TÜEF KEŞAN HERSEKZADE AHMET PAŞA CAMİ HAZİRESİ... MURAT KARADEMİR

Öz "Edirne Şehabeddin Paşa Camii Haziresi Mezar Taşları" konulu bu çalışmada, hazirede yer alan Osmanlı Dönemine ait toplam 22 adet mezar taşı sanat tarihi açısından belgelenerek değerlendirilmiştir. Katalogda yer alan örneklerin tümü fotoğraflanarak belgelenmiştir. Mezar taşlarının kitabeleri okunmuş, başlık tipleri, formları ve bezeme özellikleri ele alınarak Türk mezar taşı sanatı içindeki yerleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada her bir mezar taşı ayrı ayrı ele alınmış ve bu taşlar üzerinde genel bir değerlendirme yapılmıştır. Mezar taşlarından 18 tanesi toprak mezar taşı, 3 tanesi çerçeveli mezar taşı ve 1 tanesi de sandık (lahit) tipi mezar taşıdır. İncelemiş olduğumuz mezar taşlarının üzerinde tarih ibaresinin yer aldığı en eski tarihli örnek M. 1648 yılına, en geç tarihli örnek ise M. 1889 yılına aittir. Mezar taşlarında işleme türü olarak zemin oyma tekniği, süsleme kompozisyonu olarak ise selvi ağacı, asma ağacı, lale, gül, yapraklı çiçekler, kıvrık dallar, stilize palmet ve akantus yaprağı motiflerine yer verilmiştir. Osmanlı Mezar taşları estetik görünümlerinin yanı sıra meslekler, unvanlar ve inanışlarla ilgili önemli bilgiler vermektedir. Bu haziredeki mezar taşları sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan mezar taşı yapma geleneğini devam ettiren daha çok sade örnekler olarak dikkat çekmektedir.

Seminer Dersleri, 2016

Köprülü Mehmet Paşa, son zamanlarında Padişah IV. Mehmet başarılı sadrazamın oğlu Fazıl Ahmet Paşa’yı Edirne’ye çağırdı. Yirmi altı yaşındaki genç adam İstanbul’da kaymakamlık görevindeydi. Sultan IV. Mehmet sanki bir mirası devreder gibi devletin mühürlerini Fazıl Ahmet Paşa’ya verdi. Osmanlı Devleti 1661 yılında çok değerli bir devlet adamı olan Köprülü Mehmed Paşa’nın vefatı ile büyük bir kayıp yaşadı. Köprülü Mehmed Paşa’nın ölmesi üzerine, 30 Ekim 1661’de oğlu Fazıl Ahmed Paşa sadrazam oldu.

