Modern Çocukluğa Bakiş: Nei̇l Postman Değerlendi̇rmesi̇

Akdeniz Medical Journal

Erişkin çağda hipertansiyon, genel populasyonun büyük bir kısmını etkileyen bir sağlık sorunudur. Çocukluk çağında daha nadir olduğu bilinmekle beraber pediatrik hipertansiyon özellikle son yıllarda giderek önem kazanmış ve ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Çocuk ve ergenlerde artan obezite salgını ile beraber hipertansiyon prevalansında artış meydana gelmektedir. Hipertansiyon, vücuttaki birçok metabolik bozukluğa ve erişkin çağ hipertansiyonuna yol açabileceğinden önlenme ve tedavisi çok önemlidir. Çocuklarda normal kan basıncı değerleri yaşa, cinsiyet ve boya göre değişir; bu nedenle, çocuklarda hipertansiyonun nasıl teşhis edilip tedavi edileceğine dair artan farkındalık, giderek artan bu yaygın durumla mücadele etmek için gereklidir. Hipertansiyon tedavisi için farmakolojik yöntemler ve yaşam tarzı değişikliklerini içeren nonfarmakolojik tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Beslenme yönetimi, fiziksel aktivite, obezlerde ağırlık kaybı gibi yaşam tarzı değişiklikleri hem farmakolojik hem de nonfarmakolojik tedavi sırasında hipertansiyonun kontrol alınmasına yardımcı olur. Obez hipertansiyonlu çocuklarda fiziksel aktivitenin de artırılması yoluyla ağırlık kaybının kan basıncı değerlerinde düşüşler sağlayacağı belirtilmektedir. Çocuk ve ergenlerde tuz tüketimi sınırlandırılmalıdır. Akdeniz tipi diyet ve DASH(Dietary Approach to Stop Hypertension) diyeti uygulanarak çocuk ve adölesanların yeterli mineral ve vitaminleri almaları ve yağ tüketiminin azaltılmasıyla sağlıklı beslenmeleri sağlanarak hipertansiyon kontrol altına alınabilir.

Zeitschrift Fur Die Welt Der Turken Journal of World of Turks, 2011

Bu calisma sosyal bir kategori olarak cocukluk uzerine yeniden dusunmeyi amaclamaktadir. Eski cocukluk paradigmasi cocuklari gundelik yasamin kucuk yetiskinleri olarak sosyal statunun en alt basamagina yerlestirmistir. Cocuklarin dusuk statusu onlari elverissiz kosullarda yasamaya mahkum etmistir. Gunumuzde yasanan sosyal esitsizlikler ve bu esitsizliklerin yol actigi riskler, cocuklugun yeniden tanimlanmasina ve yapilandirilmasina gerekce olusturmaktadir. Cocuklarin sosyal bir kategori duzeyinde tanimlanmasi ve mevcut statulerini degistirme ihtiyaci, modern cocukluk paradigmasi acisindan bir baslangic olacaktir. In this study, it is aimed to rethinking about childhood as a social category. Old childhood paradigm embedded children in bottom step of social status as little adults of daily living. Lower status of children obliged them to live in unfavourable conditions. Today's social inequalities and risks due to these inequalities is a basis for childhood to be redefined and restructured. The need for defining the childhood in a social category level and changing their existent status will be preliminary in terms of modern childhood paradigm.

