15. ve 16. Yüzyılda Köyleriyle Simav Nüfusu

Journal of Turkish Research Institute, 2008

XIX. yüzyılın ikinci yarısında Silvan, Diyarbekir Sancağı'na bağlı bir kazâ merkeziydi. Bu dönemde kazâda soysal ve ekonomik hayatı etkileyen önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Bunlar; aşiretlerin kendi aralarındaki çatışmaları, çevreye rahatsızlık veren ve güvenliği bozan taşkınlıkları, bölgede zaman zaman görülen ve afet veya tabii afet olarak nitelenebilecek çekirge istilaları, kıtlıklar, aşırı yağışlar, kuraklıklar, salgın hastalıklar ve hayvan hastalıkları gibi olaylardı. Söz konusu dönemde kazâda yaşayan nüfusun ağırlıklı bir kısmını Müslümanlar meydana getirmiş iken gayr-i müslim nüfusun da Müslümanlarla bir arada sakin bir hayat sürdürdüğü görülmektedir. Bu arada şehirde huzuru bozmaya yönelik çeşitli çabalar olmakla birlikte genel olarak XIX. yüzyılın sonuna kadar herhangi ciddi bir olayın yaşanmamış olması önemlidir. Bu makalede, XIX. yüzyılın ikinci yarısında Silvan'da sosyal hayatı etkileyen olaylar ile Silvan'da yerleşme ve nüfus konusu incelenmeye çalışılmıştır.

Simav Tarihinden ve Kültüründen Notlar, 2017

Balık 23 116 Balık 48 Başıbüyük 15 76 Başıbüyük 24 Bazâr 7 36 Bazâr 17 Bekmeşlü 30 161 Bekmişlü 93 Çavdır 28 147 Çavdır 65 Çay 44 230 Çay 111 Darucı 28 144 Darıcı 93 Değirmenci 20 103 Değirmenciler 170 Demircü 26 132 Demürcü 90 Dorum 24 124 Dorum 57 Döne (Dönek) 5 27 Döne 2 12 Efirlü 96 501 Efirlü 53 Geçerler 99 511 Geçirler 114 Göçtaş 48 252 Güçtaş 48 Gökçeler 31 158 Gökçeler 51 Hasanlar ve Tekilif-Hasanlar ve Tekilif 22 İnanşa 57 287 İnanşa 3 117 İpek 9 45 İpek 25 İshaklar 26 133 İshaklar 43 Karacaviran 19 96 Karacaviran 15 Kayaludere 13 68 Kayaludere 31 Kaymas 4 49 249 Kaymas 45 Kınık 19 98 Kınık 59 Kozluca 2 11 Kozulcu 29 Kuruöyük 8 45 Kuruöyük 23 Osum 51 260 Osum 86 Öreke 24 122 Öreke 91 Örü 23 121 Örü 36 Semer 27 138 Semer 76 Sögüt 11 57 Söğüt 21 Viranlu 25 129 Viranlu 36 Visal 2 12 Uysal 15 Yavı 49 250 Yavı 115 Yenice 14 74 Yenice 25 Akçakilise ve Adatarla-Çükiler 38 Akgeniz 2 10 Danfes 29 Alınvirân 19 96 Hisarbeyi 14

2024

İman, İslâm ve küfür, kültür ve medeniyetimizin İslâmiyet dairesine girmesiyle birlikte hayatımızı ve bunun sonucunda tabiî olarak edebiyatımızı doğrudan ilgilendiren kavramlar hâline gelmiştir. Bunun neticesinde eserlerini ortaya koyarken günlük hayattan ve toplumsal yaşamdan etkilenen şairler divanlarını oluşturan şiirlerinde bu kavramlara da yer vermiştir. Edebî ortamın giderek ilerleme kaydettiğinin görüldüğü 15. ve 16. yüzyıl divanlarında da ilgili kavramların pek çok farklı şekilde ve zengin örneklerle ele alındığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada, klasik Türk edebiyatı sahasında ortaya konulan 15. ve 16. yüzyıl divanlarından yola çıkılarak; iman, İslâm ve küfür kavramlarının ilgili yüzyıllar içerisinde kaleme alınmış eserlerde nasıl bir görünüme sahip olduğu, bahsi geçen kavramların incelenen şiirlerdeki kullanım şekilleri ve divanlarda hangi biçimlerde yer aldığı araştırılmıştır. Çalışma sırasında 15. yüzyıldan 31; 16. yüzyıldan 88 olmak üzere basılı ve elektronik kaynak olarak toplam 119 divan taranmıştır. Söz konusu divanlardan elde edilen tarama sonuçları neticesinde, örneklerin çokluğu sebebiyle kavramların yer aldığı beyitler söyleyiş güzelliği ve özgünlük bakımından bir seçime tâbî tutularak ilgili başlıklar altında çalışmada yer almıştır. Sonuç olarak; iman, İslâm ve küfür kavramları üç bölüm hâlinde ele alınmış ve bu kavramların 15-16. yüzyıl divanlarındaki görünümünün, hangi anlam ve bağlam ilişkisi içerisinde kullanıldıkları çeşitli örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Küşne boyları altında yaklaşık 600 oymak halindeydi. Bunların yanında müteferrik aşiretler de bir boy teşkil edecek kadar kalabalık nüfusa malikti (KKA.TD/116). Bozok Türkmenleri tabiri ise Dulkadıroğulları Beyliği'ni meydana getiren konar göçerlerden Bozok sahasında yaylak kışlak hayatı sürdüren

