Anlam Sistemi Olarak Sosyalizm: Türkiye Sosyalist Solu Örneği

M. Kemal Aydın ve Eyüp Ensar Çakmak (2018c)

Sosyal devletin gelişmişlik düzeyine ilişkin değerlendirmeler, sosyal koruma harcamaları ile sınırlı bir çerçeve içinden bakılarak yapılmaktadır. Bu çalışmada, sosyal devlet harcamalarının bütçeden yapılan faizdışı transfer harcamaları, eğitim harcamaları ve sağlık harcamaları toplamından ibaret olduğu önkabulünden hareketle farklı bir analitik çerçeve oluşturularak Türkiye'de sosyal devletin gelişmişlik düzeyi belirlenmiştir. Yapılan hesaplamalar, son yıllarda sosyal devlet harcamalarının ciddi ölçülerde arttığını göstermektedir. Üstelik bu esnada iktisadi büyüme ivmesi de yükselmiştir. Bununla birlikte OECD tarafından yapılan hesaplamalara göre Türkiye'de sosyal devletin gelişmişlik düzeyi, halen daha merkez ülkelerinin bir hayli gerisindedir.

Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 2018

The sociological interest in identity is often shaped by two extreme tendencies. Apart from these tendencies, which can be expressed as putting identity social theory at the center and pushing it out of social theory, is trying to explain what identity means for modern societies. One of the most influential factors in these approaches is the social constructivist approach. Social constructivism aims to explain identity as a manifestation of the relations established within sociality by developing the propositions about selfhood/identity of symbolic interaction. Symbolic interactionism emphasizes the concept of selfhood in searching for the meanings that identity corresponds to in the complex structure of modern societies. For symbolic interactionism and ethnomethodological approaches, identity is a manifestation of the self-constructed by interactions within everyday life. Social constructionism, on the other hand, treats identity as one of the ways in which reality is constructed. These approaches to explain the role and function of identity within the complex networks of modern societies are, in a sense, seeking ways to explain the 'crisis of meaning' of modernism. The purpose of this study is to explain the place covered by social constructivist theory, used as a social analysis unit in sociology.

The Journal of Academic Social Science Studies, 2024

Sosyal devlet, vatandaşların insan onuruna yakışır şekilde yaşamasına imkan veren, toplumun tümünü kapsayacak şekilde hizmet sunan ve bu hizmetleri bireyler arasında eşit şekilde dağıtan bir devlet anlayışı olarak ifade edilmektedir. Tarihsel süreç içerisinde birçok farklı aşamadan geçmiş olan sosyal devlet anlayışı, günümüzde devletlerin, bireylerin refahlarını sağlayacak şekilde harcamalar yapmasını ve sosyal refahı gerçekleştirecek hizmetleri sunmasını zorunlu kılan bir hal almıştır. Sosyal devlet anlayışı, her ne kadar gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı şekillerde yorumlansa da, ülkelerin gelişmişlik düzeylerine bakılmaksızın her devletin bu konuda çaba sarf ettiği açıktır. Nitekim gelişmekte olan bir ülke olan Türkiye ve gelişmiş bir ülke olan Almanya’da da sosyal devlet anlayışı kapsamında önemli adımlar atılmış ve halen de atılmaya devam etmektedir. Çalışmada, sosyal devlet kavramının ortaya çıktığı ilk ülke olan Almanya ve sosyal devlet anlayışının gelişmekte olduğu Türkiye’nin tarihsel süreçten nasıl geçtiği, güncel durumun ne olduğu ve sosyal refahı gerçekleştirme anlamında sunulan hizmetlerin bu iki ülkedeki durumu ele alınarak karşılaştırma yapılmıştır. Karşılaştırma temel itibariyle beş farklı gösterge baz alınarak gerçekleştirilmiştir. Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde gelir dağılımında adalet, sağlık hizmetleri, eğitim hizmetleri, sosyal harcamalar açısından sosyal yardım ve güvenlik hizmetleri ve sosyal refah endeksine ilişkin veriler, iki ülke arasında karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Karşılaştırmadan beklenen sonuç, resmi verilerden yola çıkarak eksikliklerin ve yapılması gerekenlerin ortaya çıkartılmasıdır.

