Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Spadki (art. 922-1087 KC)

2017

Zarys problemu 1. Wprowadzenie. Stan badań; 2. Pojęcie dożywocia małżeńskiego; 3. Geneza umów dożywocia; 4. Dożywocie małżeńskie w projektach kodyfi kacyjnych II połowy XVIII w.; 4.1. Polskie prawo zwyczajowe i jego wykładnia; 4.2. Opracowania prawa polskiego; 4.3. Rezolucje Rady Nieustającej; 4.4. Formularze umów; 4.5. Ustawodawstwo obce; 5. Perspektywy badań nad dożywociem. W literaturze problematyka zawierania umów dożywocia między małżonkami nie doczekała się jak dotąd opracowania, nie została też opisana w sposób wyczerpujący w ramach monografi i poświęconych małżeńskiemu prawu majątkowemu. Ich autorzy koncentrowali się na epoce średniowiecza 1 , okres późniejszy, w którym rozwinęła się interesująca nas instytucja, pozostał w przeważającej mierze poza sferą prowadzonych przez nich badań. W pracach tych interesująca nas kwestia umów dożywocia małżeńskiego została jedynie naszkicowana, zasadne jest więc wypełnienie tej luki i bliższe przyjrzenie się temu zagadnieniu 2 . 1

Časopis pro právní vědu a praxi, 1999

Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych, 2020

Assessment of conformity to the Constitution of provisions of the Civil Code (issues related to the retroactivity of resolutions) The subject of the assessment contained in the position of the Sejm before the Constitutional Tribunal are provisions of the Civil Code in relation to the doubts of a regional court, whether the application for a court enforcement clause for a bank enforcement title does not interrupt the limitation period for a claim covered by that title against a transferee who is not a bank. In the author's opinion, the interpretation of the questioned provisions in the process of applying the law, and in particular the limitation of a retroactive effect of interpretation, is vested in courts and it is difficult to conclude that the assessment of the constitutionality of the questioned provisions by the Constitutional Tribunal determined the resolution of the case pending before the court that submitted the question of law. In view of the doubts regarding the admissibility of the question of law, the Sejm should request that the proceedings be discontinued.

2015

Postępowanie sporne przed pierwszą instancją w pracach Komisji Kodyfikacyjnej nad projektem kodeksu postępowania cywilnego i w pracach ministerialnych do uchwalenia kodeksu 6.1. Wstępne założenia kodyfikacji procesu cywilnego 6.2. Prace Zespołu Prawa Cywilnego Procesowego do ukończenia pierwszego czytania projektu 6.3. Polityczne założenia drugiej redakcji projektu 6.4. Uchwalenie projektu kodeksu postępowania cywilnego Spis treści część druga Elementy prywatne i publiczne w systemie środków odwoławczych Roz d z ia ł 1 Uwagi wprowadzające 1.1. Środki odwoławcze w nowożytnym procesie cywilnym. Zagadnienia ogólne 1.2. Środki odwoławcze w kontekście interesów pańtwa i jednostki Roz d z ia ł 2 Środki odwoławcze w kodeksach procedury cywilnej obowiązujących w Polsce po 1918 roku 2.1. Niemiecki, austriacki i węgierski model rewizyjny 2.1.1. Uwagi wstępne 2.1.2. Odwołanie (apelacja) 2.1.3. Rewizja 2.2. Apelacja i kasacja w rosyjskiej ustawie postępowania cywilnego Roz d z ia ł 3 Wstępne założenia i koncepcje dotyczące środków odwoławczych przed powołaniem Komisji Kodyfikacyjnej Drugiej Rzeczypospolitej 3.1. Kasacja, rewizja czy system pośredni? 3.2. Prokurator w postępowaniu przed Sądem Najwyższym 3.3. Kasacja na ziemiach polskich przed odzyskaniem niepodległości w 1918 roku 3.4. Kasacja francuska Roz d z ia ł 4 Środki odwoławcze w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Drugiej Rzeczypospolitej 4.1. Problem terminologii. Trzy posiedzenia sekcji postępowania cywilnego-narada ogólna 4.2. Projekty o środkach odwoławczych i ich późniejsze zmiany do noweli z 1932 roku 4.

