Basîrî’nin Mensur Letâ’ifnâmesi

Dergi Karadeniz, 2016

Klâsik Türk edebiyatının önemli kaynaklarından birisi de mecmualardır. Mecmualar derleme niteliği taşıyan eserler olarak tarif edilebilir. Manzum veya mensur birçok edebî eseri, manzumeyi ve çeşitli alanlarda yazılmış metinleri ihtiva eden mecmualar üzerindeki çalışmalar son yıllarda artarak devam etmektedir. Edebî metinleri ve manzumeleri içinde barındıran mecmua çalışmalarının hız kazandığı bu süreçte her yeni mecmuada yeni bir şaire veya şairlerin yeni eserlerine/şiirlerine ulaşılabilmektedir. Eldeki verilere göre, 16. yüzyıl Türk edebiyatında Türkçe şiir yazan iki Basîrî vardır. Bunlardan Alaca, Horosanlı, Şarkî, Acem veya Bağdatlı olanının Türkçe şiirleri yayımlanmıştır. Aynı yüzyılın sonlarına doğru ölmüş olan Aynîzâde Abdulgânî Basîrî'nin de Zübdetü'l-Eşar'da sadece bir beyti bulunmaktadır. "Bahru'l-Maarif" veya "Sandukatu'l-Maarif" olarak da nitelendirilen ve 17. yüzyılın başlarında yazımı Kasîmî tarafından tamamlanan mecmuada Basîrî adına kayıtlı on üç gazel/şiir/manzume bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi, Türkçe şiirleri yayımlanmış olan Bağdatlı Basîrî'nin şiirleri arasında görülen bir gazel ile aynıdır. Diğer on iki gazel ise yayımlanmış metinler arasında yoktur. Makalemiz, yeni tespit ettiğimiz ve üzerindeki çalışmalarımızı tamamlayıp tanıtımını yayın aşamasına getirdiğimiz, M. 1625 yılında yazılmış Kasımî mecmuasında geçen Basîrî mahlaslı şairin onbir yeni şiirinin yayımıdır.

Journal of History Culture and Art Research, 2015

Karabük Üniversitesi ÖZET Tarihî Coğrafya olarak adlandırdığımız alanda verilen eserler, içeriklerinin çeşitliliği ve verdiği bilgilerin geniş bir alana hitâbetmesi sebebiyle Ortaçağ tarihi ve tarihçiliği açısından önemli kaynaklardır. Bu alanda telif edilen eserlerde coğrafî bilgiler ağırlıklı olmasına rağmen tarihî bilgiler de bulunmaktadır. Ayrıca kültürel, ekonomik, etnolojik, antropolojik, demografik ve folklorik bilgi türlerine de rastlanmaktadır. Bu eserlerden birisi İstahrî’nin Mesâlikü’l-Memâlik adlı eseridir. Bu çalışmada, çok geniş bir bilgi ağına sahip olan Mesâlik’teki bilgileri değerlendireceğiz. Anahtar Kelimeler: Coğrafya, İstahrî, Mesâlikü’l-Memâlik, Ortaçağ, İslâm Coğrafyacılığı SUMMARY Works written at historical geography area are rich for their information. So, these information are important sources for Middle Ages history works. Historical geography Works especially includes geographic and historical information. Besides they have cultural, ethnologic, antropo...

2017

Tefsir literaturunde genis bicimde yer alan ve yorum faaliyetinde konu edilen kiraat vecihlerinden birisi de Hasan-i Basri‟e (o 110/728) atfedilen okuyusardir. Bu okuyusardan bazilarinin ahkâ ayetleri ele alinirken zaman zaman fikhikonularla ilgili olarak gudeme getirilmek suretiyle isevsel kilindigi mushede edilmektedir. Bu yaklasimlarda kimi fikih mezheplerine ait goruslerin delillendirilmesinde ya da desteklenmesinde anilan kiraat vecihlerinden de yararlanildigi golenmektedir. Zaman zaman da fikhibir degrlendirmenin temellendirilmesinde kullanildigina dair elimizde herhangi bir bilgi bulunmamakla beraber, anilan kiraatteki kimi okuyus vecihlerinin icrdig huu acisindan fikih mezheplerindeki bazi yaklasimlarla ayni muhtevaya sahip oldug dikkat ckmektedir. Elinizdeki bu yazida, mezkur kiraat vecihleri ve bunlarin tefsirde ifade ettig degr hakkinda genel bir bilgi verilmis ardindan bu okuyus bicimleri fikhiyorumlarla ilisisi acisindan incelenmis ve bu vecihlerin anilan yorumlar crcve...

Klâsik Türk edebiyatının en önemli sairlerinden biri olan Bâkî’nin muhtesem kasideleri ve rindâne söyledigi lirik gazellerinin yanında bazı mensur eserleri de vardır. Bâkî’nin mensur eserlerindeki dili siirlerine göre çok daha sadedir. Bâkî’nin Divanı dısındaki eserleri hep dînî konulardadır ve genellikle tercüme niteligindedir. Bunlardan en önemlisi ve en hacimlisi Me'âlimü'l-Yakîn adlı eseri Arapça’dan çeviri niteliginde olsa da, bizde siyer alanında, Hz. Muhammed’in hayatını anlatan temel basvuru kaynaklarından biridir. Bugün bu eserin yurtiçi ve yurtdısı kütüphanelerde birçok yazma ve matbu nüshası bulunmaktadır.

