Το Κάστρο της Άμφισσας / Amfissa Castle

2020

Οι Αλυκές της Αναβύσσου έχουν αποτελέσει κρίσιμο σημείο στην ιστορία της περιοχής και θέμα διαλόγου τις τελευταίες δεκαετίες, υπό το πρίσμα μιας ενδεχόμενης αξιοποίησης της έκτασής τους. Ερευνώνται οι ανάγκες και η φυσιογνωμία της περιοχής της Αναβύσσου που τις φιλοξενεί, σαν κομμάτι του παραλιακού μετώπου, τμήμα του Δήμου Σαρωνικού αλλά και σαν αυτοτελής και ανεξάρτητη κοινότητα. Οι προτάσεις που έχουν γίνει για τις Αλυκές παρουσιάζονται και αξιολογούνται με κριτήρια που απορρέουν από τις αρχές της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας. Εξετάζονται ως προς την συνεισφορά τους στην κάλυψη των αναγκών της Αναβύσσου αλλά και ως προς τις ευρύτερες επιπτώσεις τους, στην κοινωνία και το περιβάλλον της περιοχής.

2020

2014

<jats:p>Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται η ποικιλόμορφη και πολυδιάστατη παρουσία του αρχαίου θεάτρου στο καβαφικό έργο· πιο συγκεκριμένα επιχειρείται η συγκεντρωτική καταγραφή και φιλολογική ανάλυση όλων των έργων του ποιητή που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με το αρχαίο θέατρο. Όπως διαπιστώνεται, η προσέγγιση του αρχαίου θεάτρου από τον Καβάφη εξελίσσεται σταδιακά κατά την ποιητική διαδρομή του από το Ρομαντισμό στον Παρνασσισμό και το Συμβολισμό (περίοδος κατά την οποία εντοπίζονται και τα περισσότερα από τα ποιήματα της συγκεκριμένης θεματικής), και στη συνέχεια στο Ρεαλισμό, καθώς ο ποιητής ακολουθεί την ιστορική εξέλιξη του θεάτρου από την κλασική περίοδο (5ος αι. π.Χ.) έως την ελληνιστική / ελληνορωμαϊκή περίοδο (4ος αι. π.Χ. - 1ος αι. μ.Χ.) και την ύστερη αρχαιότητα (4ος - 5ος αι. μ.Χ.), μια φθίνουσα πορεία προς την παρακμή. Παρά το γεγονός ότι η εξέταση των έργων της πρώιμης ποιητικής περιόδου (1882;-1903), όπως και των έργων της ώριμης ποίησής του (1913-1929), αποκαλύπτει την απουσία μιας ενιαίας μεθόδου προβολής και «χρήσης» του αρχαίου θεάτρου από τον Καβάφη -σχεδόν κάθε αναφορά εστιάζει σε κάποιο διαφορετικό σημείο από ένα σύνολο ετερόκλιτων στοιχείων (κείμενα, θεματικές, χώρος, τεχνικές κ.λπ.)-, ωστόσο βασικό συνδετικό στοιχείο των έργων της ωριμότητας αποτελεί η σταθερή ένταξη του αρχαίου θεάτρου σ' ένα ευρύτερο πλαίσιο παρακμής -με έμφαση στο ερωτικό στοιχείο-, σε τέτοιο, μάλιστα, βαθμό, ώστε να μετατρέπεται πλέον σε βασικό σύμβολο παρακμής. Κατά τη διεξαγωγή της έρευνας εξετάστηκαν, επιπλέον, και άλλα επιμέρους θέματα, όπως η επαφή του Καβάφη με το αρχαίο θέατρο ως αναγνώστη και θεατή (γνώση και χρήση εκδόσεων αρχαίων κειμένων και σχετικών μελετών, παρακολούθηση παραστάσεων αρχαίου δράματος, ενδιαφέρον για τις Δελφικές Εορτές, γνωριμία με ηθοποιούς της εποχής του κ.λπ.), η ιδιάζουσα στάση του απέναντι στην αρχαία τραγωδία, που καταδεικνύεται από την προφανή απροθυμία του να συμπεριλάβει ποιήματα που σχετίζονται με αυτή στην επίσημη ποίησή του, και η ποιητική «αναμέτρησή» του με τον Αισχύλο, τον σημαντικότερο εκπρόσωπο του αρχαίου δράματος στο έργο του. Παράλληλα, μελετήθηκαν ειδικότερα ζητήματα της ιστορίας του αρχαίου θεάτρου, που απαντούν στην ποίησή του: η σχέση αρχαίου θεάτρου και σοφιστικής· η θέση του θεάτρου στη σύγκρουση Χριστιανισμού - ειδωλολατρίας (και ο ρόλος του Ιουλιανού του Παραβάτη)· η θέση των ηθοποιών στην κοινωνία των πρώτων χριστιανικών αιώνων έως και την ύστερη αρχαιότητα. Επιπλέον, στη διατριβή ερευνάται η ευρύτερη αφομοίωση στοιχείων του αρχαίου θεάτρου στην ποίηση του Καβάφη, κυρίως στα ιστορικά ποιήματά του: απόηχος τραγικών μοτίβων και θεμάτων, όπως και επιμέρους στοιχεία τεχνικής (τραγική ειρωνεία, περιπέτεια, από μηχανής θεοί, χορός, αγγελιαφόροι, βωβά πρόσωπα κ.ά.). Τέλος, εξετάζεται η ειδικότερη σύνδεση στην καβαφική ποίηση του αρχαίου θεάτρου με το τελετουργικό στοιχείο.</jats:p>

