YERLİ VE YABANCI KAYITLAR IŞIĞINDA "TEHCİR" HADİSESİNE BAKIŞ

ÖZET: Bu çalışmanın amacı Eskişehir ili ve civarındaki geçmiş depremsellik göz önüne alınarak ve en yaygın yer hareketi tahmin denklemleri kullanılarak yerel bir spektral ivme eğrisi elde etmektir. Türkiye'nin depremselliği göz önüne alındığında, Eskişehir'in en aktif deprem kuşağında bulunmadığını görürüz. Ancak, Eskişehir, depremselliği yüksek olan Ege Bölgesi ile, Kuzey Anadolu Fay Hattı arasında bir geçiş bölgesinde bulunmaktadır. Dolayısıyla Eskişehir için hem yakın hem de uzaktaki depremlerden etkilenme olasılığı bulunmaktadır. Bu nedenle Eskişehir ili için deprem tehlikesi ve risk değerlendirilmesinin yapılmasında yer hareketi tahmin denklemlerinin gerçeğe yakın olması çok önemlidir. Bu çalışmanın sonunda yerel spektral ivme eğrisi elde edilmesi için hali hazırdaki yer hareketi tahmin denklemlerinin o bölgenin depremselliği göz önüne alınarak parametrelenin değiştirilmesi ya da parametrik katsayılarının yeniden çıkarılmasının gerçeğe en yakın sonucu elde etmeye yönelik bir yaklaşım olduğu gösterilmiştir. Çalışmada moment büyüklüğü 7.0 olan ve şehir merkezine 10 km uzaklıktaki bir depremin ivme spektrumları uygun görülen denklemler kullanılarak hesaplanmış ve karşılaştırmalı olarak verilmiştir. 1. GİRİŞ Sismik tehlike analizinin önemli bir kısmını tehlikenin belirleneceği alan için en uygun yer hareketi tahmin denkleminin belirlenmesi oluşturur. Şu an halen kullanımda olan ve özellikle belirli alanlara özel, sadece birkaç çeşit deprem tipi için geliştirilmiş yer hareketi tahmin denklemleri bulunmaktadır. En yaygın olarak kabul gören ve kullanımda olan yer hareketi tahmin denklemlerinin oluşturulmasında küresel veritabanları kullanılmış, birçok değişik ülkede ve kıtada meydana gelmiş depremler veritabanlarına dâhil edilmiştir. Ancak, bu denklemlerin herhangi bir alan için uygulanabilirliği, o alanın yerel sismik verileri ve jeolojik yapıları göz önüne alınarak sorgulanmalıdır. Dolayısıyla, bu denklemler kullanılarak o alana özel bir analizin yapılması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, yerel ve geçmiş depremler kullanılarak Eskişehir şehri için ivme spektrumu geliştirmek olup, yöntem olarak Campbell (2003) tarafından önerilen ampirik yerine koyma metodu ele alınmış ve en yaygın olarak kullanılan yer hareketi denklemleri ile, Eskişehir için derlenen veritabanına göre bu denklemlerin uyumluluğu araştırılmıştır. 2. BÖLGENİN DEPREMSELLİĞİ VE AZALIM İLİŞKİLERİ Türkiye'nin depremselliği göz önüne alındığında Eskişehir şehrinin en aktif deprem bölgelerin dışında olduğunu görürüz. Ancak tektonik olarak aktif Ege Bölgesi ile dünyanın en aktif fay hatlarından birisi olan Kuzey Anadolu Fay Hattı arasında bulunması nedeniyle deprem tehlikesine maruz kalabilecek bir konumdadır. Şimdiye kadar derlenmiş 1900 öncesi depremlerle ilgili kataloglarda, Eskişehir ve çevresinde kaydedilmiş önemli bir depreme rastlanmamıştır (Ambraseys, 2009). 1900-2010 arasında ise, 20.02.1956 tarihli ve M s =6.4 büyüklüğünde meydana gelen deprem, Eskişehir'e en yakın ve en büyük deprem olarak kayda geçmiştir.