Bu eserin bütün hakları Demavend Yayınları'na aittir. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın hükümlerine göre eserin tamamı ya da bir bölümünün, izinsiz olarak elektronik, mekanik, fotokopi veya herhangi bir kayıt sistemi ile yayınlanması, çoğaltılması ya da depolanması yasaktır.

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2019

Bu makale, en az iki hakem tarafından incelenmiş ve intihal içermediği teyit edilmiştir. / This article has been reviewed by at least two referees and confirmed to include no plagiarism.

Öz 17. yy. klasik Türk edebiyatı şairlerinden Beyânî, hacimli bir divana sahiptir. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunan müellif hatlı, gayrimürettep nüshaya istinaden doktora tezi olarak hazırladığımız Divan'ında Türkçe 9 kaside, 850 gazel ile Farsça 110 gazel ve 2 kıta yer almaktaydı. Ancak varlığından daha sonra haberdar olduğumuz ve Medine'de Şeyhülislam Arif Hikmet Kütüphanesine 811/245 numara ve Külliyâtü Beyânî adıyla kayıtlı yazmaya göre ise şiirlerinin sayısı çok daha fazladır. Yine müellif hatlı ve fakat mürettep olan bu nüshada Türkçe 8 kaside, 1030 gazel, 140 (137'si beyit, 3'ü kıta) muamma, 1 sâkînâme (mesnevi), 2 pendnâme (mesnevi), 24 matla, 50 tarih (1'i Arapça gazel, 49'u kıta) yer almaktadır. Farsça şiirler ise 2 kaside, 164 gazel, 13 kıta, 1 müfredden müteşekkildir. Ayrıca bir de Arapça gazel bulunmaktadır. Beyânî Külliyâtı içinde yer alan Sâkînâme, 300 beyitlik tasavvufi bir mesnevidir. Klasik mesnevi tertibine uygun olarak tevhid, na't, mucizât, varlığın yaratılışı, mirâç, sahabe övgüsü, Hz. Peygamber'in şeriatı

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2018

17. yy. klasik Türk edebiyatı şairlerinden Beyânî, hacimli bir divana sahiptir. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunan müellif hatlı, gayrimürettep nüshaya istinaden doktora tezi olarak hazırladığımız Divan’ında Türkçe 9 kaside, 850 gazel ile Farsça 110 gazel ve 2 kıta yer almaktaydı. Ancak varlığından daha sonra haberdar olduğumuz ve Medine’de Şeyhülislam Arif Hikmet Kütüphanesine 811/245 numara ve Külliyâtü Beyânî adıyla kayıtlı yazmaya göre ise şiirlerinin sayısı çok daha fazladır. Yine müellif hatlı ve fakat mürettep olan bu nüshada Türkçe 8 kaside, 1030 gazel, 140 (137’si beyit, 3’ü kıta) muamma, 1 sâkînâme (mesnevi), 2 pendnâme (mesnevi), 24 matla, 50 tarih (1’i Arapça gazel, 49’u kıta) yer almaktadır. Farsça şiirler ise 2 kaside, 164 gazel, 13 kıta, 1 müfredden müteşekkildir. Ayrıca bir de Arapça gazel bulunmaktadır. Beyânî Külliyâtı içinde yer alan Sâkînâme, 300 beyitlik tasavvufi bir mesnevidir. Klasik mesnevi tertibine uygun olarak tevhid, na‘t, mucizât...

1453, 2013

Zanaattan Tasarıma Geçişin Aktörleri: Bâbıâli’nin Ressamları — 19’uncu yüzyıl sonundan 20’nci yüzyılın sonuna kadar kitabevleri, matbaalar, gazete idarehaneleri, mücellitler, kırtasiyeciler, klişeciler velhasıl Babıâli Türk basınının kalbi olmuştur. Eskiden yayınların hazırlandıkları yer, aynı zamanda basıldıkları yerdi. Babıâli’deki yayınevleri, gazeteler ve matbaalar, kurum içinde görevli ya da kendilerine dışarıdan iş üreten çizerlerle çalışırlardı. Çizgiyle yapılabilecek her iş onlardan istenirdi. — Emin Nedret İşli, Ömer Durmaz; 1453 dergisi, Sayı 18, 2013.

2017

Hayrettin Hizir b. Mahmud b. Omer el-Merzifoni el-Atufi, ikinci Bayezid doneminin meshur âlimlerindendir. Aslen Merzifonlu oldugundan Merzifoni nisbesiyle anilir. Ilmi cevrelerde Atufi olarak bilinir. Tefsir, hadis, mantik, tip, edebiyat gibi muhtelif sahalarda soz sahibi olan cok yonlu bir âlimdir. Hadis sârihi yonuyle one cikan Atufi, Hz. Peygamber’in soz ve davranislarinin anlasilmasina katki saglamak amaciyla hadis serhine dair cogunlugu mensur olan farkli eserler kaleme almistir. Zuhru’l-‘Atsân isimli eserini manzum yazmayi tercih eden Atufi, eserinde Hz. Peygamberin su icme adabiyla ilgili “Suyu uc nefeste icmek daha lezzetli, daha sifali, daha istah acici ve daha faydalidir.” ve “Kaplara uflenmez.” hadislerini ayrintili olarak yorumlamaya calismistir. Eserinin girisinde maddi hastaliklarin hakikatiyle ilgili manevi derinligi olan degerlendirmeler yapan Atufi, maddi ve manevi sihhatin farkini ortaya koyduktan sonra “Suyu uc nefeste icmek daha lezzetli, daha sifali, daha istah...