or two examples for each letter to show how they contributed to disagreement. As to some letters, although they have been covered in method books, we couldn’t find an example showing how they contributed to the disagreement.
While discusing the disagreements occured, we tried to narrete the topic in respect to the sects to express it more sistemmatically. We took care not to diversity the topic much, only grounding the study on the ideas of two sects. The jurist of Islamic Law used other evidences in addition to the letters to support their ideas in secondary problems. The Prophet’s practices and hadiths came at the beginning of these evidences. We didn’t consider the evidences except the ones about the letters not to divert the topic. The topic of our thesis, the effects of the letters on disagreements in jurisprudence emerges from the disagreements in the jurist of Islamic Law’s and its methodology determining the meanings of these letters. These disagreements stem from two reasons. The first one is the disagreements in determining the real and metaphoric meanings of the letters. The second one is the disagreements in determining their meanings in sentences. As a result of these disagreements the jurisprudents reached to different conclusions and verdicts, and this caused the improvement of the fiqh (jurisprudence) and of the solutions of the problems.