Önsöz Modernlik ve modernite, son yılların popüler kavramlarından biri olmuş durumda. Üzerinde çok düşünülüp derinlemesine tahliller yapılamasa da, konuşulmaya halen devam edilmekte. Kavramların tahlili fikir sahipleri ve ideolojik düşünenler için çok önemlidir, her kavram devşirilmesiyle birlikte, hayata müdahil olmaya ve yaşam şeklini dönüştürmeye başlar. Dolayısıyla algılarımızdan başlayan bu değişim, dikkatli olunmazsa kişinin inandığı ilkelerine olan samimiyetine olmuşuz etki eder ve zamanla da tevilini, tevilin ardından tahrifine yol açar. Özellikle Müslümanların iki yüzyıldır, düşüncelerindeki donukluk ve yeni bir versiyon üretememe, batının dayattığı kavramların ve onların yol açtığı tahrifin önünde duramamalarına yol açmış, bin yıldır sürekli etken ve etkileyen, sunan ve dönüştüren olan Müslümanlar son iki yüzyılda, adeta nehirlerin tersine akmasına benzer bir dönüşüm yaşamaktadır. Bu gün Modern Dünya nedir şeklinde bir soruyla araştırma yapılsa, kesinlikle derinlemesine bir tahlille karşılaşmayız ve cevaplar tamamen modernliğin asıl yapmak istediğinden ve yapmakta olduğundan uzak olacaktır. Müthiş bir taklit hastalığına kapılan doğu dünyası, batının kendisine sunduğu altın kadehteki hoş görünümlü ve etkisi onlarca yıl sonra beliren zehri hiç soluk almadan içmektedir. Bu nedir diye herhangi bir soruyu sorma ihtiyacını bile duymayan edilgen insanlar topluluğu, işbirlikçi kılavuzlarla birlikte yoluna devam etmekte.

İletişim: Araştırmaları Dergisi, 2004

2018

Sanayi devriminin ilk yillarinda isletmelerin birbirlerinin uretim tarzlarini kopyalamak, hammadde iyilestirmesi saglamak ve uretimdeki fireleri azaltmak suretiyle surdurulebilir rekabet avantajlarini kazanip/kaybetmesi oldukca kolay bir sekilde gerceklesmistir. Fakat modern isletmecilik sistemlerinin gelismesiyle birlikte rekabet avantajini saglayan varligin “insan kaynagi” oldugu anlasilmis ve isletmeler kopyalanamayan tek kaynak olan insana bakis acilarini degistirmislerdir. Bakis acilarinda yasanan degisimle birlikte calisan performansinin olculmesi ve degerlendirmesi zorunlu bir hal almistir. Bu arastirmada sanayi devriminin gerceklesmesiyle beraber degisen calisma kavrami ve artan verimlilik ihtiyacina deginilecektir. Bu bilgiler isiginda performans degerleme sistemlerinin dogusu incelenecek, klasik ve modern performans degerleme sistemlerinin teorik karsilastirilmasi yapilarak bu degisimin nedenine vurgu yapilacaktir.

Öz Nureddin Ferruh, 1896'da-henüz 17 yaşındayken-pek çok ustanın var olduğu Osmanlı edebiyat ortamında kendi şiir anlayışını bir manifesto olarak yazma ve yayımlama cesareti gösterir. Bu manisfestoda savunduğu yeni bir şiir anlayışının fikrî temelleri dönemin bütün genç yazarları üzerinde etkili olan Recâizade Mahmud Ekrem'in Talim-i Edebiyat'ında, esin kaynağı ise Abdülhak Hâmid'in şiirlerinde ve tercüme şiirlerdedir 1. Nitekim Nureddin Ferruh kendi şiir anlayışını açıklar ve savunurken Recaizâde Mahmud Ekrem ve Abdülhak Hâmid'in şiirlerinden alıntılar yapar ve bu vesileyle kendi bakış açısını ve varsayımlarını meşrulaştırmaya çalışır. Onun yaşına göre pek cüretkâr olduğu söylenebilecek bu hamlenin ardında, Batılı bir eğitim/ öğretim yordamıyla hiyerarşi algısı örselenmiş (yahut teşekkül etmemiş) yeni bir neslin mensubu yani postmodern bir çocuk olması vardır. Abstract In 1896, when he was only 17 years old, Nureddin Ferruh ventured to publish his particular understanding of poetry as a manifesto in the presence of numerous masters * Dr. Öğr. Üyesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. [email protected]

