Sosyal Medya İstihbaratı

Özel-Toplumsal olayların önceden tespit edilebilmesi veya gerçekleşen olaylarda geriye dönük araştırma yapılabilmesi için, sosyal medya verileri çok önemli bir istihbarat ortamı haline gelmiştir. Siber istihbarat günümüzde gittikçe daha da önem kazanmaktadır. Ülkeler istihbarat kurumlarında siber istihbarat birimleri oluşturmaya başlamıştır. Gereksinimler doğrultusunda farklı program ve algoritmalar kullanılarak, sosyal medya veri yığınlarından istendik sonuçlara ulaşmak mümkündür. İstihbarat açısından çok önemli olan sosyal medya siteleri ticari, akademik veya güvenlik amaçlarıyla analiz edilebilir. Bu çalışmada Türkiye'de sosyal medya üzerinde çok tartışılan bir olay analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler içerisinden bilgi çıkarımı ve görselleştirme işlemleri yapılmıştır. Bazı anlamlı bilgilere ulaşılmıştır. Türkiye'de TT listesinde pek çok paylaşım reklam amaçlı yapılmaktadır. Gerçek verilere ulaşmak için öncelikle veriler içerisinde temizleme işlemi gerçekleştirilmiştir. Veriler URL'lerden ve etiketlerden temizlendiğinde daha anlamlı bilgiler ortaya çıkmıştır. Verileri analizi sırasında görülmüştür ki toplum hafızası, benzer olaylar arasında köprü kurabilmektedir. Ayrıca etiketli verilerde de yüksek merkezilik oranları göstermiştir ki bazı kullanıcılar ve twitler, pek çok farklı kullanıcı arasında köprü görevi görmektedir. Anahtar Kelimeler-Siber güvenlik, siber istihbarat, istihbarat, nodexl, sosyal medya analizi Abstract-Social Media data became very important to identify community events before or to make retrospective research on actual events. Cyber intelligence is gaining importance more today. Countries began to create cyber intelligence units in their intelligence departments. Reaching needed information from social media data stacks is possible with using different programs and algorithms in accordance with requirements. Social media sites which are very important for intelligence can be analyzed with commercial, academical or security purposes. In this study, an event which is discussed very much in Turkey on social media was analyzed. Accesing information and visualization was made on data. Some meaningful results were reached. In Turkey TT list, plenty of sharing is done for advertising purposes. First, data cleaning process was performed in the data to reach the actual data. When data was cleaned from URL's and hashtags, more meaningful information were accessed. During analysis, it has been seen that community memory is able to establish a bridge among similar events. Also high centrality of data which includes mentions showed that some users and twits are serving like bridges between a lot of different users.

İletişim, gerekli ve önemli bir insan ihtiyacı olmasının yanı sıra temel bir insan hakkını temsil etmektedir. İletişim hakkı kavramı ise iletişimi bir hak olarak tanımlamakta, ifade özgürlüğü ve çoğulcu demokrasiye gönderme yapmaktadır. İletişim hakkının tanınması insan hakları standartlarının iyileştirilmesi için zorunludur. İletişim hakkı farklı görüşlerin ve anlamların paylaşılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada, insan hakları kavramı içinde iletişim hakkının önemi ele alınacak ve iletişim hakkı kavramı demokratik bir toplumda ifade özgürlüğü, çoğulcu medya ve internet özgürlüğü açısından tartışılacaktır.

