Македонската душа и душата во македонскиот јазик

„Македонија: историја, јазик и култура – 70 години од завршувањето на граѓанската војна во Грција (1949 – 2019)“, Гласник, 64/2, 2020

Реферати на македонските слависти за XIV-от меѓународен славистички конгрес во Охрид, септември 2008, 2008

Во статијата се разгледуваат основните тенденции во јазичната политика во европските земји и во Македонија. Се издвојуваат главните карактеристики во однос на јазичното менаџирање, јазиците во јавна употреба и сл. Во анализата се вклучени и податоци од анализите на Евробарометар во врска со различни јазични прашања во ЕУ.

Juznoslovenski filolog, 2009

Im ersten Teil der Arbeit werden bisherige dialektologische Untersuchungen der Sprache der Serben und anderer mit ihnen verwandter ethnischer Gruppen in Ungarn dargelegt, wobei zugleich auf die Frage der ethnischen/nationalen Namensgebung und Selbstbenennung von Tragern der angefuhrten dialektalen Typen eingegangen wird. Man kam zur Einsicht, dass die Serben in Ungarn, sowie alle deren Landsleute, unabhangig davon, wo sie wohnen, heutzutage vielerlei Unbehagen hegen, wenn es um 'Teilungen' des bisher gemeinsamen Standards im 'serbokroatischen' Sprachraum geht. Mit Rucksicht auf das so dargelegte Verhaltnis zwischen der Sprache und Identitat der stokavischen ethnischen Gruppen im Nachbarstaat Ungarn wird im zweiten Teil der Arbeit der Versuch unternommen, das Verhaltnis zwischen der serbischen Sprache und den nationalen Identitaten auf dem Gebiet des ehemaligen Jugoslawien zu uberblicken, zwecks Hervorhebung und Erklarung einzelner Momente, die das Verstandnis der spr...

Journal of Contemporary Philology, Ss Cyril and Methodius University, B Koneski Faculty of Philology

This paper presents the results of the investigation into the syntax of anaphoric reference in narrative discourse. The main goal is to determine the principles that govern the realization of anaphoric subjects in Macedonian narratives. The analysis focuses on three types of subjects that code the protagonists in chosen narrative texts: implicit (signaled by verbal personal inflections), pronominal and nominal. The obtained distribution of each subject category is accounted for by positing a cognitive default principle according to which the form of the anaphor is governed by the cognitive status of its referent in listener/reader's memory. However, this cognitive principle may be superseded by the effects of other principles which cause deviations in the expected realization of anaphoric subjects. The results of the analysis confirm the main hypothesis that the choice of the subject form depends on the interplay of cognitive, semantic, syntactic and discourse-pragmatic principles. The effect of each principle is explained using the data from the analyzed narratives.

2019

Народната песна е најверниот чувар на автохтониот јазичен израз. Таа претставува ризница во која верно се чува јазикот на нашите предци, јазикот на кој се радувале, тагувале, празнувале, колнеле и благословувале. Љубовните песни и баладите од Струмица и Струмичко, објавени во книгата „Опеана Струмица“ (2016), а собрани и дешифрирани од фолклористот и собирач Иван Котев, се вреден фрагмент кој сведочи за тоа, како емоцијата извајана во стих, станува жив збор кој не ја изгубил својата сила низ времето. Епитетите како украси на песната, сраснале со зборовите и му даваат безвременска убавина на јазичниот израз, а метафорите стануваат стожер што ја вкопува песната длабоко до сржта на нашиот јазик

50. МЕЃУНАРОДНА НАУЧНА КОНФЕРЕНЦИЈА НА МЕЃУНАРОДНИОТ СЕМИНАР ЗА МАКЕДОНСКИ ЈАЗИК, ЛИТЕРАТУРА И КУЛТУРА ПРИ УКИМ ВО СКОПЈЕ, 2024, 183-195, 2024

Тема истраживања односи се на стереотипе о животињама који се формирају у језичкој слици света српског и македонског народа. До одређених ставова језичких заједница српског и македонског језика о животињама доћи ћемо кроз лексичко-семантичку и лингвокултуролошку анализу назива за животиње и њихову метафоричку употребу у речницима српског и македонског језика. Полазимо од претпоставке да семантичка објашњења секундарних значења назива за животиње у речницима оба језика садрже одређена тумачења о томе како се такви концепти вреднују у оквиру дате језичке и културне заједнице. Примери контекстуалне употребе назива за животиње који су забележени у речницима усмериће нас ка различитим аспектима аксиолошког третмана њихових концепата у српској и македонској култури.

This paper examines the topic of witches in the Macedonian literature for children and youth. This is done by means of representative examples of folk and art literature. Theme of witches is a theme that comes from folklore, from where it moved in the sphere of the supernatural. This theme is also in the literature for adults, especially in fantastic literature, but the effect it causes in the literature for children and young people is quite different. There, this issue does not cause fear, despair and hopelessness, but only a pleasant surprise and wonder.