ÖZET Halcp'tc )(VI. yiizyıla ait önde gelen Osmanlı vak!f ôrnelelcrindcn birisi olan hilliye, Halep Beylerbeyliği de yapmış olan Dııkakinzade Mehnıed Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Yavıız Sultan Selim dönemi vezinazamlarından olan Dukakiıızôde Melınıed Paşa 1550-1553 arası Halep'te görev yapmıştır. Halcp'in ikinci bii}~·ik mahallesi olan Sahat Bizd'da bulunan hilliyenil1 en ônemli parçası btlgiil1 halen Halep'in dini ve ziyaret meeôniarından birisi olan Adiliye Cômii'dir. Hükiimet binası Darii'I-Adl civarında oldıığıı için bıı adı alan cami, Mimar Sinan eseridir. Mimar Sinan'ın Hiısrcviye Camii'nden sonra Halcp'te inşa effiği ikinci camidir. Tek kııbbeli olarak tiimiiyle kesme taştan yapılm ış olan ve XVI. yiizyılm klasik Osmanlı mimari özellikleril1e sahip olan cami, siisleme bakımından bölgesel özellikler taşımaktadır. Cami dışmda imarethane. misaiirhanc, han, eayseriye ve çarşı kiilliyenil1 diğer unsurlandır. Kııveyk Nehri civarında bııııınan Tahalehane gibi daha sonra kiılliyeye dahil olan yerler de vardır. Arşivdeki dı;{ter kayıtlarmdal1 bıı tarz ilave ve değişikleri izlemek nıiimleiındiır. Ayrıca Dukaeinzdde Menmed Paşa'nın annesi Cevlıer Miiliikşah'a ait olan tiirbe de hilliyel1il1 bir parçası durıınııındadır. Kiılli-yel1in hizmetlerini siırdiırebilmesi için çeşitli meneiıl ve gayrimenkiiller vakfedilmiş, va~fıye ve zeyilleri ile işleyiş diizcnlenmiştir, Vakfıyede açıkça belirtilmeyen han [Je çarşılarm isimlerini zeyl ve defter leavularında bulmak nıiımkiindiır. Kiilliye ile ilgili olarak tamirat kayıtları ve görev teısihlerine ilişkin belgeler de bize aytıntılı bilgiler sunmaetadır. XVIII. ve XIX. yiizyıl kayıtlarında işleyişil1 diizenli bir şekilde devanı ettiği, gelirleril1 arttığı ve vakıffazlasmll1 olduğıı göriilmiiştiir. Zaman zaman tamirat geçiren kiilliyenil1 binalarmdan bir kısmı bugiin farklı şekillerde de olsa hizmet ver/neye devam etmektedir. Adiliye Camii gibi kııruluş amacına lıyglıl1 olarak hizmet veren yerlerden birisi de bııgiil1 çarşının bir parçası durıımunda olan vefaal olarak çalışan diikkiinlardır. Aıı a lı ıa r Kel i m el er Halep, Dııeakinedde Mehmed Paşa, va~fıye, kiilliye, XVI. yiizyı/, Osmanlı.

AHMED MUHTAR EFENDi, Giritli sawuff açıdan ele alınmaktadır (İstanbul 13 ı 2) s. Mearic-i Seb'a. Kutbü'l-ariffn Ali b. Vefa'nın Adem. İdrfs. Nuh. İbra him. isa ve Hz. Muhammed'in ayrı ayri mi'rac ettiklerini, ayet-i kerimeler ışığın da tasawuff mahiyette açıkladığı eserinin tercümesidir. Siracü'l-vehhac ile birlikte basılmıştır. 9. Mir'atü'ş-şühild li-seyyidi'l-vücild. Muhammed b. is-Giritli Ahmed Muhtar Efendi 'nin Alman Çeşmesi kemerle-mail Nüwab'ın aynı adlı eserinin tercÜrindeki kitiibe bevi tl eri-sultanahmeuistanbul mesidir (İstanbul ı 3 ı I).

Özet Bu makalede Ankara'nın Şereflikoçhisar ilçesinin Değirmenyolu/Parlasan Köyü'ndeki, bugün yarı harap vaziyetteki, kullanılmayan eski caminin planı, mimari elemanları, kullanılan malzeme-teknikleri ve süsleme özellikleri anlatılmaktadır. Asli mimarisini büyük ölçüde koruyan Değirmenyolu/Parlasan Köyü Hacı Ahmet Cami bugüne kadar herhangi bir yayında yer almadığı gibi, temelleri Selçuklu sanat ortamında atılıp Osmanlının Anadolu coğrafyasında hâkim olan mahalli mimari geleneklerden biri olan Ankara mahalli üslubunda inşa edilmesi yönüyle özel önem taşımaktadır. Makalede caminin sanat tarihi açısından teknik özellikleri, hâlihazırdaki durumu ve problemli teknik konularının yanı sıra, caminin inşa edildiği sosyo-kültürel ortam, Değirmenyolu Köyü'nün zengin tarihi geçmişi ve Ankara mahalli üslubu da irdelenip tartışılmıştır. Abstract In this article, it is discussed about the date, plan, architectural elements, materials, techniques, decorations of an isolated mosque, which is half devastated and out of use, at the village Değirmenyolu/Parlasan of Şereflikoçhisar district, Ankara. The mosque mostly keeps its original architectural character. Hadji Ahmet Mosque of Değirmenyolu / Parlasan village hasn't been taken part in any publication. Yet it deserves to be widely treated as an artical because of keeping the Ankara regional style which is coming throughout the Seljuk and Ottoman periods. In this article, it is also scrutinisingly discussed its place in the regional style of Ankara and the rich historical background of Değirmenyolu village, the facilities of mosques, current situation and the problem of thecniques issue, social-cultural situation of the mosque when it was constructed.

