ÇOCUK EDEBİYATINDA “DOĞA”NIN KEŞFİ VE “İNSAN”IN GELİŞİMİ

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2021

Makale kapsamında, Alman Sanat Tarihçi Erwin Panofsky tarafından geliştirilmiş olan “İkonografik ve İkonolojik Sanat Eleştirisi Yöntemi” esas alınarak, Hugo van der Goes’un, 1479 yılına tarihlendirilen ve Viyana Sanat Tarihi Müzesi’nde sergilenmekte olan “İnsanın Düşüşü” adlı eseri analiz edilmiştir. Flaman Rönesansı’nın en önemli temsilcileri arasında gösterilen Hugo van der Goes’un, günümüze ulaşabilen sınırlı sayıdaki orijinal eserleri arasında yer almakta olan “İnsanın Düşüşü” adlı eserinin analizinde, “Doğal Anlam (Olgusal ve İfadesel Anlam)”, “Anlaşmalı Anlam” ve “Asıl Anlam veya İçerik” olmak üzere üç ayrı evrede gerçekleşen anlamların saptanmasına dayanan, “İkonografik ve İkonolojik Sanat Eleştirisi Yöntemi” kullanılarak, Tevrat’ın “Yaratılış” adlı ilk bölümünde karşımıza çıkmakta olan, “İlk Günah ve Düşüş” ikonografisi ile eser arasında örtüşen ve örtüşmeyen yönleri saptayarak, sanatçının yaşadığı dönem, bireyselliği, dini inancı ve dönemin felsefesi başta olmak üzere çeşitli etkenlerin esere yansıması gözler önüne serilerek, farklı dönemlere ait sanatçıların “İlk Günah ve Düşüş” ikonografisini ele alış şekli ve üslup özellikleri karşılaştırılarak, değerlendirilmiştir.

GÖÇ YOLUNDA KADIN VE ÇOCUK (Çalıştay Raporu), 2024

Bu rapor 18 Aralık 2023 tarihinde Polis Akademisi’nde gerçekleştirilen “Göç Yolunda Kadın ve Çocuk Çalıştayı'ndan üretilmiştir.

2019

Kok metinlerin cagimiz anlayisiyla okunmasi ve degerlendirilmesi son zamanlardaki ilginc akimlardan birisidir. Bu yazida tarihimizdeki en onemli metinlerden biri olan Dede Korkut Hikâyeleri insan yetistirme, egitim ve beceri (huner) kazandirma acisindan bir okumaya tabi tutulmustur. Elimizde tek bir sabit metnin olmamasi, gunumuz soyleyisine cevrildiginde cok farkli metinlerin olusmasi karsimiza bir sorun olarak cikmistir. Gene de guvenilir nushalardan bir okuma gerceklestirip hikâyeleri toplu olarak Oguzlarin inanci, cocuk egitimi, ozguven ve ovgu, genclik gruplari, kadinlar (analar ve esler) konularinda degerlendirdik. Ayrica Dede Korkut Hikâyeleri’nin cagimiz gencleri icin yeniden uretilmesi konusunda oneriler yaptik.

