ABD'de Din-Devlet İlişkileri

ABD'de Devlet Okullarında Din, 2015

Bu çalışmada ABD'de din devlet ilişkileri bağlamında devlet okullarında din konusu incelenmektedir.

Toplum Bilimleri Dergisi, 2019

Muhittin IMIL-İktidar İlişkileri Çerçevesinde Din ve Devlet 385 İktidar İlişkileri Çerçevesinde Din ve Devlet Öz: Din kurumunun topluma temel katkısı, yüksek bir değerler manzumesinin üretimidir. Bu üretim, devrinin muktedirlerine karşı bir meydan okuyuştur aynı zamanda. Sosyolojik literatürde din kurucu karizma olarak ifade edilen peygamber, tanrısal sözüvahyi-toplumla paylaşmaya başladığında eşzamanlı olarak dünyevi otorite ile çatışma da başlar. Yönetim erki, toplumu kendisine rağmen etkisi altına alan potansiyel güç merkezini henüz mümkünken bastırmak isteyecektir. Bu çaba çoğunlukla başarısızlıkla sonuçlandığı için zamanla kurumsal dinin temsilcileriyle yönetici erk arasında çatışma ya da işbirliği temelinde şekillenen uzun soluklu bir ilişki gelişir. Dinin ürettiği değerler manzumesi, söz konusu mücadele boyunca kurumsal dinin temsilcileri tarafından dünyevi iktidar, yönetim tarafından ise uhrevi meşrulaştırma uğruna araçsallaştırılarak içi boşaltılır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yoluyla gerçekleştirilen çalışma, güncel görüngüleriyle farklı coğrafya ve kültürlerde söz konusu mücadelenin gösterdiği gelişimi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma sonucunda incelenen örneklerden yola çıkmak suretiyle genellikle en kadim yönetimlerden modern devlet yapılarına kadar dini değerler bütününün otorite tarafından araçsallaştırıldığı, kurumsallaşan dinin ise farklı tezahürlerle dünyevi iktidara talip olduğu ortaya çıkmıştır.

Cumhuriyet Dönemi Din Devlet İlişkisi, 2018

Din, tarih boyunca en ilkel insan topluluklarında bile neşv-ü nemâ bulan bir olgu olup, insanoğlunun yaşamı içindeki ehemmiyeti inkâr edilemez. Hadd-i zâtında dinin devlet ile ilişkileri, çok daha geniş kapsamlı, bazen de tatbikatta bir takım çatışmalara sebebiyet vermesi hasebiyle çetrefilli bir meseledir. Bu bağlamda, din ve devlet beynindeki alâkayı tecessüs ederken, meseleyi akl-i selim bir şekilde ele almak daha sahîh olacaktır. Zirâ bu konu, ancak hâlis niyet ve derûn-i bilgi ile araştırılabilir. Din ile siyasal iktidar arasındaki muâmelât, bilhassa, Türkiye'nin cumhuriyet dönemi terakkisinde önemli bir yere hâizdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun teokratik yapısının, cumhuriyet döneminde laik bir yapıya iklâbı hiç te kolay olmamış, oldukça sancılı bir sürecin geçmesi gerekmiştir. Biz bu çalışmamızda, İslâm dini ve Türkiye Devleti arasındaki ilişkileri sorgulamadan önce, bu meselenin tecrübe edildiği Osmanlı dünyasındaki tarihî seyrine kısa bir göz atacağız. Akabinde, din ve devlet ilişkilerinin nasıl nev'-i şahsına münhasır bir form alarak Türkiye'nin çağdaş demokrasiyi benimsediği üzerinde duracağız.

Ayça Günkut VURUCU Gürsoy AKÇA İkbâl VURUCU Bu çalışma, eserinin basımını göremeden Hakkın rahmetine kavuşan AYÇA GÜNKUT VURUCU' nun anısına ithaf edilmiştir...

Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Osmanlı Devleti'nin son zamanlarına kadar mevcudiyetini kendiliğinden ve neredeyse mensuplarından habersizce sürdürmekte olan bir olgu olarak değerlendirilen Türk-İslam Sentezi, 19. yüzyılın sonlarında devletin beka sorunu çerçevesinde bilinçli bir kimlik seçimi ve vurgusu olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. O zamandan beri Türk fikir ve siyaseti üzerinde etkisini gösteren Türk-İslam Sentezcileri, doğrudan veya dolaylı biçimde devlet yönetiminde az ya da çok yer almaya devam etmişlerdir. Günümüzde ise "Cumhur İttifakı", Türk-İslam Sentezinin özgün bir örneği olarak devleti fiilen yönetmektedir. Devlet politikalarını, din-devlet ilişkilerini, hukuk üretimi ve uygulamalarını kurumsal birikim ve hatta teamüllerden ziyade devleti yönetenlerin kişisel tercihlerinin belirlediği Türkiye ve benzeri "doğu" toplumlarında, devlet idarecilerinin bu konulardaki genel kabullerinin ve görüşlerinin kökenlerini incelemek ve araştırmak bundan dolayı büyük önem taşımaktadır. Türk-İslam Sentezcileri, devlet olgusunu, insanlar için sosyolojik ve hukuki açıdan gerekli olan bir kurumdan daha çok, kutsal bir varlık olarak değerlendirdikleri için, sözünü ettiğimiz inceleme ve araştırma Türkiye özelinde daha üst bir düzeyde öneme sahiptir. İşte bu çalışmada Türk-İslam Sentezinin belki de en merkezi kavramlarından biri olan devlet olgusu, dinsel açıdan ve özellikle Türk-İslam Sentezcilerinin dine bakışları doğrultusunda incelenmiştir.