Tez, 2020

Harf inkılabı öncesinde Osmanlı Türkçesi ile yazılmış birçok eser bulunmaktadır. Bu eserlerden bazılarının günümüz Türkçesine aktarımı yapılmışken bazıları ise hala aktarılmayı beklemektedir. Bu eserlerin geçmişe ışık tutması ve geleceğe yön vermesi açısından oldukça değerli olduğu düşünülmektedir. Cumhuriyetimizin başlangıç yıllarında yazılmış, çocuk şarkıları üzerine belli başlı kitaplar bulunmaktadır. Bu kitaplardan biri de Milli Kütüphane'de bulunan 1928 yılında basılmış "EHT 1947 A 73" yer numaralı Necati Bey'e ait olan "Notalı Yeni Çocuk Şarkıları: İlk Mektep 1 ilâ 5 Sınıf" isimli kitaptır. Bu kitabın içerisinde bestesi Necati Bey'e ait 72 adet çocuk şarkısı bulunmaktadır. Bu 72 adet şarkının ton, ritim, form, konu, ses sınırları, çok seslilik ve güftekâr gibi unsurlar üzerinden analizi yapılmış ve yorumlanmıştır. Bu araştırma Necati Bey'in müzik tarihimizde çocuk şarkıları bestecisi olarak kazandırılmasının yanında bestelerinin de çocuk şarkıları repertuvarına kazandırılması amaçlanmıştır. Bu araştırma Osmanlı Türkçesi ile yazılmış olan kitabın, müzik eğitiminde kullanılması, dönemin müzik eğitimi anlayışını ortaya çıkartması ve o döneme ait çocuk şarkıları kitapları üzerine yapılacak olan çalışmalara katkıda bulunması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada tarihsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler doküman inceleme tekniği ile toplanmıştır. Evrenin tamamına ulaşılan bu çalışmada örneklem yoluna gidilmemiştir. Sonuç olarak, şarkıların dönemin müzik öğretim programındaki, müzik öğretimine ilişkin talepleri karşıladığı görülmüştür ve şarkıların büyük bir bölümünün dönemin ilkokul müzik eğitiminde kullanılabilecek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca eserlerden birinin çocuk şarkısı olmadığı birinin de Necati Bey'in kendi bestelediği İstiklal Marşı olduğu görülmüştür.

5. Toplumsal Cinsiyet Adaleti: Demografik Dönüşüm ve Kadın, 2019

Türkiye'de 1978-2013 yılları arasındaki dönemde, toplam doğurganlık oranı yaklaşık olarak yarı yarıya düşmüştür. Bu azalmaya etki eden çeşitli faktörlerden biri geç modern olarak adlandırabileceğimiz son kırk yılda anneliğin ve çocuk sahibi olmanın algılanışı ve çocuğun ebeveynler için sahip olduğu anlamın değişmesidir. Hays’ın yoğun annelik olarak kavramsallaştırdığı günümüzdeki hakim annelik ideolojisi üç söylemi birleştirmektedir. Bunlar bünyesinde risk ve düşünümselliği barındıran ekoloji, çocuk gelişimi ve psikolojisi ile üçüncü dalga olarak adlandırılan özcü feminizme ait söylemlerdir. Daha çok insanlar tarafından üretilen küresel riskler karşısında çocuk, daha anne karnındayken başlayan doğal gıdalar bulmak, radyoaktif etkilerden kaçınmak, kirli havadan uzak durmak gibi “geç modernite”ye özgü kaygılar, çocuk büyürken artarak sürmektedir. Artan risk ve kaygıların yanı sıra toplumsal her alanda yaşanan hızlanma ve gelip geçicilik karşısında kadınlar anne kimliklerini düşünümsel olarak inşa etmek durumundadır. Anne kimliğinin düşünümsel olarak oluşturulmasında ve risklerin tanımlanmasında referans noktası ise uzman bilgisidir. Çocuk gelişimi ve psikolojisi alanlarında üretilen bilgiye referansla ortaya çıkan riskten kaçınma davranışı ve anne kimliğinin düşünümsel inşası, aynı zamanda çocukların ve annelerin bugüne kadar hiç olmadığı kadar gözetlenmesi ve izlenmesi ile sonuçlanmaktadır. Özellikle dijital platformlar hem annelerin kendi kendini gözetlediği bir yeni gözetim türü oluşturmakta hem de anneliğin samimi deneyimlerini metaya dönüştürmektedir. Bu platformların ideal anneye dair söylemlerin yayılmasında üstlendiği işlev ile annelik tüketim kültürü içerisine konumlandırılmakta ve tüketim kültürü ile bağlantılı olarak anne kimliğine dair belli bir imaj üretilmektedir. Anneliğe dair kavramları ve çağdaş teoriyi geliştiren feminist yazın içerisinde anneliğe dair yapılan tartışmalar ise kadın hareketinin tarihsel gelişimi ile paralellikler göstermektedir. Türkiye özelinde ise annelik konusunda söylemsel düzeyde ikinci ve üçüncü dalganın bir aradalığından bahsetmek mümkündür.

