Bâbertî’de Kelâm - Belâğat İlişkisi

Ataturk Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi, 2003

Bu çalışma, yazar László Tüske'nin ar-Rummanî on Eloquence (Balâga) adlı makalesinin çevirisidir. Tüske bu makalede, Mu'tezilî bir gramerci olarak tanınan Ebu'l-Hasen 'Alî b. 'Îsâ er-Rummânî (öl. 384/994)'nin belâgata ait özgün fikirlerini ve bu bilime katkılarını, en-Nuket fî İ'câzi'l-Kur'ân adlı eserini göz önünde bulundurarak inceler. O, er-Rummânî'nin savunmacı belâgatından bahsederken karşılaştırmalara gider ve Aristoteles'in Rhetoric'inin içeriğiyle er-Rummânî'nin belâgat ögeleri arasındaki benzerliğe dikkat çeker. Neticede, er-Rummânî'nin belâgat anlayışının, Avrupaî gelenekten bilinen belâgata ait eserlerden etkilense de, farklı ve özgün olduğunu ve örneğin Fahruddîn er-Râzî, es-Sekkâkî, İbn Sinân el-Hafâcî, 'Abdulkāhir el-Curcânî gibi daha sonraki müelliflerce devam ettirildiğini ifade eder.

THE CONCEPT OF GOD IN ABU AL-BARAKAT AL-BAGHDADI

This article was checked by iThenticate. * Bu çalışma yüksek lisans tezimizin bir kısmının şekil ve üslup açısından gözden geçirilmesiyle oluşturulmuştur, bkz.

2019

Öz Hâtıb b. Ebî Belteʻa, Hz. Peygamber’in getirdiği dini tasdik ederek “sahâbî” olma bahtiyarlığını elde eden kimselerdendi. Üstelik o, ilk iman eden ve Mekke’nin zorlu yıllarında inancından taviz vermeden dimdik duranlardandı. Hayatının merkezine Allah ve Rasûlünün sevgisini yerleştirdiğinden Hz. Peygamber’in yanından ayrılmadı. Hicret emri verildiğinde Mekke’den Medine’ye göç ederek “muhacir” unvanını aldı. Medine döneminde de cesaret ve fedakârlıktan ödün vermeyerek birçok gazve ve seriyyeye iştirak etti. Bedir, Uhud, Hendek, Beni Mustalik Gazvelerine ve Mekke’nin fethine katıldı. O, savaşlarda Hz. Peygamber’in seçkin okçularından birisiydi. Hâtıb (ra), iyi bir savaşçı olduğu kadar iyi de bir elçiydi. Hz. Peygamber döneminde iki defa Hz. Ebû Bekir döneminde bir defa elçilik görevi yaptı. İlk elçiliği Hz. Peygamber ile Ümmü Seleme arasında meydana gelecek evlilik içindi. Daha sonra Hz. Peygamber onu Mısır kralı Mukavkıs’a yolladı. O elçilik görevini layıkıyla tamamladı ve döndü. Dönüşte Hz. Peygamber’e hediyeler getirdi. Bu hediyelerden birisi de Hz. Peygamber’in cariye eşi Mariye idi. Son elçiliği ise yine Mısır’a oldu. Hz. Ebû Bekir onu ikinci defa Mısır’a elçi olarak gönderdi. HÂTIB B. ABÎ BALTA’AH AND HER LİFE Abstract Hâtib b. Abî Balta’ah was one of the Holy Probhet’s Sahaba. He was also prominent Companion. He didn’t leave the side of the Holy Probhet after faith. As the Holy Probhet he emigrated from Makkah to Medina. He attended that occured to war the period of Medina. He joined Ghazwa Badr, Uhud, Ditch, Bani Mustaliq and the conquest of Makkah. He was one of the Probhet’s archers. But before the conquest Mecca he tried to give information to the enemy. Hâtib, was a good fighter and also good ambassador. He made embassy mission twice period of Holy Probhet and once Hazrat Abu Bakr. The first of these was that Umm Salamah occured in marriage with Holy Probhet. Afterward, Holy Probhet sent him to Egpytian king Muqawqis. He adequately completed the task of embassy and returned. He brought gifts in return to Holy Probhet. One of the gifts was Holy Probhet’s slave wife Mâriyah. His last embassy done to Egypt. Hazrat Abu Bakr sent him to Egypt second time as a embasyy.

