Iugo ergo sum: Reconceptualization of anthropological continuum

Áîãîðîäè÷èíå ïðàñëèêå ó êóïîëàìà öðêâå ìàíàñòèðà £îøàíèöå Ó ðàäó ñå îáðàà Fàaeà ÁîCîðîäè÷èíèì Fðàñëèêàìà ó êóFîëàìà öðêâå ìàíàñJèðà £îøàíèöå, Fðóaeà ñå èäåíJèôèêàöè¼à Fðî-ðî÷êèõ ôèCóðà êî¼å èõ íîñå, êàî è èäåíJèJåJ ñàìèõ Fðàñëèêà. Òàêîå ñå Fðâè FóJ îá¼àâó¼ó ðàø÷èJàíè JåêñJîâè íà ñâèöèìà øJî äðaeå Fðîðîöè ó êóFîëè íàä FðèFðàJîì, à êî¼è ñå îäíîñå íà ÁîCîðîäè÷èíå Fðàñëèêå. Óêàçó¼å ñå íà ÷èåíèöó äà ¼îøà-íè÷êè Fðèìåð FðåäñJàâà ¼åäàí îä íà¼áîCàJè¼èõ ó êîðFóñó âè-çàíJè¼ñêå óìåJíîñJè, à çáîC FðèñóñJâà Fî¼åäèíèõ ñèìâîëà ¼å Fðè Jîìå ¼åäèíñJâåí. Branislav Cvetkovi} 1. Ìî¼ñè¼å, Àðîí è Ñàìóèë, êóFîëà íàä íàîñîì, £îøàíèöà

2010

Филолог – часопис за језик, књижевност и културу, 2015

Through a comparative analysis of themes and motives associating the love poetry of the “Serbian Bob Dylan” Bora Đorđević and the fiction of the French novelist Michel Houellebecq, with an emphasis on Đorđević’s collection of poetry Pusto ostrvo (i.e. “Desert Island”, 2017) and Houellebecq’s novel La possibilité d’une île (engl. transl. The Possibility of an island, 2005), we aim at showing a number of similarities in their approach to the problem of frailty and pain of love. Both authors explore the causes of and the solution for the antagonism between egoism and need for love in a couple. From the theoretical point of view, our comparison hinges on three basic dichotomies : eros/ agape (D. de Rougemont, L’Amour et l’Occident, 1960 ; Engl. Trans. Love in the Western World, 1940), love-need/ love-gift (C. S. Lewis, The Four Loves, 1960) and I-Thou/ I-It (Martin Buber, Ich und Du, 1923 ; engl. transl. I and Thou, 1937). Confronting the many aspects of love offered by the poet and the novelist, we argue that they both consider ageing, selfishness and romantic illusion as the major impediments to a lasting love. Love’s labor is always lost when reduced to sexual intercourse, which “has all too short a date”, so that the rest of life turns into solitude and pain. Still, the crucial trigger of love misery is in us: the self-centered love or eros is a beggar who takes pleasure in its own desire, whereas sexuality is that fundamental and life-long instinct of transcending the limits of self by knowing the other and belonging to him/her. Considered in such a context, the motif of island represents a new Eden where love and joy of two blended individuals become possible.

Kultura, 2012

Sa že tak:Sve do ci smo iz u zet no lo še si tu a ci je u ko joj se na la zi obra zov nisi stemuSr bi jida nas.Br oj nisuraz lo ziko jisudo ve liobra zo va nje i, spe ci fič no, vi so ko obra zo va nje u Sr bi ji u iz u zet no lo šu si tu a ci ju, u po re đe nju sa evrop skim, pa i re gi o nal nim stan dar di ma. Me đu naj va žni jespa dasva ka kone za in te re so va nostdr ža vedaseozbilj nopo za ba vi obra zo va njem i nje go vim kva li te tom (gde su sve pr o me ne uglav nom "ko zme tič ke")kaoivi so kako rup ci janasvimni vo i mako jajedo ve lado go to voen dem skogob li katzv."tr ži šnogobra zo va nja"uSr bi ji.Ovoza po sle di cuimapo ten ci jal nove o maopa sneidu go roč nene ga tiv neim pli ka ci jepoči ta vodru štvo.Po sta vljasepi ta njenesa mopr o ble makva li fi ko va no sti ova ko (ne)obra zo va ne rad ne sna ge, što je di rekt no po ve za no samo guć no šćubr žegiuspe šni jegdru štve nograz vo ja,većipr o blem raz vo jaifunk ci o ni sa njasa mede mo kra ti jeigra đan skogdru štvauuslo vi mave o mani skogste pe naobra zo va njasta nov ni štva,uklju ču ju ćiione ko jifor mal nopo se du jufa kul tet skedi plo me. Ključ nere či: vi so ko obra zo va nje, de mo kra ti ja, in ter net, ko rup ci ja, ne kva li fi ko va nost

