AZERBAYCAN’DAKİ ARAP HARFLİ YAZITLARIN BUGÜNKÜ DURUMU

AZERBAYCANLI MUHACİRLERİN ARAŞTIRMALARINDA ÂŞIKLAR, 2020

Âşık Kurbâni, Âşık Abbas Tufarganlı, Pir Sultan Abdal, Nigaristanlı Âşık Sadık ve Sarı Âşık gibi saz şairleri konu edilir. Âşıklar hakkındaki bu makalelerin yazarları; M. Sadık Sanan (Mehmet Sadık Aran), Ahmet Caferoğlu, M. Şakir (Mehmet Şakir Ülkütaşır), Selim Refik (Refioğlu) ve Mirzade M. Fahreddin’dir. DİL VE EDEBİYAT ARAŞTIRMALARI. AKADEMİSYEN KİTABEVİ.

Azeri Türkleri tarih boyunca Aras nehrinin her iki tarafında meskunlaşmış, büyük devletler kurmuş, zengin medeniyet oluşturmuş bir halktır. Bu gün dünyada 50 milyona kadar Azerbaycanlı (Azeri Türkü) yaşamaktadır ki, bunların da yaklaşık 8 milyonu Azerbaycan Cumhuriyetinin, 30 milyonu ise İran İslam Cumhuriyetinin vatandaşlarıdır. Yüzyıllardır ki Azerbaycan ismi coğrafî bir kavram olarak Hemedan’dan Derbend’e kadar uzanan geniş topraklara ait edilmektedir. Şimdiki İran Azerbaycanı ve Azerbaycan Cumhuriyetinin yanı sıra çağdaş Ermenistan Cumhuriyetinin tüm arazisi ve Güney Kafkasya’nın bazı diğer bölgeleri de uzun süre Azerbaycan ülkesinin bir parçası olmuştur. Ama maalesef tarihimizi tahrif etmek için çaba gösteren bazı yabançı “bilim adamları”, özellikle de kimi Ermeni, Rus ve İran tarihçileri Aras nehrinden kuzeyde yer alan topraklarımızın, buradaki Arran, Şirvan, Karabağ, Çukur-Sa’d vs. vilayetlerin tarihen Azerbaycan’a ait olmadığını ve Azerbaycan adının sadece Aras’tan güneydeki arazilerin ismi olduğunu iddia etmişler. Onlar Aras nehirden kuzeyde bulunan bölgelere yalnız 1918 yılından sonra Azerbaycan isminin takıldığını ileri sürmüşler. Bu makale çerçevesinde okurları son dönemde yayımlanmış olan bazı bu tür açıklamalarla tanıştırmayı ve bu görüşleri bilimsel deliller esasında eleştirmeyi amaçlıyoruz.

2016

Pazarlama anlayışı, günümüzdeki anlamına ulaşıncaya kadar belirli periyotlardan geçmiştir. Talebin arzı aştığı dönemlerde üretim anlayışı hakim olmuş, firmalar her ürettiklerini kolayca sata bilmiştir. Tüketicilerin her üretilen ürünü almak istememeleri daha kaliteli ürünlerin üretilmesini zorunlu hale getirerek ürün anlayışını ortaya çıkarmıştır. 1930`larda üretilen ürünün satılmasında yaşanan zorluklar, reklam ve satış teşvik faaliyetlerinin önem kazanmasına, dolayısıyla satış anlayışının gelişmesine neden olmuştur. 1950`lerde müşteri ihtiyaçlarına uygun üretilmeyen ürünlerin satışının mümkün olmaması müşteri ihtiyaçlarını temele alan pazarlama anlayışının gelişmesi ile sonuçlanmıştır. 1991`de bağımsızlık kazanması ile serbest pazar ekonomisine geçiş yapan Azerbaycan`daki işletmelerin bu evreleri hızlı bir şekilde geçerek pazarlama anlayışına uyma yolunda olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı pazarlama anlayışının gelişim evrelerine ilişkin literatür taraması yapmak ve Azerbaycan`ın bu sürecin neresinde olduğunu ortaya koymaktır.

