Tokat Yöresi̇nde Balik Çeşi̇tli̇li̇ği̇ni̇n Dağilimi

Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 2016

This Study was conducted to examine the way how shoulder dance was acted in Tokat district and what sense it has at the present. Tokat of which the history backs BC Dates to the year 3000 is one of the most important settlements in Central Black Sea region. Tokat hosted many nations and people starting from the ancient Byzantine period such as Byzantine, Arab , Persian , Mongol and Turks until today.. This " multi-culturalism" is obviously manifested in the material and spiritual cultural values. The rich and deep-rooted culture in this district can be observed in the diversity of movements, figures and acts in folk dances. Both folk dance colthes and daily clothes are the evidence of the richness and diversity of the cultural heritage. Although Tokat's in the transition zone, it is mainly classified as "Halay Dance Type" in terms of Folk Dances an done of the oldest dance known in Tokat is still " shoulder " dance. It is also called "arbor"dance. Shoulder (arbor) dance used to be acted by men in the past. However, it is known that women-men are played in a mixed dance especially after the spread of folk dance competitions with the "staging" fact since the end of the year 1970. It is obvious that this dance has a different feature among Turkish folk dance because women perform the dance on the shoulder of men. Although different meanings assigned in the past to shoulder dance, today it is thought to symbolize "the value given to women ".

Uluslararası Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi (UDEKAD), 2024

Akit şerbeti Tokat halkı arasında ticari ilişkilerde, sosyal ritüellerde ve geçiş dönemlerinde önemli bir işlev üstlenmiştir. Bu şerbetin Tokat’a özgü bir gelenek olarak ortaya çıkışı, Osmanlı dönemindeki akide şekeri kullanımına dayanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nda akide şekeri, ulufe törenlerinde sadakat ve güvenin sembolü olarak kullanılmış özellikle Yeniçeriler ile padişah arasında bir sözleşme aracı işlevi görmüştür. Tokat’ta ise bu işlev, Akit şerbeti olarak karşımıza çıkmaktadır. Akit şerbeti, toplumsal uzlaşma, ticari anlaşmalar ve önemli ritüellerde içilen sembolik bir içecek haline gelmiştir. Tokat’ın özellikle Meydan semtinde, köyden gelen esnaf ve köylüler arasında ticari ilişkilerin önemli bir parçası olan bu şerbet, ticaretin güvenilirliğini sağlamak amacıyla kullanılmıştır. Akit şerbeti, aynı zamanda lohusa şerbeti, söz kesme ve düğün gibi sosyal ritüellerde de önemli bir yere sahiptir. Bu gelenek, Osmanlı’dan miras alınan ve Tokat halkının hayatına entegre edilmiş bir içecek kültürünü temsil etmektedir. Bu çalışma, Tokat’a özgü bir gelenek olan bu Akit şerbeti içmenin toplumsal ve kültürel bağlamını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Tokat örneği üzerinden yapılan incelemeler sonucunda akide şekeri ve şerbet kültürünün, toplumsal dayanışma, sözleşme ve güven sembolü olarak nasıl kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler literatür taramasına ve 2019 yılının mayıs ayında Tokat merkezde kaynak kişilerle yapılan görüşme notlarına dayanmaktadır.

Journal of Turkish Studies, 2019

Plateaus in Turkey are the areas of seasonal life and economic activities of the population groups living in different settlements. The word plateau in almost every region of Turkey means a cool place to go up and enjoy in summer, a summer residence on the mountain or a summer pasture. 60% of the land use value in the Eastern Anatolia Region consists of meadow and pasture areas. 40% of the province of Muş in the Upper Murat section in the region consists of meadow and pasture areas. 46% of the land size in terms of land use value is composed of meadow and pasture areas. Transhumance activities in the province of Muş are examined in four areas. The Şerafettin Mountains located at the boundary of Bingöl-Muş in the east Bingöl in the north, Bingöl and Akdoğan mountains on the border of Muş and Erzurum, and the plateaus on the Karaçavuş Mountain included within the Muş south mountainous area in Otluk in the north of the central district of Muş and on the border of the province of Diyarbakır and Batman correspond to the areas where transhumance activities have clustered. From the hydrographical point of view, the area corresponding to the catchment basin of the river Murat and its tributaries has abundant water resources and the lake formations of circus and volcanic origin correspond to the important reserve areas of and its tributaries. The plateau areas are concentrated in the Varto, Bulanık and Central districts where both the elevation and the number of small cattle are high. In these districts, 81% of small cattle presence of the province of Muş is raised. Another importance of the plateaus of the province of Muş is the fact that they are located on the transit route of the Erzurum-Kars plateaus that have the most important transhumance potential in Turkey. Due to the decrease in the presence of small cattle in the province of Muş, plateau livestock has started to replace the bovine and pasture livestock in the districts of Bulanık, Malazgirt, Korkut and Hasköy.

