Uygur Metinlerinde Yılan

Uluslararasi Kibris Universitesi Fen-Edebiyat Fakultesi

Bu makalede yılan, Türk, Sümer, Mısır ve Hint mitlerinde karşılaştırmalı olarak arketipsel inceleme yöntemi ile ele alınmıştır. Çalışmada mitlerin başlangıcı olan ve en eskileri arasında sayılan Sümer mitleri, Hint mitleri, Mısır mitleri ve kendi kültürümüzü de ifade etmek adına Türk mitleri yer almıştır. Ele alınan mitlerde yılanın düalist yapısı iyi-kötü, eril-dişil, aydınlık-karanlık gibi zıtlıkları sembolize edilerek gösterilmeye çalışılmıştır. Farklı toplumların benzer mitlerinde yer alan yılanın arketipsel bağlamda ilk örneklerine değinilecek ve bu ortak mitlerin birbirleriyle olan bağlantısı üzerinde durulacaktır. Mitler, geçmişten günümüze kadar kültür aktarımı yapan ve ait olduğu toplum hakkında bilgi veren önemli aracılardır. Yılanın benzerlik taşıdığı bu mitler karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Karşılaştırmalı inceleme sayesinde mitlerin toplumların bilinçaltlarında nasıl benzer şekilde gün yüzüne çıktıkları gösterilmeye çalışılacaktır. Yılan, incelenen mitlerde orta...

Uygur Araştırmaları, 2024

Uygur Efsaneleri (İnceleme ve Metinler), Çanakkale: Paradigma Akademi, 2021, 2021

Uygur Atasözlerinin Sentaksı, 2017

We observe that there is not a large-scale study on the syntax of Uighur proverbs, and we have decided to process this construct. We first started by transcribing Muhammad Rehim's book of Uyghur Xelq Maqal Temsilliri and then have created the dictionary of this book. After reviewing the classifications on the sentex, we classified the Uighur proverbs according to their structure. As a result of this classification, we have found that Uighur proverbs are used more for sequential sentence structure, and that simple sentence structure is used to a lesser extent. We have found that the general majority of simple sentences are formed by the verb.

Gazi kitabevi, 2016

Uygurca hikayelerin Uygurca -Türkiye Türkçesi karşılığı şeklinde hazırlanan kitaptır. Dil ve edebiyat çalışmaları için uygundur.

Eski Uygur Türkçesi, Türk dilinin ve edebiyatının çeşitli ürünlerinin hemen hemen ilk örneklerinin verildiği dönemdir. Bu dönemde Maniheizm ve Budizm inanışlarından dolayı pek çok eserin Türkçeye çevrildiği bilinmektedir. Kimi zaman özgün eserlerin de verildiği bu dönem yoğun çeviri faaliyetlerinin yapıldığı dönemdir. Budizm inanışının anlatım tekniği daha çok hikâye etmeye dayandığı için bu eserlerde pek çok masal, hikâye ve destan örnekleri ile karşılaşılır. Jataka ve avadana adı ile bilinen bu edebi eserlerde pek çok metamorfoz (şekil değiştirme) örneklerine de rastlanmaktadır. Çalışmada jataka ve avadanalarda yer alan metamorfoz örnekleri, metamorfozun nedenleri, kimler tarafından gerçekleştirildiği, metamorfoz süreci ve metamorfozun sonuçları üzerinde durulmuştur.

Kadim Uygur Türkleri tarafından yazılan ve birçoğu Maniheist ve Budist çevreye ait olan metinlerin yazılış tarihleri genellikle belirsizdir. Yazılış tarihleri ifade edilmiş metinlerin ise, hangi yılda yazıldıkları tam olarak bilinememektedir. Bu yazıda, Uygur Türkleri tarafından 8-14. yüzyıllar arasında yazılan ya da tercüme edilen metinlerin kolofon kayıtları ve dil özelliklerine göre tarihlendirilişi ile ilgili görüşler ifade edilmiştir. Bu çerçevede Eski Uygurca metinler, dil özellikleri bakımından yeniden tasnif edilmiştir.