Şevki Vanlı’nın (Eleştirel) Düşünsel Dünyası

Mimarlık, 2008

VEKAM Yayınları Ankara’da İz Bırakan Mimarlar Dizisi III-Şevki Vanlı, 2022

2. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri 3. Cilt Türkoloji-Filoloji , 2018

Köprülü Atebetü’l Hakayık için “Türk Edebiyatı Tarihi” ve “Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar” adlı eserlerinde, Türk dilini tetkik için Kutadgu Bilig’le beraber Doğu Türkistan’da kalan dil yadigarlarının yeterli olmadığını Atebetü’l Hakayık gibi eserlerle beraber Türk edebi oluşumunun bilinmeyen halkalarını birbirine bağladıklarını ifade ederek eseri Kutadgu Bilig’in bir sonucu olarak görmüş ve belli bir ekolün yapı taşlarından biri olarak Atebetü’l Hakayık’ı görmüştür.

MEVLÂNÂ’NIN DÜŞÜNCE DÜNYASI ÜZERİNE EDEBÎ YAZILAR , 2023

Şehrimizde ondan daha güzel ay gibi yüz binlerce dilber vardır."-Mecnun-dedi: "Suret testidir; güzellikse şarap. Hak bana onun suretinden şarap veriyor. Onun aşkı sizin kulağınızı çekmesin diye testisinden size sirke veriyor." Aziz ve yüce Allah'ın eli, herkese bir testiden zehir de verir bal da. 2 Bir başka örnek Hz. Yakub, Hz. Yusuf ve kardeşleri üzerindendir:

Kutadgubilig, 2020

"1914 doğumlu Cahit Tanyol, 1914 yılında Darülfünun’da derslerin kurumsal bir şekilde başlamasıyla kuruluşu kabul edilen dünyanın ilk birkaç Sosyoloji kürsüsünden biri ile yaşıt, aynı kürsüde 37 yıl kesintisiz hizmet vermiş; şair, öğretmen, felsefeci, sosyolog, binlerce sayfayı bulan 1400’ün üstünde makale ve 20’yi aşan kitap ile 106 yıla sığan verimli bir ömürdür. Bütün olarak bakıldığında hangi düşünceyi ve yaklaşımı benimserse benimsesin Cahit Tanyol için öncelikli olan olgu, benimsediği düşüncenin bu toprakların tarihsel birikiminden gelen kendi düşünce dünyası ile bağ kurabilmesidir. Bu açıdan, her durumda, süreçte, koşulda ve değişimde Cahit Tanyol, düşüncesinin 'yerli' özelliğini korumayı başarmıştır. Yaklaşımları, önerileri ve çözümleri her zaman tam isabetli ve geçerli olmamış olabilir, ama bir nokta vardır ki bu hiçbir zaman unutulmamalıdır: Cahit Tanyol, yaklaşımlarını, yorumlarını, önerilerini ve çözümlerini her şartta Anadolu’dan, Türkiye’den dünyaya bakan bir gözle yapmaya öncelik vermiştir. Türkiye’de, 'Kendimizi inkâr etmeyen', 'Biz kimiz' sorusunu tarihinden kopuk cevaplamayan, toplumun 'değerleri' ile çatışmayı amaç edinmeyen bir 'yerli düşünce' çizgisinden bahsedilecek olursa, kuşkusuz bunun temsilcilerinden biri de her zaman Cahit Tanyol olacaktır. Ruhu şâd olsun." “Cahit Tanyol’un Düşünce Dünyasındaki Yeri” (Hocaya Vefa), Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları, Sayı 42, Eylül 2020, s. 161-169.