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2016

Özet Sanatın insanın gelişimiyle eş zamanlı geliştiği düşünüldüğünde, kuşkusuz sanatın da bir düşünme biçimi olduğu açıktır. İnsan, kendi gölgesini keşfettiği anda kendi varlığını şaşkınlıkla sorgulamıştır belki. Fakat dünya üzerinde yürümeye başlayan insan, ardında bıraktığı ayak izlerini keşfettiğinde geçmişi de keşfetmiş oldu. “iz bırakmak” şimdiki andan geçmişe bir tür yolculuk haline gelince, insan geçmişe doğru iz bırakmanın yollarını aradı. Belki de sanatın ilk adımları ve bu adımların ilk izleri de böylelikle keşfedilmiş oldu. Mağara yüzeyinden tuval yüzeyine geçinceye kadar insan gibi sanat da evrilmeye devam etmiş, günümüzdeki haline ulaşmıştır. Öyleyse desen, kuşkusuz bu evrilmenin bir parçası ve bir düşünme biçimidir. Bilinç, karşılaştığı her bir şeyle ilişki kurduğu gibi nesnelerin ve biçimlerin de yüzeylere aktarımı bilinçle ilintili bir şeydir. Sonuç olarak insan, hala çizmeye (iz bırakmaya) devam etmekte, düşünme şekli de kendisi gibi evrilmeye devam etmektedir. Bu araştırmada, desen eğitiminde çizimin “bir düşünme biçimi” olarak nasıl ele alındığı araştırılmıştır. Anahtar Sözcükler: Desen, Düşünme, Bilinç, Evrilme, İnsan.

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 2004

Günlük yaşamımızda önemli bir yer tutan nesneler kuşkusuz gereksinim sonucu üretilmiştir. Yaşam koşullarının değişmesi, farklı gereksinimlerin ortaya çıkması yeni nesnelerin üretilmesini gerektirir. Böylelikle, yeni nesneler kazanılır. Yeni nesneler kazanmanın bir yolu da kültürel ilişkiler sonucu başka toplulukların ürettiği nesneleri almaktır. Bu nesnelere ad verme, ya yerli dilin olanaklarını kullanmak ya da o nesnenin alındığı dildeki adını almak biçiminde gerçekleşir. Bu çalışma, Eski Türkçe adı verilen Köktürkçe ve Uygurca dönemlerine ait yapıtlarda saptanan insan yapımı nesne adlarından başka dilden ödünçlenenleri içermekte ve bu sözcüklerin daha çok hangi alanlara özgü olduğunu, günümüzde yaşayıp yaşamadıklarını ve yaşama ya da yaşamama nedenlerini sorgulamaktadır. Anahtar Sözcükler: Köktürkçe, Uygurca, nesne adları, ödünçleme sözcükler.

ÖZET Mimarlık, insan mutluluğuna adanan uğraşı ifade eder. Mimarlıkta, nesne‐ özne ilişkisinden hareketle mekânı insan mutluluğu için düzenleme hedefi vardır. Bunun için mimarlık olanı tanımaya çalışırken, olması gereken üze‐ rinde de kafa yormayı içererek, nesnenin nasıllığı ile beraber neden ve niçinliğini de sorgular. Mimarlık, hem insanla‐nesne arasında hem de geç‐ mişle‐gelecek arasında köprü kurar. Mimari bir obje kültürel yönü olan, bir ta‐ rihselliğe sahip olan, sosyolojik ifadesinin yanında bireysel değeri içeren, belli amaçlar gözetilerek yapılmış estetik, ekonomik ve pragmatik bir boyuta sahip, teknoloji ile yakından ilgili fizik nesnesidir (Şafak; 2002, 24). Böyle içerimleri ifade eden mimari objenin, son dönemlerdeki algısı ve mekana yansıması da çağın hâkim eğilim ve ideolojisinden vareste olamaz. Bu çalışmada daha çok geçmişi insanlık tarihi kadar eski olan mimarlığın son dönemlere ait algılanmasını ve yansımasını inceleyeceğiz. İçinde yaşadı‐ ğımız çağı çalışmanın kolaylıkları ve zorlukları içinde barındıran süreç olması yanında bu sürecin iç içe –modernizm/postmodernizm‐yaşanan süreci ifade * Dr., Marmara Üniversitesi.

Bu çalışmada Dirse Han oğlu Boğaç Han Destanı1 psikanalitik yöntemle incelenecektir. Destanda geçenlerin sembolik olarak neleri temsil ettiği açıklanmıştır.

