Kapadokya'nın unutulan kilisesi St. Jhon the Baptist

2014

Ardahan baslangicindan itibaren Gurcu tarihinde onemli bir yere sahip olmus; 4. yuzyilin baslarindaHiristiyanligin kabul edilmesiyle birlikte, Constantinopolis’ten davet edilen mimarlar ilk kiliseyi burada insa etmislerdir. Arap akinlari sirasinda, Klarceti (Artvin Bereket Koyu)’ye yerlesen bir grup rahibin calismalariyla Klarceti onemli bir dinsel merkez haline gelmis, bunu daha sonra Tao (Erzurum) bolgesi takip etmistir. Cok sayida insa edilen manastirlardan sadece ucunun Ardahan’da yer almasi, manastir faaliyetleri acisindan Ardahan’in ikinci planda kaldigini gostermektedir.Bu calismada, Ardahan’in Cildir Ilcesi, Ovundu Koyu’nde yer alan ve sadece eski bir yayinda kisaca bahsedilen Vaslobi Manastiri tanitilacak, farkli insa donemleri tartisilacaktir

TURAN-SAM, 2019

Kıbrıs adasının doğusunda, deniz kıyısında yer alan Gazimağusa kentinin Kale içi olarak anılan bölgesinde yer alan antik yapıların isimleri, ne amaçla yapıldıkları ve kimler tarafından yapıldıkları eldeki tarih kayıtlarına veya tarihimizi içeren belgelerin içeriğine göre tespit edilebilmekte, çoğu zaman ise eldeki tarih kitaplarının azlığı veya kayıtların yetersiz olması nedeni ile de bu bilgiler elde edilememekte veya yanıltıcı bilgiler ile yanlış isimler ve tanımlar kullanılmaktadır. Gazimağusa antik kenti olarak bilinen, yerel halk arasında “Sur içi”, İngilizce’de “Old town” olarak tanımlanan kale içindeki, “Yeni Kapı” adlı çıkış kapısından 50 m. evvel sol tarafta, Türk Gücü spor klübü binasının 30 m. kuzey batısında yer alan, harabe halindeki Azize Fotu (Ayia Fotu) kilisesi veya İngilizce “Ayia Photou Underground Church” olarak tanımlanan kilise bu tür yanlışlıkların veya iyi araştırılmadan isimlendirmenin kurbanı olmuş ve bu nedenle de gerçek ismi ve amacı bir türlü gün ışığına çıkamamıştır. KKTC. İskan Dairesi Harita Şubesi’nin 1995 yılında çıkarmış olduğu Gazimağusa Suriçi plânında da bu kilise ile ilgili bilgiler yer almakta ve yan yana, iki adet Azize Fotu (Ayio Photou) Kilisesi görülmektedir. Her iki kilisenin de adlarının aynı olamayacağına göre, gerçekte bir tanesinin ve özellikle de, bir kısmı yer altında olan kuzeydeki kilisenin adının ‘Aziz Dominik Kilisesi’ ve 5 metre güneyinde bulunan kalıntının da oraya konan tabelada yazdığı gibi Azize Fotu (Ayios Fotu) olması gerekmektedir. Bu araştırma, resmi kayıtlara geçmiş bu tarihsel yanlışlığa dikkat çekmek amacı ile yapılmıştır.

