Yunus Emre’Ni̇n “Ben Yanarem Yane Yane” İlahi̇si̇

Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi, 2024

Bu çalışmada Yunus Emre Divanı'nda yer alan ateş ve ateşle bağlantılı kavramlar, simya kapsamında değerlendirilmektedir. Simya, manevi anlamda nefsi dönüştürme sanatıdır. Isıtma, aydınlatma ve yakma özellikleriyle ateş, iki farklı anlamda ele alınmaktadır. İlk olarak ateş yaratılışın temel unsuru olan tüm varlıkların bünyesinde bulunan, en içteki hayati gücü temsil eden içsel ateş veya nurdur. İkinci anlamda ateş; dört unsurda yer alan ateştir. İçsel ateş tüm yaratılmışın bünyesinde muhafaza edilen ilahi bir kıvılcım, tutuşturulması hâlinde şahsi benliği yakıp, nefiste dönüşümü sağlayan büyük bir potansiyeldir. Bu şekliyle ateş unsuru Yunus Emre'nin şiirlerinde de yer almaktadır. Dört unsur, benliği saran ve aralarında oluşan karşıtlık sayesinde benlik algısını diri tutan bir işleve sahiptir. Dört unsurda meydana gelen karşıtlığın uzlaşmaya dönüşmesi, unsurların birbirleri ile etkileşimini sağlayarak nefsin bütün güçlerinin birleşmesini temin etmekte ve dönüşümü başlatmaktadır. Ateş, ısı etkisiyle unsurlar arasındaki etkileşimi sağlaması ve nihai tutuşmayı temin etmesi anlamında büyük önem arz etmektedir. Nitekim simyada iksirin hazırlandığı fırın, insan bedenini temsil eder, bu beden ise sembolik anlamda nefis güçleri ağıdır. Ateş bu fırında en etkin unsurdur ve üretici güce denk gelir. İçsel ateşin uyanmasıyla harekete geçen aşk ateşi; tütmeyen ateş, tüten ateş ve küllenen ateş aşamalarından geçerek nefsin dönüşümünü sağlamaktadır. Yanma ile temsil edilen nihai gaye ise ruhsal ikinci doğumun gerçekleştirilmesi ve nefsin dönüşümünün sağlanmasıdır. Sonuç olarak bu çalışmada simyanın sembolik anlamını içeren nefsin arınması, çözünmesi, kristalleşmesi, erimesi ve yanması süreçlerindeki ateş etkisi Yunus Emre'de yer alan kullanımları ile birlikte çözümlenmektedir.

Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Öykü USTA  ÖZ Yunus Emre, çağlar boyunca etkisini sürdürmüş; şiirleri halk arasında dilden dile aktarılmış sufî bir şairdir. Kişiliğiyle ve düşünceleriyle de Türk halk geleneğinde önemli bir yer edinmiştir. Bu özellikleriyle Yunus Emre'nin gerçek hayatının dışında onunla ilgili menkıbeler de oluşturulmuştur. Bu menkıbelerde çeşitli yönlerine yer verilen Yunus Emre; günümüzde hâlâ şiirleriyle, öğretileriyle ve insana verdiği değerle etkisini sürdürmektedir. Yunus Emre'nin günümüze kadar devam eden bu yönü onun hakkında çeşitli romanların yayımlanmasına yol açmıştır. Bu romanlardan biri de Emine Işınsu'nun Bir Ben Vardır Bende Benden İçeri adlı eseridir. Bu çalışmamızda Yunus Emre'nin bir roman kahramanı olarak eserde nasıl işlendiği incelenecektir.

Yunus Emre, 2019

Yunus Emre'nin hayatına dair birincil kaynaklar üzerinden en sağlıklı en temiz bilgilerle hayatı. Doğum tarihi, doğduğu yer, ailesi, soyu, eğitimi, mesleği, mürşidi, mezar ve türbesi hakkında en sağlam kaynaklar üzerinden yapılan araştırmalar broşür halinde yayınlandı. Bu broşür, 2019'da basılı yayınlanan kopyanın 2024 güncellenmiş kopyasıdır.