AZERBAYCAN'DA BİR ATEŞGAH ULUSLARARASI .. .. . TURK DUNYASI INANÇ . . . MERKEZLERI KONGRESI . . BILDIRILERI, 2004

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 2015

XIX. yüzyılın 30’lu yıllarında Azerbaycan’da ana dilini öğretmek için ders kitabı ve diğer ders materyalleri hazırlamak alanında ilk adımlar atılmıştır. Bu dönemde yazılan ders kitaplarının asıl amacının ana dilinin öğretilmesini kolaylaştırmak olduğu bilinmektedir. Azerbaycan Türkçesini öğretmek amacıyla yazılmış bu ders kitapları, okullarda ana dili derslerinin daha verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamıştır. Bu araştırmada, XIX. yüzyılda Azerbaycan’da ana dilinin öğretilmesine yönelik yazılmış ilk ders kitapları incelenmiştir. İnceleme yapılırken ders kitaplarının özgün adını muhafaza etmek için herhangi bir aktarma yapılmamış, bazı kelimelerin Türkiye Türkçesindeki karşılığı parantez içerisinde gösterilmiştir.

Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2016

Öz Halk türkülerine konu olan çok farklı öğeler bulunmakta ve bunların en önemlisini de coğrafi unsurlar oluşturmaktadır. Türkülerin çoğunda coğrafyayı ilgilendiren motifler karşımıza çıkarak türkülere damgasını vururlar. Türkiye'de TRT repertuarında 90 tane Azerbaycan türküsü yer almakta; söz konusu türküler Türk halkı tarafından tanınmakta ve söylenmektedir. TRT arşivlerinde kayıtlı olan Azerbaycan kaynaklı türkülerin sözleri incelenerek türkülerde geçen 684 farklı coğrafi öğe, coğrafi açıdan belli guruplar halinde sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Diğer Azeri türkülerine ise çalışmada yer verilmemiştir. Araştırmada Azeri türkülerinde geçen coğrafi öğeler ışığında coğrafyanın Azeri türkülerindeki rolü ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 2012, sayı 199. s.161-172, 2012

Âşık edebiyatı, Azerbaycan halk edebiyatının ana unsurlarından biridir. Halkın özgürlük ruhunu, ince zevkini, kahramanlığını ve cesaretini il il dolaşarak yayan âşıkların yaşantıları sürgündeki Azerbaycan aydınlarının ilgi odağı olmuştur. Sovyetler döneminde, Türk dilli halkların söz sanatlarına karşı uygulanan baskılar, sürgündeki aydınların bu zengin mirasa ilgisini ve sahiplenme isteğini daha da artırdı. Yazılı edebiyatta Güney Azerbaycan’da Fars, Kuzey Azerbaycan’da Rus dili etkiliydi, fakat âşıklar sadece Azerbaycan Türkçesi ile sesleniyordu ve halkın büyük sevgisini kazanıyorlardı. Sovyet ideolojisinin yanlış siyasetine müdahale eden sürgün aydınlar, Azerbaycan aşık sanatını yaşadıkları ülkelerde tanıtmaya çalıştılar. Sürgün aydınlar Azerbaycan’ın usta sanatçıları Kurbani, Aşık Abbas Tufarkanlı, Sarı Aşık, Dede Kasım, Aşık Alesger ve Anadolu halk ozanları Yunus Emre, Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal ve diğer halk ozanları üzerine çalışmalar yapmışlardır. Kadın âşıkların eserleri uzun yıllar dikkate alınmamış, pek çoğu yok olmuş veya yok olmaya yüz tutmuştur.

2020

This book evaluates the Second Karabakh War between Azerbaijan and Armenia which has begun on 27th of September 2020 and ended 9th of November 2020 with a ceasefire memorandum signed under Russian mediation. The work sheds light on the previous Tovuz provocations of Armenian side that erupted in July 2020, on the military dimension of the situation, the propaganda scene and aftermath of the ceasefire. However the attitudes of the 3rd parties were not neglected as well.

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. Doğumunun 150. Yılı Anısına: ANAMIN KİTABI PİYESİNDE AZERBAYCAN İDEALİ, 2019