TURANSAM, 2019

Kıbrıs adasının doğusunda, deniz kıyısında yer alan Gazimağusa kentinin Kale içi olarak anılan bölgesinde yer alan antik yapıların isimleri, ne amaçla yapıldıkları ve kimler tarafından yapıldıkları eldeki tarih kayıtlarına veya tarihimizi içeren belgelerin içeriğine göre tespit edilebilmekte, çoğu zaman ise eldeki tarih kitaplarının azlığı veya kayıtların yetersiz olması nedeni ile de bu bilgiler elde edilememekte veya yanıltıcı bilgiler ile yanlış isimler ve tanımlar kullanılmaktadır. Gazimağusa antik kenti olarak bilinen, yerel halk arasında “Sur içi”, İngilizce’de “Old town” olarak tanımlanan kale içindeki, “Yeni Kapı” adlı çıkış kapısından 50 m. evvel sol tarafta, Türk Gücü spor klübü binasının 30 m. kuzey batısında yer alan, harabe halindeki Azize Fotu (Ayia Fotu) kilisesi veya İngilizce “Ayia Photou Underground Church” olarak tanımlanan kilise bu tür yanlışlıkların veya iyi araştırılmadan isimlendirmenin kurbanı olmuş ve bu nedenle de gerçek ismi ve amacı bir türlü gün ışığına çıkamamıştır. KKTC. İskan Dairesi Harita Şubesi’nin 1995 yılında çıkarmış olduğu Gazimağusa Suriçi plânında da bu kilise ile ilgili bilgiler yer almakta ve yan yana, iki adet Azize Fotu (Ayio Photou) Kilisesi görülmektedir. Her iki kilisenin de adlarının aynı olamayacağına göre, gerçekte bir tanesinin ve özellikle de, bir kısmı yer altında olan kuzeydeki kilisenin adının ‘Aziz Dominik Kilisesi’ ve 5 metre güneyinde bulunan kalıntının da oraya konan tabelada yazdığı gibi Azize Fotu (Ayios Fotu) olması gerekmektedir. Bu araştırma, resmi kayıtlara geçmiş bu tarihsel yanlışlığa dikkat çekmek amacı ile yapılmıştır.

Özet Makedonya'nın güneybatısında yer alan Manastır şehrinde Osmanlı döneminden ayakta olan toplam 12 cami mevcuttur. Bu çalışmamızın konusu olan Sungur Çavuş Bey Camii ve Kırık Camii ise yakın geçmişte şehirleşme projesi uğruna yıkılan iki Osmanlı eserimizdir. Sungur Çavuş Bey Camisi, Balkanlarda inşa edilen en eski tarihli Osmanlı yapısıydı. Ayrıca, günümüze kadar korunabilen vakfiyesi, bu yapının şehrin mimari gelişimi için önemli olduğunu göstermektedir. Kırık Camii, eski eser statüsünde olmasına rağmen yıkılarak yerine modern görünümlü apartmanlar inşa edilmiştir.

Kiğı Piltan (Pilten) Bey Camisi, 2019

Kiğı Piltan (Pilten) Bey mosque that is located in the Kigi County of Bingol today was built by Pilten Bey in the Akkoyunlu Period. The building, which was named after its builder, is also known as Balaban Mosque. The mosque, which served the people of the city during the Ottoman Period, is the biggest sanctuary located in the centre of the county. For this reason, it is also called as Câmi-i Kebîr, i.e. the Grand Mosque in archives. In the present study, information is provided about the functioning of this ancient building during the Ottoman Period. In this context, the repairs it has undergone throughout the history due to natural disasters and its architectural characteristics are also mentioned. In addition, information is also provided about the wages of the staff who were appointed for various duties in this mosque, and the income that was allocated to its waqf. In this way, the historical process of Piltan Bey Mosque and its waqf in the Ottoman Period was investigated in all aspects, and the role of it in social life was dealt with. The sanctuary, which still maintains its existence and serves the people in the area, was supposed to be restored in 2017 in line with its original building. However, it seems that this restoration work is not consistent with the original status of the mosque.

Amisos, 2020

Koyunyeri Koyu Camii, Edirne’nin Ipsala ilcesine 15 km uzaklikta bulunan eski adi Koyunyeri, yeni adi Alico Pehlivan Koyu’nde gunumuzdeki koy camisinin dogusunda bulunmaktaydi. II. Abdulhamit doneminde yaptirilmis oldugu dusunulen yapi, uzun sure kullanilmis ancak 1980’li yillarin sonuna dogru ust yapisi cokmeye baslamistir. Yavas yavas harap olan cami ibadet edilemez hale gelince, 1994 yilinda caminin bitisigine koy sakinleri tarafindan yeni bir cami yaptirilmistir. Daha sonra ise gittikce harap duruma dusen caminin ust ortusu tamamen yikilmis, kapi ve pencereleri kirilmistir. Bunun uzerine koy halki ve muhtari, yapinin tehlike arz etmesi nedeniyle 2018 yili sonlarinda tamamen ortadan kaldirmistir. Tarihi caminin bulundugu alan gunumuzde yeni caminin bahcesi olarak duzenlenmistir. Kareye yakin dikdortgen bir plana sahip olan yapidan gunumuze herhangi bir kitabe ulasmamistir. Caminin hangi tarihte ve kim tarafindan yapildigi da bilinmemektedir. Cami ile benzerlik gosteren ayni yored...