2015

Calismamizda sosyal belediyecilik kavrami uzerinde yogunlastik. Refah devleti anlayisinin yerini sosyal devlet anlayisina terk etmesiyle birlikte yasanan donusum sosyal belediyecilik gibi yeni bir kavramin ortaya cikmasina neden olmustur. Sosyal devlet anlayisi merkezi yonetimin politik bir calisma alani iken, sosyal belediyecilik kavrami ile birlikte yeni bir boyut kazanmis ve yerel yonetimlerin calisma konusu haline gelmistir. Yerel yonetimlerin sosyal belediyecilik konusunda daha fazla yetkiye sahibi olmasi, belde halkinin gundelik hayatina olumlu sekilde yansimis ve hizmetin yerelde verilmesinin gucunu bir kez daha kanitlamistir. Bu etkinin fark edilmesiyle birlikte sosyal devlet uygulamalari yerel yonetimlerin lehine olacak sekilde donusmus ve sosyal belediyecilik olgusunun yerel yonetimlerle birlikte anilmaya baslamasina neden olmustur. Calismamizda yerel yonetimlerin sosyal politika ve hizmetlerinin kisaca aciklanmasinin ardindan bu hizmetlerin alt yapisini olusturan yasal me...

Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi , 2011

International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 2022

Politik okuryazarlık becerisi, özellikle Crick Raporu ile, günümüz dünyasının etkin ve katılımcı yurttaşları olabilmek için sahip olunması gereken en önemli becerilerden biri olarak görülmektedir. Bu durum yurttaşlık eğitiminde kullanılan öğretim programlarında da kendini göstermektedir. Nitekim bu beceri, 2018 yılında güncellenen ve Türkiye’de vatandaşlık eğitiminde oldukça önemli bir rolü olan Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda öğrencilere doğrudan kazandırılması istenilen becerilerden birisi olmuştur. Politik okuryazarlığın öğrenciler tarafından etkili bir şekilde kazanımı için başta öğretmenler ve ders materyallerinin önemi oldukça büyüktür. Bu nedenle yapılan bu çalışmada, politik okuryazarlık becerisinin sosyal bilgiler dersi öğretim programına, ders kitaplarına ne şekil yansıtıldığının belirlenmesi, 2023 Eğitim Vizyonunun ve Milli Eğitim Temel Kanunun politik okuryazarlık kavramları yönünden incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ayrıca, politik okuryazarlık açısından sosyal bilgiler dersinin yeterliliğinin sosyal bilgiler öğretmenleri tarafından ne şekilde değerlendirildiği de ortaya konulmuştur. Nitel ve nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı çalışmada incelenen dokümanların genel olarak temel insan hakları, ulusal ve uluslararası kurumlar, ekonomi, katılım (demokratik, sosyal, politik), toplumsal sorunlar/konular, politika açısından yeterli kavrama yer vermişken çok kültürlülük, barışçıl protesto/eylem bilgisi, çıkar/baskı grupları açısından çok az kavrama yer verildiği veya hiç verilmediği görülmüştür. İncelenen dokümanlardan sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarının politik okuryazarlıkla ilişkilendirilebilecek daha zengin bir içeriğe sahipken 2023 Eğitim Vizyonunun ve Milli Eğitim Temel Kanunun doğası gereği daha az içeriğe sahip olduğu belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin bir bütün olarak değerlendirdiği sosyal bilgiler dersinin ise politik okuryazarlık açısındasın yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

International Journal of Languages' Education, 2018

The translation is a prestigious and communicative mission which connects a social system to another. A social system, a national system, is obliged to communicate with its periphery. Each national system uses the translation as a tool to ensure communication with the other systems. In order to provide communication between the social systems, distinguished communicators are needed. The translation is also loaded with important interaction duty to ensure the external interaction systems of national system which is a closed system. Thanks to translation, a closed social system, can transform into a universal and open system by interacting with its own and other social systems. In this study, we describes that the translation is very important to a nation system and the interaction with its environment. Translation system is one of the internal systems of a nation such as politics, economy, trade, literature, etc. It can be said that the translation for a nation, fills a gap which would not be filled by the other national systems, and therefore could be evaluated as an important subsystem like the economy. The most important and distinguishing feature of the translation is obvious that it has a function, which serves for the mutual interaction (interaction) with external systems. According to Niklas Luhmann's system theory, communication dynamically keeps a system and the translation is the most important means of communication. In this study we examine the function and importance of the translation in nation and the world system on our report according to the systems theory of N. Luhmann.

Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2023

Yapılan çalışma günümüzün en önemli kitle iletişim aracı olan sosyal medyanın algı yönetimi kavramı bağlamında incelenmesini, sosyal medyanın geleneksel kitle iletişim araçlarına kıyasla algı yönetimi faaliyetlerini yürütebilmek adına daha uygun bir zemin olduğunu ortaya koymayı ve sosyal medyanın en sorunlu alanlarından bir tanesi olan bilgi düzensizlikleri, dezenformasyon ve manüpilatif içerikler kapsamında algı yönetimi faaliyetlerine karşı farkındalık yaratarak bu tarz faaliyetlere karşı terörizm kavramı çerçevesinde çözüm önerilerinin ve yaklaşımlarının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın araştırma bölümünde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak alanda belirtilen konu kapsamında çalışmaları bulunan ve bu bağlamda hem teorik hem de pratik bilgiye sahip on altı akademisyen ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler neticesinde elde edilen veriler MAXQDA Analytics Pro 2022 programı yardımıyla tematik ve içerik analiz yöntemlerine tabii tutulmuştur. Yapılan analizler neticesinde, terörizmle mücadele kapsamında sosyal medya üzerinden yürütülen algı yönetimi faaliyetlerine karşı önlemler geliştirilebilmesi ve bu süreç içerisinde sosyal medyanın etkin olarak kullanılabilmesi amacıyla konu hakkında terörizmle mücadele kapsamında medya faaliyetleri, kamu kurum ve kuruluşlarının sosyal medya kullanımı, terör örgütlerinin sosyal medya kullanımı ve terörizmle mücadelede sosyal medya paylaşım sorumluluğu olmak üzere dört ana temaya ulaşılmıştır. Bu kapsamda sosyal medyanın algı yönetimi ve manipülasyon bağlamında nasıl ve ne şekilde kullanılması gerektiğine, özellikle terörizmle mücadele yöntemlerinden bir tanesi olan medya faaliyetleri kapsamında sosyal medyanın nasıl daha etkin bir araç olarak kullanılabileceğine ve konu hakkında farkındalık yaratılabileceğine dair çözüm önerileri sunulmaktadır.

Istanbul Journal of Sociological Studies, 2015

Sosyolojinin Türk düşüncesindeki serüveni Türk toplumunun Batılılaşma serüveni ile eş zamanlı gelişmiştir. Batılılaşan Türk toplumu Batılı değerlere yüzünü döndüğünde bir yandan varlığından haberdar olmakla birlikte kendi toplumsal dünyasının dışında ve karşısında bir toplumsal örgütlenme; öte yandan da fiziksel ve sosyal dünyayı kendi fiziksel ve sosyal dünya algısının karşısında ve dışında yöntem ve araçla açıklayan Aydınlanma zihniyeti ile karşılaşmıştır. Romantizm, Yeni Pozitivizm, Yeni Realizm, Tarihi Materyalizm, Evolüsyonizm (Evrimcilik), İdealizm ve Materyalizm gibi çeşitli felsefe akımları Türk düşünce hayatına girmiştir. Bu anlamda sosyoloji, Osmanlı aydını için, nasıl batılılaşılacağının, iktisadi kalkınmanın nasıl sağlanacağının ve modern topluma nasıl geçileceğinin yollarını öğreten, kurtuluş reçeteleri sunacak bir bilim olarak görülmüştür. Hazırlık ve oluşum devrelerinde kolayca gözlenebilen evrimci sosyoloji Gelişim döneminde Behice Boran ile sona ermiş gibi görünmektedir.

