Stylizacja – pomysł na reaktywację śląszczyzny

2017

W ostatnich latach podejmowane są badania nad aktualizacją podziału regionalnego Polski wykonanego przez J. Kondrackiego. Powstał ogólnopolski -międzyuczelniany zespół geografów, pracujący nad weryfikacją dotychczasowej regionalizacji fizycznogeograficznej. W wielu ośrodkach naukowych trwają także niezależne prace, mające na celu uwspółcześnienie podziałów poszczególnych jednostek regionalnych. Niniejszy artykuł jest jedną z takich prób, podjętych na poziomie podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska. Zaproponowane uszczegółowienie, nie burzy uznanych za uniwersalne kryteriów delimitacji regionów, według zasady zachowania terytorialnej całości i wewnętrznej jedności oraz analizy pochodzenia rzeźby terenu i budowy geologicznej w skali regionalnej. Proponowany podział podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska wydaje się jednak bardziej zgodny ze stanem współczesnej wiedzy geograficzno-geologicznej, a także z wynikami prowadzonych w tym obszarze różnorodnych badań fizycznogeograficznych.

Napis Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 2015

Historia ubioru sięga bardzo odległych czasów i niejednokrotnie bywa też postrzegana jako jeden z najwcześniejszych przejawów kulturowej działalności człowieka 1. Nic zatem dziwnego, że studia nad nią prowadzone są zarówno przez archeologię i historię, jak i przez antropologię społeczną i kulturową, etnografię, historię sztuki, kostiumologię, a także socjologię. Każda z tych dyscyplin stosuje w badaniach nad ubiorem własne narzędzia, metody dokumentacji, analizy i opisu, sytuując używaną i wytwarzaną przez człowieka odzież w różnych, często dość odległych polach badawczych (np. ewolucji Homo sapiens w przypadku paleoantropologii lub w kontekście teorii klasy próżniaczej, w przypadku socjologii 2). Jednak mimo możliwej, a czasem wręcz narzucającej się różnorodności podejść do ludzkich praktyk okrywania ciała, początkowo z wykorzystaniem adoptowanych tylko, a później świadomie już wytwarzanych w tym celu materiałów (od naturalnych skór zwierzęcych przez wielobarwne tkaniny wykonywane na krosnach Jacquarda po ubiory produkowane z pomocą computer aided technology), tym, co niewątpliwie je łączy, jest rozpoznawanie ubioru jako artefaktu odróżniającego od siebie ludy, stany, rejony naszego globu i kolejne epoki rozwoju cywilizacji. Skrupulatne opisy strojów, różnicujących na 1 Zob. M. Ryszkiewicz, Nieodłączni towarzysze człowieka, "Świat Nauki" 2009, nr 2. W artykule tym wykazuje się, że odzież zaczęła być na stałe używana przez nasz gatunek ok. 70 tys. lat temu, chociaż badania nad ewolucją hominidów pozwalają przesunąć ten okres nawet o 100 tys. lat wstecz.

Poradnik Językowy, 2019

Linguistic landscape of contemporary Poland: back to the future? The situation of the Polish language, approached from the perspective of the today’s language policy, is stable. New phenomena include emancipation of dialects (particularly Silesian ones) and large-scale appearance of languages used by immigrants from the East: Ukrainian, Russian, and Belarusian (including their vernaculars: Surzhyk, Prostorieche, Trasianka). Perhaps the Polish language as realised by such immigrants, that is similar to old varieties of Borderland Polish, will become an integral part of the linguistic landscape of Poland.

