“HELLESPONTOS İŞLİĞİ” ve PARION BULUNTULARI

EKEV AKADEMİ DERGİSİ • Yıl: 24 Sayı: 82 , 2020

Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019

Serotonin (5-HT), merkezi ve periferik sinir sistemindeki birçok fizyolojik rolünün yanı sıra epilepsi üzerinde de önemli rollere sahiptir. Şimdiye kadar 5-HT1-5-HT7 olmak üzere serotonine ait yedi reseptör tipi ve bunların alt tipleri tanımlanmıştır. Bu reseptörlere ilave olarak serotonerjik nörotransmisyonda görev alan ve sinir sonlanmalarından serotoninin geri alınımından sorumlu olan serotonin geri alım taşıyıcı proteinleri de bulunmaktadır. Genel olarak, serotonin öncülü 5-hidroksitriptofan ve serotonin geri alım inhibitörleri gibi hücre dışı serotonin seviyelerini yükselten ajanlar ile serotonin reseptör agonistleri hem fokal hem de jeneralize nöbetleri baskılamaktadır. Aksine beyinde 5-HT'nin uzaklaştırılması veya reseptör antagonistlerinin uygulanması ise odyojenik, kimyasal ve elektrikle uyarılan epilepsi modellerinde nöbet eşik değerini düşürdüğü bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda, özellikle 5-HT1A, 5-HT2C, 5-HT3, 5-HT4 ve 5-HT7 reseptörleri ve serotonin geri alım inhibitörleri üzerine odaklanılmıştır. Elde edilen bulgular bu reseptörlerin hem epileptogenezde hem de epileptiform aktivitenin sürdürülmesinde önemli rollere sahip olduğunu ortaya koymuştur.

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ, 2011

Coin fi nds of 869 coins, and the works conducted on these coins during the works carried out through the 2006-2015 excavation seasons in the theatre of the ancient city of Parion: one of the most important cities of the Troas Region will be briefl y introduced in this article. The coins by being divided among groups, their distribution in regards of periods and mint marks will be presented and the some of the preliminary results will be briefly presented. In this manner it has been aimed for the reader of this article to have preliminary ideas regarding the coins discovered during the Parion Theatre excavations.

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020

Bu yazı kapsamında Bernini'nin "Apollo ve Daphne" heykeli incelenmektedir. Barok sanatın özgün nitelikleri ve biçimsel dilinin irdelenmesinin ardından, Barok heykel ve mimari arasındaki ilişki irdelenmiş, incelenen yapıtın heykeltıraşı olan Bernini hakkında bilgi verilmiş, başlıca yapıtları incelenmiştir. Makalenin devamında "Apollo ve Daphne" heykelinin mitolojik kökeni, yapım sürecinin nasıl şekillendiği, eserin biçimsel özellikleri ele alınmıştır. Son olarak yapıtın özgün nitelikleri değerlendirilmiştir. Abstract In this article, "Apollo and Daphne" sculpture by Gian Lorenzo Bernini, 2one of the leading artists of Baroque Art, is examined. After examining the original qualities and figurative language of Baroque art, the relationship between Baroque sculpture and architecture, artistic identity of Bernini, who is the sculptor of the studied work, and his main works are examined. In the rest of the article, the mythological origin of the sculpture "Apollo and Daphne", construction process of the sculpture and the figurative features of the work are discussed. Finally, the original qualities of the art-work are evaluated

Yerkabuğunu oluşturan sedimanter yani diğer adıyla tortul kayaçlar gerek jeologlar için gerekse birçok doğa bilimci için çoğu zaman bir günlük görevini üstlenmiştir. Bu kayaçlar oluşum aşamalarında bir havza içinde yani diğer bir değişle bir birikim alanında binlerce hatta milyonlarca yıl içinde yavaş yavaş birikirler. Yani bugün kafamızı kaldırıp baktığımız zaman gördüğümüz o koca dağlar, tepeler yıllar içerisinde yağmur, rüzgâr, sıcaklık farkı, akarsu gibi birçok doğa olayı karşısında yeni düşerek yavaş yavaş aşınırlar ve yine akarsular yardımıyla birikim alanlarına yani göllere, denizlere taşınırlar. Yıllar süren bu süreçte biriken kayaç tanelerinin üstünü her zaman daha genç olan taneler örter. Yani bilmemiz gereken şey, bu katmanlarda derinlere indikçe, zamanda geriye gittiğimizdir. Doğanın biz doğa bilimcilere sunduğu bu yapı adeta dünyanın bir günlüğü gibidir, Oluşmuş her katman dünyanın günlüğünde bir sayfayı temsil eder. Eğer siz doğanın yazdığı dilden okumayı biliyorsanız dünyanın gizli günlüğünü okumaktan aldığınız hazzı tarif edilemez şekilde yaşamaya başlarsınız. Zamanda yolculuk yapmak aslında bir bilim kurgu değildir. Hatta doğa bilimciler için belki de gülük hayatın bir parçası olmuştur zamanda yolculuk. Siz her katmanda geriye doğru gittikçe bir kaya parçasının içindeki ufacık bir tanenin milyonlarca yıl süren öyküsüne, belki de o kayaların içiresinde bulunan bir fosilin başından geçenlere tanıklık edersiniz. Ancak doğanın her zaman zor olanı sevdiğini unutmamamız gerekir. Bir jeolog zamanda yolculuk yapmak istiyorsa öncelikle doğanın günlüğüne ulaşmak için doğanın bilmecelerini çözmesi gerekir. Anlayacağınız bu günlüğün sayfaları her zaman ilk yazıldığı günkü gibi dümdüz olmayabilir.