The State and Religion

Din, ahlak, siyaset, ekonomi, eğitim, devlet, aile, toplum vb. sosyal kurumlar birbirleriyle karşılıklı etkileşim içindedir. 1 Bu ilişkiler içerisinde en çok önem arz edenlerden birisi Din-Siyaset ilişkisidir. Fransız anayasa hukuku uzmanı ve siyaset bilimci Maurice Duverger bu durumu "Her şey ya da hemen hemen her şey kısmen siyasaldır, hiçbir şey ya da hemen hemen hiçbir şey tümüyle siyasal değildir." 2 Diyerek vurgular.

The Journal of International Scientific Researches, 2023

Din ile siyasal iktidar arasında bulunan ilişkiler, yüzyıllar boyunca toplumsal ve politik yaşamın içerisinde aktif bir rol oynamış ve tarihin çeşitli zamanlarında o dönemin sosyal yapısına göre çeşitli şekillerde oluşmuş ve farklı özellikler barındırmıştır. Din ve devlet arasında bulunan bağlantının ilk dönemlerindeki hali, tarihsel süreçte farklı bölgelerden gelmiş olan birikimler, toplumsal hayatın hem medeniyet hem de kültürel bakımdan yapılarını etkileyip, politik kurumlarının değişime uğramasına yol açmıştır. Devletin yapısı içerisinde gerçekleşen söz konusu köklü değişiklik ve yenilikler, birbirinden farklı idare şekillerinin meydana gelmesine yol açmış, din ve devlet ilişkilerinde çeşitli devlet tipolojilerinin var olmasına neden olmuştur. Bu araştırmanın amacı, 1960 ile 1971 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti'nde din ve devlet ilişkilerinin değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, literatür araştırması yöntemiyle konuya ilişkin daha öncesinde yapılmış olan araştırmalar ve çalışmalar incelenmiştir.

Journal of International Social Research

Öz Azerbaycan'da devlet ve din ilişkileri başlıklı bu çalışmada öncelikle, Azerbaycan arazilerinde tarihen yayılmış farklı dinler hakkında bilgi verilmiş, daha sonra ise İslam dinin yayılması ve Azerbaycan halkının oluşumundaki rolüne vurgu yapılmıştır. Dinlerin bu coğrafyada geçtiği tarihi merhalelere kısaca değinilerek, modern dönemdeki dini manzara gösterilmiştir. Halihazırda Azerbaycan laik devlettir ve dinle ilişkilerini laiklik prensiplerine göre sürdürmektedir. Nüfusun büyük çoğunluğu farklı mezheplere bağlı olan Müslümanlardan oluşmaktadır. Bunun yanısıra, Azerbaycan'da az da olsa Hristiyanlığın ve Yahudiliğin farklı mezhepleri ve bazı yeni dini hareketler de bulunmaktadır. Devlet resmi kayıt altına alınmış tüm dini gruplar arasında çoğunluk, azınlık, tarihi ve yeni olması bakımından bir fark gözetmeden hepsine eşit muamele etmekte ve finansal destek ayırmaktadır. Bu çalışmamızda Azerbaycan Cumhuriyeti anayasasının din özgürlüğü hakkındaki kanunlarının ilgili maddeleri incelemeye tabi tutulmuş; bireysel dini özgürlük haklarının devlet tarafından korunup korunmaması konusuna değinilmiş ve devletin dinle ilişkilerini düzenleyen resmi kurumlar ve onların faaliyetleri hakkında bilgi verilmiştir.

Bitmeyen Kavga Laiklik: Türkiye'de Din-Devlet-Diyanet, 2013

Kitabın birinci bölümünde, genel çizgileriyle laik iktidarın hangi koşullar içinden ve nasıl ortaya çıktığı açıklanmaktadır. İkinci bölümde , laikliğin kavramsal açıdan incelenmesine geçilmektedir. Hem Türkiye’deki yazında hem de Türkiye dışında çeşitli ülkelerdeki yazında yer alan muhtelif görüşlere yer verildikten sonra laikliğe ilişkin kavramsal bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmaktadır. Üçüncü bölümde, laikliğin Türkiye’de kazandığı anlam ve içerik incelenmektedir.