Muzaffer Sarısözen'i Gün Işığına Çıkaran Kitap

Türk Yurdu, 2019

Atatürk Ansiklopedisi, 2021

Atatürk Ansiklopedisi sitesinden 1899 yılında Sivas'ta Cami-i Kebir Mahallesi'nde doğmuştur. Asıl ismi Muzaffereddin Mazhar olan Muzaffer Sarısözen'in, babası Şeyh Hüseyin Hüsnü Efendi ve annesi Zeliha Hanım'dır. Sarısözen, Sivas'ın idari, toplumsal, dini, kültürel ve iktisadi yaşamında iz bırakan şehrin eski ayan ailelerinden Sarıhatipzâdeler (Saçlı Efendiler)'dendir. Aile, Horasan'dan, önce Sivas'ın Çelebiler (Çelebideresi) Köyü'ne ardından da Sivas'a yerleşmiştir. Yüksek bir tarih, bilim ve kültür şuuruna sahip bir ailede doğan Muzaffer Sarısözen, küçük yaşlarından beri Klasik Türk Musikisi ve Halk Musikisi ile yetiştiğinden ilk müzik kültürünü ve terbiyesini de ailesinden almıştır. Nitekim ut, keman, tambur ve bağlama gibi değişik enstrümanları da yaşadığı konakta tanımış ve nota eğitimi de alarak ilk eserlerini bağlama ve utla icra etmiştir.

Vefatının 55. Yılında Muzaffer Sarısözen Sempozyumu Bildirileri (17-18 Ekim 2018), 2020

Muzaffer Sarısözen’in vefatından sonra meydana getirilmiş olan "TRT Türk Halk Müziği Repertuvarı", bugün Türk halk müziği eserleri bakımından temel referans noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Ancak, söz konusu repertuvarın oluşturulduğu tarihten günümüze değin, repertuvarda yer alan bazı eserler ve künye bilgileri üzerine tartışmalar da yapılmıştır. Bu tartışmalarda, çoğunlukla, söz ve melodi yanlışlıkları ile kaynak kişi ve yöre bilgisi hataları üzerinde durulmuştur. Ancak, TRT Türk Halk Müziği Repertuvarı’nda verilen derleyici, derleme tarihi ve notist bilgileri, özellikle de Muzaffer Sarısözen söz konusu ise, neredeyse hiç sorgulanmadan kabul edilmektedir. Halbuki bu repertuvarın, doğrudan Sarısözen’in elinden çıkmış kaynaklar yerine, ikincil kaynaklar esas alınarak hazırlandığına dair ipuçları, konunun detaylı bir şekilde incelenmesini gerektirmektedir. Bu bildiride, TRT Türk Halk Müziği Repertuvarı’ndaki künye bilgilerinden yola çıkılarak, Muzaffer Sarısözen’in derleyici ve/veya notist olarak belirtildiği eserlerin hangi yollarla repertuvara dahil edildiği üzerinde durulacaktır. Sarısözen’in çalışmaları hakkındaki birincil kaynaklarla çelişen veriler tespit edilerek düzeltilecektir. Bu bağlamda ayrıca, Sarısözen’in şahsî çalışmaları ile resmî çalışmaları arasındaki sınırın nasıl çizilmesi gerektiği de tartışılacaktır. Son olarak, Sarısözen ile dönemin diğer müzik mensupları arasındaki ilişkiler irdelenerek, Sarısözen’in diğer derlemecilerden temin ettiği Türk halk müziği eserleri tespit edilmeye çalışılacaktır.