2008

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ Η αντιμετώπιση της αριστοφανικής αισχρολογίας όχι απλώς ως ενός παραδοσιακού στοιχείου της Αρχαίας Κωμωδίας που συνδέεται με την καταγωγή της, αλλά ως δραματουργικού στοιχείου που σχετίζεται με την πλοκή και λειτουργεί αποκαλυπτικά για τον χαρακτήρα των δραματικών προσώπων, εδραιώθηκε κυρίως με το βιβλίο της T. M. De Wit-Τak «Lysistrata»:Vrede, Vrouw en Obsceniteit bij Aristophanes το 1967 1 και την επόμενη χρονιά με το άρθρο της «The function of obscenity in Aristophanes' Thesmophoriazusae and Ecclesiazusae» 2. Ενδεικτικό της απήχησης των απόψεων αυτών είναι ότι το 1973 ο V. Marston, στην διατριβή του Aristophanes' Use of Obscenity, τις εφαρμόζει και τις επιβεβαιώνει στους Αχ., τους Ιππ., τους Όρν., τους Βατρ. και τον Πλ. (98-101). Το 1975 εκδόθηκε η μελέτη του J. Henderson Maculate Muse 3 , η οποία, έπειτα και από την επανέκδοσή της το 1991, παραμένει το βασικό εγχειρίδιο για την αισχρολογία στον Αρ. και την Αρχαία Κωμωδία γενικότερα. Ο Henderson ανιχνεύει την προέλευση της αισχρολογίας στον ιωνικό Ίαμβο και στις τελετές που ήταν αφιερωμένες στον Διόνυσο και την Δήμητρα (13-20). Διαχωρίζει την αισχρολογία από την πορνογραφία και πιστεύει πως η ευχαρίστηση για τους θεατές πήγαζε από την έκθεση στο όνειδος δραματικών ή εξωδραματικών προσώπων, συνεπώς εμπεριέχει ένα είδος επιθετικότητας, την οποία άλλωστε εκφράζει, αλλά δίχως φυσική βία (7-12). Είναι ο πρώτος που συντάσσει τυπολογία της αισχρολογίας (30-55). Υιοθετώντας τις αρχές της Wit-Τak 1 Bλ. αγγλική περίληψη του βιβλίου, §III.3 2 Παλαιότερα οι μελετητές είχαν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στην διερεύνηση της αισχρολογίας ως στοιχείου που θα αποκάλυπτε την σχέση της Αρχαίας Κωμωδίας με θρησκευτικές τελετουργίες και με την Δωρική Φάρσα ή την Μεγαρική Κωμωδία. Βλ. F. M.

2020