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Yunus Emre’nin bilinen iki eserinden biri Risâletü’n-Nushiyye’dir. Eser, müritlere ve okuyuculara yönelik öğretici bir eser, eğitim kitabı olarak değerlendirilebilir. Eserde işlenen konulardan biri gıybet ve yalan başlığı altında yer alır. Bu çalışmada Yunus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyye adlı eserinde sağlıklı birey ve sağlıklı toplumda bulunmaması gereken dedikodu ve yalan kişilik özellikleri incelenmiştir. Çalışmada Mustafa Tatçı tarafından hazırlanan 2020 yılında H Yayınları’nca yayınlanan “Yunus Emre’den Yolcuya Öğütler” temel alınmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden dokuman incelemesine dayalıdır. Bulgular ve sonuç olarak; eserde dedikodu ve yalanın insanın içinde olan iki huy olduğu, bunların sonradan öğrenildiği açıklanır. İnsan bununla mücadele etmelidir. Öncelikle insan mevcut durumu ortaya koymalı, düşünmeli ve analiz etmelidir. İçteki kötü huylar temizlenerek yerine iyi huylar konulmalıdır. Bu çaba zaman alır, emek ister, insan aşama aşama olgunlaşır. Dedikodu, ...

2022

Bugün sohbet bizüm oldı bize bizüm diyen gelsün İçürdi 'ışk bize şehdin nûş eyleyüp yudan gelsün (Yunus Emre, g.230/1) Öz Tasavvufi litertürde çok derin anlamları olan sohbet, genel anlamıyla 'kısa süre de olsa birlikte olmak anlamında Arapça bir sözcüktür. Genel olarak ise 'arkadaşlık edip ünsiyet kurmak, bedenle ya da gönülle uzun süre beraberlik hali, dinî veya dünyevî konuların konuşulduğu toplantı' gibi manalarda kullanılır. Tasavvufta sohbetin ayrı bir yeri ve önemi vardır. Yaygın olarak, şeyhin ya da âlimin sözlerini dinlemek üzere düzenlenen toplantılara sohbet denir. Bundan dolayı özellikle mutasavvıf şairler eserlerinde sohbetin adabına ve önemine yönelik ifadelere sık yer vermişlerdir. Yunus Emre de şiirlerinde sohbet'e ve sohbetin önemi ve işlevine yönelik duygu ve düşüncelerine sıklıkla yer vermiştir. Bu çalışmada Yunus Emre'nin şiirlerinde yer alan sohbet metaforu detaylı olarak incelenmeye çalışılmıştır.

2022

Dos. Dr. Səriyyə Gündoğdu AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Dos. Dr. Səadət Şıxıyeva AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Dos. Dr. Vüqar Məmmədov AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Dos. Dr. Barat Osmanova AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Dos. Dr. Rəşid Quliyev AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Emiliya Xəlilova AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Xanım Abdullayeva AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Humay Məmmədova AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Aytən Tağıyeva AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Arzu Dadaşova AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Dilbər Hüseyinli AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan) Hülya Aslanova AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu (Azərbaycan)

Vakıf İnsanı Prof. Dr. Hikmet Özdemir Armağanı, 2019

Yunus, gönülleri birleştirmeye, gönül yapmaya gelmiş bir sufidir. Ona göre Cenâb-ı Hak gönüle tecelli edeceği için gönülleri imar etmek gerekir. Bundan dolayı, o, gönlü Hakk'ın tecellisine mazhar olacak bir olgunluğa eriştirmenin yollarını insanlara öğretmek için çalışmıştır. Ona göre hastalar yoklanıp gönüller alınmalı, sıkıntıda olanlar, düşkünler ayağa kaldırılmalıdır.