BALANS İŞLEMİ NASIL YAPILIR, BALANSSIZ ARAÇTA GÖRÜLEN ETKİLER NELERDİR

Buzullar, iklim değişikliklerine nispeten hızlı bir şekilde tepki vererek çevre şartlarını doğrudan kayıt altına aldıklarından, bir bölgenin atmosferik koşulları hakkında önemli ip uçları içerirler. Benzer şekilde, geçmiş dönemlerdeki buzulların incelenmesi ile de paleoiklim koşulları hakkında bilgiler elde edilebilir. Bu makalede son yıllarda Türkiye dağlarındaki eski buzul çökellerinden kozmojenik yüzey tarihlendirmesiyle elde edilen Geç Pleyistosen buzul kronolojilerini ele alınmaktadır. Ayrıca yapılan bu çalışmalara genel bir bakış açısı getirilerek, buzullaşma zamanları ve paleoiklim hakkında bölgesel çıkarımlar sunulmaktadır. Türkiye’de toplam 27 bölgede buzullar gelişmiştir. Bunlar Toros Dağları, Doğu Karadeniz Dağları ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerine dağılmış yüksek dağlarda gruplanmışlardır. Şimdiye kadar 9 dağdan toplam 363 adet kozmojenik yüzey örneği alınmış olup elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de bilinen en eski Geç Pleyistosen buzul ilerlemesinin MIS 4 (71 bin yıl önce)’de başlayarak, MIS 3 (29-35 bin yıl önce) sonuna kadar devam ettiği düşünülmektedir. Sonrasında buzullar daha da ilerlemiş ve en geniş boyutlarına 21 bin yıl önceki Son Buzul Maksimum’u (Last Glacial Maximum; SBM) sırasında ulaşmışlardır. Bu sadece Türkiye’de değil Avrupa, Kuzey Amerika ve Dünya’nın diğer bölgelerde de gözlenen küresel anlamdaki SBM (~19-23 bin yıl önce) ile de uyumludur. SBM’den sonraki dönemlerde ısınmanın artmasıyla buzullar giderek küçülmüş, Geç Buzul (Late Glacial) (19-13 bin yıl önce) ve Genç Dryas (Young Dryas) (13-11.7 bin yıl önce) dönemlerinde, zaman zaman duraklayarak, bazen de bir miktar ilerleyerek ait oldukları dönemlerin morenlerini depolamışlardır. İklimin günümüz koşullarına yaklaştığı Holosen’de ise (son 11.7 bin yıl), Türkiye’nin sadece çok yüksek dağlarında (>3500 m ) buzulları görmek mümkün olmuştur. Yaptığımız buzul modellemeleri ve diğer proksi veriler, SBM ikliminin günümüzden 8-11oC daha soğuk, yağış koşullarının ise güneybatı Anadolu’da günümüzden 1.5-2 kat daha fazla, orta ve iç kesimlerde günümüzdekine yakın ve kuzeydoğuda ise günümüzden % 30 daha kurak olduğunu göstermektedir. Geç Buzul’da iklimin günümüzden 4.5-6.4oC daha soğuk ve % 50 kadar daha fazla nemli; Erken Holosen’de 2.1-4.9oC daha soğuk ve iki katına kadar daha yağışlı; Geç Holosen’de ise yağış koşullarının günümüze yaklaştığını ancak hava sıcaklığının hala günümüz değerlerinden 2.4-3oC daha soğuk olduğunu ortaya koymaktadır.

