MAİ VE SİYAH ROMANININ RUS BİÇİMCİLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Tahsin Yaprak2022, Mai ve Siyah Romanının Rus Biçimciliği Açısından İncelenmesi
https://doi.org/10.20322/littera.1127782Rus Biçimciliği, 1915-1930 yılları arasında Rusya’da etkili olmuş bir edebiyat kuramıdır. Kökenleri Aristo’ya kadar uzanan teori, kendisinden sonra gelen Yeni Eleştiri, Yapısalcılık gibi eseri merkeze alan eleştiri kuramlarını da etkilemiştir. Bu kurama göre edebiyat da diğer birçok disiplin gibi nesnel kriterlere göre incelenebilir bir bilimdir. Bu nedenle Biçimciler çalışmalarını yazınbilim olarak ifade etmişlerdir. Ayrıca, edebiyatı; psikoloji, sosyoloji, tarih gibi dalların bir örneklem alanı olmaktan çıkararak kendi özgül değerine kavuşturmayı amaçlamışlar ve bu nedenle edebiyatla ilgili çıkarımlarını edebiyata has terimlerle izah etme konusunda hassas davranmışlardır. Biçimciler, Sovyetler Birliği’nin edebiyatta hâkim kılmak istediği Sosyalist Realizm görüşüne aykırı olarak içeriği değil de biçimi ön plana çıkardıkları için zamanla sistem dışına itilmişler ve görüşlerini özgür biçimde ifade edememişlerdir. Böylece Biçimcilik’in etkileri Sovyet topraklarında değil, Avrupa ve Amerika’da görülmeye başlanmıştır. Bu beklenmedik dağılmanın, kuramın görüşlerini sistematize edememesinde etkili olduğu söylenebilir. Öte yandan, kuramcıların, araştırmacıları “eseri merkeze almak” paydası altında özgür bırakmak istemelerinin de statik bir okuma biçimi önermemelerine sebep olduğu düşünülebilir. Çalışmada, Rus kuramcıların roman teorisi üzerine düşüncelerinin bir araya getirilmesiyle yeni bir “roman tahlil metodu” önerilmiştir. Bu tahlil metodu ışığında Servetifünun edebiyatının en bilinen romanlarından olan Mai ve Siyah nesnel bir şekilde analiz edilmeye ve bu analizin sonucunda da romanın edebî nitelikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Russian Formalism is a literary theory that was influential in Russia between 1915 and 1930. The theory, whose origins go back to Aristotle, also influenced the later work-centered criticism theories, such as New Criticism and Structuralism. According to this theory, literature, like many other disciplines, is a science that can be studied according to objective criteria. For this reason, formalists expressed their work as “the science of writing.” In addition, they aimed to bring the literature to its own value by not making it a sample area of the disciplines such as psychology, sociology, history; for this reason, they were sensitive about explaining their inferences about literature in terms specific to literature. The Formalists were pushed out of the system over time and could not express their views comfortably because they emphasized the form rather than the content, contrary to the view of Socialist Realism that the Soviet Union wanted to dominate in literature. Thus, the effects of Formalism began to be seen not in the Soviet lands, but in Europe and America. It can be said that this unanticipated spread had a role in the theory’s being unable to systematize its views. On the other hand, it can be considered that the theorists’ desire to liberate the researchers under the common denominator of “work centrism” led them not to propose a static reading style. In the study, a new "novel analysis method" is proposed by bringing together the views of Russian theorists on the theory of the novel. In the light of this analysis method, Mai and Siyah, one of the best-known novels of Servetifunun's literature, were analyzed objectively and as a result of this analysis, the literary qualities of the novel were tried to be revealed.
