Ortaokul Yöneticilerinin Dağıtılmış Liderlik Düzeyleri

Okul yöneticilerinin devamlı kendini yenileyen bir çevrede, sürekli öğrenme ve geliş-meye odaklaşan, işbirliği ve paylaşıma dayalı etkili örgüt yönetimini gerçekleştirebilmeleri için liderlik bilgi ve becerisine gereksinimleri vardır. Bu a raştırmanın amacı, ortaöğretim okullarındaki yöneticilerin paylaşılan liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine yönelik görüşleri belirlemektir. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Gaziantep il merkezindeki ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerdir. Araştırmada Paylaşılan Liderlik Algısı Ölçeği Gaziantep il merkezindeki ortaöğretim kurumunda çalışan yönetici ve öğrencilere uygulanmıştır. Araştırmada beş alt probleme yanıt aranmıştır. Birinci alt problemde paylaşılan liderlik algısının cinsiyete göre farklılaşma durumu, ikinci alt problemde paylaşılan liderlik algısının katılımcıların görev durumuna göre farklılaşma durumu, üçüncü problemde paylaşılan liderlik algısının katılımcıların eğitim durumuna göre farklılaşma durumu, dördüncü alt problemde paylaşılan liderlik algısının katılımcıların kıdem yılına göre farklılaşma durumu ve beşinci alt problemde paylaşılan liderlik algısının katılımcıların yaşına göre farklılaşma durumu incelenmiştir.

Okul yöneticilerinin yönetsel etkililik düzeylerinin okulların örgütsel etkiliklerinin temel belirleyicilerinden biri olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle araştırmada; öğretmen görüşlerine göre ilk ve ortaokul yöneticilerinin etkililiğinin belirlemesi hedeflenmiştir. Bu araştırma mevcut durumu tespit etmeyi amaçladığı için betimsel yöntemlerden tarama modelidir. Araştırmanın örneklemini, Konya ili merkez ilçede görevli oldukları okulda en az bir öğretim yılı görev yapmış öğretmenler arasından “Basit Tesadüfi Örnekleme” yoluyla belirlenen 112 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada verileri toplamak amacıyla, Tanrıöğen'in (1988) Türkçe'ye çevirdiği Washington Yönetici Değerlendirme Envanteri kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenler ilk ve ortaokul yöneticilerini 17 madde bulunan “Teknik Beceriler”, 19 madde bulunan “İnsan İlişkileri Becerileri” ve 21 madde bulunan “Kavramsal Beceriler” boyutlarının her üçünde de “her zaman” düzeyinde etkili buldukları yönünde görüş belirtmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Yönetsel etkililik, ilk ve ortaokul, okul yöneticileri.

Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020

tarafından geliştirilen "Dağıtılmış liderlik" adlı ölçek kullanılmıştır. Bağımsız gruplar için t-Testi, bazı değişkenler için görüşler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) yapılmıştır. Yöneticilerin dağıtılmış liderlik davranışlarına ilişkin öğretmenlerin algıları; formal yapı, amaç birliği, işbirliği ve güven, sorumluluk paylaşımı, teşvik ve girişim alt boyutlarında ve ölçeğin tamamında katılıyorum derecesinde saptanmıştır. Okuldaki görev süresi değişkenine göre, formal yapı, amaç birliği, sorumluluk paylaşımı, teşvik ve girişim alt boyutlarında, okuldaki görev süresi bir yıl olan öğretmenlerle dört yıl olan öğretmenlerin ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık saptanmıştır.

Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Öz: Eğitim durumu ile yoksulluk arasında bir ilişki vardır. Yoksulluk tarihin her döneminde ve dünyanın her bölgesinde insanoğlunun en önemli sorunu olmuştur. Türkiye'nin özellikle kırsal bölgelerinde ve kentlerin çeperlerindeki mahallelerde kaliteli eğitim olanaklarından yeterince faydalanamayan bu ve nedenle merkezi sınavlarda başarılı olamayan dezavantajlı nüfus oldukça fazladır. Akademik başarısı düşük öğrenciler okulu terk etmekte ve aile bütçesine katkı sağlamak amacıyla günlük, geçici işlerde çalışmaktadırlar. Bu durum Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki kentlerin kenar mahallelerinde ve özellikle mevsimlik işçi göçünün yoğun olduğu şehirlerde daha fazla görülebilmektedir. Bu çalışma, kentin dezavantajlı mahallelerindeki ortaokullarda görev yapan okul yöneticilerinin yoksulluk, yoksunluk, sosyal dışlanma ve aileleriyle mevsimlik göç yaşayan öğrencilerin okula devam etmeleri ve başarılarını artırmak için hangi çalışmaları yürüttükleri ve liderlik davranışlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, olgu bilim deseni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örnekleme yöntemi ve verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Şehrin dezavantajlı kenar mahallelerindeki ortaokullarda öğrencilerin başarısız olması ailelerin yoksul, yoksun, çocuklarına karşı ilgisiz ve eğitime duyarsız olmalarının yanısıra, okulların eğitim kadrosu ile fiziki ve teknik alt yapı yetersizliklerinden kaynaklanmaktadır. Öğrenci başarısının artırılması yönünde ortaokul yöneticilerinin çaba göstermelerine karşın, dönüşümsel, karizmatik ve vizyoner liderlik özelliklerinin geliştirilmesi konularında eğitime gereksinimlerinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007

Dergimiz yayın ilkeleri ve yazım kurallarına, http://egitimdergi.pamukkale.edu.tr adresinden ulaşılabilir.