A) 19.Yüzyılda Modernleşme ve Yol Açtığı Krizler 18.yüzyılda başlayan aydınlanmanın ve sanayi devriminin ürünü modernleşme, ideolojik bir tercihten ziyade, tarım toplumundan sanayi toplumuna geçişi ifade eden bir süreçtir.19.yüzyıl boyunca devam eden bu süreçte dünya tarihinde görülmemiş derecede büyük değişim ve dönüşümler süratle yaşanmış ve geçmişten farklı olarak dünyanın hemen her noktasına uzanmıştır. Bu süreç öncelikle iktidarın dünyevileşmesine neden olmuştur. Modernleşme öncesinde iktidar dinsel bir atfa sahiptir ve yönetme hakkını tanrıdan almaktadır. Dolayısıyla otoritesi ilahi bir güçten gelmektedir. Modernleşmeyle beraber iktidar otoritesini bir topluluğa dayandırmak zorunda kalacak, bu nedenle anayasalar ve milliyetçilik, sosyalizm ve komünizm gibi ideolojiler oluşmaya başlayacaktır. Modernleşme yalnızca siyasetin dünyevileşmesine neden olmamış, tarım toplumundan sanayi toplumuna geçişi ifade ettiği için, toplumda da büyük değişimlere yol açmıştır.19.yüzyılda kırdan kente başlayan büyük göçle beraber kentlerin nüfusu hızla artmıştır. Kentlerdeki nüfus artışı denetleme ihtiyacı, açlık ve yoksulluk gibi sorunlara neden olmuştur. Bunun yanı sıra kırdan kente göç, toplumun yapıtaşı olan ailenin de dönüşümüne neden olmuştur. Kırdaki büyük aileler ve onların dayanışma bağları kentte kendisine yer bulamamış, aileler çekirdek aile yapısına dönüşmüştür. Hem ailelerin dayanışma bağlarının artık zayıflamış olması hem de artan nüfustan dolayı kentlerde ortaya çıkan sorunlar devletin toplumda görünür olmasını gerekli kılmıştır. Dolayısıyla modernleşme devlet yapısında da büyük bir değişime neden olmuş, devlet artık kentte "hizmet isteyen" vatandaşa hizmet götürmek durumunda kalmıştır. Yine aynı süreçte artan çocuk nüfusunu eğitebilmek ve toplumda bir kontrol mekanizması oluşturabilmek adına modern anlamda eğitim ve okul icat edilmiştir. Bu sayede oluşan örgün eğitimle beraber modern anlamda üniversitelerin kuruluşu da bu yüzyıldadır ve modernleşmenin bir sonucudur. Modernleşmenin toplumda yarattığı en önemli değişimlerden birisi de kadının toplumda görünür olmasıdır. Sanayi devrimiyle üretime geçen büyük fabrikalarda artan ucuz emek ihtiyacı, kadınların ve çocukların çalışma hayatına girmesini sağlamış, böylece kadınlar kamusal hayatta var olmaya başlamışlardır. Modernleşmenin kısa sürede yarattığı bu değişim şüphesiz çok kolay gerçekleşmemiş, günümüze kadar uzanan bir takım "krizlere" neden olmuştur. Bu krizlerin ilki, bu yüzyılda oluşmaya başlamış ideolojilerdir. Otoritenin dünyevileşmesi ve kente göç eden insanların yönlendirilmesi ihtiyacı hem dinin ideoloji haline gelmesine hem de milliyetçilik ve sosyalizm gibi modern ideolojilerin oluşmasına neden olmuştur. Bunun sonucunda 19.yüzyıl aynı zamanda Avrupa'da bu ideolojilerin bayrak olduğu büyük devrimlerin yaşandığı yüzyıl olacaktır. Modernleşmenin yarattığı ikinci kriz kadın erkek ilişkisi üzerinedir. Kadının iş hayatına girmesi ve kamusal alanda görünür olması önce kadın erkek eşitliğini gündeme getirecektir. Kadınların iş hayatında erkeklerle aynı ücreti alması, seçme ve seçilme hakkı gibi temel meseleler bu yüzyıldan itibaren tartışılmaya başlayacaktır. Modernleşmenin yarattığı son krizse farklı dinden insanların ve devletlerin birbirileriyle olan ilişkileri üzerine olmuştur. Tarım toplumunda farklı dinden insanlar birbirlerini eşit olarak görmez ve birlikte yaşamazken sanayi toplumunda bir arada ve eşit yaşamak zorunda kalmışlar ve bu durum sancılı bir sürecin sonunda gerçekleşmiştir. Bu kriz uluslararası alanda, devletler arasında da görülmüştür.