II. Marmara Lisansüstü İletişim Öğrencileri Kongresi , 2018

Özet Sanayi toplumundan enformasyon toplumuna geçiş ile birlikte iletişim araçları ve teknolojileri de büyük ölçüde değişim yaşamıştır. Yaşanan bu değişimlerin enformasyon toplumundaki en etkili örneği internet bağlantılarının hayatımıza girmesi olarak değerlendirilmektedir. Bilgi toplumunda bireylerin içerik üretebilmesi ve yönlendirebilmesi ortaya çıkmıştır. Teknolojik gelişmeler neticesinde geleneksel medyadan ayrılan kullanıcıların medya içeriğini belirleyebildiği ve müdahale edebildiği sosyal medya kavramı doğmuştur. İnternetin ve sosyal medya araçlarının hayatımızın her alanına entegre olması ile beraber gözetleme ve gözetim olgusu yeni bir boyut kazanmıştır. Her an her yerde esnek, anındalık, ucuz ve kolay ulaşılabilirlik neticesinde bireyler tarafından düşünceleri açıklama, kamuoyu yaratma, eğlence vb. amaçlarla sosyal medya kullanıcıları gün geçtikçe artış göstermektedir. İlk insanlardan bu yana mağara resimlerinde başlayan gösterme ve gösteriş arzusu günümüze gelinceye kadar çok farklı araçlarla gösterilse de halen etkisini sürdürmektedir. Sosyal medya boş zaman ekonomisi açısından da değerlendirildiğinde bireylerin yaptıkları paylaşımlar, fotoğraflar ve check-in bir ihtiyaç gibi hissettirilerek hem ekonomik hem de siyasi olarak kazanç sağlanmaya çalışılmıştır. Sosyal medyanın her an her yerde paylaşım yapabilmeyi etkin kılması dijital ortamlardaki bakışı gizleyebilmektedir. Bu gözetleyici röntgenci bakış açısı ile bireylerin ne yaptıkları, paylaştıkları, hissettikleri duygular izlenerek kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Tüketim çılgınlığı sosyal medyada gösterilme arzusunu tetiklerken, paylaşmak ve bildirmek, zorunluluk gibi görülmüştür. Eğlence endüstrisi başlığında da ele alınan sosyal medya bir yandan-mış gibi yaşamları gösterirken bir yandan da kontrol amaçlı kullanılmıştır. Bu çalışmada panoptikon kavramı Foucault'nun görüşleri ve Guy Debord'un Gösteri Toplumu düşüncesi bağlamında tartışılarak açıklanmaya çalışılmıştır. White'ın yeni-evrimcilik düşüncesine yaslanarak açıklanmaya çalışılacak olan araştırmada teknolojik determinizm ilkesinden de yararlanılmıştır.

Jeremy Bentham'ın kardeşinin bir üretim tesisi olarak planladığı, kendisinin İngiltere'de bir hapishane projesine uyarladığı panoptikon kavramının günümüzde sosyal medya bağlamında nasıl değerlendirilebileceği, David Lyon başta olmak üzere çeşitli gözetim çalışmaları teorisyenleri çerçevesinde bu makalede tartışılmıştır. Not: Bu makale Birikim dergisinin 322. sayısında çeşitli eklemeler ve çıkartmalar neticesinde yayımlanmıştır.

2021

Akademik İncelemeler Dergisi, 2021

Bu çalışmanın amacı, kitle iletişim araçları ile sosyal medyada üretilen ve akışa dâhil edilen bilgileri dijital etik ve siber güvenlik stratejileri bağlamında analiz etmektir. Dijital etik ilkeleri, bireylerin yaşam mahremiyetini göz önünde bulunduran normları kapsamaktadır. Siber uzay, bilgisayar ve bilgisayar ağlarına ilişkin bir kavram olmanın yanı sıra insan eliyle üretilen faaliyetler bütününü de içerdiği için, siber uzayda manipülasyon teknikleri önemli bir siber tehdit olarak kullanıcıların karşısına çıkmaktadır. Siber tehditlerle mücadele etmek için ise dijital etik kurallarının geliştirilmesi önem arz etmektedir. Dijital etik kurallarının ihlal edilmesi sonucunda yanlış ve yalan bilginin oluşmasıyla birlikte bireylerin yanlış bilgilendirilmesi söz konusu olmaktadır. Çalışmada, öncelikle bireyleri "aynı olma" paydasında buluşturma amacı güden sosyal medya, Adorno ve Horkheimer'ın kültür endüstrisi kavramı kapsamında değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, manipülatif nitelik taşıyan içerikler, dijital etik ilkeleri bağlamında analiz edilmiştir. Daha sonra, genelde siber uzayda karşılaşılan sosyal medya tehditleri ve özelde ise bilgi manipülasyonu devletlerin uyguladığı siber güvenlik stratejileri bağlamında karşılaştırılmıştır. Netice olarak, bilginin dijital etik ilkelerinden uzaklaştıkça manipülatif niteliğinin arttığı görülmüştür. Bu nedenle siber uzayın tüm aktörlerinin siber etik kurallarının geliştirilmesi ve uygulanabilmesi için etkin olmaları gerektiği tespit edilmiştir.