Rocznik Andragogiczny, 2015

Uniwersytet Zielonogórski O "gettoizacji" aktywności kulturalnej seniorów On "ghettoization" of cultural activity of seniors Streszczenie. Artykuł porusza problem tzw. gettoizacji aktywności kulturalnej seniorów. Polega ono na tym, że instytucje kultury, tworząc ofertę, kierują ją wyłącznie do konkretnych grup wiekowych, czyli np. tylko do dzieci lub seniorów. Uczestnicy podlegają zatem separacji i tworzy się w ten sposób "getta wiekowe". Autorka na wstępnie charakteryzuje aktywność kulturalną starszych osób w Polsce, odwołując się do badań, a następnie koncentruje się na uwarunkowaniach "gettoizacji" aktywności kulturalnej seniorów. W zakończeniu wskazuje na ryzyko, jakie niesie ze sobą separowanie grup wiekowych, a także na potrzebę zrównoważenia ofert "wygrodzonych", "na wyłączność" dla seniorów przez oferty międzypokoleniowe. Słowa kluczowe: osoby starsze, aktywność kulturalna, "gettoizacja" aktywności kulturalnej. Summary. The article discusses the problem of the so-called "ghettoization" of senior's cultural activity. It consists in the fact that cultural institutions while creating an offer direct it exclusively to some specific age groups like children or seniors. Participants are therefore separated and this creates "age ghetto." In the first part of the article the author, by referring to researches, characterizes cultural activities of older people in Poland and then focuses on the determinants of "ghettoization" of cultural activity of seniors. Finally, the author indicates the risk connected with separating various age groups and the need to balance "fenced" offers which are designed "exclusively" for seniors through more intergenerational offers.

2018

Postrzeganie i identyfikowanie trendów, czyli określonych prawidłowości, które opisują dynamikę przekształceń to, jak słusznie stwierdzają autorzy, jeden ze sposobów zrozumienia i porządkowania zmiennej rzeczywistości. Autorzy poszczególnych tekstów dobrze objaśniają, dlaczego słowo "trend" stało się współcześnie gwiazdą leksykalną, a zarazem ważną kategorią analityczną i opisową, a także najczęściej wartościowaną pozytywnie (samo słowo trend jest trendy: znaczy cool). Żyjemy w czasach bezprecedensowej zmienności zarówno w sferze osobniczej, społecznej jak i pozaspołecznej (np. zmiany klimatyczne). Rozumienie istoty, e ologii, natury trendów zarówno w skali mega, makro, mezo i mikro-a wszystkie te wymiary są w książce dobrze przedstawione-jest warunkiem zrozumienia świata i procesów w nim zachodzących.

Zenodo (CERN European Organization for Nuclear Research), 2022

Time Closed in Aesthetics. Neonisation as an aesthetic strategy referring to the 1980s Paulina Kędzia-Wiśniewska in the chapter Time Closed in Aesthetics. Neonisation as an aesthetic strategy referring to the 1980s proposes an analysis of the phenomenon of including clues about time in the aesthetics of a film. As understood, this concept refers to both the visual and the audial side of works. Preserving the past through contemporary visual media is a constant play with time. Today's popular culture is filled with visual references to the past. This can be seen in all creations of popular culture, from games, music videos, and comics, music videos, comics, and posters, to cinema and television. To support her thesis, the author analyzes Ryan Gosling's film Lost River (2014) and mentions numerous other examples of the neonisation trend. The aim of the chapter, and mentions numerous other examples of the trend of neonisation. The aim of the chapter film world presented in the company of neon lights remarkably combines the image of the past with the rush to the future. The purpose of using neon fun with time is to evoke the right mood, Paulina Kędzia-Wiśniewska, absolwentka kulturoznawstwa, studentka Szkoły Doktorskiej. Aktywnie uczestniczy w życiu uniwersyteckim. Interesuje się estetyką filmu i grafiką komputerową. Autorka artykułów naukowych i recenzji filmowych: Autorefleksja poza czasem. Analiza twórczości Charliego Kaufmana.-"CONSENSUS-Studenckie Zeszyty Naukowe", Zbroja buntownika. Funkcje męskiej kurtki lat pięćdziesiątych w kinie amerykańskim.-"Kwadratura Koła" oraz Nie-ostatnia impreza narcyzów (Wszyscy moi przyjaciele nie żyją) i "Takie przyjacielu jest Hollywood" (Mank) w Dwutygodniku kulturalnym "artPAPIER". W 2021 roku brała udział w konferencjach: "Znaczenie przedmiotów w kinie gatunkowym" oraz Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej "Motyw artysty w filmach, serialach i grach komputerowych"..