VEKAM YAYINLARI ANKARA’DA İZ BIRAKAN MİMARLAR DİZİSİ III Şevki Vanlı Koç Üniversitesi VEKAM Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi 2023 ISBN: 978-605-9388-29-0 Editör: T. Elvan Altan, 2023

ŞEVKİ VANLI’NIN YÜZYIL ORTASI MODERN KONUT ÜRETİMİ ÜZERİNE YAPISAL BİR DEĞERLENDİRME: LEYLA GENCER APARTMANI, MARDİN EVİ VE KÖKER APARTMANI Dr. Öğretim Üyesi Güliz Öktem Taşdemir

Düşünen Şehir Dergisi, 2018

A kif abi üzerine konuşmak/yazmak benim için oldukça zor. Öncelikle duygusal olarak zor. sonuçta 'akif abi' işte!.. akif Abi'miz!.. Akif Abi üzerine yazmak ayrıca zor bir iş. Buradaki zorluk Akif Abi'nin düşünce dünyasının derinliğinden ve kapsamından kaynaklanıyor. Zira Akif Abi'nin düşünce dünyasına ilişkin bir değerlendirme yapmak aynı zamanda devasa bir mirasa sahip İslamcılık düşüncesini/hareketini dikkate almayı ve üzerinde durmayı gerektirir. Buna ek olarak, bütün bir İslam dünyasının batılılaşma/modernleşme tecrübeleri hakkında konuşmayı gerekli kılar. Kısacası, Akif Abi'nin düşünce dünyasına değinmek,-iktisadî, askerî, siyasal, düşünsel, kültürel ve toplumsal bütün boyutlarıyla-dünya tarihinin özellikle son üç yüzyıllık dönemiyle hemhal olmayı zorunlu kılıyor. Akif Abi'nin İslamcılık, İslam medeniyeti, İslam kültürü, din, fıkıh, kelam, sanat, estetik, mimarî, kent vb. gibi kavramlara, yaklaşımlara dair teorik tartışması pek yok. Bütünlüklü bir kuramcı/teorisyen olarak bu tartışmalara dahil olmuyor. Ancak bu tartışmaları yakından takip ettiği, bu tartışmalarda kimin ne dediğini, nerede durduğunu gayet iyi bildiği, hakkaniyetle ve isabetli bir biçimde değerlendirdiği yazılarında ve konuşmalarında görülüyor. Akif Abi, işin daha ziyade pratik yönüyle ilgili ve katkısı da bu tür tartışmaların, böylesi kavramlara ve konulara dair yaklaşımların ve uygulamaların Müslümanların yaşamlarında yarattığı/yaratacağı pratik sonuçlarını sorgulamasında ortaya

ve beraberlerinde getirmiş oldukları inanç ve kültürle şîa'nın günümüzdeki şeklini almasında büyük rol oynamışlardır. 37 2.2. ZEYDİYE: Şia doktrinine bağlı şii bir fırka olan bu mezhep, Zeyd b.Ali b.Hüseyn b. Ali b. Ebi Talib'e nisbet edilmektedir. Bu mezhebin kurucusu Zeyd b. Ali (h.79-122) tarihleri arası yaşamış ve kendisine Küfe şehrinde Emevi hükümdarı Hişam b. Abdulmelik zamanında biat edilmiştir. 38 Ona biat edildiği dönemde Küfe de Yusuf b. Ömer es-Sakefi emir olarak bulunmaktaydı. 39 İmam Zeyd b. Ali Küfe de kendi taraftarlarından bir kesimin Hz. Ebu Bekir ve Ömer hakkında iyi şeyler konuşmadıklarını duyunca onları dışlamış ve kovmuştur. Onlar da ona biat etmekten vaz geçtiklerini açıklayınca onlara (Benden ayrılanlar terkedenler) anlamına gelen Rafizi kavramını yakıştırmış ve daha sonrada öldürülmüştür. 40 Zeydiyye fırkası her ne kadar Hz. Ali'yi ashabın en efdalı olarak kabul etse de Ehl-i Sünnet ekolüne en yakın Şia fırkasıdır. Çünkü diğer şia fırkalarından farklı olarak Hz. Ebu Bekir, Ömer ve Osman'ında imametlerini sahih kabul ederler ve bu görüşlerini de mezheplerinin en önemli prensiplerinden olan "Efdal olanın bulunmasına rağmen Mafdul olanın imameti caizdir" ölçüsüne dayandırırlar. 41 Onlara göre Hz. Ali her ne kadar imamete en layık olanda olsa diğer imamlarında imameti caizdir. Zeydiyye fırkası, imametin ilk olarak Hz. Ebu Bekir'e tevdi edilmesini dini bir maslahat olarak kabul eder ve Hz. Peygamberin ashabından herhangi birini küçültücü sözlerden kaçınır. Ayrıca imamları peygamber ve ilah rütbesine de yükseltmezler. 42 Başlangıçta Zeydiyye mezhebinin bir fırkası olarak bilinen Carudiyye, 43 fırkası yukarıdaki prensiplerden farklı görüşler öne sürmüş ve Hz. Ali'nin imametini gasp eden, ona biat etmeyenleri tekfir etmiştir. Bu düşüncesinden dolayı da Şia ekolünün Rafizi gurubuna dahil olmuştur. 44 Zeydiye'nn ilk fırkası kabul edilen Carudiyye, Ebu'l-Carud Ziyad .b. el-Munzir el-Hemedani (öl.767)'ye nisbet edilmektedir.Önceleri Cafer-i Sadıka mensup olanların yanında görülmekle beraber sonraları tamamen Rafızi gurup içerisinde yer almışlardır. 45 Zeydiyye mezhebi; Yemen de İmam el-Hadi lakabıyla meşhur olan Yahya b. Hüseyn tarafından yaygınlaştırılarak güçlenmesi sağlanmıştır. İmam el-Hadi'nin Yemen de kurmuş olduğu devlet (h.284-1382) tarihleri arası devam etmiştir. 46 Yemen de şuyu' bulan bu mezhep, diğer şia fırkalarından farklı olarak, fikir hürriyeti ve ictihada ehemmiyet vererek İmam Şevkani'ninde belirttiği gibi; "İctihad mertebesinde bulunan kimseler, bütün meselelerde kendi görüşlerini ortaya koyarak taklitten uzaklaşmaları gerekir." 47 düşüncesini benimsemişlerdir. İşte bu hürriyet fikri Muhammed b. Vezir el-Yemani (h.775-840) Hasan el-Celal (h.1013-1084), Muhammed b. İsmail el-Emir es

