Kentlilik Bilinci ve Kent Kültürü | Mehmet Karakaş

Tarihsel süreç içinde gelişen kentsel yaşamla uygarlık arasındaki ilişki, kentin uygarlığın beşiği olarak kabul edilmesinin yanı sıra, kibarlık ve görgü gibi davranışların da kent insanına özgü özellikler olarak algılana gelmesine neden olmuştur. Bu noktada Ruşen Keleş’in vurgusu, kentin insana, kentsel yaşama dair değerlere sahip çıkma bilinci, diğer bir deyişle, kentlilik bilinci ve sorumluluğu kazandıran bir olgu olduğu ve buradan hareketle de kentin bağlı olduğu ekonomik ve toplumsal dizgelerin bir parçası, minyatürü ya da aynası olduğu üzerinedir. Kent ve kentte yaşayan insan arasında kurulan bu karşılıklı ve döngüsel ilişki, toplumsal yapının tüm özelliklerinin güzellikleri ve hastalıklarıyla birlikte kente yansıması sonucunu doğurmuştur. Bu bağlamda Keleş, özellikle Türkiye’de yaşanan kent ve kentleşme sorunlarının çözümü açısından kentlilik bilincine ayrı bir önem atfetmiş; kent kültürü, kent kimliği ve yerel yönetimlerde katılım/vatandaşlık olguları üzerinden bu olguyu gündeme taşımıştır. Çalışmanın amacı, kentlilik bilinci kavramını Keleş’in kavramsal çerçevesi ve vurguları üzerinden inceleyerek, Türkiye kentleri ve kentleşme süreci üzerindeki değerlendirmelerini ortaya koymaktır. Anahtar Kelimeler: Kentlilik bilinci, kent kimliği, kent kültürü, katılım, Türkiye.

2016

Kent bircok temel ozellige sahiptir. Din, kultur ve medeniyet degerlerini maddi bicimlerle ortaya koymaktadir. Kent, ozelliklerini gecmisten devralmakta ve gunumuzde devam ettirmektedir. Bu ozellikleri, cesitli degisim ve donusumlerle gelecege aktarmaktadir. Bu aktarma mimari, edebi ve tarihi eserler gibi bazi araclarla gerceklesmektedir. Şehrengizler, onlardan biridir. Kent, varligini kentli ile devam ettirebilir ve ancak kentli ile donusebilir. Kentli kenti olusturmak ve donusturmek icin miras aldigi degerleri kullanir. Bu degerleri icinde barindiran eserlerden biri de sehrengizlerdir. Divan siirinde yer alan “Şehrengiz”, Osmanli sehirleri ve sehirlileri hakkinda malumat vermektedir. Bu malumatlar ayrica sehirdeki bicimler ve onlarin degerlerini, tarihi ve kulturel birikimini; hayat ve sanat anlayisini hissettirmekte ve anlatmaktadir. Makale icin, Agâh Sirri Levend’in (1958), “ Turk Edebiyatinda Şehrengizler ve Şehrengizlerde Istanbul ” adli calismasi incelenmis; eserden kenti v...

Akademik incelemeler dergisi/Akademik incelemeler: sakarya üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 2023

Bu çalışmanın amacı, kent kültürü ve kentlilik bilincinin gelişmesi noktasında kentin merkezi ve yerel yönetimlerine ait kurum ve kuruluşlarının, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi akademik personelini ne derecede dikkate aldıklarını belirlemek, akademik personelin kent kültürü ve kentlilik bilincinin gelişimi konusundaki algı düzeylerini ortaya çıkarmak ve araştırma bulgularına dayalı olarak önerilerde bulunmaktır. Araştırmanın çalışma evrenini, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi'nde görev yapan 1.086 akademik personel oluşturmaktadır. Çalışmaya Erzincan ilçelerinde bulunan yüksekokul ve meslek yüksekokulları zaman darlığı ve ulaşım zorluklarından dolayı dahil edilmemiştir. Gerek yerleşkede gerekse yerleşke dışında bulunan tüm fakülte, yükse okul ve meslek yüksek okullarına anket formları elden ulaştırılmıştır. Tıp fakültesi ve Sağlık Hizmetleri yüksekokulu yöneticilerinin çalışmaya katkı vermek istememelerinden dolayı bu iki birim kapsamdışı tutulmuştur. Anket formları 268 kişi tarafından doldurulmuştur. Veri toplama aracı olarak nicel araştırma tekniği olan tarama deseni (anket deseni) kullanılmıştır. Anket soruları Belli ve Aydın'ın (2017) "Kent Kültürü ve Kentlilik Bilincinin Oluşumunda Üniversitelerin Rolü: Mustafa Kemal Üniversitesi Örneği" adlı çalışmasından alınmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde, sosyal bilimlerde istatistiksel analiz için oldukça yaygın olarak tercih edilen SPSS programı kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre; Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi akademik personeline, kent kültürü ve kentlilik bilincinin geliştirilmesi konusunda kentte yer alan diğer paydaşlar tarafından (merkezi ve yerel yönetimlere ait kurum ve kuruluşlar) hak ettikleri değerin verilmediği sonucu ortaya çıkmıştır.