1996

Rozwijające się burzliwie po 1989 roku środki masowego przekazu w Polsce i Czechach zaczynają stopniowo wyrastać na czwartą „informacyjną” władzę, obok tych ustalonych w klasycznym modelu państwa - ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Jest to proces chyba prawidłowy dla społeczeństwa wchodzącego energicznie w kapitalistyczny świat gospodarki rynkowej. Mass media przestały chyba pełnić dawną, ograniczającą je rolę „pasa transmisyjnego od władzy do rządzonych” czy tuby propagandowej. Na szczęście ostatnimi czasy brak tu propagandy (często kłamliwej) w dawnym stylu; jej miejsce zajęła chłodna, obiektywna informacja i wyważony komentarz1. Celem uczciwych-ideowych dzien-nikarzy i redaktorów staje się niezależność, wiarygodność i prawda1 2. Dla innych zaś komercja, sensacja, skandal, manipulacja i szybki zysk stanowią motywację i siłę sprawczą ich publikatorskich działań...[...

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

Opracowanie zawiera uzasadnienie uznania dawnego osiedla przyzakładowego Pszczelnik I w Jaworznie za obszar zdegradowany. Z tego względu powinien dla tego osiedla powstać program rewitalizacji. Autorki na podstawie badań własnych - analizy dostępnych materiałów źródłowych, wywiadów z pracownikami różnych instytucji, obserwacji nieuczestniczącej i uczestniczącej oraz ankietyzacji mieszkańców osiedla - zidentyfikowały jego najważniejsze problemy przestrzenno-funkcjonalne oraz społeczno-ekonomiczne, jak też zaproponowały założenia koncepcji rewitalizacji. W toku badań napotkano na wiele barier natury instytucjonalnej, na które autorki starały się zwrócić szczególną uwagę - rozwiązanie tych barier z pewnością ułatwiłoby proces wyznaczania obszaru zdegradowanego, jak też przeprowadzenie ewentualnej rewitalizacji osiedla Pszczelnik, a wartością dodaną byłoby łatwiejsze prowadzenie w przyszłości porównawczych badań przestrzennych w całym mieście Jaworznie

XVIII amžiaus studijos T. 6: Personalijos. Idėjos. Refleksijos, 2020

Adnotacja. Niniejszy artykuł jest pierwszym opracowaniem dotyczącym emblematyki w Rzeczypospolitej pod rządami Stanisława Augusta (1764–1795). Na podstawie źródeł, przede wszystkim opisów dekoracji okazjonalnych, określono zakres występowania i funkcje kompozycji symbolicznych w sztuce i literaturze epoki, kojarzonej jednoznacznie z odrzuceniem tradycji symbolicznej renesansu i baroku. Scharakteryzowano ówczesny status terminologiczny gatunków symbolicznych (emblema, hierogliphicum, symbolum), który zmienił się za sprawą francuskojęzycznej teorii (m.in. teorii dewizy, ikonologii, epigramu), skutkując przemianami (nie tylko emblematyki) w zakresie stylistyki i estetyki. Wskazano m. in. tendencje świadczące o zmianie myślenia o symbolice pod wpływem zainteresowania antykiem i klasycyzmem, zwiastujące nowoczesną refleksję dedykowaną symbolowi i metaforze. Słowa kluczowe: emblematyka, emblemat, hieroglifik, symbol, ikonologia, klasycyzm, dekoracja okazjonalna, oświecenie, antyk, Rzeczpo...

2011

Considerations constitute an attempt to use already -existing conceptions of a civil society in the analysis of society of Rybnik, one of Upper Silesia towns. The article characterizes a “Silesian citizenship” from the perspective of the realization of the postulates of a civil society by the inhabitants of Upper Silesia. The author tries to answer the question if there are any traditions which influence the specificity of civic attitudes in this area of Poland, and tries to show the factors shaping the condition of a civil community under discussion. Apart from theoretical references to conceptions of a civil society and social wealth, the results and discussions of empirical studies conducted over years in Upper Silesia illustrating the specificity of a civil society in this region were presented. General conclusions from the analyses were formulated in the form of a diagnosis of chances and threats for the existence of a civil society in this part of Poland