Hamam Kültürü Ve Seramik Yansımaları

Türkiyat Mecmuası, 2021

Batılı gezginlerin seyahatnameleri okunduğunda birtakım ortak konular işlendiği görülür. Bunlardan biri hamam kültürüdür. En çok merak edilen mekânların başında gelen hamamlar makalemizin konusu olup Batılı seyyahların hamamlara karşı nasıl bir yaklaşım sergilediği, hamam deneyimi öncesindeki düşünceleri ve hamamda yıkandıktan sonraki izlenimleri arasındaki fark, bir kültür ve yaşam biçimi olarak hamama dair en çok nelerin dikkat çektiği gibi meseleler irdelenmiştir.

2014

Diyarbakir’in ilcelerinden biri olan Cermik, yorede “sifa merkezi” addedilen kaplicasiyla bilinir. Nitekim ilce, adini “sicak su” anlamina gelen “cermik”ten alir. Yore halki tarafindan cogunlukla “hamam” diye adlandirilan kaplica, nesilden nesile aktarilan “Melike Belkis Efsanesi” ile adeta sifa vericiligini kanitlar. Cermik hamami, uzun yillar gelin hamamlarina ev sahipligi yapar. Ancak toplumun degisen yuzuyle birlikte eski onem ve itibarini kaybeden gelenek, son on yilda neredeyse unutulacak duzeye gelir. Bir zamanlar sosyal yasamin onemli mekânlarindan olan Cermik hamami, halk arasinda bircok inanisin ortaya cikmasina da vesile olur. Bilhassa cocuk sahibi olmak isteyenlerin ziyaret yerlerinden biri olan hamam, gunumuzde bilhassa yoreye yakin il ve ilcelerden bircok ziyaretciyi agirlamaya devam etmektedir. Gecmis yillarda annelerin ogullari icin kiz begendikleri, gelin hamami eglencelerinin duzenlendigi ve “sifa festivalleri”nin yapildigi bir kultur mekâni olan Cermik hamami, gun...

2015

Osmanlı Döneminde seramik ve cam sıvı kaplarının üretimi, kullanımı, biçimlerin sınıflandırılması

Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of …, 2009

2015

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.Türklerin İslamiyet'i kabulünden önceki inancı olan Şamanizm, araştırmacılar tarafından İnsanlığın en eski inanç sistemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Şamanizm, Anadolu inanç, kültür gelenek ve göreneklerinde bugün de etkileri olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın konusu, Anadolu seramik sanatındaki yansımaları araştırmaktır. Geçmişten günümüze Şamanizm'in Türk Kültüründe bıraktığı izler incelenmiştir. Şamanizm'in Anadolu Kültüründeki etkisi ve çağdaş Anadolu sanatına yansımaları araştırılırken, günümüz seramik sanatındaki izleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Literatür araştırmalarının yanı sıra, günümüz seramik ve heykel sanatçıları i...

Social mentality and researcher thinkers journal, 2022

Nehir kenarlarında yerleşimle birlikte suya kutsal anlamlar yüklenmiş, antik çağda yaşayan mitolojik kahramanlar suyla özdeşleştirilip tanrılaştırılmıştır. İnsanoğlunun yaradılışıyla başlayan suyun kullanımı, temel ihtiyaçlar arasında yer alan yıkanma ihtiyacının da doğmasını sağlamış; insanlar, temizlenmek ve arınmak için suya ihtiyaç duymuştur. Bu amaç doğrultusunda temizlenme alanı olarak farklı planlarda mekanlar oluşturulup, hamam olarak adlandırılmıştır. Genel bir tanımla hamam; suyun ısıtılıp insanların yıkanarak temizlenmesi amacıyla yapılan yapılara verilen isimdir. Türkçeye Arapçadan yerleşmiş olan kelimenin kökeni; ısıtmak, sıcak olmak anlamında kullanılan shamam sözcüğünden gelmektedir. Farsça karşılığında germâbe şeklinde kullanılan hamam kelimesinin sözlük anlamı ise "ısıtan yer" demek olup, yıkanma yeri manasındadır (Ertuğrul, 2009: 241) Dünyadaki en eski hamam yapıları, Türkiye-Suriye sınırında yer alan Tell Halaf' ta MÖ 3. yüzyıla ait şehir kalıntılarında bulunan özel banyo bölümleri ve Gaziantep yakınlarında MÖ 1200'lü yıllarda Geç Hitit