Abdülkâhir el-Bağdâdî’nin Kelâmî Düşüncesi, 2021

Bu yazı “Abdülkâhir el-Bağdâdî’nin Kelâmî Düşüncesi” adlı kitabın tanıtımını içermektedir. Meşhur Eş’arî kelâmcısı, Şafiî fâkihi ve matematikçi Abdülkâhir el-Bağdâdî, kendi düşünce dünyasında geliştirdiği çeşitli görüş ve yaklaşımlarla şöhret bulmuş bir mütefekkirdir. O’nun Kelâm ilminin doğuşundan beri tartışılagelen Allah’ın sıfatları, Allah-âlem ilişkisi, iman, bilgi, nübüvvet ve mucize, âhiret, kader ve imâmet gibi konularda dile getirmiş olduğu özgün görüş ve değerlendirmeleri herkesin dikkatini çekmiştir. Dili güzel kullanmadaki becerisi ve düşüncelerini farklı yönlerden savunmasıyla dikkatleri üzerine çeken Bağdâdî’nin itikâdi-kelâmi görüşleri incelenmeye ve araştırılmaya değer bir husus olarak görülmüştür

İSLÂM İLİM VE DÜŞÜNCE GELENEĞİNDE ADUDÜDDİN el-ÎCÎ, İSAM Yay., 2017

İslâm ilim ve düşünce geleneğinde Adudüddin el-Îcî / ed. Eşref Altaş -Ankara :

2019

İslâmî Araştırmalar Dergisi cilt 31 sayı 1 2020 , 2020

The concept of nahw referred to a group of linguistic sciences called "ulūm al-ʻarabiyya" that included many sciences such as sarf, qirāa and maʻānī in early sources. In the early sources, the subjects of these sciences were dealt with together. Sībawayhi's Kitāb, Mubarrad's Muqtadab, Ibn as-Sarrağ's Mūğaz and Usūl, and Zubaydī's Wādih are but a few examples of that. It is not possible to distinguish nahw and maʻānī from each other as they both take the sentence as a subject matter and have the sentence as the focal point of their interest. Therefore, the complete separation between nahw and balāga is unrealistic-by definition-and should not be expected. It is the inability to distinguish between the relation of nahw to sarf and the relation of nahw to balāga which caused widespread misunderstanding among those contemporary Arab scholars who have, following a wrong interpretation of the tradition, always thought of sarf and nahw as one unit, and of balāga as another unit only distantly related to the first. In that case, the kinship between nahw and balāga is self-explanatory, as the latter, especially in the discipline of maʻānī, is concerned with the means of making the utterance express the desired meaning with utmost exactitude through a number of syntactical devices such as elision, hysteron-proteron, conjunction and disjunction, and the relation between subject and predicate. Nahw is a science that generates grammatical analyses directly related to the meaning rather than being a science that sets the rules determining right and wrong uses about linguistic performances. That nahw investigates the syntactic relation between the words of an utterance is clear even from the anecdotes that are devised to explain the beginning of Arab grammatical study. Therefore, accepting maʻānī separately from nahw does not correspond to the historical reality. In his introduction to Miftāh al-ʻUlūm, Sakkākī tries to justify the structure of his book by pointing out the link between a number of linguistic ʻulūm, including sarf, nahw, maʻānī and bayān. The mere need for such justification shows how these ʻulūm have become isolated and compartmentalized. Even before

1996

Katre, Uluslararasi Insan Arastirmalari Dergisi

Bu makalenin amacı, Bediüzzaman Said Nursi'nin Mu'cizat-ı Kur'aniye Risalesi adlı çalışmasında belagat açısından Kur'an'ın mucize olduğu yönündeki görüşlerini ortaya koymaktır. Nursi, Sözler isimli kitabının 25. Söz'ünü, diğer adıyla Mu'cizat-ı Kur'aniye Risalesi'ni Kur'an'ın i'cazını açıklamaya tahsis etmiştir. O bu risalede Kur'an'ın kırk vecihle mucize olduğunu vurgulamış ve en kuvvetli i'caz vechinin de belagati olduğunu söylemiştir. Nursi, Kur'an'ın belagatını "Nazmındaki hârika cezâlet", "Mânâsındaki hârika belâğat", "Üslubundaki hârika bedâat", "Lafzındaki harika fesâhat" ve "Beyanındaki berâat" başlıkları altında ayetlerden çeşitli örnekler vermek suretiyle inceleme konusu yapmış ve Kur'an'ın belagatine dair bazı orijinal tespitlerde bulunmuştur.

