Musa b. Ahmed en Niğdevî'nin Şerhu Ferâizi'l Mahmudiyye İsimli Eseri

Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 2016

Özet Osmanlı Devleti'nin son döneminde yaşamış olan Kerküklü Mehmed Mihrî, Arapça, Türkçe ve Farsça dillerinin yanı sıra Fransızca ve İngilizceyi de bilen ve bu dillerin gramerleri üzerine çeşitli eserler kaleme alan bir âlimdir. Mehmed Mihrî'nin eserlerinin büyük çoğunluğu gramer üzerine yazılmıştır. Bu durum, onun iyi bir dil eğitimi almış olduğunu göstermektedir. Mehmed Mihri, gramer haricinde belâgat konusu ile seyahatname türünde eserler de yazmıştır. Bu çalışmada onun belâgatle ilgili yazdığı el-Eserü'l-Celîl fî Medh Alâ İsmâîl adlı eseri üzerinde durulmuştur. Bazı kaynaklarda Fenn-i Bedî' ismiyle de kaydedilmiş olan bu eser, belâgatin bedî' konusuyla ilgili bazı sanatları ile bazı nazım şekillerini ele almaktadır. Nerede ve ne zaman basıldığı belli olmayan bu eser, müellifin mukaddimede bildirdiğine göre eserin harflerinin ebcet hesabına göre sayı değerleri toplandığında elde edilen H. 1291 yani M. 1874 yılında telif edilmiştir. Çalışmamızda Mehmed Mihrî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra yukarıda söz konusu edilen eserinin muhtevası özetlenmiştir. Eserin muhtevası özetlenirken müellifin eserde yer alan terimlere dairki tarifleri birebir alıntılanmış ve genellikle söz konusu terimlere misal getirilen şiirlerin kime ait olduğu veya bu şiirlerin hangi eserlerden alındığı belirtilmiştir. Eserde misal getirilen şiirlerin büyük çoğunluğu Mehmed Mihrî'ye aittir. Mehmed Mihrî'nin bu eserdeki şiirleri, Mısır hıdivi (valisi) İsmail Paşa'ya methiye olarak kaleme alınmıştır. Abstract Mehmed Mihrî, who lived during the last decades of Ottoman Empire, was a polyglot scholar speaking French and English as well as Arabic, Persian and Turkish. He penned several books about the grammatology of these languages. The majority of his studies are conducted on grammar, which demonstrates that he was well educated in languages and linguistics. Yet, apart from grammar, he also wrote travelogues and books about rhetoric. The present study deals with his book written about rhetoric, el-Eserü'l-Celîl fî Medh Alâ İsmâîl. This work, which is also referred as Fenn-i Bedi, addresses and discusses bedi of rhetoric and some types of verse. Although where and when this book was published remained unknown, the author of the book stated in his introduction that it was written in 1291 (that is 1874 according to Gregorian calendar) based on the assumption made in line with abjad by interpreting the number values of the letters and translating them into numbers. In this study, after relating some information about Mehmed Mihrî's biography and his works, the content of the aforementioned work is summarized. In the summary, the definitions of the terms by the author are quoted verbatim; the writers of the poems presented as exemplars for the definitions or their sources are specified. Most of the poems presented in the work are written by Mehmed Mihrî. His poems included in this work are penned as eulogies for İsmail Pasha, the governor of Egypt.

2017

Bu tezde II. Selim (1566-1574) dönemi mesnevîhan ve siyâsetnâme müellifi olan Alâî b. Muhibbî eş-Şîrâzî’nin, (ö. 966/1559’dan sonra) Gazzâlî’ye (ö. 505/1111) ait olan Nasîhatü’l-mülûk adlı eserinin Türkçe tercümelerinden Netîcetü’s-sülûk fî terceme-i nasîhati’l-mülûk adlı eserinin tanıtımı, kaynak ve içerik analizi ile siyaset düşüncesi ele alınmıştır. Eser Nasîhatü’l-mülûk çevirileri içinde yer yer şerhli ve mütercimin önemli ilavelerini hâvi olması bakımından önem arz ettiği gibi II. Selim’eşehzadeliği döneminde sunulması bakımından da kayda değerdir.Tezde ilk önce Nasîhatü’l-mülûk hakkındaki tartışmalar ve literatür, ayrıca eserin çevirileri üzerinde durulmuştur. İkinci olarak siyâsetnâme geleneği üzerinde durulmuş ve bir siyâsetnâme müellifi olarak Alâî b. Muhibbî hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Netîcetü’s-sülûk fî terceme-i nasîhati’l-mülûk’un Muhibbî’ye aidiyeti, yazılış amacı ve tarihi, ayrıca nüshaları ve şerh tekniğine değinilmiştir. Son olarak Muhibbî’nin esere eklediği hususlar bağlamında eserin muhteva tahlili yapılmış ve Muhibbî’nin siyaset düşüncesinin ana hatları sunulmuştur.

2019

Bu çalışmada şair Halvetî Muhyî’nin tespit edebildiğimiz tek nüshası olan Hacı Selim Ağa Yazma Eserler Kütüphanesi Kemânkeş 452 numarada kayıtlı Sürûr-efzâ adlı mesnevisi üç ana başlık altında incelenmiştir. Birinci bölümde Halvetî Muhyî’nin kimliği, tarikatı ve Muhyî mahlaslı diğer şairlerin hayatları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde Sürûr-efzâ mesnevisi “Şekil Hususiyetleri” ve “Muhteva Hususiyetleri” başlıkları altında incelenmiştir. Şekil hususiyetlerinde mesnevi nazım şekli, mesnevi dışı nazım tür ve şekilleri, vezin ve kafiye ve başlık sistemi ele alınmaktadır. Muhteva hususiyetlerinde ise manen ve lafzen âyet ve hadis iktibasları, deyim, atasözleri ve kalıplaşmış ifadeler, metinde geçen şahıslar ayrıntılı şekilde örnekleriyle ele alınmıştır. Üçüncü bölümde yazma nüshanın tavsifi bildirilerek metin kuruluşunda izlenen yol açıklanmış ve ardından metin, transkripsiyon alfabeli şekilde verilerek çalışmamız tamamlanmıştır.In this study, a mathnawi from Halvetî Muhyî, called Sü...