XX. yüzyıl başlarında Azerbaycan’da sade halka hitap eden en ünlü yayın organı olan Molla Nesreddin (1906-1931) dergisinin editörü Celil Memmedguluzâde (1869-1932), Azerbaycan’ın önde gelen yazar, gazeteci ve fikir adamlarından biridir. Celil Memmedguluzâde, vefatının 150. yıldönümü sebebiyle Azerbaycan edebî muhitinde bu yıl en fazla gündemde olan yazardır. Onun Anamın Kitabı piyesi ise ele aldığı meselelerle ilgili olarak son yıllarda Azerbaycan’da en çok değinilen eserlerin başında gelir. Muasırları tarafından Mirza Celil diye hitap edilen Celil Memmedguluzâde’nin vatan, millet ve dil meselelerini zirveye taşıdığı Anamın Kitabı piyesi, Azerbaycan’ın XX. yüzyıl başlarındaki manevi âlemini aksettiren en önemli eserlerdendir. Bu piyesi, yazarın o döneme kadar felyeton ve makalelerinde ele aldığı meselelerin yekûnu gibi nitelendirebiliriz. Anamın Kitabı eseriyle ilgili yapılan çalışmalarda daha çok dil ve özden uzaklaşma, kendi halkına yabancılaşma meselelerine ağırlık verildiği görülmektedir. Eserin konusu ve gayesi: Millî birlik, bağımsızlık, soy köküne derin bağlılık, millî ideoloji ve istiklal mücadelesi gibi güncel meselelerdir. Eserin en önemli mesajı ise bir Azerbaycan idealidir. Çalışmamızda, Anamın Kitabı piyesi araştırılarak eserde adı geçen sosyal siyasi kurumlar ve yazarın bu kurumlarla ilişkileri; piyesteki karakterlerle yazarın yakın çevresindeki kişiler arasındaki benzerlikler; Alibey Hüseyinzâde’ye yapılan göndermeler; Azerbaycan edebî eleştiri tarihinde iki farklı kutup olarak gösterilen Alibey Hüseyinzâde ve Mirza Celil’in Azerbaycan için hizmetleri değerlendirilmiş, dönemin sosyal-siyasi manzarası ışığında Memmedguluzâde’nin Anamın Kitabı piyesindeki Azerbaycan ideali belirlenmiştir.

ULUSLARARASI TÜRKİYE VE PAKİSTAN ARASINDA TARİHİ VE COĞRAFİ BAĞLANTILAR SEMPOZYUMU Geçmiş, Bugün ve Gelecek Beklentileri, 2023

The process of urbanization in our country began in the mid-1990s. At that time, as in other sectors of the economy, the decline in the agricultural sector, the collapse of farms led to a serious employment problem. The closure of production facilities in villages and districts, the difficulty of cultivating the land, led to the migration of residents of remote areas and pinned their hopes on the city, especially in Baku. As a result of economic difficulties, the population living in the regions turned to the city, which resulted in additional problems in the capital. Today, the concerns of the population in the central city of the country are felt at every step. Overcrowding in the field of electricity, gas, water, sewerage and other utilities, traffic jams, air pollution are among the problems. It is true that the government has recently been working on a number of projects to regulate urbanization policy. Adoption of state programs to support the formation of the regional economy, the implementation of the mortgage loan project and other programs to address the housing problem of young families are aimed at the protection and management of human resources. The process of urbanization is conditioned by unemployment, regional imbalances and other social problems. Thus, it is possible to reduce the mass flow to the capital and other major cities by creating new jobs in the regions, improving the supply of gas, water and electricity to the population, creating a cultural and intellectual environment. The State Program for Socio-Economic Development of the Regions envisages the restoration of the historical employment traditions of each region. The ultimate goal is to prevent the mass influx to the capital Baku by creating new jobs in the regions.

ABSTRACT Dragon Motif in Carpets and Textiles from Azerbaijan In decoration of a part of carpets and textiles of the Azerbaijan is used a dragon motif. It is possible to meet this motif in different products 1080 since palace fabrics of 14th century up to modern rugs and flat-weaves of the Azerbaijan origin. On the one hand a dragon motif in accordance with ancient Turkic beliefs have been used as a symbol of divine force, kind forces, of sources of water and of clouds, and on the other hand-of malicious forces, Ahriman, in accordance with Zoroastrianism. It is considered, that in Azerbaijan a dragon motif in decoration of textile products in use since the period of Ilkhanids. In textile products this motif is applied in different styles. In the palace carpets and textiles, which were made under sketches of Tabriz school artists, one can see dragon motifs similar to the samples of the Chinese origin, professionally developed in details, having high decorative value and more often negative sense. And in domestic rugs and flat-weaves this motif is strongly stylized, has a geometrical, frequently very simple shape and usually has a positive sense. Such kind of dual position of dragon motif in different products reflects different layers of mythological thinking of Azerbaijan people. Key Words: Carpets and Textiles of Azerbaijan, Dragon Motif, Mythology, Dragon Carpets.

Turkish Studies, 2017