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, 2000

Türk kültüründe yatırlar etrafında gerçekleştirilen bazı uygulama ve inanışlar dikkati çekmektedir. Balıkesir yöresinde de dede, baba vs. adlarla anılan ziyaret yerleri vardır. Yöre halkının bu yatırlara gidip uygulamalarda bulunduğu görülmektedir. Bütün yatırlarda olduğu gibi Balıkesir yöresi yatırlarında da önemli fonksiyonlar vardır. Çoğu zaman genel tarzda olan bu fonksiyonlar, özel konularda da olabilmektedir. İncelemede Balıkesir yöresinde bulunan 55 yatır üzerinde durulacaktır. Bu yatırların fonksiyonlarının yanı sıra, etraflarındaki uygulamalardan da bahsedilecektir. Uygulamalarda Şamanizm'den günümüze ulaşmış olan unsurlar hakkında tespitler yapılacaktır.

Teberrükât Kayıtları: Tokat Örneği, 2022

Bu makalede, Tokat'ta özel bir koleksiyonda bulunan Tokat Vakıf Müdürlüğü'ne ait yedi belgede adı geçen teberrükât eşyalarının nasıl değerlendirildiği incelenecektir. Belgeler 1930-1936 yılları arasında düzenlenmiştir. Teberrükât olarak tanımlanan hayır sahipleri tarafından bağışlanan eşyaların Cumhuriyet döneminde kadro dışı bırakılan cami ve mescitlerden toplanarak birçoğunun açık artırma usulü ile satıldığı, kıymetli olanların ise Vakıflar Umum Müdürlüğü tarafından alınarak müzelere gönderildiği bilinmektedir. Bu çalışmaya konu olan 1930-1936 yılları arasında düzenlenmiş belgelere göre sözü edilen eşyalardan az sayıda halının kıymetli olarak değerlendirildiği, diğer eşyaların artırma ile satıldığı anlaşılmaktadır. Buna ek olarak bakırdan imal edilmiş olan şamdanlar ise değersiz olarak tanımlanıp açık artırma ile satılmıştır. Makalede, ayrıca 1930'larda antika halıların Türk İslam Eserleri Müzesinin koleksiyonuna dahil edilme süreci de ortaya çıkarılmıştır.

Istanbul University Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 2015

Bu çalışmada, Orta ve Batı Anadolu içsularında dağılım gösteren endemik balık taksonlarının güncel dağılım alanlarının tespit edilmesi, populasyonların durumu ve tehdit unsurlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, 2005, 2006 ve 2007 yılları yaz aylarında 7 saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu saha çalışmalarında, 268 istasyonda balık örneklemeleri yapılmıştır. Örneklemelerde elektroşoker, farklı göz açıklığındaki ağlar ve tül ığrıp kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Orta ve Batı Anadolu içsuları için endemik özellikte olan 32 takson tespit edilmiştir. Elde edilen birey sayıları ve saha çalışmalarındaki gözlemler ışığında bazı türlerin "IUCN Kırmızı Liste"ye göre tehdit kategorileri için, değişiklik önerisinde bulunulmuştur. Çalışma alanında, türlerin devamlılığını tehdit eden en önemli unsurların sınırlı yaşam alanı, kirlilik, barajlar, habitat kaybı, yabancı türlerin varlığı ve kuraklık olduğu sonucuna varılmıştır.