Onkologija, 2010

Dwie strony esencji = Two aspects of essence, 2012

Każda rzecz ma swoją istotę, swą esencję. Rzeczy nie posiadają esencji, nie posiadają własnej natury. Esencja-to przyczyna tożsamości bytu jednostkowego. Esencja-to Pustka. Zderzenie Wschodu i Zachodu, dwóch mentalności, dwóch sposobów patrzenia i rozumienia świata. Tradycja Platona i Arystotelesa-przeciwstawiona tradycji buddyzmu zen. Czy na ich styku możliwe jest porozumienie, czy też efektem będzie konflikt, pomieszanie pojęć? Nie sposób uciec od pytania o esencję. Na przestrzeni historii nieustannie powraca w pismach wielkich filozofów. Do poznania istoty bytu dążą też mistycy, zgodnie przyznając, iż droga poznania prowadzi przez medytację. Artyści również powołani są do zgłębiania tego zagadnienia, skoro Kant twierdzi, że celem metafizyki i sztuki jest poznanie istoty bytu. W prezentowanej wystawie przeważają prace fotograficzne. Nic dziwnego zatem, że dążenie ku esencji przejawia się w zgłębianiu istoty tego medium. Bardziej zdumiewa, iż jest to celem rzeźbiarza, który podchodzi do sprawy absolutnie z zewnątrz. Bez kamery, bez kliszy, bez chemii. Jan Berdyszak bowiem istotę fotografii widzi w jej zdolności do odbijania obrazu. Sięga zatem do sedna, odrzucając to, co zbędne, do samego odbicia tworzącego-jak to nazywa-prefotografię. Jedyne, czego do tego potrzeba, to kawałek szyby: ustawiona pod odpowiednim kątem ukazuje obraz, który niesie promień światła. Jest doskonalsza niż zdjęcie, bo nie zatrzymuje, nie petryfikuje, nie zamraża. Ukazuje obrazy efemeryczne, ulotne, zmienne. Dzięki decyzji artysty, który wniósł ją do galerii, nie jest już zwykłą szybą-staje się WYZWOLONĄ matówką. Na przeciwległym biegunie sytuuje się Stefan Wojnecki, dla którego istotą obrazu fotograficznego nie są odbicia w zwierciadle wody ani zderzenia fotonów z emulsją światłoczułą-lecz "czynniki dane a priori. Mniej ważne jest, czy pochodzą z natury czy komputera" (S. Wojnecki). Interesuje go tylko to, co istnieje poza przedmiotem. Skupia się zatem na możliwościach, jakie dają specjalistyczne narzędzia. Odrzucając tradycyjne obrazowanie, sięga po krzywe Béziera, dzięki 2 3

koper ■ lošinj ■ 2015 prostor, priroda, prošlost ◆ space, nature, past | 9 pregled arheoloških istraživanja ◆ overview of archaeological investigations | 23 prosperitet grada ◆ prosperity of the city | 41 Grad -izgled i odnosi ◆ The city -apperance and relations | 49 Bedem ◆ City walls | 51 Nekropole i pojedinačni grobovi ◆ Necropoles and individual graves | 57 povezanost osorske perspektive ◆ a coherence of osor's perspective 61 »Odijelo«, nakit, status, simbol ◆ »Clothing«, jewelry, status, symbol | 65 Vojna oprema kao moć, status ili simbol ◆ Military equipment as the power, status or symbol | 105 Simpozij umjetnosti ◆ The symposium of artistry | 125 partnerstvo »sjevera« i »juga« ◆ the partnership of »north« and »south« 147 »Odijelo«, nakit, status, simbol ◆ »Clothing«, jewelry, status, symbol | 151 Simpozij različitosti ◆ The symposium of diversity | 179 Raskoš keramičkog mozaika ◆ Splendour of the ceramic mosaic | 197 praskozorje nove epohe ◆ the dawn of a new era | 213 pogovor ◆ afterword | 235 bibliografija ◆ bibliography | 243