Aydın Türklük Bilgisi, 2021

Journal of International Social Research, 2017

Fatih ÜLKEN * * Öz İsmâîl-i Ankaravî onyedinci yüzyıl Osmanlı kültür hayatının en tanınmış simalarından birisidir. Ankaravî, hayatının en verimli yıllarını 1610 yılında geldiği ve ölümüne kadar da bir daha hiç ayrılmadığı payitahtta geçirmiştir. Nitekim bu yazıya konu Miftâhü'l-Belâga ve Mısbâhü'l-Fesâha adlı eserini de bu dönemde kaleme almıştır. Miftâhü'l-Belâga ve Mısbâhü'l-Fesâha, İsmâîl-i Ankaravî'nin, Kazvînî'nin Telhîsü'l-Miftâh'ı ile Mahmûd-ı Gâvân'ın Menâzırü'l-İnşâ'sından yararlanarak meydana getirmiş olduğu bir eserdir. Eser, dört 'bâb' ve bu 'bâb'ların içinde yer alan muhtelif 'fasl'lardan meydana gelmiştir. Biz bu yazımızla Miftâhü'l-Belâga ve Mısbâhü'l-Fesâha'nın muhtevasını-eserde yer alan örneklerden sarfınazar ederek-ortaya koymaya çalıştık.

Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2016

Özet Klasik hadis şerh edebiyatının örneklerinin verildiği dönemde yaşamış hadis şârihlerinden biri olan Bâbertî, İslâmî ilimlerin birçok dalında eser vermiş ünlü bir Hanefî fakihidir. Bu makalede onun hadis şerhi alanındaki yegâne çalışması Ebü'l-Fezâil es-Sâgânî'nin Meşâriku'l-envâr isimli meşhur hadis kitabı üzerine kaleme aldığı ve henüz yayınlanmamış olan Tuhftetü'l-ebrâr isimli eserinden ha-reketle onun hadis şerhçiliği incelenmektedir. Önce esas kitap ile şerh hakkında bilgi verilmiş ardından Bâbertî'nin takip ettiği şerh metodu tespit edilmeye çalı-şılmış son olarak da Bâbertî ve Tuhfetü'l-ebrâr'ın hadis ilmindeki yeri üzerinde durulmuştur. Abstract Bābartī, one of the commentators from the most prolific period of classical hadīth commenteries, is a well-known Hanafī jurist who has works on various branches of Islamic sciences. In this article, he is studied as a hadīth commentator based on his only hadīth commentary Tuhfatu'l-abrār, which written on on Ebu al-Fadāil as-Sāgānī's Mashāriku'l-anwār and has not been published yet. At first, the book and commentary is reviewed, and then the method Bābartī followed in his hadīth commentary is tried to be established. Lastly, the position of Bābartī and his Tuhfatu'l-abrār in hadīth science is analysed.

Dinbilimleri akademik araştırma dergisi, 2010

Özet 12. yüzyıl ilim ve kültür merkezî Bağdat'ta yaşamış olan ve Meşşâî felsefeye yönelttiği önemli tenkitleriyle tanınan filozof ve tabip Ebü'l-Berekât el-Bağdâdî (1077-1152), ilerleyen yaşında İslamiyet'i seçmiş Yahudi asıllı bir filozof olarak felsefî düşüncenin evrensel ve birikimsel yapısının en çarpıcı örneklerinden biridir. Özellikle Aristotelesçi felsefeye yönelik eleştirileri ve Sünnî akideye uygun görüşleriyle öne çıkan Ebü'l Berekât el-Bağdâdî'nin, felsefenin merkezî konularından biri olan nedensellik hakkındaki görüşlerinin ve bu bağlamda Meşşâî gelenek içindeki konumunun tespiti ve değerlendirmesi, bu makalenin konusunu oluşturmaktadır.