2021

Darowizna między małżonkami na wypadek śmierci, choć była instytucją regulowaną przez prawo chełmińskie, w XVIII w. zaczęła stopniowo zyskiwać popularność wśród szlachty. Stanowiła atrakcyjną alternatywę dla powszechnie zawieranych umów dożywocia, które wprawdzie zabezpieczały ekonomicznie dożywotnika, nie przenosiły jednak na niego prawa własności i wprowadzały szereg ograniczeń, w tym zakaz alienacji dóbr objętych umową. Darowizna na wypadek śmierci była rozwiązaniem dla małżonków korzystniejszym. Niemniej mogli oni zawrzeć taką umowę tylko w przypadku braku wspólnego potomstwa. Na jej mocy przenoszone było prawo własności. W przeciwieństwie do dożywocia darowizna nie skutkowała więc zawieszeniem uprawnień spadkobierców w czasie, ale wykluczała ich od dziedziczenia. Obowiązkiem obdarowanej strony było jedynie wypłacenie najbliższym krewnym zmarłego rekompensaty, najczęściej w formie sumy pieniężnej wskazanej w umowie.

Prawo Kanoniczne, 2010

Wstęp Za pierwszy pogląd Kościoła w sprawie stosunku do wspólnoty politycznej uznaje się powszechnie słowa wypowiedziane przez Chrystusa do faryzeuszy i zwolenników Heroda: "Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga" 1. Stały się one początkiem dualizmu chrześcijańskiego, dualizmu porządku doczesnego, czyli porządku politycznego i duchowego, czyli religijnego 2. Ewangeliczna proklamacja była nowością w I wieku, ponieważ wszystkie struktury polityczne Starożytności charakteryzowały się monizmem polityczno-religijnym. Przesłanie Chrystusa dotyczące

Kościół i Prawo, 2016

Instytucja votum separatum wiąże się z problematyką podejmowania decyzji w sprawach najważniejszych przez kilkuosobowe składy orzekające zgodnie z przepisami prawnymi o charakterze proceduralnym 1 . Przepisy te określają zasady narady i głosowania składu orzekającego w danej sprawie, w tym konsekwencje za ich nieprzestrzeganie. W zależności od tego, w jakich sprawach toczy się postępowanie sądowe, ustawodawca określił przepisy prawne, w których uregulowane jest votum separatum. Instytucja votum separatum występuje w prawie kanonicznym i prawie polskim. Dokonując analizy tego szczególnego uprawnienia przysługującego sędziemu przegłosowanemu można wskazać podobieństwa i różnice, które charakteryzują votum separatum w analizowanych porządkach prawnych. Ze względu na zakres publikacji, badaniu poddane zostaną przepisy prawne dotyczące tej instytucji o charakterze proceduralnym. Z zakresu prawa polskiego przeanalizowane będą przepisy określające zasadnicze postępowania sądowe, tj. cywilne, karne i administracyjne.

2019

Wśród stosunkowo obszernej literatury dotyczącej instytucji małżeństwa w okresie I Rzeczypospolitej brakowało jak dotąd monografii w całości poświęconej rodzinnym procesom sądowym. Lukę tę starała się wypełnić Anna Penkała 1 , analizując zjawisko sporów małżeńskich na podstawie akt sądowych województwa krakowskiego z I połowy XVIII wieku 2. Pewne wątpliwości nasuwać mogą przyjęte przez Autorkę ramy czasowe rozprawy. Z jednej strony trudno bowiem znaleźć naukowe uzasadnienie dla objęcia badaniami wyłącznie "czasów saskich", które nie przyniosły żadnych szczególnych zmian ani w prawie małżeńskim, ani postępowaniu sądowym. Z drugiej, możemy mówić o specyfice kulturowej i obyczajowej, ale także specyfice funkcjonowania państwa pod rządami dynastii Wettinów. To wówczas zaczęto dostrzegać potrzebę reform szwankującego wymiaru sprawiedliwości. Autorkę można zatem w tym miejscu, przynajmniej częściowo, usprawiedliwić. Rozszerzenie kwerendy na okres XV−XVII w. z jednej i epokę stanisławowską z drugiej strony wymagałoby dużego nakładu pracy, być może przekraczającego możliwości jednego badacza. Jednocześnie, biorąc pod uwagę pokaźną ilość przestudiowanego przez Autorkę materiału 3 , jest on dostatecznie reprezentatywny do badań nad prawem małżeńskim, a liczba poddanych analizie przypadków z praktyki wystarcza, aby na ich podstawie formułować uzasadnione wnioski. Monografia składa się z wprowadzenia, trzech rozdziałów, poświęconych kolejno: działaniom i okolicznościom poprzedzającym zawarcie małżeństwa, sprawom majątko-1 Anna Penkała jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie historii i adiunktem w Katedrze Historii Nowożytnej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. 2 A. Penkała jest także autorką monografii Panieńskie ochędóstwo. Kwestie posagowe i wienne w małżeństwach szlachty województwa krakowskiego w czasach saskich, wydanej nakładem Wydawnictwa Libron, Kraków 2016, ss. 432. 3 Autorka wykorzystała w pracy źródła rękopiśmienne pochodzące z archiwów prywatnych oraz kancelarii grodzkich zgromadzone w AGAD, Archiwum Narodowym w Krakowie, Archiwum Państwowym w Lublinie i Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 2011

