Azerbaycan Da Devlet Ve Din Ilişkileri

Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Osmanlı Devleti'nin son zamanlarına kadar mevcudiyetini kendiliğinden ve neredeyse mensuplarından habersizce sürdürmekte olan bir olgu olarak değerlendirilen Türk-İslam Sentezi, 19. yüzyılın sonlarında devletin beka sorunu çerçevesinde bilinçli bir kimlik seçimi ve vurgusu olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. O zamandan beri Türk fikir ve siyaseti üzerinde etkisini gösteren Türk-İslam Sentezcileri, doğrudan veya dolaylı biçimde devlet yönetiminde az ya da çok yer almaya devam etmişlerdir. Günümüzde ise "Cumhur İttifakı", Türk-İslam Sentezinin özgün bir örneği olarak devleti fiilen yönetmektedir. Devlet politikalarını, din-devlet ilişkilerini, hukuk üretimi ve uygulamalarını kurumsal birikim ve hatta teamüllerden ziyade devleti yönetenlerin kişisel tercihlerinin belirlediği Türkiye ve benzeri "doğu" toplumlarında, devlet idarecilerinin bu konulardaki genel kabullerinin ve görüşlerinin kökenlerini incelemek ve araştırmak bundan dolayı büyük önem taşımaktadır. Türk-İslam Sentezcileri, devlet olgusunu, insanlar için sosyolojik ve hukuki açıdan gerekli olan bir kurumdan daha çok, kutsal bir varlık olarak değerlendirdikleri için, sözünü ettiğimiz inceleme ve araştırma Türkiye özelinde daha üst bir düzeyde öneme sahiptir. İşte bu çalışmada Türk-İslam Sentezinin belki de en merkezi kavramlarından biri olan devlet olgusu, dinsel açıdan ve özellikle Türk-İslam Sentezcilerinin dine bakışları doğrultusunda incelenmiştir.

Ayça Günkut VURUCU Gürsoy AKÇA İkbâl VURUCU Bu çalışma, eserinin basımını göremeden Hakkın rahmetine kavuşan AYÇA GÜNKUT VURUCU' nun anısına ithaf edilmiştir...

The State and Religion

Süleyman Demirel Üniversitesi, Uluslararası Türk Dünyasının İslamiyete Katkıları Sempozyumu, Türkiye-Isparta, 31 Mayıs- 1 Haziran , 2007

Özet 13 yüzyılı aşkın zaman diliminde İslam dünyası’nın ayrılmaz bir parçası olmuş Azerbaycan, 19. yüzyıldan itibaren tarihinin en zor günlerini yaşamağa başlamıştır. Zira toprakları ikiye bölündükten sonra farklı yönetimlere tabi olarak milli ve manevi baskılara maruz bırakılmıştır. 1918 yılında kurulmuş ve Azerbaycan için istikbal vadeden Halk Cumhuriyeti durumu telafi etmek adına bir şeyler yapmak istese de Bolşeviklerin ve Ermeni milliyetçilerinin işbirliği sonucunda tekrar işgale uğramıştır. Yeniden karanlık bir döneme giren Kuzey Azerbaycan’da Çarlık Rusya’sının sindirme politikası sonucunda ciddi yara almış dini hayat ateizmin simgesi olan Sovyetler Birliği tarafından tamamen yok edilmeğe çalışılmıştır. Bir zamanlar Azerbaycan’ı ikiye bölmüş ve diğer emperyalist devletlerin de yakın desteğiyle Ermeniler tarafından toprakları işgale uğrayan çağdaş Azerbaycan, kendi öz değerlerine dönüş yapmak çabası içindedir. Fakat kendi değerlerini öğrenmek imkânı elde edemeden küreselleşme olgusuyla karşı-karşıya kalmakla beraber, çeşitli semavi ve gayri semavi din ve akımların akınına uğramıştır. Bundan dolayı şeklen herhangi bir sıkıntı yaşamayan dini kimlik duygusunun muhteva bakımından da gerçek hüviyetine kovuşması büyük önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: Çarlık Rusya’sı, Sovyetler Birliği, Azerbaycan, Din, İslam.

