Toplumsal Hareketler ve Marksist Metodoloji (1) -Yener Çıracı

Marksist Araştırmalar (MAR), 2022

Bu yazıda, Çulhaoğlu'nun çalışması olan Marksizm ve Türkiye Solu'nun tüm argümanlarını değerlendirmenin mümkün olmadığını bilerek, bize önemli görünen, katıldığımız bazı tezlerini açımlamak, sağlıklı bulmadığımız diğer yorumlarını ise eleştirmek istiyoruz.

Siyasetin büyük kitlelerle birlikte düşünülmeye çalışıldığı ilk çağ olarak 20. yüzyılı kabul etmek mümkün gibi görünüyor. Marksizmin ve onun devrimci siyasetinin yarattığı pratik etkiler, kitlesel siyasetin oluşmasında büyük paya sahip. Bu paydaki haklılığın kanıtlarını Marksist devrimci hareketlerin yükseliş ve düşüşüne paralel gelişen kitlesel siyasetlere bakarak anlamak kısmen mümkün. Sosyal devlet ve demokrasinin geliştiği dönemler bu paralelliğin klasik olarak okunduğu dönemlerin başında gelir. Yine, hak ve özgürlük arayışındaki hareketlerin patladığı ve yükselişe geçtiği dönemler bu minvalde sayılabilir. Yeni toplumsal hareketler kendilerini en azından bir yanıyla ya da tamamıyla Marksizm ve onun devrimci ifadesiyle ilişkili kurmaktadırlar. Dolayısıyla sokağın, kitlenin ve kamunun diliyle tarihsel bir tecrübe olarak Marksizmin büyük yığınların içinde yer edinmekte zorlanmadığı hatta onu hak mücadelesinde harekete geçirdiği söylenebilir. Bu bağlamda işin en ilginç

Kitabın genelinde Marksist bir ahlak ve toplumsal teorinin ana hatları üzerinde durulmakta ve bugüne kadar getirilen eleştirilere cevaplar verilmektedir. “Ahlak ve toplumsal teori” ile yazar toplumsal düzenlemeleri irdelemek ve bunu yaparken birbiriyle rekabet halinde ve tarihsel olarak mümkün toplumsal düzen kümeleri arasında bir karara ulaşmak için gerekli ölçütleri sağlayacak ahlaki ilkeler ya da standartlar seti oluşturmak istemektedir.

Köksüz Yayınlar, 2009

Kitapta yazar kendisi de bir Marksist olarak, Marksizmin bir Ulus ve Ulusçuluk, Din ve Üstyapılar teorisi olmadığı, bu üç konudaki eksikliğin birbirine bağlı olduğu tezlerini savunarak Marksizmin temel kavramlarına dayanarak ama onları geliştirerek, dakikleştirerek böyle bir teorinin temellerini atmaya çalışıyor. Küçük bir kitap boyutundaki Önsöz'ünde ise, Tarihsel Maddeciliğin Tarihini kısaca kavramlar tarihi olarak ele alıp özellikle kendisinin katkılarını ve entelektüel evrimini anlatıyor

AÜSBF Dergisi, 2003

"Marksizm ve Hukuk" başlığını taşıyan ilk çalışmamızda, Marx ve Engels'in eserlerinde hukuk konulu bir gezinti yapmayı amaçlamıştık. Bu kez, Marksizm ve hukuk bağlantısını kuran çalışmaların incelenmesi, bir yazın derlemesi yapılması amaçlanmaktadır. Herhangi bir ülkedeki sosyalizm uygulamasının ihtiyaçlarıyla biçimlenmemiş ve ulaşılabilen çalışmalar incelenmiştir. Marksizm'de bir hukuk felsefesi, hukukbilimi veya daha zayıf bir kavramla bir hukuk anlayışı, hukuksal inceleme yöntemi bulunduğunu savunan yazarların bu noktada derinleşmedikleri ve yeterli açıklık yaratamadıkları görülmektedir. Marksist hukuk felsefesi, hukuk kuramı, hukukbilimi veya öğretisinin varlığından söz etmek mümkün değildir. Hatta Marksist hukuk akımından söz etmek bile güçtür. Marksist bilme, anlama yönteminin hukuk alanında uygulanabilirliğine ilişkin, bir hukuk akımına veya hukukbilimine zemin hazırlayabilecek yeterli sayıda örnek bulunmamaktadır. Henüz hukukun temel kavram, kurum, kategori ve ilkeleri Marksist yöntemli çalışmalara konu olmamıştır. Marksizm ve hukuk ilişkisi günümüzde, daha alt basamaklardan kurulmak zorundadır.

Dipnot Yayınları, 2021

İnsanlığın ve yeryüzünün yeni ve çoklu krizlerinin ortaya çıkardığı meydan okumalar, Marx'ın sözleriyle, 'çağın arzularının ve mücadelelerinin kendilerini açıklığa kavuşturmasını' talep eden bir eleştiriyi zorunlu kılıyor. Bu eleştiri, tarihsel ve sosyolojik temellere dayanan bir toplum analizi biçimini almalı, değişmezmiş gibi gösterilen şeylerin aslında değişime açık tarihsel olumsallıklar olduğunu ortaya koyabilmelidir.

Polen Ekoloji, 2023

Kapitalist üretim tarzının eleştirisini yapmaya adanmış eserinin ana odağı olmasa da Marx’ın analizinde hayvanlar için endişe ve ilginin yer almadığı söylenemez. Genel olarak Marx’ın insan-hayvan diyalektiği konusundaki düşüncesi, farklı üretim tarzlarıyla ilişkili olarak, insan-hayvan ilişkilerinin tarihsel özgüllüğü anlayışından ilham almıştır. Bu, Marx’ın, doğanın kapitalist yabancılaşmasından kaynaklanan ve siyaset bilimci Bradley J. Macdonald’ın “yabancılaşmış türcülük” (“alienated speciesism”) dediği konuya eleştirel bir bakışla yaklaşmasına yol açtı.

Türk Dili, 2019

Devlet Ana, Kemal Tahir’in millî ve manevî değerleri canlandırmak üzere kaleme aldığı tezli bir romandır. Bu sebeple tarihî gerçekliklerle tam bir uyum göstermez. Amaç, beylik halindeki Söğüt Türklerinin erdemliliği elden bırakmadan Batı’ya açılışlarını göstermektir. Yazar, ahlaklı ve yiğit Türk algısını bozmamak adına tarihî gerçekliklerle uyuşmayan kimi değişikliklere gider. Marksist bakış açısı için burada önemli olan, dönemin toplumsal, ekonomik, siyasi durumu hakkında bilgiler içeriyor oluşudur. Çalışmamızda toprak mülkiyetinin evrim aşamaları aktarılarak eserden hareketle dönem mülkiyet algısı, yönetim ve üretim biçimleri ile buna bağlı gelişen sömürü sistemleri ATÜT (Asya Tipi Üretim Tarzı) merkezli olmak üzere incelenecektir.

Siyasî İlimler Türk Dernği 16. Lisansüstü Konferansı Bildiri Özetleri, 2018

Bu çalışma, Marksizm’in Ahlâk incelemesini, Ahlâk felsefesinin bir yorumu ve bir okulu olarak değil, insanlığın tarihsel öyküsünü bilimsel bir incelenişi olarak ele almak ve tartışmak amacıyla hazırlanmıştır.