Kentleşme ve Kent Olgusu

Uluslararası yönetim akademisi dergisi, 2018

Paranın, malların, sermayenin ve işçilerin küre çapında hiçbir engele takılmadan dolaşması olarak bilinen küreselleşme olgusu, bir yandan eski kentleri dönüştürürken öte yandan küresel kentler yaratmıştır. Çokkültürlülük perspektifini geliştiren bu yeni kent modeli, yeni bir markalaşma cazibesine yol açmış ve çoğulcu bir toplumsal yapının önünü açmıştır. Öte yandan küreselleşme yerel ve geleneksel olanı ve kültürel çoğulculuğu ortadan kaldırarak şehir hayatını tektipleşme tehdidi de getirdiğini dikkate almak gerekir. Bu makale, kent, küresel kimlik ve markalaşma arasında korelasyon kurarak küresel dönemde nasıl bir kent modelinin hakim kılınması gerektiği hususunda alternatif görüşler sunmaktadır.

Strata: İlişkisel Sosyal Bilimler Dergisi, 2020

COVID-19 ve Sosyal Eşitsizlik başlığı altında doktora ve yüksek lisans öğren- cilerinin katılımı ile tertip ettiğimiz açık derslerin bu haftaki sunumunu sevgili Sinan Tankut Gülhan’la gerçekleştirdik. Gezegen çapında kentleşme kavramı- nın teorik ve empirik biçimlerini ve kent çalışmalarının geleceğini konuştuk. Sinan Tankut Gülhan’ın açık dersinde öne çıkan öne temalardan biri de, kent çalışmalarının krizine dairdi. Şehirlerin, kolektif ve tanımlanabilir nesneler olmaktan çıkışı ve kentsel olanın şehirle bağlantısının kopuyor oluşu, kentsel ideolojinin ötesine geçmeyi zorunlu kılıyor, bunun da üzerine düşündük.

2019

Kent, gelisen ve degisen dinamik bir yasam mekânidir. Insandan etkilendigi kadar insani etkiler de. Tarih icerisinde farkli bicimlere burunen, farkli yonleriyle dikkat ceken kentler, gunumuzde en buyuk kirilma noktalarindan birini yasamaktadir. Yarattigi yeni yasam tarzina uyum saglayabilmeleri icin, yasam alani sundugu insanlarin davranislarini etkileyen, onlari kentlilestirerek degistiren yerlerdir. Kentlilesme sosyal bir olgu olarak insanlari kentin sundugu davranislari ozumsemeye, kent hayatinin getirdiklerini kabul etmeye itmistir. Kentler, kisilikte bolunmelere, farkli sosyal gruplara katilim sonucu kazanilan farkli rollere, guvensizlik duygusuna, karmasaya ve hiza, para ekonomisinin niteliksizlestirdigi ve degersizlestirdigi yasama, dogaldan, yabandan kopmaya neden olmus ve sokaklarini sizoid karakterlerle doldurmaya baslamistir. Toplumdan, toplumsal birlikten kacan, diger insanlarla iletisim kurmaktan cekinen ve cogu zaman bunu istese de imkân bulamayan kentli insanlar bir n...