Journal of Turkish Studies

Ergani ilçesinde köylerin hâkim ekonomik faaliyetlerine göre dağılışını ele almayı amaçlayan bu çalışmada yükselti ve morfolojiye bağlı olarak köylerde yürütülen ekonomik fonksiyonların gösterdiği değişimler ele alınmıştır. Ergani ilçesi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri arasında bir geçiş özelliğine sahiptir. Dolayısıyla her anlamda fiziki coğrafya koşullarındaki çeşitlilik beşeri ve ekonomik coğrafyayı da şekillendirmiştir. Farklı jeomorfolojik ünitelerde kurulan köylerde farklı yaşam tarzları ortaya çıkmaktadır. Aynı morfolojik ünitede kurulan köylerde benzer ekonomik özellikler görülmektedir. Ergani Güneydoğu Toroslar yöresi, Diyarbakır Havzası ve Karacadağ yöresine ait özellikleri taşımaktadır. Üç ayrı yörenin hâkim ekonomik özelliklerini taşıyan Ergani'de, Güneydoğu Toroslar yöresine dâhil kırsal yerleşmelerde meyve üretimi (özellikle bağcılık) ve kıl keçisi yetiştiriciliği yapılmaktadır. Orta kesimlerde Diyarbakır havzasına dâhil yerleşmelerde kuru tarım, sulu tarım ve koyun yetiştiriciliği yapılmaktadır. Güneyde ise Karacadağ platosunda küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yanında kuru tarım ve çeltik tarımı önemlidir. Yükseltiye bağlı olarak, köy yerleşmelerinin yapısı, şekli, dokusu, büyüklüğü ve hâkim ekonomik faaliyet de değişmektedir. Ergani'deki köyler; bitkisel üretim yapan köyler, sebze ve meyve üreten köyler ve hayvancılık yapan köyler olarak sınıflandırılmıştır. Ergani'de yerleşmelerin toplu, dağınık ve seyrek dokulu olmalarında birinci derecede topografya, su kaynaklarına yakınlık, ekonomik aktiviteler ve sosyal açıdan güvenlik ortamının büyük önemi vardır. Genellikle eğimli alanlarda kurulan köyler dağınık dokulu, ova ve plato üzerinde yer alan * Bu Çalışma 2009 yılında yapılan "Ergani İlçesinin Coğrafyası" adlı doktora çalışmasından üretilmiştir.

DergiPark (Istanbul University), 2014

Balıkesir, Güney Marmara bölgesinin ticaret sanayi ve kültür merkezi olan bir şehirdir. Şehir hem Osmanlı İmparatorluğu zamanında hem de Türkiye Cumhuriyeti döneminde kültürel ve ekonomik açıdan önemini daima korumuştur. Balıkesir'de modern tiyatro faaliyeti II. Meşrutiyet döneminde başlamıştır. Kurtuluş Savaşı sonrasında şehirdeki tiyatro çalışmaları daha da hızlanmıştır. Atatürk döneminde Balıkesir 'de yaşayan yazarlar 15'ten fazla tiyatro eseri yazmışlar ve bunları yayımlamışlardır. Yazılan tiyatrolar genellikle milli edebiyat hareketi tiyatro anlayışına uygun eserlerdir. Balıkesir'de Atatürk döneminde okullarda ve sivil toplum örgütleri bünyesinde tiyatro toplulukları kurulmuştur. Türk Ocağı, İdman Yurdu ve Balıkesir Halkevi bünyesinde pek çok tiyatro eseri sahnelenmiştir. Bunların yanında İstanbul'dan çok sayıda tiyatro heyeti Balıkesir'e gelmiş ve oyun sahnelemiştir. Oyun ve yazılara bağlı olarak, şehirde tiyatro sahneleri açılmış, tiyatro sanatçıları yetişmiş ve tiyatro eleştirmenleri tiyatro ile ilgili pek çok eleştiri yazısı yazmışlardır. Bu durum 1922-1938 yılları arasında Balıkesir'de etkili bir tiyatro faaliyeti olduğunu ortaya koymaktadır.

Doğu Coğrafya Dergisi, 2016

Konut insanoğlunun en eski ihtiyaçlarından biridir. Bu ihtiyacın karşılanması farklı şekillerde olmaktadır. Mülk sahibi olma bunlar arasında en yaygın olandır. Mülk sahibi olmayanlar, genellikle kiralama yoluyla konut ihtiyacını karşılamaktadırlar. Kuşkusuz bütün konutlar aynı kira değerine sahip değildir. Konut kiralarını etkileyen çok sayıda değişken vardır. Bu çalışmada konut kiralarını etkileyen mekânsal faktörler yanında, konut kira tercihlerini belirleyen şartlar ele alınmaktadır. Çalışmada istatistiki veriler yanında, anket uygulaması yapılmıştır. Sonuç olarak görülmektedir ki ülke yerleşe sistemindeki konum, şehirleşme hızı, madencilik faaliyetleri il ve bölge ölçeğinde kiracılığı etkileyen önemli faktörlerdir. Şehir ölçeğinde, merkeze yakınlık, ucuz kira konutlarının çokluğu, mahallelerin şehirsel büyümedeki konumu kiracılığı mekânsal olarak etkilemektedir. Kiralık konut seçilirken en önemli faktör konutun yer aldığı çevrenin sosyo-ekonomik özellikleridir.

Tokat bölgesinde kızılbaş ve bektaşi ocakları