Bilgi; insan zihninin, düşünülebilen şeylerle (ideler ya da objeler) arasında kurmuş olduğu bağdır. Bu bağ; insanın düşünme evrenini ifade eden mantık zemininde gerçekleşir. Düşünme evreninin yani mantığın unsurları; kavramlar, hükümler (önermeler-tanımlar) ve akıl yürütmelerden müteşekkildir. Kavram; idenin ya da objenin zihindeki tasavvurudur. Hüküm; kavramın hassasının, öz-anlamının belirlenmesi yani tanımıdır (definition). Akıl yürütmeler ise hükümler arasında ilişki kurma indüksiyon, analoji veya dedüksiyondur. Bilginin nihaî realizasyonu; mantığın analitik ve sentetik işlevini icra ettiği yöntemler dedüksiyon, indüksiyon ya da analoji ile sağlanır. Mantıkta kavramların tespiti, tanımlamaların yapılışı ve akıl yürütmelerin kuruluşu da bazı temel ilkeler çerçevesinde gerçekleştirilir. Bu ilkeler de özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü halin imkânsızlığı ilkeleridir. Mantığın ana konusu şüphesiz tanım (definition-önerme) mevzuudur. Zira ideler ve nesneler hususundaki temel ayrım tanımla belirlendiği gibi hayata ve eşyaya dair edinilen bilginin tüm birikimi de tanımla sağlanır. Bir tanımda (definition); tanımlanan durumundaki kavram ya bir "ad"a (nomen) ya da bir "nesne"ye (phenomen) aittir. Ad tanımı (nominal definition) dilsel bir uzlaşımın ürünüdür fakat nesne tanımı (real definition) uzlaşımsal değil, empiriktir. Mesela, "Daire, bir noktaya eşit uzaklıktaki noktaların kümesidir." tanımı, uzlaşımsal, adsal bir tanımken; Aristoteles'in, "İnsan, akıllı hayvandır." tanımı, uzlaşımsal olmayan nesnel bir tanımdır. Yani ad tanımı bir uzlaşıma, nesne tanımı ise bir gerçekliğe işaret eder.2 Açıktır ki "uzlaşımsal"dan maksat "keyfilik" değil; dille, lisanla ilgili olmak; bir ideye ya da bir objeye ad vermek demektir. Türkçede herkesin elmaya "elma" demesi; İngilizcede ise "apple" demesi yahut da "eşitlik eksenindeki siyasal organizasyon" için İngilizlerin "democracy" Türklerin "cumhuriyet" demesi dilsel bir uzlaşımdır. Adsal ya da nesnel, tanım (definition); bilgiyi sujeler arası kılmak, müşterek hale getirmek için yapılır. Sujeler arası kılınmayan, müşterek hale getirilmeyen bir öz-anlamın bilgiye dönüştüğünden söz etmek oldukça zordur. Böyle bir şeyin imkânından bahsedilse bile tabiatı gereği birlikte yaşamak zorunda kalan insana faydasından bahsetmek mümkün değildir. Kriteri (organon) mantık olan felsefe; hayatın ve varlığın rasyonel-empirik zeminde açıklanması, anlamlandırılmasıdır. Felsefe hakkında herkesçe kabul edilen "fonksiyonel" bir tanımın yokluğunun ileri sürülmesinin sebebi; felsefenin temel uğraşı alanı olan hayata dair pratik-normatif ve varlığa dair teorik-metafizikî tanımlarının "adsal" tanımlar olmasıyla ilgilidir. Ancak tanımın "adsal" olması, felsefeye dair genel bir çerçevenin çizilemeyeceği anlamına gelmez. Bu çerçeveyi çizmek için felsefeyi; onun gibi yine hayatı ve eşyayı açıklamaya, anlamlandırmaya çalışan insanın diğer düşünsel-inançsal faaliyet alanları olan bilim (science), sanat (art) ve dinle (religion) kaynak ve kriter itibarıyla mukayese etmek yeterlidir.3 Bilim (science); kaynağı ve kriteri açısından nesnel dünyayı, fizikî alanı kapsayan bilgiyi ifade eder. Bilimsel bilgi; rasyonel-empirik zeminde, muayyen yöntemler takip ederek fenomenleri anlamak ve açıklamaktır. Bu yöntemler verili olmaktan öte işbaşındayken keşfedilir. Bilimler; varsayımları, teorileri, aksiyomları araştırmalarının ön şartı olarak görür. Bunlar sayesinde doğal hayatta karşılaşılması mümkün olmayan derinlikleri ortaya çıkarır. Bilimsel bilginin araştırmaları süreklilik arz eder. Bu süreklilik, belli bir bilgi seviyesini gerektiren problemlerin çözülmesiyle sağlanır. Belli bir seviyede çözülemeyen ya da önemsiz gibi görünen problemler, ilerleyen dönemlerde bilimsel bilginin başka bir seviyesinde çözülebilir ve önemli oldukları derecede yerlerini alırlar. Öte yandan belli bir araştırma safhasında doğru olarak kabul edilen bir bilgi, gelecek bir zamanda yanlış olarak da görülebilir. Bilimsel bilgide yalnızca fenomenleri takip etmek, onları konuşturmak, onların verdiği cevaba göre doğruluk değerini tespit etmek vardır. Bilimsel bilgi için var olan şeylerin, olayların, realitenin dışında bir doğruluk kriteri yoktur. Bu niteliklere sahip olan bilimin asli fonksiyonu da eşya ve olayları kontrol altına almak ve hayatı kolaylaştıracak teknik-pratik değerler yaratmaktır. Francis Bacon; "Bilgi kuvvettir." (Science is power.) derken, tam da bunu vurgulamaktadır. Bertrand Russel'ın ifadeleriyle "Bilim; gözlem ve gözlem sonuçlarına dayalı akıl yürütmeler vasıtasıyla önce nesnel dünyaya ilişkin muayyen gerçekleri ve onları birbirine

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT …, 2010