Effects of Urbanization and Immigration on Crime

Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1995

I. K entleşm e, çoğu kez sanıldığının tersine, köylerden kentlere nüfus akınlarını anlatan, salt bir nüfus devinimi değildir. K entleşmeyi, toplumsal, ekonom ik ve kültürel boyutları içinde, çok daha geniş bir değişim olarak algılamak uygun olur. B u nedenle, geniş anlamında kentleşmeyi, sanayileşm eye ve ekonomik gelişmeye koşut olarak kent sayısının artm ası ve bugünkü kentlerin büyümesi sonucunu doğuran, toplum yapısında, artan oranda örgütleşm e, işbölüm ü ve uzm anlaşm a yaratan, insanların davranış ve ilişkilerinde kentlere özgü değişikliklere yol açan bir nüfus birikimi süreci olarak tanımlıyoruz. Görüldüğü gibi, kentleşme aynı zamanda bir toplumsal değişme sürecidir. Bir kültür değişm esidir de. Kentlere gelen, kentte yaşayan insanların davranışlarında, değer sistem lerinde, dünya görüşlerinde de, kentleşm eyle birlikte kimi değişiklikler beklenm ektedir. îşte, kentleşmenin bu öğesine, "kentlileşme" diyoruz. Kentlileşme, kentleşm e olgusunun ayrılm az bir öğesi olm akla birlikte, ondan daha dar bir kapsamı vardır. K entin ve çevrenin, bir başka deyişle, yerleşim yerinin, insan davranışları üzerinde etkisi olduğu genellikle benimsenen bir görüştür. Bu etkilerden bir bölümü olumlu nitelik taşım aktadır. Bir Alman atasözü, kent havasının insanları özgür kıldığım an latm ak tad ır (Stadtluft m acht man fr e i). G erçekten, hem batı, hem de doğu dillerinde, kent ve uygarlık söcükleri arasında yakın benzerlikler görülüyor : Cittâ, çite, ciudad, civitas sözcükleri; civilization, yani uygarlık sözcüğü ile ayni kökten geliyorlar. Medina ile medeniyet arasındaki ilişki de herkesçe biliniyor. B unlar bize, a) kentin uygarlıkların kaynağı olarak algılandığını, b) uygarca davranışlara ve ilişkilere kentlerde rastlanması gerektiğini düşündüren gözlemlerdir. K uşkusuz, bunun her zaman ve her yerde böyle olduğunu savunmak olanağı yoktur. B una karşın, Fransızların, kibarlık (civilite) ve g ö rg ü (urbanite) sözcüklerini, yurttaşlık ( citoyennete) sözcüğünden ayırt etmeleri de, yukarıda sözü edilen ilişkinin varlığına inanmalanndandır.

2018

Öz Sosyal bir unsur olarak da kabul edilen din olgusunun, toplumsal yaşamda etkili olmasının yanı sıra; kentin mimarisinde, yaşantısında ve yönetiminde de etkili olduğu söylenebilir. Bu açıdan bakıldığında kentler yaşanılan sosyo-ekonomik süreçlerden sürekli etkilenmekte ve bu süreçte yeniden şekillenmektedirler. Kentlerin de bu süreçlerde içinde vücuda geldikleri uygarlığın elbisesini giydikleri görülmektedir. Bu çerçevede İslam'ın ortaya çıkışıyla birlikte yaşamın tüm boyutlarını içeren bir uygarlık biçimi de ortaya çıkmıştır. İslam kentleri ticari faaliyetlerin egemen olduğu yerlerde ortaya çıkarak, geçmiş uygarlıklarla kurduğu ilişkilerle birlikte bir uygarlık olarak yayılmıştır. Bu yayılma sürecinin teolojik temelinin ise kentsel hayatın dinamiklerine uyumlu bir şekilde geliştiği görülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, İslam uygarlığında vücuda getirilen kentin ve kentleşmenin dinamiklerini analiz etmektir. Çalışmada öncelikle İslam kentlerinin temel özelliğine yer verilerek karakteristik unsurları (mimari, sosyal, ekonomi ve yönetim) detaylı olarak irdelenmektedir. Ardından İslam uygarlığının kent ve kentleşmeye olan etkisi Bursa, Fez ve Bağdat kentleri özelinde ele alınmaktadır. Araştırmada İslam kentlerinin kuruluşunda teorik olarak ifade edilen noktaların pratik olarak hayata nasıl yansıdığının ortaya konulması çalışmanın özgün yönünü oluşturmaktadır. Ayrıca çalışma üç farklı coğrafyada vücut bulan İslam kentlerinin bir arada analiz edilmesi yönüyle de ilgili alana katkı sunmayı hedeflemektedir. Çalışma literatür taramasına dayanmaktadır.

Türkiye'nin Toplumsal Yapısı, 2022

Şehir Sosyolojisi, Edt. Musa Yavuz Alptekin, Nobel Akademi Yayınları, Ankara, 2021