Latin Amerika da Ramazan

Latin Amerika ve Karayipler (LAK) coğrafyası karakteristik olarak kalkınma çabaları, toplumsal hareketler, politik dalgalanmalar ve istikrarsızlık ile gündeme gelir. Kontrol edilebilir sürekli istikrarsızlık bu alanın "Arka Bahçe" olarak tutulmasına katkı yaparken uluslararası sistemin önemli aktörlerine politika geliştirme ve müdahil olma imkânı verir. Geçmişte LAK coğrafyasındaki güdülenmiş otoriter rejimler ve olağan süresinden önce sona eren demokratik yönetimler bölge ülkelerinin kalkınma ihtiyacına uygun çözüm getir(e)memişler, ekonomik, toplumsal ve siyasi istikrarsızlık kronikleşme eğilimine girmiştir. 2000'li yılların bölgesel entegrasyon girişimleri ile ümit vaat eden halkçı hükümetleri ise sermaye egemenliği ve mülkiyet ilişkilerine nüfuz edememişler, ekonomik ve sosyal programlarını kurumsallaştıramadan seçimler ya da politik komplolarla iktidarı devretmek durumunda kalmışlardır. 2010'lu yıllarda gerçekleşen yeni bir politik dalgalanma ile sağ yönelimli ve neoliberal ekonomi politikalarına eğilimli yönetimlerin bu coğrafyada yeniden iktidar fırsatı buldukları dikkat çekmektedir. Bu hükümetlerin, ezberlerindeki ekonomi politikaları ile faydasızlığı tecrübe edilmiş kalkınma modellerini uygulamaya çalışmanın ötesinde özgün yaklaşımlar geliştirmeyecekleri ve toplumsal barışa hizmet edecek adımlar atmada isteksiz davranacakları ilk icraatları ile ortaya çıkmıştır. Arjantinli kalkınma ekonomisti Raúl Prebisch'in 20. yüzyılın ikinci yarısında gündeme getirdiği şekliyle LAK coğrafyası hâlâ merkezin çevresi olma talihsizliğini yaşamakta, kaynak ve kazançları çevreden merkeze akmaya devam etmektedir. Latin Amerika ve Karayip ülkeleri günümüzde kalkınmakta olan çevre durumundadır. 2 Yerli ve özgün olduğu kadar -Hungtinton Latin Amerika'yı "Batı Medeniyeti" dışında görse de-Avrupalı nitelikler taşıyan bu geniş alan demokratik yönetim, istikrarlı ekonomi, adil gelir dağılımı, toplumsal refah ve güvenlik çerçevesinden bakıldığında zorlu bir süreçten geçmektedir. Öte yandan LAK coğrafyasının Çin Halk

İran’ın Latin Amerika Politikası, 2017

İran’ın Latin Amerika ile ilişkileri ve geliştirdiği angajman tarzı özellikle batıda bir çok açıdan tartışma yaratmıştı. Bu çalışmanın amacı İran’ın kıta ile kurduğu ilişkilerin bir şemasını çıkarıp, içerik anlamında ilişkilerin doğasını izah etmektir. Ahmedinejad döneminde başlayan ve hızlı bir şekilde yükselen ilişkiler daha sonra bir tür yavaşlama dönemine girmiştir. 2015 sonrasında kıta ile ilişkileri yeniden canlandırma amacıyla hareket eden İran için asıl sorun kıtada daha çok meşruiyet alanını genişletip genişletememesidir. Son dönemde siyasal anlamda sol siyasetten sağ siyasete doğru bir dönüşüm yasayan Latin Amerika’da siyasal iktidarların İran ile nasıl bir ilişkiye gireceği büyük oranda (i) İran’ın batı ile olan ilişkileri ve (ii) Tahran’ın kıta ile kuracağı ilişki tarzı üzerinden şekillenecektir.

Uzun süren askeri diktatörlüklere sahne olan Latin Amerika ülkeleri, başkanlık taraftarlarının istikrar tezlerini kesin biçimde çürütmektedir. Başkanlık rejiminde başkanın fesih yetkisi altında parlamentonun temsil yeteneği kısıtlanmaktadır. Parlamentonun siyaset yapma yeteneği ve esnekliğini yitirmesi geriye askeri darbe dışında bir seçenek bırakmamaktadır. Oysa parlamenter sistemde bir azınlık yönetimi ayakta kalamaz. Bu da darbe koşullarının oluşmasını büyük oranda engeller ve çözümünü üretir.

Nikaragua Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (INSS) 16 Nisan’da yeni vergi artışları ilanından iki gün sonra geniş sokak eylemleri patlak verdi. Muhalefetin sokakta bu ölçüde varlık göstermesi hükümet için sürpriz oldu. Zira 2007’den bu yana iktidarda olan Daniel Ortega’nın halkın %72’sinin oyuyla yeniden başkan seçilmesinin üzerinden iki yıl bile geçmedi. Peki, nasıl oldu da emeklilik sistemini iyileştirmeye dönük bir adım, büyük halk desteğine sahip Ortega’yı devirmeyi hedefleyen bir cephenin ortaya çıkmasına yol açtı? Ortega karşıtı muhalefetin özü, sokak terörünün amacı nedir? Nikaragua’daki çatışmaların Venezuela’yla ve ABD ile ilgisi nedir? Medyada aylarca süren kalkışmaya rağmen henüz bu sorulara cevap bulmak imkânsız. Medyaya yansıyan şey sadece Ortega ve Sandinist rejim karşıtlığı, gençlerin öfkesi, yakıp yıkılan evler, arabalar ile öldürülen insanlar.

İletişim Yayınları, 2020

Dünyanın Ters Köşesi Latin Amerika Tarih, Toplum ve Kültür