International Journal of Language Academy, 2018

Mar'aşîzâde Ahmed Kuddûsî has been lived in the second half of the XVIII. century and the first half of the century XIX. His father's name is Naqshbandi murshid Eş-Şeyh Seyyid İbrahim Efendi who migrated from Marash to Bor. Ahmed Kuddûsî was born in the Hijri 1183-the comman era 1769 in the Bor borough of Niğde. After his study of science and mysticism, his father and Turhallı Mustafa Efendi gave him the Naqshibendi icâzetnâme. Kuddûsî went to Hijaz because of his love with the prophet and remained in the vicinity of Mecca and Medina for seventeen years. After returning to Bor, Kuddusi who practiced Naqshi for a while, passed on to Qadiriyya with a spiritual sign from the saints. The tomb of the Qadiriyya mentor Mar'aşîzâde Ahmed Kuddûsî, who passed away in 1849, is located in Bor borough of Niğde. The most wellknown work of the sufi poet who used Kuddusi name in his poems is his divan. İcâzetnâme-i Kuddûsî is a small collection of poetry formed with a poetical ode and a prose part. This work contains Kuddûsî's dhikr for spiritual guidance to all believers who are willing and accepting his mentions, until the day of resurrection. İcâzetnâme-i Kuddûsî is an extremely valuable and important work in terms of mystic history due to its content.

2009

KEMALPAŞAZÂDE’NİN ŞERHU TAĞYÎRİ’L-MİFTÂH ADLI ESERİNİN TAHKİK VE TAHLİLİ Tezimizin amacı, Kemalpaşazâde’nin kütüphanelerde yazma hâlinde bulunan Şerhu Tağyîri’l-Miftâh adlı eserini, tahkik / edisyon kritik kurallarına uygun bir şekilde basıma hazır hâle getirerek ilim dünyasının, özellikle de Arap Dili ve Belâgati Bilim Dalı mensupları ile günümüzdeki ve gelecekteki belâgat ilmi meraklılarının ve genel olarak dil bilimleri ile ilgilenenlerin istifadesine sunmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için, tezimizi bir giriş, üç bölüm ve tahkikli metin kısımlarına ayırdık: Girişte, tezimizin amacını ve kapsamını anlattık. Birinci bölümde, Kemalpaşazâde’nin tezimizin konusu olan bu eseri Miftâhu’l-‘ulûm üzerine yapılan çalışmalardan biri olduğu için, önce onun müellifi olan Sekkâkî’nin hayatı, şahsiyeti ve eserleri hakkında bilgiler verdik. Daha sonra Miftâhu’l-‘ulûm’u çeşitli açılardan tanıttık. Son olarak da Kemalpaşazâde’den önce ve sonra Miftâhu’l-‘ulûm üzerine yapılmış olan yüzden fazla ça...

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Bu makale iThenticate programında taranmış ve intihal içermediği tespit edilmiştir.

Mar'aşîzâde Ahmed Kuddûsî has been lived in the second half of the XVIII. century and the first half of the century XIX. His father's name is Naqshbandi murshid Eş-Şeyh Seyyid İbrahim Efendi who migrated from Marash to Bor. Ahmed Kuddûsî was born in the Hijri 1183-the comman era 1769 in the Bor borough of Niğde. After his study of science and mysticism, his father and Turhallı Mustafa Efendi gave him the Naqshibendi icâzetnâme. Kuddûsî went to Hijaz because of his love with the prophet and remained in the vicinity of Mecca and Medina for seventeen years. After returning to Bor, Kuddusi who practiced Naqshi for a while, passed on to Qadiriyya with a spiritual sign from the saints. The tomb of the Qadiriyya mentor Mar'aşîzâde Ahmed Kuddûsî, who passed away in 1849, is located in Bor borough of Niğde. The most well-known work of the sufi poet who used Kuddusi name in his poems is his divan. İcâzetnâme-i Kuddûsî is a small collection of poetry formed with a poetical ode and a prose part. This work contains Kuddûsî's dhikr for spiritual guidance to all believers who are willing and accepting his mentions, until the day of resurrection. İcâzetnâme-i Kuddûsî is an extremely valuable and important work in terms of mystic history due to its content.

İSTEM, 2021

2005

The Mongol invasion can be considered as one of the most interesting events in generalWorld history, particularly in Islamic history. As a result of it, almost all Turkish Muslimsliving in Central Asia had to move to Anatolia, where they had established the OttomanEmpire. The relation of Mongols with the Ottoman Turks had been based on the enmity.However, in the years before the World War I, due to the spread of the West currentsamong the Ottoman intelligentsia, there appeared some studies dealing with therelationship between the Turks and the Mongols, and the resemblance of these twonations in linguistics and cultural area. Some Muslim historians, disappointed from mostof these studies, and in turn they also published some articles about this matter. Taheer al-Mawlawi, in particular, issued a series of article entitled as “to the Muslim soldier”. Inthese articles, he gathered most of the accounts that had been recorded by Muslimhistorians, and he also cited the Mongol cruelty and c...