Doğadan esinlenerek teknolojik gelişmelerin sağlanması sonucunda biyomimikri bilimi ortaya çıkmıştır. Biyomimikri terimi ilk defa 1997 yılında Janine Benyus tarafından ortaya atılmıştır. Biyomimikri terimi, biyo ve mimikri kelimelerinden oluşmaktadır. Biyo, yaşam, doğa ya da hayat anlamlarına gelirken, mimikri ise taklit anlamına gelmektedir. İçinde bulunduğumuz çağda, tüm bireylerden meraklı, araştırmacı ve üretici olması beklenmektedir. Bu sebeple, bireylerin soru sormalarını, araştırmalarını, üretmelerini ve buluş yapmalarını teşvik edici ve bu konulardaki yetenek ve ilgilerini ortaya çıkarıcı eğitim süreçlerine dâhil olmaları gerekli görülmektedir. Biyomimikri bilimi ise, öğrencileri doğaya yaklaştırarak doğaya başka bir gözle bakmalarını sağlayıp, 21. yüzyıl becerileri olan yaratıcı düşünme, üretkenlik, vb. pek çok beceriyi desteklemektedir. Bu bağlamda okullarda yaygınlaşmakta olan STEM eğitimi içerisinde veya bağımsız olarak biyomimikri derslerinin yapılması, doğaya duyarlı, bilim ve teknolojinin gelişmesi için üreten, kendini bu yönde geliştiren, geleceğe yön veren çocukları yetiştirebilmemizde önemli katkılar sağlayacaktır. Doküman incelemesine dayalı olarak oluşturulan bu araştırmada biyomimikri biliminin öğrencilerde 21. yüzyıl becerilerinin gelişimine yönelik etkisi, STEM eğitimi ile olan bağlantısı ve geleceği konusunda literatür bağlamında detaylı açıklamalara yer verilmiştir.

ÖZET Doğa insan arasında sürekli bir etkileşim olduğu kuşkusuzudur. Günümüze kadar halen devam sanat ve doğa ilişkisi tarihsel süreç içine bakarsak birçok akımında önemli kaynağı olmuştur. Günümüze kadar sanatın evrimleşmesi ile sanat ve doğa ilişkisi 1960'larda sanayi toplumunda endüstriyel ve teknolojik gelişmelerle, insanın doğayı kontrolü ve sömürüsü daha da artırmıştır. İnsanın doğa algısı ile birlikte sanatçılar sanatsal üretimlerini doğada gerçekleştirerek o zamana kadar sergilenme mekânı olarak kabul edilen galeri ve müzenin dışına olabileceğine dair düşüncelerin başlaması ile doğa ile sanat ilişkisi farklı bir boyut kazanmıştı. Makalede doğa ve sanat ilişkisi iki başlık da incelenmiştir ilki doğanın sanat içinde biçimlenişi ikincisi sanatın doğa içinde biçimlenişi adlı başlıklar altından kavramlar ve dönemler incelenmiş Rebecca Hutchinson, Naula O'Donovan , Gudrun Klix, Lucien den Arend, Hans Haacke, Robert Smithson ve Füsun Onur eserleri makalede incelenmiş ve yer verilmiştir.

14TH INTERNATIONAL BASKENT CONGRESS ON SOCIAL, HUMANITIES, ADMINISTRATIVE, AND EDUCATIONAL SCIENCES | CONGRESS PROCEEDINGS BOOK, 2024