DergiPark (Istanbul University), 2022

Son yıllarda bilişsel sosyolojinin öne çıkmasıyla birlikte, gittikçe daha fazla araştırmacı, insan bilişinin kültürel kökleri ve kültürün eylemi motive ettiği bilişsel mekanizmalar üzerinde çalışmaktadır. Bu yönelimin bir neticesi olarak sosyal bilişsel gerçeklikle ilişkilendirilen, yorumlayıcı kültürel analiz yaklaşımlarına dair literatür hızla gelişti. Bilişsel sosyolojinin kültürel geleneği, insan bilincinin kültürel gruplara ve tarihsel akışa göre nasıl değiştiği ile ilgilidir. Bu teoriye göre, bir aktör, özneler arası dünyaya girerken, aynı zamanda bilişsel olarak da sosyalleşir ve nesnelere başkalarıyla ortak anlam verir. Birey, bir yandan kültürel bilişselliği deneyimlerken, diğer yandan, kasıtlı failler olarak anladığı "öteki" insanları, sosyal gerçekliğin optiğinden görür. Kişisel ve toplumsal benliğini bu şekilde inşa eden aktör, ileriki aşamada, dünyadaki düşünce toplulukları ile iletişimsel eyleme geçerek, sosyal ve kültürel kimliğini test eder. Bu çalışmada, eylemi etkileyen kültürel mekanizmaların ampirik incelemesine girmeyeceğiz. Bilişsel sosyal gerçekliğin gündelik yaşamda konsept kullanımını ortaya çıkartan gerçeklik biyografisini ele almaya çalışacağız. Ayrıca, yeniden üretimi, düşünümsel mekanizmaya dönüştürecek şekilde, daha fazla iletinin bilişsel kapasiteye ulaşmasına neden olan gerçekliğin sosyal pozisyonunu etraflıca inceleyeceğiz. Bunun için de kültür sosyolojisinin tarihsel anlatımından çok, modern bilişsel sosyolojiye veri sağlayan sosyal bilişsel sürecin ana noktalarına özet olarak değineceğiz. İnsan bilişinin kültürel kökleri bilişsel farklılıkları bir ölçüde açıklar. Günümüzün işlevsel gerçekliğini biçimleyen Batı bilincinin arkasında başka bir deneyimsel farkındalık olduğu aşikardır. Gecikmiş modernitede, sosyal gerçekliği oluşturan fenomenlerin mekanizmaları, gündelik yaşamda farklı bağlamsal durumlara atıfta bulunduğu için, eylemliliğin düşünümsel neticesi, bilişselliğin standart zamanında sapmalara neden olur. Bilişsel deneyimin karakterine odaklandığımız bu makalede, bilişsel gerçekliğin asimetrik konumlanışını esas alarak, özellikle gecikmiş modern toplumlarda, farklı bir eleştirel gerçeklik açıklamasının bireysel ve toplumsal zorunluluk haline geldiğini savunacağız.