Giriş Bölgelerin tabii yapısı, iklim şartları, bitki örtüsü, ekonomik ve kültürel ürünleri ile üzerinde yaşayan canlılardan etkilenen yer adları, milletlerin yerleşme tarihi bakımından önemli belgeler arasında yer almaktadır. Özel adları, özellikle kişi adlarını inceleyen bilim dalına onomastik, bu bilimin yer adları ile uğraşan alt koluna ise toponomi denilmektedir 1. Toponomi, Türk Tarihi, kültürü ve yerleşme coğrafyası bakımından büyük önem taşımaktadır. Zira hızlı kentleşme, teknoloji alandaki gelişmeler veya doğal afetler sonucu birtakım iskân yerleri zaman içerisinde ortadan kalkmakta veya başka bir bölgeye taşınabilmektedir. Bir bölgenin başka bir kültürün hâkimiyetine geçmesi de buradaki adların kısmen veya tamamen değiştirilmesine yol açabilmektedir 2. Bundan dolayı, yer adlarının tespiti ve ortaya konulması kültür tarihi açısından son derece önemlidir. Türkiye'de toponomi çalışmalarına 1920'li yıllarda başlanmış ve bu konuda birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların çoğunda daha çok modern yer adları kılavuzları esas alındığı için, günümüz yer adlarının tarihî kökenlerine pek inilememiştir. Oysa Osmanlı Arşivi'nde yer alan tapu-tahrir defterleri ve şeri'yye sicillerinde Türkiye'deki yer adları konusunda çok zengin veriler bulunmaktadır. Özellikle tapu-tahrir Defterleri, yer adları araştırmalarında son derece kapsamlı kaynaklar olup, bu defterlerde şehir ve köy yerleşim yerlerinin isimleri ile insan, eşya, hayvan, boy, oymak, meslek, inanç, renk vs. adları hakkında ayrıntılı istatistikî bilgiler elde etmek mümkündür. Nitekim Kocaeli ve çevresi kayıtlarını içeren tapu-tahrir defterlerindeki kayıtlar incelendiğinde, bölgenin yer adları hakkında önemli veriler olduğu görülmektedir. Kocaeli ilinin merkezi olan İzmit köklü bir geçmişe sahiptir. Tarihî süreçte birçok medeniyet ve kültüre merkezlik etmiştir. Şehrin kuruluş tarihi M.Ö. 712 yılına kadar dayanmaktadır. Nikomedeia şeklinde anılan şehrin adı, İslâm yazarları tarafından Nîkümüdiya, Nikumûdiyye ve Nîkümûziya şeklinde zikredilmiştir. Türkçe kaynaklarda ise genellikle İznikmîd şeklinde geçmiştir 3 .

Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 2021

Yerel halk, bir bölgedeki turizm gelişiminden hem etkilenen hem de bu gelişim sürecini etkileyen bir unsurdur. Yerel halkın turizme yönelik olumlu algıları turizm gelişimine ve turistlere yönelik olumlu tutumlar doğururken, olumsuz algılar olumsuz tutumları beraberinde getirmektedir. Bu etkileşim ilgili alanyazında sosyal değişim teorisi, bütünleşik tehdit teorisi vb. gibi çeşitli kuramlar ile açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada ise yer kimliği ve topluluğa bağlılık yaklaşımları esas alınmıştır. Kimlik kuramına dayanarak geliştirilmiş olan bu faktörler, bireyin kimlik bileşenlerinin davranışları üzerinde etkili olduğunu ileri sürmektedir. Bu açıdan ele alındığında, bir bölgedeki turizm faaliyetlerinin o bölgede yaşayan bireylerin kimliği ile uyumlu olup olmadığı ve bu durumun turizme yönelik algı ve tutumlar üzerindeki etkisi incelenmesi gereken bir konudur. Buradan hareketle araştırmanın amacı yerel halkın yer kimliğinin ve topluluğa bağlılığının, sürdürülebilir turizm tutumu üzerindeki etkisini ortaya çıkarmaktır. Seferihisar'da yaşayan ve kolayda örnekleme yöntemi ile tespit edilmiş 500 kişiden anket tekniği kullanılarak veri toplanmıştır. Veri toplama işlemi 2019 yılı Mayıs-Haziran ayları içerisinde yüz yüze görüşmeler sonucu gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonrası yerel halkın yer kimliğinin ve topluluğa bağlılığının sürdürülebilir turizme yönelik tutumları üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bölgede gelişen turizm faaliyetlerinin yerel halkın yer kimliği ve topluluğa bağlılığını destekleyici veya zarar vermeyecek uygulamalarla yürütülmesi önerilmektedir. Abstract Resident appear as a factor that is both affected by the tourism development in a region and affects this development process. While the positive perceptions of the local people towards tourism give rise to positive attitudes towards tourism development and tourists, negative perceptions bring along negative attitudes. It has been tried to be explained with various theories such as social change theory, integrated threat theory, etc. In this study, place identity and community loyalty approaches are taken as basis. In this study, developed on the basis of identity theory, suggest that the individual has an impact on the behavior of identity components. From this point of view, whether tourism activities developing in a region are compatible with the identity of the individuals living in that region and the effect of this situation on the perceptions and attitudes towards tourism is an issue to be examined. From this point of view, the aim of the research is to reveal the effect of local people's place identity and commitment to the community on sustainable tourism attitude. Data were collected from 500 people living in

YEREL HALKIN TURİZM ETKİLERİNİ ALGILAMASI: YEŞİLYURT KÖYÜ VE KÜÇÜKKUYU BELDESİ ÖRNEĞİ