Öz Günümüzde kentler, küreselleşme ile birlikte önemli değişimler yaşamaktadır. Kent toplumsal ve siyasal aşamaları şekillendiren bir faktördür. Sanayileşmenin etkisiyle kentte nüfus artarak, nüfus artışının neden olduğu ciddi sorunlar da meydana gelmiştir. Kentlerde son yıllarda artan nüfus nedeniyle kentsel yaşam tarzı dünyaya hâkim olmuştur. Nüfus artışı ile birlikte artan sorunlar kentleri şekillendirmekte ve çözümler de yetersiz kalmaktadır. Küreselleşme olgusunun kent kültürü üzerindeki etkileri ise bütünleşme, standardize olma konusunda kentin mevcut kültürünü ve kültürel mirasını koruyamaması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Küresel kültürün dünya üzerindeki kentleri tekdüze hale getirdiği öne sürülmektedir. Bu çalışmada değişen dünyada kültür kavramı ve kentlerdeki yansımaları üzerine çalışılmıştır. Abstract Today cities, globalization, along with significant changes. Urban is a factor that shaped social and political stages. The effect of instrument for industrialization in the city increased in population, and the serious problems caused by population growth. Cities in recent years due to the growing population of urban lifestyle has been dominating the world. Population growth increased along with the cities of şekillendirmekte and solutions to problems. The phenomenon of globalization is integration impacts on urban culture, the current culture of the city and to standardize cultural heritage on protect is emerging in the form of. Global cities of the world of culture become uniform. In this study, the concept of culture in a changing world and tried urban reflections.

Urbanity awareness is the display of proper behaviors by the people living in urban sections with the awareness that they are a part of components constituting the city. Developing a sense of belonging with the knowledge that they are a factor able to alter the qualifications of the city they live in is a significant pre-­‐condition for urbanity awareness. ORDU KENTİ ÖRNEĞİNDE KENTLİLİK BİLİNCİ ================================================================================= 45 The objective of the present study was to assess the urbanity awareness of people living in province based on their satisfaction levels with the physical, social, cultural and economic opportunities of the city. The primary target was to achieve outcomes about the current status through analyses on urbanity awareness and to provide recommendations to raise the urbanity awareness levels throughout the province. Within the scope of the study, a questionnaire was applied to randomly sampled 400 people living in Altınordu central town of Ordu province between June-­‐October 2015 dates. With regard to urbanity awareness of the participants, 14 questions were asked. The relationships between these questions and gender, age, education, income, profession, being a resident of Ordu, living in greater city were assessed through chi-­‐square tests. When the participant responses were assessed around the urbanity awareness, it was observed that the ratio of participants indicating problems about environmental pollution, human behaviors, urban culture, noise and etc. was over 50%. Considering the fact that majority of people are living in cities in Turkey, the ratios over 50% indicating the problems about the respect of people to right of life of each other may be considered as a negative issue with regard to urbanity awareness. Key words: Urbanity awareness, urbanize, urban culture, Ordu

Kent birçok temel özelliğe sahiptir. Din, kültür ve medeniyet değerlerini maddî biçimlerle ortaya koymaktadır. Kent, özelliklerini geçmişten devralmakta ve günümüzde devam ettirmektedir. Bu özellikleri, çeşitli değişim ve dönüşümlerle geleceğe aktarmaktadır. Bu aktarma mimarî, edebî ve tarihî eserler gibi bazı araçlarla gerçekleşmektedir. Şehrengizler, onlardan biridir. Kent, varlığını kentli ile devam ettirebilir ve ancak kentli ile dönüşebilir. Kentli kenti oluşturmak ve dönüştürmek için miras aldığı değerleri kullanır. Bu değerleri içinde barındıran eserlerden biri de şehrengizlerdir. Divan şiirinde yer alan “Şehrengiz”, Osmanlı şehirleri ve şehirlileri hakkında malumat vermektedir. Bu malumatlar ayrıca şehirdeki biçimler ve onların değerlerini, tarihî ve kültürel birikimini; hayat ve sanat anlayışını hissettirmekte ve anlatmaktadır. Makale için, Agâh Sırrı Levend’in (1958), “Türk Edebiyatında Şehrengizler ve Şehrengizlerde İstanbul” adlı çalışması incelenmiş; eserden kenti ve kentliyi ilgilendiren bazı beyitler seçilmiştir. Şehrengizlerin işaret ettiği esaslara şehir ve mimarî alanlarında yazılmış kaynaklarla açıklama getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kent, Kent Bilinci, Şehrengiz, Süreklilik, Dönüşüm.

Şehir Sosyolojisi, 2021

Turkish Studies-Social Sciences, 2021

Urbanization is a process that involves change and organization and has socio-cultural consequences. The most important of these results is the emergence of a city-specific lifestyle and culture called urbanization. However, in urban settlements that are not based on industrialization or created by political decisions, urbanization can realise unhealthy or distorted and so urban behaviors and lifestyle cannot occur. Bayburt, which became a province in 1989, is a city that is in the process of urbanization and development. According to the "Provinces and Regions SocioEconomic Development Survey", Bayburt, is in the fifth degree group of developed provinces with low agricultural productivity and hidden unemployment problem in the agricultural sector. Emigration is a factor that supports the livelihood of the province. However, there is a positive development in the economic indicators per capita and migration rates in Bayburt after becoming a province. Per capita national income increased from $ 708 in 1990 to $ 1019 in 1996. Between 2012 and 2013, Bayburt is now a province receiving immigration with a net immigration rate of ‰ 1,46. In this positive development, the share of students and academicians who came to the city with Bayburt University was opened in 2008, is a phenomenon that has been revealed by researches and is generally accepted. The main mission of universities is actually education and research. However, these institutions can make valuable contributions to the economic, social and cultural development of a city, depending on the size, population and level of other functions of the cities in which they are located. The purpose of this study is to reveal to what extent Bayburt University students coming from different cities and carrying the cultural elements of that city had an impact on the culturalization of their urban behaviors and the urbanization of Bayburt. For this purpose, a literature review has been made and a questionnaire and interviews were conducted in order to measure the awareness and sensitivity of the students and citizens about urbanization and urban rights and to reveal to what extent they do these.

Ege Üniversitesi, 2017