İletişim, insan ilişkilerinin merkezinde yer almaktadır. Kişilerarası iletişimin bir biçimi olan yüz yüze iletişim bağlamında iletişim iki temel boyutta ele alındığında sözsüz iletişimin insan ilişkilerindeki etki gücünün sözlü iletişime oranla daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Sözsüz iletişimin bir çeşidi olan beden dili ise çok güçlü bir iletişim unsuru olarak insan davranışlarının, düşüncelerinin ve duygularının anlaşılmasında ve anlamlandırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. İnsan davranışlarını, niyetlerini, duygularını ve düşüncelerini anlamak için kullanılan beden dili, tarih boyunca iletişim, reklam, propaganda, ikna, psikoloji, sosyoloji, güvenlik ve liderlik gibi çeşitli alanlarda derinlemesine incelenmiştir. Geleneksel sözsüz iletişim analiz yöntemleri, uzman gözlemi ve deneyimine ihtiyaç duyan bir alandır. Yapay zekâ teknolojilerindeki gelişmeler bu analiz sürecini hızlandırmış ve derinleştirmiştir. Yapay zekâ teknolojileri, beden dili temelli insan davranışlarını anlamaya yönelik alanlar için büyük bir potansiyeli barındırmaktadır. ChatGPT ve benzeri dil modelleri ise metinsel iletişimi analiz etme kapasitesine sahiptir Bu dil modelleri, beden dili analizinin dilsel bağlamla bütünleşmesini desteklemektedir. Yapay zekânın beden dili analizindeki rolü, görüntü işleme, duygu analizi, göz hareketlerinin anlamlandırılması, baş ve yüz ifadelerinin tanınması, jestlerin sınıflandırılması ve bağlamsal kodların ortaya konulması gibi yeteneklere dayanmaktadır. ChatGPT, bu analizlerin dilsel ve bağlamsal şekilde yorumlanmasını zenginleştirmektedir. Bu çalışmada, beden dili analizinde insan ve yapay zekâ işbirliğinin önemi ele alınmakta ve doğal dil işleme modeli (NLP) olan ChatGPT’nin beden dili analizi sürecine nasıl entegre edilebileceği incelenmektedir. Çalışmada, ChatGPT’nin, metin tabanlı analiz, gözlem, davranışsal çıkarım, bağlamsal analiz, akıl yürütme ve yorumlama yetenekleri sayesinde beden dili verilerinin anlamlandırılmasında insan araştırmacıları için bir destek aracı olarak kullanılabilirliği tartışılmaktadır. Teknolojik ilerlemelerin bilimsel araştırmalara ve uygulamalı alanlara sunduğu katkıyı beden dili alanında da vurgulamayı hedefleyen bu çalışma, beden dili analizi alanındaki geleneksel yöntemlerin ötesine geçen yeni bir bakış açısı sunmayı da amaçlamaktadır. Çalışmada, görsel verilerin yapay zekâ modelleriyle işlenmesi ve ilgili verilerin metin tabanlı modellerle anlamlandırılması süreçleri de anlatılmaktadır. ChatGPT, doğrudan görsel işleme yapmamasına rağmen, görsel analiz modellerinden elde edilen nesne, renk, sembol, simge, mesafe, beden dili (baş, yüz, göz, duruş, jest ve mimik) ve duygu durum verilerini metne dönüştürerek analiz edebilmektedir. İnsan araştırmacılarının gözlem ve sezgisel değerlendirmeleriyle yapay zekânın analitik gücünün bütünleştirilmesi daha kapsamlı analizlere ve objektif sonuçlara ulaşılmasını sağlamaktadır. Çalışma, insan-makina birlikteliğinin fırsatlarını ve sınırlılıklarını vurgularken, gelecekteki araştırmalar için çeşitli öneriler sunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Sözsüz iletişim, Beden Dili, Yapay Zekâ, ChatGPT