Апстракт: Како се конституише идентитет кроз писање? Овај рад тематизује Кантов текст Was ist Aufklärung покушавајући g да смисао текста савија у новом правцу. Помоћу херменеутике демузеализације текст тежи ка томе да отвори пут новој интерпретацији која ће се концентрисати на улогу аутономије гласа и писма у Кантовом схватању Aufklärung-a. Много пажње ћемо посветити питању друштвене интерсубјективности, са посебним освртом на разлику приватног и јавног. Кључне речи: Кант, Aufklärung, аутономија, глас, писмо, g g идентитет, интерсубјективност SINTEZIS I/1 (2009) ИДЕНТИТЕТ Марк Лошонц/ КАНТ, ИДЕНТИТЕТ И AUFKLÄRUNG 83-94 SINTEZIS I/1 (2009) ИДЕНТИТЕТ SINTEZIS I/1 (2009) ИДЕНТИТЕТ Summary Mark Losonsz Kant, Identity, Aufklärung

Лилјана Макаријоска, Институт за македонски јазик "Крсте Мисирков", Скопје Mаринка Шимиќ, Старословенски институт, Загреб

XLV мeѓународна научна конференција на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура, 2019

Јазичната политика во Република Македонија и проблемот на идентитетот во европски контекст Идентитет, нација и јазик Истражувањата во рамките на јазичната политика се допираат со прашањата за идентитетот, етничката припадност, нацијата и јазикот. Во текот на двата века кои следуваа по Француската револуција нациите-држави станаа еден вид политичка норма односно, во моментот кога државата добива суверенитет, тогаш како автоматски да се дефинира како нација-држава односно "национална држава". Нацијата пак, е дефинирана кај Хрох (Од национално движење до целосно оформена нација 2015: 79) како комбинација од неколку видови објективни односи и нивниот субјективен одраз во колективната свест, а три од нив се потенцираат како клучни: 1. "'сеќавање' на некое заедничко минато (...), 2. "мрежа на јазични и културни врски што овозможуваат повисок степен на социјална комуникација и 3. концепт за еднаквост меѓу сите членови на групата организирана како граѓанско општество." Оформувањето на националните држави во определен дел е резултат на национализмот кој е специфичен политички и идеолошки процес. Хобсбаум (2015: 256,257) го определува национализмот како политичка програма и тоа скорешна, во историска смисла, според која нациите имаат право на територијални држави типични за периодот по Француската револуција. Tеоретски, тоа значи употреба на суверена контрола над определена територија со дефинирани граници, населена од едно хомогено население, територија во која јазикот на нацијата е доминантен или најчесто има официјален статус. Попрецизниот израз од 19 век за национализмот е "принцип на националност" според кој нацијата се сфаќа таква каква што е, иако кон крајот на 19 век нацијата сѐ повеќе се сфаќа во етнолингвистичка смисла (Хобсбаум 2015). Од друга страна, етничката припадност не претставува политички концепт, туку социолошки и антрополошки концепт. Според Хобсбаум (2015: 258) "етничката припадност, без разлика на својата основа, е лесно дефиниран начин за изразување реално чувство на групен идентитет што ги поврзува членовите на 'нашата' група, затоа што ги нагласува разликите од членовите на 'другите' групи." Во основата стои потребата за идентификување во определена група која има посебни фолклорни, јазични и други обележја. Враќајќи се кон прашањето за државите, во практиката кај определен односно кај еден солиден број држави нема вистински национален проект, односно нацијата се организира повеќе околу еден вид на 'принуда' отколку на идеолошка база, и затоа за нив е посоодветен терминот 'етатизам' (statism, Blommaert 2007: 239). Национализмот често, се јавува и против државите односно во нивните рамки, како што е случајот со Фландрија во Белгија, Каталонија во Шпанија, Квебек во Канада и сл. и тоа создаде нови државни структури на регионално ниво, што покажува дека еден националистички проект

Случајот "онади".

Македонистика 23, 2024

Предмет на нашиот интерес е битовата лексика на егејските говори, врз основа на материјалот од изданија во кои е собрано богатото културно наследство, односно народното творештво од различни подрачја во Егејска Македонија (Костурско, Леринско, Воденско, Кукушко, Солунско).

Vysokoškolská učebnica / Универзитетски учебник, 2024

Prvá učebnica súčasnej macedónčiny určená pre slovenských študentov. Látka v učebnici je rozdelená do 29 lekcií, ktoré zahŕňajú jazykový materiál (lexikálny a gramatický), potrebný na dosiahnutie počiatočnej jazykovej úrovne (A1 - A2) pri štúdiu cudzieho jazyka. Hlavným cieľom tejto učebnice je pripraviť študentov na praktické používanie macedónčiny v rôznych komunikačných situáciách. Učebnica je doplnená textami na čítanie a preklad.

The article traces the development of Macedonian proto-nationalism in the 19th century, through the claims for cultural affirmation and дistinction and their two key manifestations - the use of the vernacular language in the literary production, as well as in education, and the struggle for an independent church. The article locates the emergence of Macedonian proto-nationalism as early as the beginning of the 19th century when the first manifestations of cultural awareness and distinction found their expression in the use of vernacular dialects, as alternative to Greek. Then it proceeds to present the position of the Macedonian proto-national intellectuals on the need to use the Macedonian dialect in education. Finally, it looks at demands for an independent church, firstly in the re-establishment of the Ohrid Archbishopric, then in the Union with the Roman Catholic Church. The article, thus asserts two key arguments, namely that Macedonian proto-nationalism developed from the beginning of 19th century, as an independent movement, with its own specific expression and development; and can be divided into two periods: Pan-Slavic and anti-Greek (from the beginning of 19th century, to the 1840s); Macedonist and anti-Bulgarian (from the 1840s to the outbreak of the revolutionary movement).