Dil araştırmaları dergisi, 2022

Yunus Emre, eserleriyle Türkiye Türkçesinin temellerini atmış ve edebî bir dil olarak gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır. Bir anlatıcı olarak karmaşık tasavvufi konuları, insana ve hayata dair anlaşılması zor hakikatleri, gayet açık bir üslupla ortaya koymayı başarmıştır. Eserlerine yansıttığı coşkulu samimiyeti, engin gönül dünyası ve olağanüstü üslubuyla etkisi yüzyıllarca sürecek bir Yunus Emre karakteri ve tipi ortaya koymuştur. Onun şiirlerinde kendi dilinden kendi benine yüklediği anlamı, seçtiği kelimeler ve özellikle zamirlere kazandırdığı işlevler üzerinden izlemek mümkündür. Ayrıca vahdet-i vücut düşüncesi ve derviş tipi, eserlerine yansıyan ben kavramının merkezinde yer almaktadır. Yunus Emre'de ben kavramının ilahi ben, beşerî ben ve derviş / âşık olmak üzere üç farklı görünümde tezahür ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca ben kavramının ben zamiri yanında özellikle sen ve diğer zamirlerle hatta derviş, âşık gibi adlarla ifadelendirildiği görülmektedir Anahtar Kelimeler: Yunus Emre, ben, şahıs zamirleri, sembolik anlatım ABSTRACT Yunus Emre laid the foundations of Turkey Turkish with his works and made significant contributions to its development as a literary language. As a narrator, he succeeded in revealing complex mystical subjects, elusive truths about man and life, in a very clear style. With the enthusiastic sincerity, wide world of heart and extraordinary style he reflects on his works, he has revealed a Yunus Emre character and type whose influence will last for centuries. In his poems, it is possible to follow the meaning that he attributed to himself from his own language, through the words he chose and especially the functions he brought to pronouns. In addition, the idea of unity of body and dervish type are at the center of the concept of self that is reflected in his works. It has been determined that the concept of self in Yunus Emre manifests in three different appearances as divine self, human self and dervish / lover. In 1 Yunus Emre'nin şiirlerinden seçilen metin örneklerinin alındığı Mustafa Tatcı yayınında bu ses için n harfi kullanılmıştır. addition, it is seen that the concept of I is expressed with other pronouns, especially you and other pronouns, and even with names such as dervish, lover.

Öz Türklerin kültürel bellekleri ve abide şahsiyetleri, köklü medeniyete ulaşmalarında geleneklerinin devamlılığını sağlarlar. Yunus Emre, bu medeniyetin en önemli temellerinin atıldığı 13. yüzyılda, varlığı doğruya ve birlikteliğe çağrı olan, İslam'ın gereklerini bireysel tecrübeye dönüştüren, Türk mistisizminin öncüsü âlim ve mutasavvıflardandır. Yunus Emre, Türklerin kültürel belleklerindeki önemli hatırlama figürlerindendir. Menkıbevi hayatında ve şiirlerinde Türklerin kültürel sürekliliğini belirginleştiren birçok ortak değer yer alır. Onun tasavvuf bilgilerini içselleştirip sırra erme süreci Türk mistisizm geleneğinde gerçekleşir. Türk mistisizminde sırra erme sürecinde şamanların ve Yunus'tan önceki diğer mistiklerin maddi ve manevi yolculukları, beden terbiyesine yönelik uygulamaları, Yunus Emre'de gariplik, maddi ve manevi yolculuklar ve ızdırap olarak devam eder. Türk mistisizminde Yunus'tan önce var olan bu sırra erme süreçleri Yunus Emre'de evrilerek devam etmiş, Yunus'tan sonra da var olmuştur. Bu süreç, Türk mistisizm geleneğindeki kültürel belleğin ve taşıyıcılarının, farklı zaman dilimlerinde evrilerek farklı adlandırma, işlev ve ritüellerde karşımıza çıktıklarını gösterir. Anahtar Kelimeler: Türk Mistisizmi, Sırra Erme, Yunus Emre The Initiation of Yunus Emre in Turkish Mysticism Abstract Their cultural memories and monument personages provide Turks to preserve their traditions continiuty to reach a rooted civilisation.Yunus Emre,when this civilisation's important foundation were founded in 13.century,is one of the pioneer scholars and mystics of Turkish mysticism whose existence evokes truth and togetherness,converting the neccesities of Islam to personal experience. Yunus Emre is one of the important remembering figures in cultural memories of Turks.In his legendary life and poems,a lot of shared values that make explicit cultural continiuty of Turks take place.The process of initiation by internalising his mystic knowledge takes place in Turkish mysticism.In Turkish mysticism, initiation processof shamanists,tangible-spiritual trips of other mystics before Yunus Emre,practises towards physical training,continue as strangeness,tangible-spiritual trips and misery in Yunus Emre's life.In Turkish mysticism,process of coming secret which existed before Yunus Emre went on by evolving during Yunus Emre's life. This process shows that cultural memory and its conveyers confront us in different period of time,different denotation,function and rituals by evolving.