İMÜ Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi dergisi, 2021

Öz ''Seramik'', insanlığın yerleşik hayata geçişinden beri var olan ve onun yaşamının vazgeçilmez parçası olmuş bir malzemedir. Bu malzeme kimi zaman endüstriyel bir ürün olarak ortaya çıkarken, kimi zaman da estetik bir sanat eserine dönüşmüştür. Sofra seramikleri özelinde, üretildikleri toplumların kültürlerini yansıttığı bilinen seramiklerin, teknolojik olanakların gelişmesi ile birlikte dekor tasarımları ile formlarında kayda değer bir çeşitlilik göstermiştir. Seramik, Dünya genelinde rekabet gücü yüksek bir üretim sektörüdür. Sofra seramiklerinin bu rekabetçi ortamda önemli bir konumda olduğu söylenebilir. Sofra seramiği sektöründe Türkiye, maalesef her geçen yıl rekabet gücünü yitirmektedir. Bu olgunun incelenmesi ve sektördeki bu rekabetçi ortamda iyileştirme adına yapılabileceklerin ortaya konulması bir ihtiyaç olarak kabul edilmiştir. Bu genel probleme bağlı olarak özgün alternatif tasarım örneklerinin oluşturulması da hedeflenmiştir. Araştırma kapsamında Anadolu kilimlerinden esinlenilerek oluşturulan özgün dekor tasarımları incelenmiştir. Buna göre Anadolu kilimlerinin üzerindeki sembolik değeri olan motifler ele alınmış ve göstergebilimsel açıdan analiz edilmiştir. Yapılan inceleme ve analiz sonrasında, rekabetçi bir ortam olan bu sektörde tutunabilme ve ilerleme adına yerel kültür ürünlerinden biri olan Anadolu kilim motiflerinin, sofra seramiklerine uygulanabilirliği üzerinde durulmuş, eskizler oluşturulmuş ve daha sonra belirli formlar üzerine bu tasarımlar uygulanmıştır. Tasarımlarda merkezi kompozisyon anlayışı yanında, açık kompozisyon veya kesit almaya dönük bir yaklaşım sergilenmiş ve bu yol ile özgün ürünler oluşturulmuştur. Araştırma kapsamında oluşturulan özgün dekor tasarımları hikâyeleştirilerek anlamsal bakımından ürünlere derinlik kazandırılmaya çalışılmıştır.

2016

Erzurum ve cevresinde fiziki temizlik ve sifa elde etmek amaciyla hamam ve kaplicalardan yaygin bicimde yararlanilmaktadir. Bu yararlanma esnasinda gecmisten gunumuze uzanan birtakim gelenekler yerine getirilmektedir. Bu hamam uygulamalarinin vazgecilmez ogelerinden biri de hamam tasidir. Calismamizda Erzurumlu ve Erzurum’da yerlesik kisilerden ve Erzurum Muzesinden temin edilen on hamam tasi boyut ve gorunum bakimindan incelendi. Bircok yerel adetin yerine getirilmesinde vazgecilmez bir oge olarak karsimiza cikan hamam tasinin, bizzat islevleri ve uzerindeki motifler ile kadim inanclardan gunumuze kalitlar tasidigi; eski su kultunun cermik/ hamam adetleri, dugun ve dogum gorenekleri icinde varligini surdurdugu sonucuna varildi.