Karadeniz Technical University Journal Of The Faculty of Divinity, 2017

This article deals with religion-state relationships after independence (1991) in Azerbaijan. We examine the secularism principle, religion-state relations and laws that provide religious liberties in Constitution of Azerbaijan Republic. We find that the Constitution generally provides the religious liberties that are declared in international human rights conventions and the restrictions that occurred in religious sphere usually caused by deficiencies in implementation of these laws. In addition, the insufficient religious education makes society more vulnerable to external radical religious groups and this factor requires some legal restrictions. While Azerbaijani Government was implementing strict secular policies in early period of independence, it turned into more religious policies in way of financial aids to traditional religious communities. (Shia and Sunni Islam, Orthodox Church, Judaism) Also there isn’t any discrimination between majority and minority religious groups in regard of financial aids.

Bitmeyen Kavga Laiklik: Türkiye'de Din-Devlet-Diyanet, 2013

Kitabın birinci bölümünde, genel çizgileriyle laik iktidarın hangi koşullar içinden ve nasıl ortaya çıktığı açıklanmaktadır. İkinci bölümde , laikliğin kavramsal açıdan incelenmesine geçilmektedir. Hem Türkiye’deki yazında hem de Türkiye dışında çeşitli ülkelerdeki yazında yer alan muhtelif görüşlere yer verildikten sonra laikliğe ilişkin kavramsal bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmaktadır. Üçüncü bölümde, laikliğin Türkiye’de kazandığı anlam ve içerik incelenmektedir.

Toplum Bilimleri Dergisi, 2019

Muhittin IMIL-İktidar İlişkileri Çerçevesinde Din ve Devlet 385 İktidar İlişkileri Çerçevesinde Din ve Devlet Öz: Din kurumunun topluma temel katkısı, yüksek bir değerler manzumesinin üretimidir. Bu üretim, devrinin muktedirlerine karşı bir meydan okuyuştur aynı zamanda. Sosyolojik literatürde din kurucu karizma olarak ifade edilen peygamber, tanrısal sözüvahyi-toplumla paylaşmaya başladığında eşzamanlı olarak dünyevi otorite ile çatışma da başlar. Yönetim erki, toplumu kendisine rağmen etkisi altına alan potansiyel güç merkezini henüz mümkünken bastırmak isteyecektir. Bu çaba çoğunlukla başarısızlıkla sonuçlandığı için zamanla kurumsal dinin temsilcileriyle yönetici erk arasında çatışma ya da işbirliği temelinde şekillenen uzun soluklu bir ilişki gelişir. Dinin ürettiği değerler manzumesi, söz konusu mücadele boyunca kurumsal dinin temsilcileri tarafından dünyevi iktidar, yönetim tarafından ise uhrevi meşrulaştırma uğruna araçsallaştırılarak içi boşaltılır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yoluyla gerçekleştirilen çalışma, güncel görüngüleriyle farklı coğrafya ve kültürlerde söz konusu mücadelenin gösterdiği gelişimi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma sonucunda incelenen örneklerden yola çıkmak suretiyle genellikle en kadim yönetimlerden modern devlet yapılarına kadar dini değerler bütününün otorite tarafından araçsallaştırıldığı, kurumsallaşan dinin ise farklı tezahürlerle dünyevi iktidara talip olduğu ortaya çıkmıştır.

Akademisyen Kitabevi, 2020

Günümüzde Orta Asya olarak adlandırılan Uluğ Türkistan halklarının İslam’la tanışması esas olarak 7. yüzyıla rastlamaktadır. 8. yüzyıldan itibaren İslam’ın önemli merkezlerinden birisi olan bu mümbit topraklar, İslam medeniyetinin ikinci bir bahar yaşadığı ve aynı zamanda kadim Türkistan’dan Anadolu’ya ve oradan da Balkanlar’a uzanan geniş bir coğrafyada İslam’ın ve tasavvuf düşüncesinin yayılıp gelişmesinin de kaynağıdır. Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Harezmşahlar’ın idaresinde, bu coğrafya yüzyıllar boyu ilim ve irfanın merkezi olmuştur.

ABD'de Din Devlet İlişkileri, 2018

Bu çalışmada, bazı Avrupa ülkelerinde dini özgürlüklere, din ve devlet ilişkilerine, devletlerin dini cemaat ve gruplara yaklaşımlarına, din dersine dair anayasal düzeydeki düzenlemeler ele alınıp incelenmiştir. Mümkün olan yerlerde yasal düzenleme ve uygulamalara da yer verilmiştir.