Hurûf-I Mukattaa’Nin Kiraatler Açisindan İncelenmesi̇

2018

Kur’ân, Allah tarafindan hem mana hem de lafiz olarak Cebrail araciligi ile Hz. Muhammed’e Arapca olarak indirilmis bir kitaptir. Onun ilâhi kaynakli oldugunun en kuvvetli delili yine kendisidir. Bu tarihen sabit oldugu gibi, Hz. Peygamberin hayati da buna sahittir. Kur’ân’in kaynagi vahiy oldugu gibi onun lafizlarinin bazi telaffuz farkliliklarindan ibaret olan Kiraatlerin ve farkli okuyuslarin kokeni de vahiydir. Cunku Hz. Peygamber gelen vahiylerin lafizlarinin telaffuzunu Cebrail’den ogrendigi gibi sahabeye de okuyor, ogretiyor, yazdiriyor ve ezberletiyordu. Resul-i Ekrem insanlar icin kolaylik olsun diye, “Bu Kur’ân, Yedi Harf uzere nazil olmustur. Size kolay gelenini okuyunuz” buyurarak, kendisine Yedi Harf ruhsati verildigini haber vermistir. Her ne kadar musaade edildigi tarihten gunumuze kadar Yedi Harf’in ne oldugu konusunda gorus birligi saglanmamis olsa da icerik olarak temel iki husus one cikmaktadir; Birincisi, basta lehce olmak uzere, kelime ilave etme ve cikarma, mut...

FIRAT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2017

Nes rişah SAYLAN" Öz Hz. Peygamber'in eşlerinden biri olan Hz. Aişe (ö. 58/678), ilmiyle ön plana çıka n hanım sahabilerdendir. Tefsir, Hadis ve Fıkıh gibi islami ilimılerin yanında Kur'an'ın hıfzı ve kıraatiyle de meşhur olmuştur. Hz. Ai şe, daha baba evindeyken Kur'an eğitimine başlamış ve küçük yaşta Kur' an' ı ezberlemiştir. Hz. Peygamberle evli l iğinden sonra Kur'an'i ilimiere daha yakın olması onun Kur' an' ı en ., iyi bilen ve anlayan kişilerden olmasını sağlayarak ondan gelen rivayetleri önemli kılmıştır. Onun rivayetlerinden bir kısmı kıraatlerle ilgilidir. Bu çalışmada kaynaklarda Hz. Aişe'ye nisbet edilen kıraatler belirlenerek bu okuyuşların nakil şekli, ayetlerin anlaşıl masındaki ve yorumlanmasındaki katkısı incelenmiştir. Ayrıca birçok ilirnde yetkin olan Hz. Aişe'nin kıraat ilmindeki yeri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TÜRKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2022

Ankara Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde muhafaza edilen Hurûfât Defterleri, çeşitli disiplinlerdeki önemlerine binaen son zamanlarda gerektiği ilgiyi görmeye başlamıştır. Hurûfat Defterleri kayıtlarından elde edilen bilgiler, Sanat Tarihi çalışmalarında da hakikaten aydınlatıcı olabilmekte ve çeşitli bakımlardan katkı sunabilmektedir. Bu anlayıştan hareketle Kuşadası Kazâsı Hurûfât Defterlerinden Kuşadası'nın kültür varlıklarına dair yeni bilgiler edinmeyi amaçladık. Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine transkribe ettiğimiz defter kayıtları, Kuşadası Kazâsı'nın 17, (yoğunlukla) 18 ve 19. yüzyıllardaki mahalle, köy, cami, mescid, medrese, çeşme, dershane, mekteb, görev, görevli ve vakıf adlarını ihtiva etmektedir. Kayıtlar arasında bugün mevcut olmayan yapı isimleri de bulunmaktadır. Elde edilen bilgilerin, şehrin tarihi dokusunun aydınlatılması çalışmalarına ve kültürüne önemli katkılar sunacağı açıktır.

Bozok üniversitesi İlahiyat fakültesi dergisi, 2023

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. / It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited (Abdullah AYGÜN, Ahmet Yaşar GÜNEŞ). İntihal / Plagiarism: Bu makale, en az iki hakem tarafından incelendi ve intihal içermediği teyit edildi. / This article has been reviewed by at least two referees and scanned via a plagiarism software.

Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2019

Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Öz: Hz. Peygamber’in vefatının ardından sahabilerin karşılaştıkları yeni şer‘î-amelî sorunların çözümü için önlerinde tek yol bulunuyordu. Bu yol, -ilahi vahyin kesilmesi nedeniyle- Kur’an’ı ve Sünneti anlama ve yorumlama suretiyle sonuçlara ulaşmak, bir başka ifadeyle içtihat etmekti. Kuşkusuz sahabenin tümü, içtihada ehil kimseler değildi. İçtihat yapabilecek yeteneği ve bilgi birikimi olanlar bu konudaki boşluğu doldurarak kendi dönemlerindeki dinî- hukukî sorunları çözdüler. İçtihadın Hz. Peygamber’in dönemindeki durumu, daha sonraki gelişimi, şartları, içtihat kapısının belli bir dönemden sonra kapanıp kapanmadığı yolundaki tartışmalar, usûl kitaplarında öteden beri ele alınan konulardandır. İçtihatla ilgili olarak üzerinde önemle durulması gereken noktalardan biri de onun rastgele yapılan bir faaliyet olmayıp, tam aksine kendi içinde tutarlı bir akıl yürütme eylemi olduğudur. Bu nedenledir ki müçtehitler, yaptıkları içtihat faaliyetlerinde bu hususun hep bilincinde olmuşlar, b...

Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 2017

Yedili kıraat sistemleştirmesinin ardından kimi âlimlerce bu kıraat vecihlerinin dışındakiler şâz addedilerek Kur'an'ın hem tilâvetinde hem de yorumunda devre dışı bırakılmıştır. Ebü'l-Feth Osman b. Cinnî (ö. 392/1002) ise el-Muhteseb fî tebyîni vucûhi şevâzzi'l kırââti ve'l îdâhi anhâ adlı eserinde bu okuyuş vecihlerinin de vahiyle irtibatının bulunduğu gerekçesiyle anılan yaklaşıma karşı çıkmış ve tilâvet edilemeseler de şâz kıraatlerin ihtiva ettiği anlamların terkedilemeyeceği kanaatini serdetmiştir. Bu makale, İbn Cinnî'nin şâz kıraatlere bakışını ve bu kıraat vecihlerini ele alış biçimini diğer âlimlerin konuyla ilgili değerlendirmeleriyle birlikte incelemektedir.

İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 2014

Garibü'l-Kur'ân'ın anlamını öğrenme çalışmaları, saadet asrından itibaren başlamış, Arap olmayanların Müslüman olmalarıyla bu çalışmalar zamanla çoğalmış ve çeşitlenmiştir. 16. Yüzyılda yazılan Şemseddin Karahisârî'nin Arapça Türkçe lügati de ismen değilse bile, muhteva bakımından Kur'ânî lafızların anlaşılmasına hizmet eden sözlüklerden birisi olmuştur. Sözlüğün en önemli zenginliği, eş anlamlı ve eş sesli kelimeleri anlaşılır bir üslupla bol miktarda kullanması ve yeri geldikçe lafızların manalarına ayetlerden delil getirmesidir. Ahterî; fıkıh, lügat ve tarih olmak üzere üç alandaki önemli eserlerinde de Kur'ân lafızlarını ve kavramlarını yeterince ve maharetle kullanmaktadır. Müellif, kelimâtü'l-Kur'ân açısından incelenen on bir kısa surede bulunan-anlamı herkesçe bilinen birkaç kelime hariç-bütün lafızların manalarını sözlüğünde açıklamıştır. Bu makalede, açıklamalar esnasında zikrettiği alternatif anlamlar, ayetin anlaşılmasına farklı boyutlar katacak güzellikte ve zenginlikte bulunmaktadır. Lügatte yer alan Kur'ânî lafızların karşılıklarının zenginliği, maksat bakımından aynı, ancak ifade biçimi açısından farklı cümle oluşturacak özellikte bulunduğundan, meal-tefsir yapacak çoklukta bir malzeme sağlamaktadır. Bu birikimle bir meal elde edilebilme hususunda fikir vermesini temin etmek üzere kelime karşılıkları meale dönüştürülerek ayetlerin altına konulmuştur. Lügatin on altıncı asrın bazı mahalli ifade özelliklerini taşımakla birlikte, günümüzde kullanılan ve manaları kolaylıkla anlaşılan Türkçe ifadelerle hazırlanmış olması, çağdaş Müslümanlara hitap edebilecek bir meal oluşturabilmeye uygun görünmektedir.

2018

Makale Koprulu ailesinin Kur’ân egitimi ve kiraatine yonelik katkilarini ele almistir. Konunun anlatiminda oncelikle Kur’ân egitimi ve kiraatiyle ilgili hizmetleri bulunan Koprulu ailesiyle alakali genel bilgiler verilip sonrasinda bahsi gecen katkilara deginilmistir. Koprulu ailesinin Kur’ân egitimi ve kiraatiyle alakali hizmetleri, tesis etmis olduklari kurumlar ile bu kurumlardaki Kur’ân egitimi ve kiraatine dair istihdam alanlari ve Koprululerden Kur’ân kiraatiyle alakali eser telifinde bulunan bireylerin telifleri olmak uzere uc ana baslikta ele alinmistir. Konunun anlatiminda istifade edilen kaynaklar daha ziyade Koprulu vakfiyeleri ile bu vakfiyelerle alakali yazilan tez, makale ve maddelerdir. Makalenin yazilis amaci Koprululer’in bahsi gecen husustaki hizmetlerini ortaya cikarmak suretiyle icinde bulunduklari donemde Kur’ân egitimi ve kiraatine yonelik Osmanli ust duzey burokratlarinin bakis acisiyla ilgili perspektif sunmaktir. Incelemeler sonucunda Koprulu ailesinin Kur’â...

1999