Doktorlar ve İletişim

Journal of Social Research and Behavioral Sciences, 2022

Yaşamın, insanın olduğu her yerde iletişim olgusunun varlığı söz konusudur. İletişim, hayatın kolaylaşmasını sağlayan icatların doğuşuna ve teknolojinin gelişmesine olanak sağlamıştır. Özellikle küreselleşme ve popülasyon artışı ile daha da önem kazanan iletişimin, enformasyon aktarımının hayati olduğu sağlık alanında üzerinde durulması gerekmektedir. Sağlık çalışanları ve hasta-hasta yakını ilişkisinin niteliği sağlık çalışanlarının motivasyonu, hasta memnuniyeti, tanı ve tedavi süreci gibi pek çok unsuru etkilemektedir. Aynı zamanda hastanelerde şiddetin engellenebilmesi yine sağlık çalışanları ve hasta-hasta yakını iletişiminin etkinliğine bağlıdır. Bu çalışmada sağlık iletişimi, sağlık iletişimi düzeyleri ve sağlık iletişiminde kullanılan yöntemler; hekim davranışları, hastanelerde yaşanan iletişim sorunlarının kaynakları, hastanede şiddeti önlemek üzere tavsiyeler ele alınmaktadır.

Her organize insan davranışı, iki temel ve birbiriyle çelişen gereksinim gösterir: işin yapılacak alt işlere bölünmesi ve bu alt işlerin koordinasyonu. Bu noktadan hareketle organizasyon, işin bölünebildiği ve daha sonra yeniden koordine olabilen alt işlerin toplam sayısı olarak tanımlanabilir. Bir organizasyon, insan davranışının sosyal amaçlar için düzenlenmesidir. Bu nedenle, politika (sosyal amaçlar) ile hastalara sağlık bakımı sağlanması (insan davranışı) arasında aracılık eder. Bir organizasyon, bireysel ve sosyal değerlerden oluşan ve yapılması gereken işi hızlandıran bir çatıdır. Bireyler birarada çalıştıkları zaman kendi dinamik etkileşimlerini müzakere ederler. Bir organizasyon yapısı, bu müzakerenin sınırlarını oluşturmak için gerekli ve yararlıdır.

Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2006

İletişim gereksinimi, yaşamın tamamında bireyin vazgeçilmezleri arasındadır. Sosyal yaşam içerisinde sağlıklı iletişim ortamlarının oluşturulması ise sağlıklı bir toplumun yaratılması ile doğrudan ilintilidir. Bu açıdan doktor ve hasta arasında kurulacak ilişkilerin iletişimsel niteliği, türü, boyutu ve etkinliği önem arz etmektedir. Ancak özellikle sağlık sektöründe iletişim kanallarının kapalı bir görüntü yansıtması toplumsal ve sosyal bir sorun olarak görülmektedir. Sağlık personelinin kendi aralarında kullandıkları dili, hastalar ile kurulan iletişime taşımaları iletişimsel sürecin en önemli sorunlarından biri olduğu söylenebilir. Özellikle doktorların hastalarıyla olan ilişkilerinde mesleki terminolojiyi sıkça tercih etmeleri ve sözsel işletişimde bu faklı jargonu kullanmaları sağlık hizmeti alan-veren ilişkisinde olumsuzlukların yaşanmasına neden olabilmektedir.

Copyright © Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Eğitim Yayınevi'ne aittir. Bütün hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre kitabı yayımlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik/mekanik yolla, fotokopi yoluyla ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, yayımlanamaz.

Kısa ve özlü anlatımı olan nükteli güldürücü hikâye olarak tanımlanan fıkralar, Türk halk anlatıları içinde geniş bir yer tutar. Bu anlatılar, kimi zaman bir meslek ya da karakter ile ilgili olur ve çeşitli konular bağlamında kişiler arası iletişim çatışmalarını yansıtır. Kaynağını ve hedefini insanların meydana getirdiği iletişimlere kişiler arası iletişim adı verilir. İletişimde uyumsuzluk veya anlaşmazlık hâli çatışma kavramı ile açıklanır. Çalışmanın amacı doktor konulu fıkralarda kişiler arası iletişim çatışmalarının nedenlerini analiz etmektir. Bu amaçla hem yazılı hem de elektronik ortamda yer alan üç yüz elli fıkra metni incelenmiştir. Bu amaçla elektronik kültür ortamındaki doktor fıkraları ve En Güzel Doktor Fıkraları, Doktorum Altın Kafeste adlı eserlerdeki fıkralar kişiler arası iletişim çatışmaları açısından ele alınmıştır. Fıkralarda kişiler arası iletişimde aktif çatışma, kısmi algılama çatışması, yoğunluk çatışması, var oluş çatışması ve ön yargılı çatışma olmak üzere beş çatışma türü tespit edilmiştir. Fıkralarda mesajları yanlış anlayan, eleştiride ve övgüde toptancı davranan bireylerin iletişim çatışmalarına/krizlerine neden olduğu ortaya konmuştur.

OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi

Sağlık alanında nitelikli hizmetin sunulabilmesi, onu sunan sağlık çalışanlarının profesyonel tutumlarına ve iletişim yeteneklerine bağlıdır. Bu araştırmanın amacı, sağlık profesyonellerinin yaşadıkları iletişim sorunlarının ortaya konmasıdır. Araştırmada hekim-hemşire iletişimi üzerine nitel bir ön çalışma yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Erzurum ilindeki bir devlet hastanesinde görev yapan sağlık profesyonelleri oluşturmaktadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüte dayalı örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Bu doğrultuda 21 hekim ve 21 hemşire (toplamda 42 katılımcı) ile yüz yüze görüşme yapılmıştır.Araştırma verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Veri doygunluğu sağlanana kadar görüşmelere devam edilmiştir.Katılımcılarla yapılan görüşmelerin transkripti yapılıp, tema ve alt temalar belirlenmiştir. Sağlık profesyonelleri ile yapılan görüşmeler altı tema üzerine kurgulanmıştır. Bu temalar klinik ortamda yaşanılan iletişim sorunları, iletişim sorunlarının kaynağı, iletişim sorunlarının nedeni, iletişimde kullanılan hitap biçimleri, sağlıklı iletişim kurulmasında etkili olan faktörler, ideal hekim, hemşire iletişimi başlıklarından oluşmaktadır.Araştırma sonuçları hekim ve hemşirelerin ekip içerisinde iletişim sorunları yaşadıklarını, sağlık ekibi içerisinde istendik düzeyde etkili iletişimin sağlanamadığını göstermektedir. Ayrıca kişilerin bireysel ve mesleki özelliklerinin de iletişim üzerinde etkili bir faktör olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Florence Nightingale Hemsirelik Dergisi, 2007

Hasta memnuniyeti sa¤l›k personeliyle olan iyi iletiflimle artar ve kaliteli bak›m›n önemli bir bileflenidir. Etkili iletiflimle hasta tedavi ve hasta memnuniyeti daha baflar›l› olaca¤›ndan klinisyenler iletiflim sorununa ilgi göstermelidir. Bu çal›flmada Dicle Üniversitesi Araflt›rma Hastanesi kliniklerinde çal›flan sa¤l›k personeliyle hastalar aras›ndaki iletiflimi de¤erlendirmek, iletiflim problemi nedenlerini belirlemek amaçlanm›flt›r.

The Journal of Academic Social Resources

Danışmanlık, bireylerin hayatlarında süregelen bir faaliyettir. İnsanlar birçok konu hakkında fikir sahibi olmak ve doğru karar verebilmek için uzman bilgisine ihtiyaç duymaktadır. Uzman bilgisi bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmaktadır. Danışmanlık, yalnızca psikolojik ve bilişsel alanlarda değil hayatın tüm alanlarında ihtiyaç duyulan bir faaliyettir. Son yıllarda bireylerin sağlık ve sağlıklı yaşama konularına yönelik artan bilgileri de sağlık konusunda danışmanlık ihtiyacının da artmasına neden olmaktadır. Bireylerin sağlık konusunda bilinçlenmeleri ve doğru kaynaktan bilgi talep etmeleri sağlık iletişiminin de önemini artmıştır. Bir danışmanlık faaliyeti olarak kabul edilen sağlık iletişiminde de uzman bilgisine olan ihtiyaç artmaktadır. Sağlık iletişiminin kullanmış olduğu yöntem ve modeller danışmanlık süreci ile birbirini tamamlamaktadır. Bu makalede sağlık iletişimi ve danışmanlık kavramlarının kullandıkları yöntem ve modeller ile birbirlerini tamamlayan kavramlar olduğu açıklanmaya çalışılmaktadır. Makalenin amacı sağlık iletişiminde kullanılan süreç ve yöntemlerin göz önünde bulundurularak sağlık iletişiminin bir danışmanlık faaliyeti olarak kabul edilmesidir. Makalede sağlık iletişiminin iletişim bilimlerinin bütün süreçlerini kapsamasından dolayı da literatür taraması hasta-hekim iletişimi ile sınırlandırılarak danışmanlık faaliyetleri üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır.

Tıbbi teçhizat eksikliği, hekim başına düşen hasta sayısı, sağlık kurumu sayısı, yataklı sağlık kurumu sayısı, devlet bütçesinden sağlık sektörüne ayrılan pay gibi başlıkların yanında onlar kadar önemli bir konu daha vardır: Doktor-hasta iletişimi ya da doktor-hasta iletişim(siz)liği. Sayılan başlıkların birinin yetersizliği domino taşı etkisi gibi diğerlerini de kolaylıkla olumsuzluğa sürüklemektedir. Örneğin doktor sayısının az olması doktorların hastalara ayırdığı zamanı kısaltmaktadır. Bunun yanı sıra 2003 yılında oluşturulan "Sağlıkta Dönüşüm" kapsamında performans sisteminin getirdiği engeller ise doktor-hasta iletişimini bir çıkmaza sürüklemektedir. Zira bu sistemle doktorlar ve hasta tanımları değişmiş, hastalara müşteri, hastanelere de ticarethane gözüyle bakılmaya başlanmış, bunun sonucu olarak doktorlara olan güven sarsılmıştır. Bu bilgiler ışığında çalışmanın amacı, İstanbul'da bulunan 5 eğitim ve araştırma hastanesinde tedavi gören hastalara anket uygulanarak doktorhasta iletişiminin haritasının çıkarılmasıdır.