Rusçadaki Cinsiyet Atamaları

SEFAD dergisi, 2017

Öz Rusça ve Türkçe farklı dil ailelerine mensup iki dili teşkil etmektedirler. Her iki dili karşılaştırdığımızda bu farklılıklar dilin birçok yapısında kendini göstermektedir. Bu farklılıklardan bir tanesi de dilde sözcüklerin biçimsel ifadesinde görülmektedir. Rusça dilbilgisel cinsiyet kategorisine sahip, adları sınıflara ayıran ve birlikte kullanıldıkları sözcüklerle uyum ilişkisi gerektiren bir dil yapısına sahipken, Türkçe dilbilgisel cinsiyete sahip olmayan bir dildir. Rus dilinde dilbilgisel bir kategori olarak bulunan cinsiyet kategorisi sayı, sıfat, zamir çekimleri başta olmak üzere dilin tüm kısımlarını etkilemektedir. Bunun yanı sıra, söz konusu kategorinin Rus dilinde çeşitli ifade araçlarına sahip olması ve verilen genel kuralların dışında oldukça fazla istisnai kullanımı olması nedeni ile bu konu, Rusçayı yabancı bir dil olarak öğrenen Türk öğrencilerin karşılaştığı bir zorluk olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, Rus dilinin dilbilgisel cinsiyet özellikleri ele alınmakta ve dilde ayrı bir kategori olarak ele alınan dilin bu kısmının yabancı bir dil olarak edimindeki zorluklarına değinilmektedir. Dil edinimindeki zorlukları ortaya koymak amacıyla Rusça ve Türkçedeki cinsiyet kavramının dillerde nasıl kendisini gösterdiği ve diller arasındaki farklar ile benzerlikler de ele alınmaktadır. Bu çerçevede, söz konusu kategorinin morfolojik, sözdizimsel, sözcüksel-anlamsal ve sözcüksel-türevsel olmak üzere dört temel araçla dilde nasıl ifade edildiği ve eril, dişil ve nötr olmak üzere üç cinse sahip olan Rus dilinde sözcüklerin cinslerini belirleme sürecinde yaşanan zorluklar örneklendirmelerle ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Rusça, Türkçe, dil bilgisel cinsiyet, edinim zorlukları. Difficulties Faced in the Learning of Russian as a Foreign Language: Grammatical Gender Category Abstract The Russian and Turkish languages belong to different linguistic families. When we compare both languages, their differences show themselves in many constructs of language. One of these differences is the formal expression of words. The Russian language has the category of gender which separates words into classes and requires a relationship of harmony among words that are used together. On the contrary, the Turkish language does not have grammatical gender. The gender category, which acts as a grammatical category in Gönderim Tarihi / Sending Date: 15/07/2017

ÖZ Folklorun epik türlerinde çoğu zaman başrolü erkek oynar ve onun yaptıkları anlatılır. Destanlarda hep erkeklerin kahramanlıklarını görmekteyiz. Fakat kadın figürü hem Rus, hem Türk halk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. Türk mitolojisi açısından baktığımız zaman belirgin erkek veya kadın tanrılarla karşılaşmak mümkün olmadığından-Türk dini-mitolojik sistemi Tek Tanrı tanımaktadır-kutsal dişi kurgusu Mitolojik Ana adı altında toparlanmaktadır. Türk mitolojisinin en eski katmanında doğumla ölümü bir arada tutabilecek ve ilklik, başlangıç olma gibi vasıflara cevap verecek Mitolojik Ana veya daha somutlaşmış varyantıyla Yer Ana varlığını görmekteyiz. Türklerin ve Rusların folklorunda şüphesiz mitolojinin etkisi görülmektedir. Slav kültüründe de uzun süredir anaerkil sistem var olduğu için Rus masallarında, destanlarında da erkek kadar güçlü kadın ya da bahadır kadın profili bulunmaktadır. Türk folklorunda ise alp kadın tipi masallarda değil, sadece destanlarda yer almaktadır. Fakat ister Hristiyanlık ister Müslümanlık sözlü gelenekleri etkileyip dinin gelmesiyle beraber kadın figürü bazı değişiklere uğramıştır.

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ , 2003

Tasvirî nitelikteki bu araştırmada Türk atasözleri kadın ve erkek kimliği açısından incelenmiş mevcut atasözlerinden hareketle kadın ve erkek profili ortaya konulmuştur. Çalışmada atasözlerimizde kadın kavramı ve özelliklerinin erkekten daha ayrıntılı ele alındığı ancak kadınla ilgili olumsuz ifadelere daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir. Sonuç kısmında ise çelişkili ifadelere dikkat çekilerek bu durumun eğitimde önemli bir sorun yarattığına değinilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2019

In this study, suffixes helping express femininity in Russian language in terms of word construction are examined. In addition, comparing words expressing feminity in Russian language with those of Turkish language, similarities and differences are presented. In this article, words expressing femininity are divided into 4 groups based on the suffix. In the first group, suffixes modified from masculine genus in Russian language and helping express femininity are classified according to their productivity and language part (verb, noun, etc.). In the second group, suffixes representing femininity but belonging to the common genus covering both sexes are covered. In the third group, only suffixes helping express femininity are identified. In the last group, a limited number of noun suffixes helping first express femininity and then deriving masculine genus nouns are emphasized. In addition, situations representing both sexes and expressing femininity in common are reinforced syntactically with the help of examples. This study has a unique value both in terms of systematic classification of suffixes helping express femininity in Russian language and presenting similarities and differences by comparing with Turkish language which has no gender category. In the conclusion section, the ratio of suffixes helping express femininity is given based on the parts of language, and suffixes emerged at the beginning of the 21st century and helping express femininity are presented.