Özet: Amcazâde Hüseyin Paşa, 16.yüzyılın ikinci yarısı ve 17.yüzyılın ilk yıllarında Osmanlı idaresinde, çeşitli üst düzey yöneticilikler, ordu komutanlığı ve nihayet sadrazam olarak görev yapmış önemli bir şahsiyettir.

DİYALEKTOLOG, 2019

ÖZET Tarihin her döneminde önemli bir yerleĢme merkezi olan Harput, bölgesinin bir ilim ve irfan yuvası olmuĢtur. Bu yönüyle Harput‟tan yüzyıllar boyunca birçok manevi Ģahsiyet, ilmi ve edebi Ģahsiyet, bestekâr ve müzisyen, askeri ve siyasi Ģahsiyet yetiĢmiĢtir. Harput‟un yetiĢtirdiği ilmi ve manevi Ģahsiyetlerden biride Dellalzâde Müftü Hacı Mehmet Efendi‟dir. Dellalzâde Müftü Hacı Mehmet Efendi, 1805 yılında Harput‟ta doğmuĢtur. Harput ve Ġstanbul‟daki tahsil hayatından sonra Harput‟ta Süleyman PaĢa Medresesi müderrisliğine tayin edilmiĢtir. Müderrislik görevinin yanı sıra uzun yıllar Harput ve Mamuretülaziz Vilâyeti Müftülüğü görevinde bulunmuĢtur. Bu arada birçok talebe yetiĢtirmiĢtir. Dellalzâde Müftü Hacı Mehmet Efendi, 1900 yılında Harput‟ta vefat etmiĢtir. Bu çalıĢmada, XIX. yüzyılda Harput‟ta yetiĢen en önemli müderris ve müelliflerden biri olan Dellalzâde Müftü Hacı Mehmet Efendi‟nin hayatı, eserleri ve onun Harput uleması içindeki yeri ele alınmıĢtır. Anahtar Kelimeler: Harput, Medrese, Müderris, Müftü, Dellalzâde Müftü Hacı Mehmet Efendi AN UNKNOWN SCHOLAR FROM THE HARPUT CLERĠAL: DELLALZADE MÜFTÜ HACI MEHMET EFENDĠ ABSTRACT Harput, which is an important settlement center in every period of history, has been a science and wisdom nest of its region. From Harput, which a distinguished example of Turkish culture, many spiritual personalities, scientific and literary figures, composers and musicians, military and political figures have been trained throughout the centuries. One of the scholarly and spiritual figures trained by Harput is Dellalzâde Mufti Hacı Mehmet Efendi. Dellalzâde Müftü Hacı Mehmet Efendi was born in 1805 in Harput. After his life of education in Harput and Istanbul. He was appointed as a professor of Suleyman Pasha Medrese in Harput. In addition to his duty as a professor, he served as the Mufti of Harput and the Mamuretülaziz Province for many years. Meanwhile, he has trained many students. Dellalzâde Mufti Hacı Mehmet Efendi died in 1900 in Harput. In this study, it wil be tried to explain the life of Dellalzâde Mufti Hacı Mehmet Efendi, one of the most important professors and writers who grew up in Harput in the 19th century, and his place in the Harput Clerical. Keywords; Harput, Madrasah, Professor, Mufti, Dellalzade Müftü Hacı Mehmet Efendi.

Mustafa Pasha (v. 1178/1765) who served as a prime ministry in the Ottoman State in XVIII.th century was one of the most important administrators. He was appointed as Grand Vizier for three times in the reigns of various three sultans. Mustafa Pasha who was considered as a Naqshbandi follower because of his construction of three Sufi lodges next to three mosques and place in which a dervish undergoes a period of trial and suffering in Istanbul. Also he constructed a fountain and had mosque repaired in Sofia. He donated Hurpişte and Prespe regions of Manastır county revenues and his shops and his farms which were in Larissa and Elassona for annual costs of these works and salaries of workers who serve in these places.