The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 2018

Kur'an-ı Kerim'deki altmış beş yerde "insân", on sekiz yerde "ins", bir yerde de "insî" geçmektedir. Ayrıca bir ayette "enâsî", beş ayette "ünâs", iki yüz kırk ayette de "nâs" şeklinde çoğul olarak yer almaktadır. Beş ayette görmek manasında "ânese" şeklinde, bir ayette de izin alma anlamında "teste'nisû" şeklinde kullanılmıştır. Bir ayette ise konuşma, ülfet, ünsiyet etme anlamında "müste'nisîn" şeklinde özne kalıbında kullanılmıştır. Ayrıca vurulduğu zaman ses çıkaran kuru balçık anlamına gelen "salsâ"l tabiri, insanı öteki canlı türlerinden ayıran konuşma ve dil üretme yeteneğine, hem de insan varlığının kolay kırılabilir ve zayıf yaratılışına işaret ettiği söylenmektedir. Bu çalışmada; dil ve iletişimle ilgili olduğunu değerlendirdiğimiz 74 farklı ibarenin 924 suredeki 2077 ayette toplam 2162 kez geçtiği tespit edilmiştir. Bütün ibarelerin sure, ayet ve geçiş frekansları verilerek, Diyanet meali üzerinden Kur'an ve insan iletişiminde dilin önemi araştırılmıştır. İnsan, dünya ve Kur'an çeşitli yönleriyle birbirine benzetilir. "Peygamber yürüyen Kur'an, dürülen dünya insandır" madem, değişim ve dönüşüm sürer her dem. Dil; her üçü için de gereklidir ve üç benzemezi birbirine döndüren harikulade bir araç; ezelden ebede varlığını sürdüren kökü arzda, dalları semada ve her mevsim meyve veren bir İlahî ağaçtır. İnsanca yaşamak, doğru yolda buluşmak ve güzellikte yarışmak için dil, yani doğru iletişim şarttır. Kur'an, dünya ve insan için hem doğru kılavuz hem de sağlam kaynaktır. Onunla sürekli iletişim içinde bulunmak, ebedî hayat için mutlak bir hak ve muhakkak olan ezelî varlığa ulaşmak bediî bir ihtiyaçtır.

ULUSLARARASI HOCA AHMED YESEVİ SEMPOZYUMU, 2016

Hoca Ahmed Yesevî (1093-1166), İslâm düşünce geleneği üzerinde kalıcı etkiler bırakmış bir Türkistan’ın Pîri’dir. Onunla özdeşleşen Divân-ı Hikmet eseri, hikmet, irfan, hakikat, marifet ve muhabbetle süslenmiş bir bilgelik ocağı ve kaynağıdır. Divân-ı Hikmet; ilim ve irfanla bezenmiş bir ahlâk, edep ve hayat kitabı olarak nitelendirmeye layık bir kitaptır. Hoca Ahmet Yesevî, Hakk, hakikat ve marifet ekseninde insanı, özellikle de kâmil insanın vasıflarını, toplumun her katmanından, farklı kültürel seviyedeki kişilere anlatır.

ÇAĞDAŞ SORUNLAR KARŞISINDA İNSAN VE EĞİTİM , 2020

Eğitim insanlık tarihiyle birlikte var olan, gelişen ve değişim gösteren başat konulardan biridir. İnsanın varoluşundan beri eğitim üzerinde birtakım çalışmalar yapılmıştır. Eğitimin temelinde insanın kendisini daha iyi eğitmek ve çağın koşullarına göre profesyonel bir sistemle geleceğe hazırlayabilmesi yatmaktadır. İnsan, biyopsişik bir özelliğe sahip olduğu için insan felsefesi ve eğitim felsefesinin de önemi burada ortaya çıkmaktadır. Eğitim felsefesi; eğitimin anlamı, eğitim ile ilgili kuramları, eğitim alanında yapılacak çalışmaların hedefini ve yöntemini çağdaş sorunlarla beraber ele alan bir disiplindir. İnsan hem eğiten hem de eğitilebilen yönü gereği kendi başarılarıyla ele alındığında diğer canlı varlıklar arasında en mükemmel bir donamına sahiptir. Dolayısıyla insanın en önemli özelliği, onun düşünebilme yetisine sahip olmasıdır. Bu nedenle insanın başarılarında ve doğaya karşı olan sorumluluğunda somut varlık bütünlüğü yer alır. Çünkü insan dünyasında karşılaştığımız bütün yapıp-etmelerin, sanatın, bilimin, teknolojinin ve başarıların temelinde eğitim vardır.