Siber Ansiklopedi, 2021

Medya kelimesinin kökeni ingilizce media (araçlar, basın yayın araçları), latince media (araçlar, aracılar) kelimesinden gelmektedir. Ayrıca bu sözcük latince medium (aradaki şey, araç) sözcüğünün çoğuludur (Etymology Dictionary, 2021). Medya, geleneksel medya ve yeni medya olmak üzere iki temel başlıkta ele alınmaktadır. İletişim kurma ve mesaj verme ihtiyacı ilk olarak mağaralarda gündelik hayata ilişkin çizilen resimlerle kendini göstermiştir. Toplumsal hayata geçiş sürecinde ise papirüs kağıtlara yazılan hiyeroglifler, modern dönemde telgraf, gazete, radyo ve televizyon gibi iletişim araçlarına dönüşerek geleneksel medya araçları ortaya çıkmıştır (Törenli, 2005). Geleneksel medya araçları haber verme, bilgilendirme, eğlendirme, kamuoyu oluşturma gibi işlevlerin yanısıra sadece tek yönlü iletişime imkan tanımaktadırlar. Medyanın ikinci türü olan yeni medya ise 1990’lardan itibaren sayısallaşan, bilgisayarlarla üretilen ve ağları kullanan yeni iletişim teknolojileri aracılığıyla daha çok insana ulaşabilmektedir. İnternet, web siteleri, çoklu ortam uygulamaları, bilgisayar oyunları ve etkileşimli yayıncılık yeni medyanın en yaygın bileşenleridir. Yeni iletişim teknolojileri temelinde yeni medyanın itici gücü hiç kuşkusuz internettir (Poster, 1995).

İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, 2022

Bu çalışma, işyerinde sosyal medya kullanımının olumlu ve olumsuz etkilerini, ilgili alt faktörleriyle (boyutlarıyla) değerlendirmek üzere oluşturulmuş olan, “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı: İkili Etkilerin İncelenmesi” ölçeğinin Türkçe literatüre kazandırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Literatürde sosyal medya kullanımına ilişkin çalışmalar bulunmaktadır. Fakat Türkiye’de bulunan literatürde, “işyeri” özelinde sosyal medya kullanımını ölçen bir ölçek çalışması geliştirilmemiştir. Bu kapsamda, ölçekte bulunan 5 alt boyuta ait 22 soru Türkçe’ye uyarlanmıştır. Burada yapılan araştırmada ise, KFA ve DFA’nın sonucu olarak, 6 alt boyutta 21 sorulu bir yapı ortaya çıkmıştır. Türkçeye uyarlaması yapılan ölçeğin geçerlilik ve güvenirlilik çalışmaları için 335 bireyden elde edilen verilerle çalışılmıştır. “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği”nin örneklem hacminin yeterliliği açısından değerlendirildiği, KMO testi değeri 0.82 bulunmuştur. “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği”nin iç tutarlılık güvenirliliğini ölçmek için Cronbach Alpha değerine bakılmış ve 0.83 bulunmuştur. Geçerlilik ve güvenirlilik çalışmalarına ilişkin bulgular “İşyerinde Sosyal Medya Kullanımı Ölçeği”nin geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

The Journal of Social Science, 2017

Bir birey normal şartlar altında bir sivil toplum kuruluşunda gönüllü olabilir, toplumsal duyarlılık projelerine katılabilir, beraber koşuşturduğu bireylerle sosyalleşebilir, ortak yaşantılar yoluyla ve içinde bulunduğu sosyal sermayenin dinamiklerini kullanarak bir enerji ortaya çıkartabilir. Fakat teknolojinin ve sanal medyanın işin içine girmesiyle bu süreç daha interaktif bir hal almaktadır. Bireyler günün her anında, içinde bulunulan toplumla sosyalleşilebilirler. Çevrelerindeki bireylerle interaktif bir biçimde gruba katkıda bulunabilirler. Bu araştırmada günümüz teknolojik gelişmelerin en önemli göstergelerinden biri olan sosyal medya araçlarının, toplumun sosyal sermayesi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Sosyal medyanın geleneksel medya araçlarından farkları üzerinde durulmuştur. Sosyal medyanın reklam ve propaganda gücüne değinilmiştir. Sosyal medyanın sivil toplum için ne kadar önemli olduğu konusu tartışılmıştır. Çalışmada günümüz medya araçlarının toplumsal sermayeye katkısına değinilmiştir. Sosyal medyanın doğru kullanımının, toplumsal hayatta ne gibi faydaları oluğu ortaya konmuştur.