Okul yöneticilerinin liderliğe ilişkin bakış açıları okulun sağlıklı gelişimi açısından önem arz etmektedir. Liderliğin doğası değişken olduğu gibi okul yöneticilerinin de liderliğe bakış açıları zamanla değişime uğramaktadır. Yöneticilerin liderliğe ilişkin değişen bakış açıları özellikle eğitim sisteminde yapılan köklü değişimler sonucunda tekrar değerlendirilmelidir. Son yapılan yasal düzenlemeler ile 8 yıllık zorunlu eğitim yerine 4+4+4 eğitim sistemi getirilmiş, bu sistem ile birlikte ilköğretim okulları ilkokul ve ortaokul olarak ayrılmıştır. Bu bağlamda ortaokullar 4 yıla çıkarılmış ilkokullardan ayrılarak bağımsız hale gelmiştir. Yönetici atama yönetmeliğinde yapılan değişikliklerle birlikte 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında ortaokullara yönetici atamaları yapılmıştır. 16 yıl sonra farklı bir yapılanmaya gidilen ortaokullarda, bu yapılanmaya bağlı olarak yeni bir yönetim anlayışı da oluşmaya başlamıştır. Bu yeni yapılanma içerisinde ortaokul yöneticilerinin, yönetime bakış açıları da değişime uğramıştır. Sistemde yaşanan bu değişim süreci içerisinde ortaokul yöneticilerinin liderlik kavramına ve yöneticilerden beklenen liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri ortaokul yönetimi ve yöneticileri açısından önemli hale gelmiştir.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017

Bu çalışmanın amacı, ortaokul kademesinde çalışan öğretmenlerin görüşlerine göre; okul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini, aralarındaki ilişkiyi ve yordama durumunu tespit etmektir. Çalışmaya 2020-2021 eğitim öğretim yılında Zonguldak ili Ereğli ilçesinde ortaokul kademesinde görev yapan 274 öğretmen katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak okul müdürlerinin liderlik özelliklerini saptamaya yönelik "Okul Liderliği Ölçeği" ve öğretmenlerin okula karşı bağlılıklarını ölçmeye yönelik "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" kullanılmıştır. Elde edilen bulguların analizinde SPSS programı kullanılarak frekans analizi, aritmetik ortalama, Mann Whitney U Testi, Kruskal-Wallis Testi, Korelasyon Analizi ve Regresyon Analizi uygulanmıştır. Çalışmada, okul müdürlerinin liderlik davranışlarına ve öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine ilişkin katılımcı puanları ortalamanın üstünde çıkmıştır. Okul liderliğinin cinsiyet değişkeni üzerinde farklılık gösterdiği tespit edilmiş olup çalışmaya katılan erkek katılımcıların puanlarının kadın katılımcıların puanlarından yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre okul müdürlerinin liderlik davranışı ve öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına ilişkin görüşleri fark oluşturmamıştır. Okul müdürlerinin liderlik davranışı ile örgütsel bağlılık arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Okul müdürlerinin liderlik davranışı örgütsel bağlılığı olumlu ve anlamlı olarak yordamıştır.

PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ

Bu araştırmada, yenilenen ilköğretim programının uygulandığı ilköğretim okullarındaki yöneticilerin liderlik tarzlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için 59 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırmanın hedef evrenini; Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2004-2005 eğitim öğretim yılında pilot uygulama yaptığı 9 ildeki ilköğretim okullarındaki 2100 sınıf ve branş öğretmeni oluşturmaktadır. Bu öğretmenlerden 788'ine ulaşılmıştır. Araştırma bulgularına göre; ilköğretim okulu öğretmenleri, yöneticilerinin demokratik ve dönüşümcü liderlik tarzı davranışlarını "çoğunlukla" gerçekleştirdiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin ilköğretim okul yöneticilerinin liderlik tarzı davranışlarına ilişkin görüşlerini cinsiyetleri etkilememektedir. Öğretmenlerin, ilköğretim okul yöneticilerinin serbest bırakıcı liderlik tarzı davranışlarına ilişkin görüşleri kıdemlerinden etkilenmektedir, öğretmenlerin değerlendirmelerinde 16-20 yıl ile 21 yıl ve üstü kıdeme sahip olmaları bir etken olarak bulunmuştur. Öğretmenlerin ilköğretim okul yöneticilerinin liderlik tarzları davranışlarına ilişkin görüşlerini, öğretmenlerin branşları ve mezun oldukları okullar etkilememektedir.