MÖ III. Binyılda Acemhöyük

Höyük, 2018

Ege Arkeoloji Dergisi, 2022

Bu makalede Anadolu kökenli, MÖ 3. binyıla tarihlenen yayını yapılmış 22 adet minyatür araba teknik özellikleri, koşum hayvanları ve işlevlerine bağlı olarak değerlendirilmiştir. Söz konusu arabalar MÖ 3. binyıla tarihlendirilmesine rağmen arkeolojik kazılarda Kalkolitik Dönem'e tarihli buluntular da ele geçmiştir. Ayrıca henüz yayını yapılmamış ya da sadece tekerlekleri bulunmuş MÖ 3. binyılın minyatür araba örnekleri de mevcut olup onlar bu makaleye dâhil edilmemiştir. Anadolu'da ele geçen minyatür arabalar ağırlıklı olarak Güneydoğu Anadolu bölgesinden gelmektedir. Anadolu kökenli bazı arabaların ise geliş yeri belirsizdir. Pişmiş toprak ve metalden (bakır ya da tunç) yapılmış olan bu arabalar siperlikli, siperliksiz ya da üstü kapalı formda kasalı, çoğunluğu dört tekerlekli ve bir çift koşum hayvanına sahiptirler. İki tekerlekli örnekler az sayıdadır. Minyatür arabaların koşum hayvanı genellikle bir çift boğadır. Ancak, nadir de olsa at da görülmektedir. Metal arabaların yapım tekniğinde iki farklı yöntem bulunmaktadır. İlk yöntem döküm, ikinci yöntem ise araba parçalarının her birinin tek tek yapıldıktan sonra birleştirilmesidir. Bu makalede MÖ 3. binyıla ait Anadolu kökenli minyatür boyutta arabalar toplu bir şekilde değerlendirilerek bu konuda gelecekte yapılacak çalışmalara katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

MÖ. 3. Binyılda Anadolu, 2022

Upper Euphrates basin is one of the most important and well-investigated regions of Anatolia, which has been home for prehistoric cultures and cultures in history. Situated in the east of the Upper Euphrates Basin, Keban Region is located about 47 kilometers of Elazığ. Within the framework of the Keban Dam Project, rescue excavations were carried out in Aşvan, Ağın, near Pertek and in Altınova between 1968-1974. Doomed by the water of the Keban Dam Reservoir, Tepecik was one of the middle- sized settlement mounds in Altınova. Besides the other important sites like Norşuntepe and Korucutepe, Tepecik was an extensively researched settlement, where apart from other prehistoric cultures, the Karaz culture of the Early Bronze Age and its relations to the other contemporaneous cultures in Anatolia could be traced clearly. Known as Kura-Araxes culture in Transcaucasia and the Near East, this long-lasted culture can be traced in Tepecik from the Late Chalcolithic to the beginnings of the Middle Bronze Age in an almost uninterrupted sequence. In this article, the Early Bronze Age settlements of the Keban Region are discussed briefly. Thereby, the archaeological data from the settlements forms the basis for interpreting the social situation and interregional relationships in this Anatolian region in the 3rd millennium BC. Because of its almost continuous cultural sequence, the focus is put on the architectural remains and findings of Tepecik. This prerequisite would be a good refrence for undersanding the socio-cultural interactions at the eastern part of the Upper Euphrates Basin at the end of the Late Chalcolithic Period and the Early Bronze Age.

Ali Cengiz Üstüner - Arkeoloji Tarih ve Sanat Yazıları, 2018

Thinit ismi Thinis (This) kentinin I. ve II. Sülale zamanında ülkenin başkent olmasından ileri gelir. Thinis kentinin yeri tam olarak bilinmemekle beraber, Yukarı Mısır’da Abydos’un karşısındaki nekropolde Thinit hükümdarlarının mezarlarına rastlanmıştır. Hükümdarlar kendi isimlerinden önce Horus unvanı ile anılır. Bu unvan, tanrısal gücün devamlılığını, insan isminin ise geçici olduğunu anlatır. Thinit Çağı’ndaki (M.Ö. 3200-2780) sülâlenin ilk kralı Menes’dir. Onu diğerleri izlemiştir. Bunlar genelde I. Sülale ve II. Sülale olarak anılır. Bu dönemdeki en önemli olay, takvimin yapılmasıdır.

