Academia.eduAcademia.edu

Türkçe Gotikte Bir Öncü: Canvermezler Tekkesi

2021, TÜRKÇE GOTİKTE BİR ÖNCÜ: CANVERMEZLER TEKKESİ

https://doi.org/10.47948/efad.993937

Abstract

Ünlü romancı Abdülhak Şinasi Hisar’ın kardeşi Selim Nüzhet Gerçek tarafından 1921’de önce İleri gazetesinde tefrika edilen, ardından 1922 yılında basılan Canvermezler Tekkesi adlı eseri “İlk Türkçe Gotik Roman” adı altında 2020 yılında Karakarga Yayınevinin “Kayıp kitaplıklar kütüphanesi” kategorisinde günümüz okuruyla yeniden buluşmuştur. Eser, günümüz Türkçesine Merve Köken tarafında sadeleştirilerek çevrilmiştir. Selim Nüzhet Gerçek romanını Fransız yazar Claude Farrere’in 1911’de yayınlanan La Maison des Hommes Vivants (Ölmez Adamların Evi) adlı İngilizce’ye de Sır Evi (The House of Secret) diye tercüme edilen eserinden uyarlamıştır. Canvermezler Tekkesi mekân olarak ıssız, adı bilinmeyen bir yerdeki tekkede geçen esrarengiz olaylar, doğaüstü güçlere sahip karakterler, sürekli yükselen bir heyecan ve gerilim ve anlatıcının ayrıntılı ruhsal tahlili ile pek çok gotik unsuru bünyesinde barındırmaktadır. Belirsizlik ve korku/dehşet öğeleri romanın ilk sayfasından son sayfasına kadar etkili bir şekilde kullanılmıştır. “Yolunu kaybetmiş karakter”, “hayalet”, “ıssız yer”, “sır”, “cinayet” gibi yaygın motifler kendine yer bulmuştur. Her ne kadar bir Fransız romanından uyarlama olsa da Canvermezler Tekkesi adlı çalışma yaklaşık yüz yıllık geçmişi olan Türk Gotik Edebiyatı için önemli bir mihenk taşıdır. Yüksek oranda gotik unsurlar içermesiyle ve yerel kültürden beslenen tarafıyla Türkçe yazılan gotik romanların öncülerinden kabul edilmelidir. Türk gotik roman geleneğinin kurucu unsurlarından olması ve geleneksel gotik öğeleri bünyesinde barındırması bu eseri incelemeye değer kılmaktadır.

Key takeaways

  • Keywords: Canvermezler Tekkesi, Turkish Gothic, Novel.
  • İlk somut gotik kurgu eserinin Horace Walpole'un 1764'te yayınladığı The Castle of Otranto (Otranto Kalesi) olduğu kabul edilir.
  • İşte bu noktada gotik anlatı geleneksel gerçekliğin yasalarıyla doğaüstü gerçekliğin kuralları arasında salınır.
  • Canvermezler Tekkesi mekân olarak ıssız, adı bilinmeyen bir yerdeki tekkede geçen esrarengiz olaylar, doğaüstü güçlere sahip karakterler, sürekli yükselen bir heyecan ve gerilim ve anlatıcının ayrıntılı ruhsal tahlili ile pek çok gotik unsuru bünyesinde barındırmaktadır.
  • Gotik romanların vazgeçilmez unsurlarından biri olan "doğaüstü motifler" bu romanda da kendine yer bulmaktadır.