Kodeks wyborczy. Wstępna ocena to zbiór dziesięciu opracowań przygotowanych przez specjalistów w dziedzinie prawa wyborczego, reprezentujących różne ośrodki akademickie. We Wstępie K. Skotnicki zwraca uwagę na problemy, które towarzyszyły pracom nad wydaniem tej książki. Kodeks wyborczy 1 w okresie vacatio legis był bowiem kilkakrotnie nowelizowany, a niepewność co do jego wejścia w życie wywoływało oczekiwanie na wyrok Trybunału w przedmiocie jego zgodności z Konstytucją. Mimo tych trudności recenzowana publikacja, będąca próbą wstępnej oceny ustawy uchwalonej zaledwie pół roku wcześniej, została wydana przed wyborami parlamentarnymi w 2011 r. i uwzględnia dokonane na ten moment zmiany Kodeksu wyborczego oraz główne tezy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 lipca 2011 r., sygn. K 9/11 2. Tom otwiera opracowanie autorstwa K. Skotnickiego, opisujące przebieg prac nad Kodeksem wyborczym. Autor nie tylko przedstawia poszczególne etapy procedury ustawodawczej, ale również analizuje tempo prac nad ustawą oraz aktywność osób zaangażowanych w jej przygotowanie. Opisując przebieg prac merytorycznych, zwraca uwagę na zagadnienia sporne, które wywołały największą dyskusję w trakcie debaty parlamentarnej oraz poprawki zgłoszone na różnych etapach postępowania legislacyjnego, które przesądziły ostateczny kształt przyjętej regulacji. Zdaniem Autora brak rzetelnej debaty nad istotnymi zmianami prawa wyborczego na etapie poprzedzającym rozpoczęcie prac legislacyjnych zrodził konieczność nowelizacji Kodeksu niemal tuż po jego uchwaleniu. Autor krytykuje również tempo prac nad ustawą, które niekorzystnie wpłynęło na jej ostateczny kształt. Przystąpienie do pierwszego czytania po 10 miesiącach od wniesienia projektu ustawy stanowiło "istotną i niepotrzebną stratę czasu oraz świadczyło o braku woli po-1 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r.-Kodeks wyborczy (Dz.U. Nr 21, poz. 112 ze zm.).

2014

The article discusses one of the fundamental problems in preparing critical editions of old literature: issues concerning quotations and other intertextual references. Orbis Polonus by Szymon Okolski constitutes excellent material for such a discussion. Though essentially an armorial, apart from typically heraldic and historical content, it contains extensive passages of moral instruction based on symbolic interpretation of given armorial bearings. Within such discourse, the readers receive much information from various fields of knowledge. This knowledge, however, is not systematised in any way; the author is simply citing information, famous sayings or poetic fragments that have occurred to him as related to the coat of arms he is writing about. This strategy results in an erudite discourse built from numerous quotations and references whose style researchers call “Lipsian.” Editorial work on such a text requires the editor to establish the scope and depth of intertextual referenc...