ÖZET: Günümüzde 'cinsiyet çalışmaları ' akademik veya popüler pek çok araştırmanın konusudur. Kadın ve erkek kimliklerinin algılanışı farklı toplumlarda, farklı zaman dilimlerinde ve farklı kültür zeminlerinde çeşitli görünüm ve sunumlarda karşımıza çıkmaktadır. Esas itibari ile cinsiyet çalışmalarının çıkış noktasını kadın merkezli araştırmalar oluşturmaktadır. Toplumsal cinsiyet kavramı söz konusu olduğunda çalışmaların 'kadın araştırmaları' üzerine odaklandığı görülür. Ancak bir toplum içerisinde kadınlığın nasıl ve ne şekilde anlam kazandığına layıkıyla bakmak için 'erkeklik' algısı ve kurgusunu da anlamak ve göz önünde bulundurmak gerekir. Dolayısı ile bütüncül bir cinsiyet algısını kavrayabilmek için hem kadınlığın hem de erkekliğin nasıl ve ne şekilde inşa edildiğini ifade etmek gerekir. Kadın ve erkek algısının okunacağı en önemli sahalardan bir tanesi de 'ABSTRACT: Nowadays "gender studies" are the subject of many academic or popular research. The perception of the identity of men and women in different societies, different cultures in different time frames and floors emerges wide range of view and presentations. In principle, women and gender-based research is the starting point of the work. When it comes to the concept of gender studies "women's studies" is focused on. However, deservedly won in the community of femininity and how to look at the meaning of "manhood" perception and understanding, and should be considered in the fiction. Therefore, to understand the holistic perception of gender and how masculinity and femininity, as well as the need to express the way it was built. One of the most important action for the perception of men and women for reading is the "Language". In this study have features an anonymous, collective memory proverbs can be accepted as the perception of gender, gender-ascribed roles, sayings about men and women and the gender perspective focuses on what he said.

10. yüzyıl sonlarından itibaren Novgorod Knezliği aracılığı ile Ruslar Sibirya'ya ayak basmışlar ve kürk ticaretine atılmışlardı. Novgorodluların başlattığı bu ticari faaliyet daha sonra Moskova Knezliği'nin bölgede önemli bir güç haline gelmesiyle onların eline geçti. Ancak değişen dünya düzeni ve ihtiyaçların giderek artması sonucu Moskova Knezliği, 16. yüzyılda bölgedeki Tatar hakimiyetine son verdikten sonra Sibirya'nın içlerine açılmaya ve buraları kolonileştirmeye başladı. Bu kolonizasyon faaliyetleri önemli bir Rus ailesi olan Stroganovlar tarafından idare edildi. Çar'dan aldıkları ayrıcalık ile ateşli silahlarla donattıkları Kazak birliklerini kullanarak Sibirya'yı hızla kolonileştirdiler. Sibirya'nın nehir sistemlerini etkin bir şekilde kullanmaları ve bu nehirlerin kıyılarına bir sonraki hedeflerine ulaşmalarını sağlayacak müstahkem yerleşimler kurmaları, başarılarının en büyük etkenlerinden oldu. 17. yüzyılın sonuna gelindiğinde Rus ilerleyişi Büyük Okyanus'a kadar uzanmıştı. Bu hızlı ilerleyiş, karşılarına bir başka bölgesel güç olan Çin'i çıkarması ile aynı hızla son buldu. Devasa büyüklükteki Sibirya topraklarında Rus hakimiyeti sağlansa da buradaki yaşam hiçbir zaman Moskova Rus kültürünün bir temsilcisi olamadı.

2019

RUS GÖÇMEN EDEBİYATINDA NESİR

u-merezhkovskih-i-zelenayalampa.html 45 Çerez, Rusça dilbilgisinde-i halinde kullanılan ve "-den,-dan, ile, aracılığıyla, sonra" gibi anlamlar taşıyan bir edattır. Lingvo 12. Yukarıda verilen bilgide hangi anlamı taşıdığı bilinmediği için, kelime okunduğu şekilde bırakılmıştır.

Journal of Turkish Research Institute, 2016

Türkiye'de Kars ve Erzurum yöresi uzun yıllar Rusya ile tarihî, siyasi, sosyal ve kültürel ilişkiler içerisinde olmuştur. Bu ilişkiler doğal olarak dile de yansımıştır. Makalede Kars ve Erzurum yöresi ağızlarında tespit edilen Rusça kökenli ödünç kelimeler üzerinde durularak bugün bile Doğu Anadolu sahasında yaşamını devam ettiren bu Rusça ödünç kelimeler vasıtasıyla Türkçe-Rusça arasındaki dil-kültür münasebetleri irdelenmeye çalışılacaktır.