univerzitet u Novom Sadu, Srbija filozofski fakultet odsek za srpsku književnost jesu li sile patrijarhata zaista nemerljive sile? Sa Že tak: Na še is tra ži va nje i ana li za ma sku li ni te ta usme re ni su ka de mi sti fi-ka ci ji pro iz ve de ne sli ke dru štve no po želj nog mo de la ma sku li ni te ta. po ka zu je se da pa tri jar hal na ide o lo gi ja ras po la že me ha ni zmi ma mo ći ko ji uti ču na ob-li ko va nje knji žev nog ka no na. u tom smi slu, ro man rast ka pe tro vi ća Sa si la ma ne mer lji vim ima dvo stru ko sub ver ziv ni po ten ci jal. Na i me, tek stu al na ana li za ro ma na uka zu je na ra slo ja va nje i pro ce su al nost mu škog iden ti te ta ju na ka (svest o se bi kao pro iz ve de nom dru gom), či me se ugro ža va nor ma tiv nost he-ge mo nog ma sku li ni stič kog ti pa kao no si o ca i ču va ra pa tri jar hal ne za jed ni ce i pod ri va pa tri jar hal na ma tri ca ko ja svo je vred no sti na sto ji da pri ka že kao pri rod ne a ne kao kon struk te, što oni za pra vo je su. ključ Ne re čI: pa tri jar hal na ide o lo gi ja, fa lo go cen trič ni me ha ni zmi, ma sku li-ni tet, rast ko pe tro vić, he ge mo ni tip ma sku li ni te ta, sub ver zi ja, ne moć. ma Sku lI NI tet IlI ma Sku lI NI te tI? Ka da pro mi šlja mo vred no sni si stem pa tri jar hal ne 1 ide o lo gi je 2 ko ji ras po la že fa lo go-cen trič nim me ha ni zmi ma mo ći, sklo ni smo to me da kao žr tve nje go ve " lo gi ke do mi na ci-1 U svom iz vor nom smi slu ovaj po jam se od no si na tip dru štve nog si ste ma u ko jem do mi ni ra prin cip " očin-skog pra va " i is klju či va kon tro la nad pri vat nim i jav nim po li tič kim do me nom od stra ne sta ri jih mu ška ra ca unu tar gru pe. Ovaj tip si ste ma ka rak te ri še do mi na ci ja mu ška ra ca nad že na ma, srod stvo po mu škoj li ni ji kao osnov kon ti nu i te ta pre no še nja svo ji ne, auto ri te ta, mo ći i pri vi le gi ja me đu mu škim srod ni ci ma. Ipak, pa tri jar hat ne pred sta vlja jed no zna čan po jam, ni ti po sto ji ge ne ral no pri hva će na ili ri go ro zna de fi ni ci ja pa tri-jar ha ta. Pa tri jar hat je isto rij ska ka te go ri ja, i kao ta kva se mo ra i po sma tra ti ka ko bi se u pot pu no sti raz u meo nje gov zna čaj i sna ga do mi na ci je nad pri vat nim i/ili jav nim od no si ma me đu po lo vi ma. Up. Ža ra na Pa pić, " Pa tri jar hat " , u: en ci klo pe di ja po li tič ke kul tu re, Sa vre me na ad mi ni stra ci ja, Be o grad 1993, str. 814–919. 2 Sva ka ide o lo gi ja je la tent na u svo joj ma ni fe sta ci ji – jed nom ka da pre po zna mo njen ide o lo ški ka rak ter, ona pre-sta je bi ti spo sob na da ostva ru je svo ju funk ci ju. Ide o lo gi ja mo ra po se do va ti le gi ti man auto ri tet – na tu ra li za ci ja i po sle dič na ne u tra li za ci ja do mi nant nog sklo pa mi šlje nja po sti že se upra vo nje go vom pri rod no šću. Opri rod nje njem se uki da po sto ja nje al ter na ti ve. Dru gim re či ma, sva ka de vi ja ci ja, sva ki pre po zna ti, ime no va ni i ute lo vlje ni kon cept je kon strukt. Me đu tim, ide o lo gi ja po se du je moć ar ti ku la ci je stvar no sti, i kao ta kva ona se bi ni ka da ne će pri zna ti sta tus kon struk ta, jer bi tim či nom moć ko ju vr ši ne sta la iz nje ne nad le žno sti. pri rod no je ono ko je je ste, a kon strukt ono ko je mo že i ne mo ra bi ti. Up. Du nja Ma tić, " Pro pa gan da " , Dru gost, br. 2, Ri je ka 2011, str. 56–57. udc 321.11(497.11) udc 821.163.41-31.09 petrović r.