ÇEVRESEL SORUNLARA GÜNCEL BİR YAKLAŞIM: DÖNGÜSEL EKONOMİ

DÖNGÜSEL EKONOMİ KISA ARAŞTIRMA, 2023

Döngüsel ekonomi, üretim için ham madde kullanımından atık oluşumuna kadar olan süreçte sürekliliği ve çevrenin korunmasını odak noktasına alan bir ekonomi modelidir. Geleneksel veya lineer olarak bilinen ekonomi modeli ile kıyaslandığında "Al-Yap-At" yerine "Azalt-Yeniden Kullan-Geri Dönüştür" prensiplerini benimser. Döngüsel ekonomi, özellikle kriz dönemlerinde ekonomiyi koruyacak bir modeldir. Çünkü, üretimin her aşamasında israfı azaltan ve minimum hammadde ile maksimum üretimi destekleyen bir sistemdir. Böylece kaynaklar korunmuş ve ekstra maliyet yapılmamış olur.

Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2020

İkinci Dünya Savaşı sonrası bilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmelere paralel olarak gelişmiş ülkeler birbirleriyle rekabet edebilmek için, gelişmekte olan ülkelerse gelişmiş ülkeleri yakalayabilmek için sınırsız bir büyüme gayreti içerisinde olmuşlardır. Ancak 1970’li yıllara gelindiğinde bu iyimser gelişim senaryolarının sürdürülebilir olmadığının farkına varılmıştır. Büyüme çabalarının önündeki en büyük engel, ‘Al-üret-at’ şeklinde işleyen doğrusal ekonomik modelin sınır tanımayan doğal kaynak kullanımı ve bunun ortaya çıkardığı çevresel ve ekolojik problemler olmuştur. Kaynakları sınırsız gören doğrusal ekonomik modelin eleştirilmesi döngüsel ekonomik modelin kurgulanmasına neden olmuştur. Bu çalışma, döngüsel ekonomi kavramını kent bağlamında ele almayı amaçlamıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği ile Türkiye’de hazırlanmış lisansüstü tezleri irdelemiştir. YÖK tez merkezinde yer alan döngüsel ekonomi ve döngüsel ekonomi ile bağlantılı olan yeşil ekonomi, mavi ekonomi ve kızıl ekonomi kelimeleri ile hazırlanmış lisansüstü tezler üzerine bir analiz gerçekleştirilmiştir. Elde edilen tarama sonuçlarının ne kadarının kentle bağlantılı olduğu araştırılmıştır.