ETNOMÜZİKOLOJİ DERGİSİ(Ethnomusicology Journal), 2019

Özet Yeni kurulan devletlerin ve oluşan toplumsal yapıların biçimlendirilme-sinde en etkili, önemli aracın müzik olduğunu düşündüğümüzde, bu hedef bağlamında ele alacağımız "Türk Halk Müziği" oluşum süreci tam da bu hedefe ilişkin örnekler sunar. Konumuzla ilintili olan ulus devlet modelle-rine baktığımızda, bu oluşum sürecinin gizli kahramanları çıkar karşımıza. Kavramsal veya ana tema olarak dile getirdiğimiz unsurların her biri "sem-bol"ler haline dönüşürler. Çalgılar, müzik türleri, danslar, ritüeller, arşiv-ler, okullar bahsettiğim bu sürecin taşıyıcı, bağdaştırıcı, biçimlendirici sem-bolleridir. "Türk Halk Müziği", "bağlama", "derleme çalışmaları", "Türk Halk Oyunları" ve Muzaffer Sarısözen aynı zamanda Cumhuriyet dönemi ulus devlet modelinin kültür politikalarının gizli kahramanı olarak nitelen-direbileceğimiz semboller ve "yapıt"lardır. Bu yapıtlar yeni kurulan top-lum yapısının bir nevi "geçiş ritüelleri"nin araçları konumundadırlar. İşte bu noktada çalışma içerisinde, eleştiri dünyada benzer örneklerle birlikte ana tema olarak bu geçişin ve oluşumun eleştirisi Sarısözen özelinde ve Turner'ın "eşiksellik-liminality" kavramı ve etnomüzikoloji perspektifin-den yapılacaktır.

2015

ÖZET Erken Cumhuriyet dönemi müzik politikalarının üç temel amaç etrafında şekillendikleri görülür. Bunlardan birincisi, ‘Ulusal Türk Musikisi’ni, sözde ‘hasta’, ‘gayri milli’ ve ‘Bizans kırması’ olarak tanımlanan Osmanlı dönemi ‘Sanat Musikisi’nin etkilerinden kurtarmak; ikincisi, Anadolu halkının toplumsal etkinliklerinde, ritüellerinde işitilebilecek olan ‘saf’ ve ‘milli’ olarak kabul edilen müziklere ait örnekleri toplamak; üçüncüsü ise, Batılı/modern toplumlarla ulusötesi kültürel bağları kuracak çağdaş çoksesli, ancak ‘milli’ bir sanat müziği yaratmak. Bununla birlikte her iki karşıt taraftaki (yerel-ulusal, geleneksel-modern, doğulu-batılı, folklorik-sanatsal vb.) kültürel referans noktalarını bilen ve söz konusu inşa sürecinde ‘aracılık’ (mediator) görevlerini üstlenecek uzmanlara ihtiyaç vardı. Bu makale, Muzaffer Sarısözen’i ve çalışmalarını kültürel aracılık (cultural mediation) ekseninde analiz etmenin yanı sıra Cumhuriyet dönemi müzik politikalarını eleştirel bir bakış açısıyla ele almayı da amaçlar. ABSTRACT Musical politics of Early Republican Period of Turkey are shaped around three fundamental goals. Primary goal is to rescue ‘the national Turkish music’ from effects of artistic (maqam) music of Ottoman Period which is described as so-called ‘sick’, ‘non national’ and ‘mongrel of Byzantine”. The second goal is to collect ‘pure’ musical examples that can be heard in the social events and rituals of Anatolian people. Tehe third goal is to create a modern, polyphonic but ‘national’ art music that will constitute transnational cultural relations with modern/westerner societies. Therefore, these goals required experts who knew cultural reference points of each opposite side (national-local, traditional-modern, folk-art etc.) and would assume the role of ‘mediator’ during reconstruction process. This paper aims to analyze Mustafa Sarisozen and his works in the scope of ‘cultural mediation’, and intends to evaluate the politics of music of the Early Republican period of Turkey from a critical point of view.

Orhan Kurmuş'un Andrey Vladimiroviç Anikin'in Altın (Sarı Şeytan) adlı kitabına yazdığı açıklayıcı önsöz.

2017

Yazar Hakkında: Düşünür, araştırmacı, dilbilimci ve çevirmen Prof. Dr. Akşit Göktürk (1934-1988), İstanbul üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı mezunudur... Sözün Ötesi, Göktürk’ün ölümünden önce kendi denemelerinden derlediği bir kitaptır. Üç bölümden oluşan bu kitapta yazın, çeviri, dil ve kültür konularında düşüncelerini derinlemesine açıklayan Göktürk, bu konularla ilgili alanlarda çalışmalar yapan araştırmacılara deneyimlerini ve görüşlerini “Sözü söyle alana, kulağında kalana” atasözüyle iletmek istemiştir.