Türkiye Sinemasının Dönemselleştirilmesi I

YeniFİLM , sayı: 22 Şubat Nisan 2011 slr: 63- 68. , 2011

Dönemselleştirme çabansın üçüncü ayağına geldiğimizde birden yapmakta olduğum şeyin fıkralardaki 'yapısalcı' komikleştirmesini andırabileceğini düşünüp dehşete kapıldıysam da bu dallanıp budaklanmanın ayrışma ve ortaklaşmaların bir haritası olmak zorunda ama diye de kendimi ikna ettim. Biz en son üçüncü damarı ikinci damara daha yakın olan ve belki tesadüfî olarak daha çok kadın yönetmenlerin oluşturduğu politik bir inadın sürdüğüne işaret eden bir sinemayı konuşmak için nokta koymuştuk. filmleriyle Handan İpekçi özellikle dünyayı politik olarak kavrayan ve herhangi bir öykü anlattıklarında da bu politik bakışı yitirmediklerini düşündüğüm yönetmenlerimiz.

YeniFİLM , sayı:21, Kasım Ocak 2010 slr:35-41. , 2010

2004) filmi ise bu gövdenin en nevi şahsına münhasır örneğidir. Yönetmenin kısacık ömrü yetmediği için bir film yapma tarzı olarak üzerine fazla laf söylemek doğru olmasa da eğer devam edebilseydi bu gövdenin yenileştirici ve çoğaltıcı kaynağı olma potansiyeli Uluçay'da yatmaktaydı diye düşünüyorum. Ne yazık ki ancak kısa filmleriyle birlikte bu uzun film üzerinden konuşma şansımı var. Bu gün bazı yönetmenlerimizin bakir bir alan olarak içine girebilmeyi umduğu Anadolu halk kültürü ve bu kültürün çok dilli çok inanışlı çok dinli dünyasının imgeleri Ahmet Uluçay'da hayat buluyor, büyülü bir dünyanın tuhaf, yalın ve zengin görselliği bizi şaşkın bırakıyordu. Ahmet Uluçay bu toprakların çok dinli çok dilli sözlü geleneğini de imgelerden oluşan o masalsı ve büyülü sinema dünyası kadar maharetle kullanarak bambaşka bir sinema yaratmıştır. Ümit Ünal'ın Gölgesizler (2008) filmi tuhaf bir eşikte duruyor Türkiye sineması için söylediğim dar vakitte eşikte ve yerçekimsiz cümlesi Türkiye sinemasının farklı gövdeleri, eğilimleri arasında da oluşmuş olan eşiklerden birinde duruyor. Birinci grupla ikincisi arasında hem ruhen hem tarihsel toplumsal ve kültürel olarak oluşmuş eşikte bekliyor. Bu eşiği tanımlayabilmek oldukça zor. Benim bu eşiği kavramaya çalışırken ürettiğim bir çözümleme var. Bu çözümlemeye beni yönelten iki kaynağa da borcu ödemeliyim. Bu kaynaklar kendi dönemdaşım iki edebiyat kuramcısından geliyor. Bana esinlenme veren birinci kaynağım Meral Asa ve onun Fazıl Hüsnü Dağlarca üzerine yaptığı ve Viyana üniversitesine sunmuş olduğu doktora tezi. 1 Bu tezi okuma şansım olmuş ve etkilenmiş ve beğenmiştim. Ama asıl önemli olan ben bu filmlerin dünyası nasıl bir dünyadır diye kendime soru sorarken insana şiirin yaptığına benzer bir etkiyle Asa'nın Dağlarca'nın Sığmazlık Gerçeği meselesi üzerine olan analizlerinin çağrıştırdıklarıydı. Diğer esin kaynağım ise her çalışması ile etkili bulduğum Nurdan Gürbilek'in son iki kitabının düşündürdükleri oldu. 2 Kendisine her çözümlemesinde katılmasam da bazen hatta tamamen farklı da düşünsem bile Gürbilek tahlillerinin de yine iyi şiirler gibi insanın zihnini üretken bir çağrışımlar alanına açtığını, yeni sorular sordurduğunu ve bana hep zenginleştiren besleyici bir dünya kattığını

2020

Turk sinema tarihinin yazim ornekleri incelendiginde, bilimsel arastirma ve yontem olcutlerine uygunlugu bakimindan yetersiz, hic degilse bile tartismali oldugu anlasilmaktadir. Tarih arastirmalarinda gerekli bilimsel yontem arayisindan ziyade, oznel veya politik bakis acilarindan hareket edilmesi dolayisiyla, Turk sinema tarihinin baslangic yilinin tespitinde dahi, birbiriyle celiskili kabullerden hareket edildigi, uzlasi saglanamadigi gorulmektedir. Buyuk bolumu akademik cevrenin disindaki kisilerce yazilan makro tarih yazimi orneklerinin, akademisyenlerce bilimsel elestirellik olcutleri suzgecinden gecirilmeksizin kabul edilmesi ve alana alternatif katkilarin sunulmamasi dusundurucudur. Bu cercevede one cikan en bariz ornek, Turk sinema tarihinin do - nemsellestirilmesi sorunudur. Ilk defa Nijat Ozon tarafindan yapilan ve 1960 yilinda yayimlanan Turk Sinemasi Tarihi kitabinda onerilen oznel donemsellik anlayisi, alanin yazarlari, elestirmenleri ve ilgili akademik cevre tarafinda...