Sürdürülebilirlik İçin Akademik Araştırmalar - IV, 2022

Kaynakların yıllar boyunca insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla artan şekilde kullanılması dünyanın kendi kaynaklarını yenileyebilme kabiliyetini azaltmıştır. Geleneksel üretim ve tüketim anlayışı ile dünyanın sürdürülebilir bir gelecekten uzaklaşması, iklim krizinin yarattığı olumsuzlukların artması ve daha da artacağının tahmin edilmesi ile tüm canlıların sürdürülebilir bir dünyada yaşabilmesi için geleneksel doğrusal ekonomi anlayışından döngüsel ekonomi anlayışına geçilmesinin gerekliliği ve önemi anlaşılmıştır. Aksi takdirde gelecek nesillerin temel ihtiyaçlarını karşılama kabiliyeti geçmiş nesillerce ellerinden alınmış olacaktır. Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamalarına engel olmayacak şekilde kaynakları sınırsız gibi tüketmeden gelişebilmek için sürdürülebilir anlayışa uygun bir üretim biçimine geçilmelidir. Geleneksel anlayışta üretim için doğrusal ekonomi modeli benimsenmiştir. Bu modelde al-yap-kullan-at anlayışının bir sonucu olarak artan bir biçimde kaynak kullanımı sürdürülürken aynı zamanda çok fazla atık oluşmuş ve çevre tahrip edilmiştir. Tüm bunların sonucunda iklim krizi ile yüzleşmek zorunda kalınmış ve çözüm yolları için arayış başlamıştır. Firmalar kâr elde etmek, faaliyetlerini devam etmek ve büyümek amaçlarına göre hareket etmektedir. Ancak faaliyetlerinin sürebilmesi çevre, toplum ve teknolojiden bağımsız değerlendirilemez. Bu nedenle üretim yaparken kaynakların sürdürülebilirliğini, atık yönetimini, daha az enerji kullanımını ve çevreyi korumayı gözetmeleri gerekmektedir. Yaşanan iklim krizi nedeniyle firmalar artık sorumluluk bilinci ile üretim yapması sürdürülebilirlik ile ilgili hükümet politikaları, sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri ve bireysel tepkiler nedeniyle zorunluluk haline gelmiştir. Döngüsel ekonomi, iklim krizi ile birlikte sürdürülebilirlik çerçevesinde üretimin devamlılığında önemli bir rolü olması bakımından ilgileri üzerine toplamıştır. Doğrusal ekonomi anlayışı ile sürdürülebilir bir geleceğe ulaşmanın mümkün olmaması nedeniyle döngüsel bir ekonomi anlayışının gerekliliği anlaşılmıştır. Döngüsel ekonomi ile daha az enerji tüketimi, üretimin kapalı bir döngüde sürecek biçimde dizayn edilmesi ile minimum atıkla ihtiyaçların giderilmesi amaçlanmaktadır. Böylelikle kaynak israfı, enerji kullanımı ve çevreye zarar veren atıkların ortaya çıkması azaltılabilecektir. Doğrusal ekonomi anlayışı ile verimsiz bir üretim gerçekleştirildiği dünya kaynaklarının mevcut durumundan anlaşılmaktadır. Bu anlayışı değiştirmek, sürdürülebilir bir gelecek oluşturabilmek ancak döngüsel bir ekonomiye tam geçiş ile mümkün olabilecektir. Tersine lojistik, sürdürülebilirlik anlayışının öneminin anlaşılmasıyla birlikte lojistik alanında öne çıkan kavramlardan biri olmuştur. Yasal zorunluluklar, çevreyi koruma misyonu, tüketicilerden gelen taleplere uygun olarak firmaların üretimlerini sürdürülebilmeleri için kaynak kullanımını azaltmalarının yolu; hâlihazırda üretilmiş ürünleri girdi olarak kullanabilmektir. Firmalar bu girdileri ulaşabilmek için tersine lojistik sistemini üretim süreçlerine dahil etmeleri gerekmektedir. Bu süreçte sadece üretimi sürdürmek için girdi elde etmek amaçlanmamaktadır. Firmaların üretilmiş ürünleri geri alma, yeniden değer kazandırma ve nihayetinde atıkların çevreye zarar vermeden imhası gibi sorumlulukları da bulunmaktadır. Döngüsel ekonomi ile tersine lojistik kavramının ortak amaçları oldukça fazladır. Döngüsel ekonomi tersine lojistikten çok daha bir geniş anlayışı içermektedir. Ancak tersine lojistik olmadan döngüsel ekonomi anlayışına uygun olarak üretim ve tüketim yapmak sürdürülebilir olmayacaktır. Çalışmanın amacı sürdürülebilir bir geleceği vaat eden döngüsel ekonomide tersine lojistiğin rolünü değerlendirmektir. Bu amaçla ilk bölümde genel olarak döngüsel ekonomi anlayışından bahsedilmiştir. İkinci bölümde tersine lojistik kavramı açıklanmış, üçüncü bölümde ise döngüsel ekonomi ile tersine lojistik ilişkisi değerlendirilmiştir.

Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Kongresi: Krizler, Belirsizlikler, Arayışlar, 2021

includes the recovery of resources from recycling, are conveyed. In this direction, it has been concluded that it has an important role in providing environmental sustainability in terms of protecting natural resources, using sustainable products, recycling, zero waste, ecosystem management, and renewable energy production.

Iyi Tasarim 'Döngü', 2020

Hitit İlahiyat Dergisi, 2021

Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi. This article has been reviewed by at least two referees and scanned via plagiarism software.

2022

Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti'ne aittir, tüm hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre, kitabı yayınlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz, yayınlanamaz, depolanamaz.

HAGIA SOPHIA CITY INTERNATIONAL CONFERENCE ON CULTURE, CIVILIZATION AND MULTIDISCIPLINARY STUDIES IN SOCIAL SCIENCES JANUARY 20-21, 2021 ISTANBUL, 2021