Asia Minor Studies, 2016

Divân şiirinin şiir, şair ve edebiyat anlayışını, yani poetikasını ortaya koyan müstakil bir eser bulunmamaktadır. Divân şairleri, şiirleri, birbirleri ve kendi şairlikleri hakkındaki değerlendirmelerini divanlarının dibacelerine veya divanlarında yer alan şiirlerinin beyitleri arasına serpiştirmişlerdir. Bu nedenle şairlerin divanları, tezkire yazarlarından başlayıp günümüz edebiyat tarihçilerine kadar herkesin önem verip başvurduğu kaynaklar arasında yer almıştır. Meydana getirdikleri eserlerde şiir ve şair hakkındaki düşüncelerini dile getiren şairler; beğendikleri şairlerin şiirlerine nazireler yazarken, beğenmediklerini ise hicv etmişlerdir. Yapılan bu çalışmayla XVI. yüzyıl şairlerinden Edirneli Şevkî'nin şair ve kendi şairliği ile ilgili düşünceleri Divân'ında yer alan kasidelerinin fahriye kısımlarından yola çıkılarak tespit edilmeye çalışılmıştır.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü dergisi, 2020

Sadi Abdülbâkî Efendi, one of the 18th-century divan poets, was born in Van. He is the brother of the famous poet Durrî-i Yek-Cheshm Efendi from Van and Salih Efendi, who wrote poems with the pseudonym Feyzî. Coming from a poet family, Sadi Efendi received a good education. He established good relations with the notables of the state at a certain period of his life. First of all, including Sultan III. Ahmed, he wrote praises to many viziers, grand viziers and statesmen, and dates were dropped for events such as their weddings, births and promotions. Sadî Abdülbâkî translated Idris-i Bitlisî's eight thousand couplets Persian Hesht Behisht into Turkish upon the order of Mahmud I. It is also known that the poet wrote Persian and Turkish poems. Sources that give information about the poet mention him with praise, stating that he is a polite, verbal, and knowledgeable person. It is not known whether the poet had a divan or a divan, except for a few of his poems in tezkires. The poet's poems are scattered in the majmua of his brother, Dürrî-i Yek-Cheshm Efendi, and are mostly found in alleys. In this study, information about the life and literary personality of Sadî Efendi, whose biography and poems have not been studied in detail until today, was given and twenty-eight poems of the poet, which were not published before, were translated into translation.