16-18. Yüzyılda Osmanlı Doğu Vilayetlerinde Safevi Acem Hacılarıyla İlgili Değerlendirmeler

Safevî hacıları Osmanlı Devleti'nin kendilerine belirlediği Şam-Mekke güzergâhına ulaşmak için Erzurum-Urfa-Halep ya da Van-Urfa-Halep bağlantı yollarını kullanmışlardır. İki ülkenin rekabet alanından geçen bu yollar Safevî hacılarını bazen zor durumda bırakmış, tüm İslam coğrafyalarında dokunulmazlığı olan hacı olma durumu Acem hacılarını saldırılardan koruyamamıştır. Hacıları korumak için Osmanlı devleti tarafından tayin edilen Acem Ağası çözümün bir parçası olmak yerine Kürdistan hâkimleri ve yerel halkla işbirliği yaparak sorunun bir parçası haline gelmiş, bu durum çoğu kez Osmanlı sultanları ile Safevî şahları arasında hoşnutsuzluğa sebep olmuştur. Buna rağmen Şii hacıların yolculukları hiçbir dönem kesintiye uğramamıştır. Acem hacılarının iki ülke siyasetinden kaynaklanan bu sıkıntıları Osmanlı resmi belgeleri, Safevî vakayinameleri ve döneme ait seyahatnamelerde açıkça görülmektedir.

Prof. Dr. Vahdettin Engin'e Armağan, 2022

Nâib köyü, bugün İzmit ili sınırları dâhilinde bulunan Körfez ilçesinin bir mahallesi olarak görülmektedir. Bu köy XV, XVI, XVII ve XVIII. yüzyıl kayıtlarında yer almamakla birlikte, 1456 yılı tahrir kayıtlarında görülen Elmacık köyünden XIX. yüzyılda ayrılarak oluştuğu, ya da 1530 yılı tahrir kayıtlarında rastlanan Otaç/Onaç köyünün yerini alan bir köy iskân birimi olması muhtemeldir. Bu bilgilerden hareketle XIX. yüzyıldan önceki asırlarda Nâib köyü kayıtları bulunmadığı için bu köyle ilişkilendirdiğimiz Elmacık köyü başta olmak üzere Otaç/Onaç köyüne ait Tahrir Defteri kayıtları değerlendirilecektir. XIX. asırdan itibaren Nâib köyü kayıtlarda yer aldığından bu yüzyıla ait köyle ilgili Nüfus ve Temettuat Defterleri’nde yer alan veriler incelenecektir.

History Studies International Journal of History, 2018

Seyyahların Gözüyle 15. ve 16. Yüzyıl'da Gürcistan ve Çevresi Georgia and its Environments in The Eyes of Travellers During the 15 th and 16 th Centuries

Balkanlar çok eski çağlardan itibaren Türkler için önemli bir merkez dahası zamanla bir yurt haline gelmiştir. Özellikle Osmanlı idaresinin bölgeye ulaşması ile başlayan bu yurt ediniş bölgede başlayan hızlı imar çalışması ve süreç içerisinde meydana gelen sosyal değişim ile kendini iyice göstermiştir. Bu çalışma Osmanlı idaresi ile başlayan değişimin ortaya konması amacıyla hazırlanmış bir tahrir çalışmasıdır. Osmanlı arşiv kaynakları içerisinde önemli bir yer tutan tahrir defterleri içerisinden bir icmal defter olan 217 nolu tahrir defterine göre Kırçova şehrinin 1542 tarihindeki durumunu ortaya koyan bu çalışma ile bahsi geçen değişim ortaya konmaya çalışılmıştır