Özet Küresel bazda artan doğal kaynak tüketimi insanoğlu ve dünyanın geleceğini her geçen gün daha fazla tehdit etmektedir. Atıklar ve çevresel kirlilik düzeyinde yaşanan artış ve bilinçsiz kullanım ile doğal kaynaklarda meydana gelen azalma gibi çevresel problemlerin giderek artması günümüz üretim ve tüketim anlayışlarının sorgulanarak çözüm yollarının sunulduğu yeni yaklaşımların ortaya konulmasını gerekli kılmaktadır. Döngüsel ekonomi sıfır atık perspektifinden yola çıkarak çevresel faydanın öne çıkarıldığı bir üretim modeli yaklaşımıdır. Birçok çevresel sorunun da kaynağını oluşturan bugünün hakim sistemi doğrusal ekonomide var olan kullan at anlayışından farklı olarak, döngüsel ekonomi modeli içerisinde dönüşüm teşvik edilmektedir. Kaynakların hiç bitmeyecekmiş gibi kullanıldığı doğrusal ekonominin aksine döngüsel ekonomide hammaddelerin tekrar değerlendirilmesi suretiyle yeni kaynak kullanımının önüne geçilmektedir. Döngüsel ekonomi beraberinde getirdiği yeni iş modelleriyle yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, geri dönüşüm, ürünlerin ömrünün uzatılması gibi uygulamaları destekleyerek aynı zamanda sürdürülebilir bir yaşama da katkı sağlamaktadır. Tüketici ihtiyaçlarını karşılama noktasında dünden bugüne varlığını sürdüren üretim ve tüketim modelinin fiziksel çevre üzerinde olumsuz etkiler meydana getirdiği açıktır. Kaynakların bilinçsizce kullanımı doğal dengenin bozulmasına yol açarak hem bugün hem de yarın için insani yaşam şartlarını olumsuz etkilemektedir. Dolayısıyla çevre kirliliğine yol açmayan, doğal kaynakların daha az tüketilmesine olanak veren, geri dönüştürülebilir ürünlerin geliştirilmesi ve pazarlanması önem taşımaktadır. Bu noktada tüketici istek ve ihtiyaçlarına yönelik olarak çevre dostu ürünlerin kullanımı ve geliştirilmesi yaklaşımına dayanan yeşil pazarlama anlayışı ortaya koyduğu çevreci bakış açısıyla dikkat çekmektedir. Yeşil pazarlama, salt tüketim odaklılıktan farklı olarak ürün ve hizmet bazında çevresel kaygıların ön planda tutulduğu bir pazarlama anlayışını temsil etmektedir. Bu çalışmada, öncelikle doğrusal ekonomi ve döngüsel ekonomi olguları ile döngüsel ekonomide yer alan temel ilkeler ve özellikler, döngüsel ekonominin önemi ve faydaları ve döngüsel iş modelleri üzerinde açıklamalara yer verilmiştir. Ardından yeşil pazarlama yaklaşımı, yeşil pazarlama karması, yeşil pazarlama yaklaşımına neden olan faktörler ele alınmış ve son olarak döngüsel ekonomi modelinde yeşil pazarlamanın yeri ve önemi tartışılmıştır. Abstract Increasing consumption of natural resources on a global basis threatens the future of humanity and the world more and more every day. Increasing environmental problems such as the increase in the level of waste and environmental pollution and the decrease in natural resources with unconscious use make it necessary to put forward new approaches that offer solutions by questioning today's production and consumption understanding. The circular economy is an approach of a production model in which environmental benefit is highlighted, starting from a zero waste perspective. Unlike the disposable understanding of today's dominant system -the linear economy- which is the source of many environmental problems, recycling is encouraged within the circular economy model. Unlike the linear economy, where resources are used as if they never end, in the circular economy, the use of new resources is prevented by re-evaluating the raw materials. The circular economy also contributes to a sustainable life by supporting practices such as the use of renewable energy resources, recycling, and extending the life of products with the new business models it brings. It is clear that the production and consumption model, which has been in existence from past to present at the point of meeting consumer needs, has negative effects on the physical environment. The unconscious use of resources causes the disruption of the natural balance and adversely affects human life conditions both today and tomorrow. Therefore, it is important to develop and market recyclable products that do not cause environmental pollution and allow less consumption of natural resources. At this point, the green marketing approach based on the use and development of environmentally friendly products in line with consumer demands and needs draws attention with its environmentalist perspective. Green marketing represents a marketing approach where environmental concerns are prioritized on the basis of products and services, as distinct from purely consumption-oriented. In this study, firstly, the linear economy and circular economy phenomena and the basic principles and features in circular economy, the importance and benefits of circular economy and circular business models are given. Then, the green marketing approach, the green marketing mix, the factors that cause the green marketing approach are discussed, and finally, the value and importance of green marketing in the circular economy model are discussed.