Giriş Sinema içerik üretirken sıklıkla diğer sanat eserlerinden ilham almıştır. Edebiyat uyarlamaları da bunun yaygın bir örneğidir. Yazılı bir eserin görüntüye dökül-mesi zorluklar taşımakla birlikte, kaynağındaki eserle birlikte ele alındığında çok zengin bir dünyaya kapı açar. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de edebiyat uyarlaması çok sayıda film çekilmiştir. Bu yazıda sinemamızda edebî eserlerden uyarlanan filmler ele alınacak, uyarlama filmlerin ve kaynak eserlerin özellikleri irdelenecektir. Uyarlama genel anlamıyla bir sanat eserinin başka bir sanat dalının araçlarına uygun şekilde aktarılması ile yeni bir sanat eserinin yaratılması olarak tanımla-nabilir. 1 Burada amaç bir kopya ortaya çıkarmaktan çok kişisel bir söylem oluş-turmaktır. 2 Edebî eserlerden sinemaya uyarlamalarda yazılı materyalin görüntü ile aktarılması söz konusu olduğu için süreç karmaşıktır ve yönetmenin ciddi bir yeniden yaratım sürecinde olması gerekir. Yönetmen anlatmak istediği hikayenin ötesinde, görüntülü anlatımın gereklerini karşılayabilmek için kaynak eserdeki öğeler arasında seçim yapmak zorundadır. Uyarlamaların geçmişi sinemanın öncülerinden Georges Méliès'e kadar uzanır. Fransız film sanatçısı, Jules Verne'in aynı adlı romanına dayanarak Aya

Bu yazı, Soma Maden Faciasında 13 Mayıs 2014 günü yaşamını yitiren 301 madenci işçimize, ve onların temsilinde Türk İşçisinin hak ve emek mücadelesine derin acıyla adandı. Editörlüğünü Eylem Atakav'ın Türk sineması için üstlendiği ve yayınevinin 'Dünya Sineması' dizi yayınından çıkan bu çalışma İngilizcede bir ilk. Bu rehber yayın, editörün ifadesiyle çağdaş "Türkiye sineması"nı keşif anahtarları, anlamlar, söylemler, sorunlar, yönetmenler, senaristler, filmler, oyuncular; kamera adamının önünde ve arkasında kadrajı için rol alanları zamana yerleştirerek tematik manzarada sunmaktadır. Sinema hakkında zaman zaman okurlar ve ister hollywoodundan isterse bollywoodundan tüm nasyonal / transnasyonal tanımlı olsun temelde ulusal sinemalar, bunun içinde kendi sinema dilini yaratarak ulusal, yerel ve evrensel insanlık durumunu ortak ve farklı noktalarda kesiştiren, felsefesini doğuran çağının ayrıksı yönetmenleri, sinema adamları, oyuncularının da filmografilerini izleyenin sıfatı sinema izleyicisi. Tabi bu izleyici saf izlemek için de izler bir filmi. O bir sinema severdir. Sinema pop---art. Sinema eğlencelik. Dergimize gönderilen bu yayın, bir Modern Türklük Araştırmaları Dergisi Cilt 11. Sayı: 1 . Mart 2014 236

Türk Sineması Araştırmaları ve Yaklaşımlar (Yüksek Lisans Dersi), 2024

Türk sinema tarihyazımının söylemsel evrimi. Eleştirel, mukayeseli ve analitik bakışlar. 2021-2022. BAHAR. 2022-2023. BAHAR. 2023-2024. BAHAR. 2024-2025. BAHAR.

Türk Filmlerinde 'Sinema':Özdüşünümsel Filmler, Metasinema: Film-hakkında-filmler, 2007

Bir eğlenme biçimi olarak sinema da bu değişimden payını aldı ve kitlelerin gündelik yaşam kültürünün giderek ağırlığı artan bir parçası haline geldi. Sinemacılar Dönemi de, işte sinema endüstrisinin bu sıçrayışına paralel olarak, Türk Sineması’nda yeni bir dilin, duygunun, anlayışın ve tekniğin mayalandığı dönem oldu.