2019

Cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından Atatürk'ün mektebi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin bir zamanların "Pembe Kat"ındaki mütevazı odasındaki masasında otururken Prof. Dr. Uğur Silistreli hocamızın, bizleri "tatlı-sert", ama sıcak ve sevecen bir ifadeyle karşılamasını unutmadık. Sınıfa girmesiyle birlikte, "oğlum sen söyle", "kızım sen söyle" diyerek, aldığı cevaplarla bir önceki dersin kontrolünü yapar, öğrencilerde küçük bir panik havası estirir, hatırlatmalarının hemen ardından gözlerimizin içine bakarak, elindeki kitabın resimlerini hiç üşenmeden tek tek gösterip dersini anlatırdı. Güleryüzlü ve duygusal bir insandı. 1982'de Pınarbaşı Kazısı'na kısıtlı imkânlarla başlamıştı. Anabilim Dalından üç öğrencisi ile küçük bir köy evinde kalıyor, akşamları birlikte yemek yeniliyordu. Öğrencileri onun için çok önemliydi. Bir gün kazı alışverişlerini yapan öğrencisine, "Oğlum, bir arkadaşınızın bugün yaş günü, nüfus kâğıdında gördüm. Ona bir pasta alabilir misin? Burada yalnız ailesinden uzak, çocuğun yaş gününü biz kutlayalım", demişti. Kısıtlı imkânlara rağmen küçük bir pasta bulunmuş; o akşam hoca üç öğrencisi ile küçük bir kutlama yaparak onların gönlünü almıştı. Her akşam yemeğinin ardından meslektaşlarıyla olan anılarını, yaptıkları şakaları keyifle öğrencilerine anlatırdı. Dürüst ve paylaşımcıydı. Anabilim Dalımızdaki 20 yıllık akademik yaşamında gerek hocaları gerekse meslektaşlarıyla seviyeli ve düzgün ilişkilerini korumaya gayret göstermiş, sıcak dostluğunu hiçbir zaman esirgememişti. Köşk Höyük Kazısı buluntuları onu çok mutlu etmiş, çalışmalarını onlar üzerine yoğunlaştırmış, yurt içi ve dışı konuşmalarında kazısının ilk sonuçlarını heyecanla bilim dünyasına sunmuştu. 2 Aralık 1991 tarihinde aramızdan ayrılmasına rağmen sevgi dolu kişiliği ve dürüstlüğü ile gönlümüzdeki yerini her zaman koruyan değerli hocamız 13 Temmuz 1941 tarihinde Ankara'da doğdu. Lise eğitimi sırasında babasının görevi nedeniyle Vietnam'da bulunmuş ve akıcı Fransızcasını orada öğrenmişti.

Tarih incelemeleri dergisi, 2022

Öz Bu çalışma, "Eramine-i Acem" olarak anılan İran Ermeni tüccarlarının erken modern dönem Anadolu'sundaki ticari merkezlerin haritalandırılmasını amaçlamaktadır. Çalışmanın gösterdiği üzere 1550-1800 döneminde tüccarlar, Anadolu coğrafyasını kesen uluslararası ticaret yollarının dışındaki küçük kasaba ve kentlerde kendi ticari sahalarını oluşturabilmişlerdi. Arşiv belgelerinden de anlaşılacağı gibi ticari faaliyetlerinin genişlemesi, Acem tüccarlarını hanlarda uzun süre kalmaya ve yerel tacirlerle iş birliği yapmaya itmişti. Ancak bu faaliyetler, tüccarların vergi yükümlülükleri ve yerel unsurların mal alışverişlerindeki ticari öncelikleri hususlarında yerelden sert bir muhalefetle karşılaşmıştı. Özellikle 1550'lerden sonra çıkarılan birçok emir, Acem tüccarının Osmanlı merkeziyle çatışmaktan olabildiğince kaçındığını gösterirken tüccarların gümrük vergisi ödemekten sıklıkla kaçtıklarına ve ticari düzenlemeler için devletle sıkı pazarlıklar yaptıklarına işaret etmektedir. Ancak 1550-1650 döneminde Osmanlı merkezi ile Acem tüccarların aralarındaki ilişkiyi belirleyen asıl dinamik, tüccarların vergi kaçırmasından ziyade Osmanlı-Akdeniz havzasındaki para kriziydi. Bu krizin tam ortasında Acem tüccarları gümüş ve değerli madenleri, Batı ve Orta Anadolu'dan doğudaki gümrük bölgesine ve Safevi sahasına taşımaya çalışmışlardı.

Turkish Studies, 2013

The history of Turks and the traces of Turkish language and lexicon not only should be sought in the texts written in Turkish but also in historical texts written in other languages. Those texts, in addition to setting forth of some historical knowledge of governmental structure and traditions in Turks, will help us to examine language contacts of Turkish and to introduce historical figures. Even if the very first traces of Turkish are in Old Chinese texts, the deeper language contact happened following centuries with the Persian language. The first serious contact between Turkish and Persian language took place in the era of Gaznawids. This contact deeply continued in following centuries. The most significant proof of this historical language contact is hundreds of loanwords adopted bilaterally in Turkish and Persian. These both languages being neighbor to each other for a long while, intertwined at times. As a result of neighborhood and contact, these languages naturally influenced each other. The widest part of this influence appeared as lexical exchange. Although the some part of these borrowed elements lost their currency in both languages, the biggest part of them still survive in both sides of those peoples. In this paper, the work Tarih-i Beyhakî (the first half of XI.th century), which belonged to the date the contact occurred, is surveyed in the scope of language contact. All of the Turkic material of this Persian work has been collected. And some words have been analyzed by considering eminent dictionaries of both Turkish and Persian.

Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu …, 2005

Marash province was ruled under the Suljuki reign at the beginning of the 13 th century. The Seljuki Sultan granted the rights of the rule of Marash to Emir Hüsamettin Hasan and latter his sons inherited the rule of the province. Descenting from the same family, Nusreteddin Hasan Bek ruled the Marash for a long time. His sons Muzaffereddin and Imameddin respectively ruled the province until 1258. Beginning with 1240, this family's rule was seriously challenged by Turkoman revolts. In 1240 Dervish Ishak revolted in the city of Marash and in 1254 Ağaçeri Turkoman tribes, who lived between Marash and Elbistan, started another revolt. Especially, these two revolts seriously influenced the political, economic and social life of the region. Weakened by the revolts, Marash was taken by Cilician Armenian Principality by 1258. The Armenians who collaborated with occupying Mongol troops in the region, launched attacks against the Turks. Memluki state in Egypt successfully carried out military campaigns in Anatolia against the Mongols and the Armenians. In 1277, the Memluki forces defeated the Mongol detachment in Elbistan. In 1298, the Memlukis succeeded to take over Marash and they granted the city to the Turkish fiefdoms who were loyal to the Memluki state. Marash remained under the Memluki control until 1337, when the Dulkadir fiefdom was established in the region.

MÖ III. Binyılda Anadolu, 2022

North-Central Anatolia preserved its traditional structure coming from the Late Chalcolithic Age until the middle of the 3rd millennium BC. At the beginning of the Early Bronze Age, society had adopted a semi-nomadic lifestyle, and over time with the development of trade, the distinct divisions between the wealthy class and the lower strata of society became more acute. The most concrete proofs for these are the architectural formation and especially findings received from the tombs. Except for a few defensive structures, there are no special and magnificent structures in the region, and the cities are unplanned and irregular. However, findings obtained from tombs are rich and unique. Local characteristics disappeared at the end of the millennium, and it became an important part of Anatolian culture. Of course, there are still many questions to be answered, but the minor number of excavations targeting the Early Bronze Age which sustained in short periods, makes it difficult for us to establish the socio-economic and hierarchical order of the region. The problem of dating the excavated stratigraphy and conservative approaches to the appearance of the region is another factor that complicates a comprehensive understanding of the region.

16-18. Yüzyılda Osmanlı Doğu Vilayetlerinde Safevi Acem Hacılarıyla İlgili Değerlendirmeler

Safevî hacıları Osmanlı Devleti'nin kendilerine belirlediği Şam-Mekke güzergâhına ulaşmak için Erzurum-Urfa-Halep ya da Van-Urfa-Halep bağlantı yollarını kullanmışlardır. İki ülkenin rekabet alanından geçen bu yollar Safevî hacılarını bazen zor durumda bırakmış, tüm İslam coğrafyalarında dokunulmazlığı olan hacı olma durumu Acem hacılarını saldırılardan koruyamamıştır. Hacıları korumak için Osmanlı devleti tarafından tayin edilen Acem Ağası çözümün bir parçası olmak yerine Kürdistan hâkimleri ve yerel halkla işbirliği yaparak sorunun bir parçası haline gelmiş, bu durum çoğu kez Osmanlı sultanları ile Safevî şahları arasında hoşnutsuzluğa sebep olmuştur. Buna rağmen Şii hacıların yolculukları hiçbir dönem kesintiye uğramamıştır. Acem hacılarının iki ülke siyasetinden kaynaklanan bu sıkıntıları Osmanlı resmi belgeleri, Safevî vakayinameleri ve döneme ait seyahatnamelerde açıkça görülmektedir.

Belleten, 2020

Bu makalede Acemhoyuk’te bulunmus Eski Tunc Cagi ve Asur Ticaret Kolonileri Cagi’na tarihlenen fayans ve frit buluntular ele alinmistir. Anadolu ve yakin komsularindaki benzerleri ile arkeolojik olarak karsilastirilan eserlerin, kimyasal icerikleri ve renklendirici kullanimlari tasinabilir X-isini floresansi (p-XRF) yontemiyle tespit edilmistir. Bu analizler, Acemhoyuk’te bulunmus vitrifiye mallarinin renklendirilmesinde mavi renk icin bakir, siyah renk icin ise manganez kullanildigini ortaya koymustur. Buluntularin elementel analiz sonuclari, Acemhoyuk’te vitrifiye objelerin en az iki farkli uretim merkezinden geldigine isaret etmektedir. Arkeolojik ve arkeometrik verilerin beraber degerlendirilmesi ile ortaya konan veriler, MO Ikinci Binyil’in erken donemlerinde vitrifiye malzemeler icin Anadolu’da bir uretim atolyesinin varligi ihtimalini guclendirmektedir.