Amisos Dergisi, 2020

Koyunyeri Köyü Camii, Edirne’nin İpsala ilçesine 15 km uzaklıkta bulunan eski adı Koyunyeri, yeni adı Aliço Pehlivan Köyü’nde günümüzdeki köy camisinin doğusunda bulunmaktaydı. II. Abdülhamit döneminde yaptırılmış olduğu düşünülen yapı, uzun süre kullanılmış ancak 1980’li yılların sonuna doğru üst yapısı çökmeye başlamıştır. Yavaş yavaş harap olan cami ibadet edilemez hale gelince, 1994 yılında caminin bitişiğine köy sakinleri tarafından yeni bir cami yaptırılmıştır. Daha sonra ise gittikçe harap duruma düşen caminin üst örtüsü tamamen yıkılmış, kapı ve pencereleri kırılmıştır. Bunun üzerine köy halkı ve muhtarı, yapının tehlike arz etmesi nedeniyle 2018 yılı sonlarında tamamen ortadan kaldırmıştır. Tarihi caminin bulunduğu alan günümüzde yeni caminin bahçesi olarak düzenlenmiştir. Kareye yakın dikdörtgen bir plana sahip olan yapıdan günümüze herhangi bir kitabe ulaşmamıştır. Caminin hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı da bilinmemektedir. Cami ile benzerlik gösteren aynı yöredeki diğer camiler ve bu camilerin inşa tarihleri ve mimari üslupları göz önüne alındığında, eserin XIX. yüzyıl sonlarında II. Abdülhamit döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. Bu çalışmada 2018 yılı sonlarında tamamen yıkılan caminin yıkılmadan önceki malzeme, plan ve tasarım özellikleri hakkında genel bilgiler verilecektir. Çalışmanın amacı daha önce literatürde mevcut olmayan bu sanat eserini bilim dünyasına tanıtmaktır. Anahtar Kelimeler: Edirne, İpsala, Koyunyeri, Cami, Osmanlı Mimarisi.

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2020

Bu çalışmanın amacı, Bizans İmparatorluğu döneminde Kapadokya bölgesindeki kayaya oyma kiliselerde tespit edilen buhurdan tasvirlerinin hangi sahnelerde görüldüğünü, hangi figürlerin ellerinde taşıdığını belirlemek, söz konusu tasvirleri, örnekler eşliğinde Bizans maden sanatı içinde değerlendirmektir. Kapadokya bölgesi erken yüzyıllardan itibaren önemli manastır yerleşimlerinden biri haline gelmiştir. Manastıra bağlı kiliseler bölgede yaşayan toplumun ibadetlerini gerçekleştirdiği mekânlardır. Bu mekânlardaki yapıların duvarlarında yer alan duvar resimlerinde ve konulu sahnelerin detaylarında litürji sırasında kullanılan dinsel objelerin (haç ve buhurdan gibi) benzerleri görülür. Konumuzun özünü oluşturan Bizans buhurdanları form ve süsleme açısından yüzyıllar içinde değişmiştir. Ancak Bizanslı sanatçılar tarafından benimsenen formlar, geleneksel olarak konulu sahnelerin detaylarında tasvir edilmeye devam etmiştir. Bizans İmparatorluğu döneminde farklı tören ve ayinlerde kullanılan buhurdanlar kısaca kokulu bitkilerin yakıldığı kaplar olarak tanımlanabilir. Ortodoks inancının vazgeçilmez dinsel objelerinden biri olan buhurdanlar, kutsal eşyaların korunduğu mekanların tütsülenmesinde, kilisede gerçekleştirilen çeşitli ayinlerde, cenaze törenlerinde, hatta imparatorluk seremonilerinde kullanılırdı. Çalışma kapsamında Kapadokya kaya kiliselerinde buhurdan tasvirleri, ölüm ve cenaze törenleri ile ilgili "Meryem'in Ölümü (Koimesis)" ve "Boş Mezar Başında Kadınlar (Myrophoros)" sahnelerinde ve kiliselerde yürütülen ayinler ile ilgili diakon azizler Stephanos, Romanos'un betimlendiği resimlerde görülür.