Popularyzacja antropologii wiedzy w polskiej historiografii nauki

Etyka, 2005

Rocznik Polsko-Niemiecki, 2021

In this paper, I attempt to answer the question – how the ideas of German-speaking historians influenced Brygida Kurbis’s concepts of the theory of history and historical methodology. I focus on the categories elaborated by her, that are fundamental to the researcher in the field of historical method, such as source studies (fontology) as well as auxiliary sciences of history.

2000

DOAJ (DOAJ: Directory of Open Access Journals), 2017

Medialny obraz naukowca na przykładzie polskiej prasy opiniotwórczej STRESZCZENIE CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest prezentacja wyników badań i próba odpowiedzi na pytanie, jak polskie media nagłaśniały tematykę związaną z naukowcami. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podjęto próbę odtworzenia medialnego obrazu naukowca, jego atrybutów i kontekstu, w jakim był przedstawiany. W części empirycznej wykorzystano ilościową i jakościową analizę treści. Badania prowadzono, opierając się na teorii uramowienia. PROCES WYWODU: W pierwszej kolejności wyjaśniono zasadność wykorzystania analizy treści i założenia teorii uramowienia. Następnie scharakteryzowano bazę elektroniczną, w której poszukiwano tekstów zawierających słowo klucz "naukowiec". W części empirycznej zaprezentowano próbę badawczą i rozłożenie czasowe badanego materiału. Szczegółowym badaniom poddano takie elementy jak: nazwiska badaczy, afiliacje, stopnie naukowe, reprezentowana dziedzina naukowa, wydźwięk artykułów, a także istotność materiału (czy treść stanowiła główny lub poboczny wątek). Ostatecznie analizowano tzw. ramy (perspektywy), w jakich przedstawiano naukowców. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy zawartości wykazały, że w badanym okresie eksponowano głównie polskie uczelnie (80,6%) i w zdecydowanej większości były to jednostki publiczne. Najczęściej pojawiali się profesorowie reprezentujący nauki przyrodnicze. Niemal całkowicie zmarginalizowana została sztuka jako dziedzina naukowa. W ponad 78% przypadków artykuły zawierały afiliacje badaczy. Pomimo bardzo urozmaiconego wachlarza ośrodków badawczych najczęściej odwoływano się do ekspertów PAN, Uniwersytetu Warszawskiego i Jagiellońskiego. Wśród uczelni niepublicznych najmocniej nagłośniony został Uniwersytet SWPS. Teksty w większości miały wydźwięk neutralny (62,6%). WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W dużej mierze ramy (perspektywy), w jakich przedstawiano naukowców, odzwierciedlają panujące w Polsce stereotypy (profesor, reprezentant uczelni publicznej, odkrywca, badacz pracujący 114 w laboratorium). Warto kontynuować tego typu analizy i obserwacje w dłuższej perspektywie czasu, także z uwzględnieniem zawartości Internetu.

Teksty Drugie, 2012

Lekcja Adorna: tekst jako sposób poznania albo o kulturze jako palimpseście Ryszard Nycz http://rcin.org.pl Szkice Ryszard NYCZ Lekcja Adorna: tekst jako sposób poznania albo o kulturze jako palimpseście 1.

Tarnowskie Studia Teologiczne, 2014

Pojęcie „rasy” wprowadził do słownictwa naukowego w połowie XVIII wieku francuski filozofa i matematyk Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon. W antropologii koncepcja ta zadomowiła się głównie dzięki pracom niemieckiego naukowca Johanna Friedricha Blumenbacha. Od początku koncepcja „rasy” wzbudzała kontrowersje wśród badaczy. Nawet sam Karol Darwin wyrażał sceptycyzm wobec używania pojęcia rasy w odniesieniu do ludzi. Wątpliwości co do naukowych podstaw typologii rasowej wyraził na początku XX wieku amerykański antropolog Franz Boas. W 1940 roku podobne wątpliwości przedstawił amerykańsko-brytyjski antropolog Ashley Montagu. W 1960 roku amerykański antropolog i genetyk Frank Livingstone na podstawie badań genetycznych poddał krytyce koncepcję ras ludzkich. Takie samo stanowisko wyrażał wybitny amerykański genetyk Teodozjusz Dobzhansky. Dobzhansky twierdził, że nie ma ras, które byłyby “odrębnymi jednostkami”. W 1970 roku, amerykański genetyk Richard Lewontin na podstawie własnych b...

Zygmunt II August i kultura jego czasów. W pięćsetlecie urodzin ostatniego Jagiellona na polsko-litewskim tronie, 2022

Przegląd Socjologii Jakościowej, 2016

Artykuł skupia się na analizie doświadczeń terenowych autorki, koncentrując uwagę na komplikacjach emocjonalnych i aksjologicznych wynikających z długotrwałej współpracy z badanymi, nawiązywaniem więzi osobistych i rodzącym się zaangażowaniem badacza w sprawy badanego społeczeństwa. Autorka sięga do antropologicznej refleksji podejmującej tematy etyczne oraz twórczości Marii Ossowskiej, znajdując w niej fundamentalne inspiracje.

Kultura i Społeczeństwo, 2014

Folia Historica Cracoviensia, 2017

Józef Rostafiński w 1883 r. wystosował ankietę, zwaną Odezwą, której celem było zbadanie tradycji używania roślin wśród ludu żyjącego na terytorium trzech zaborów Pierwszej Rzeczpospolitej. Rostafiński chciał uzyskać dzięki temu materiał źródłowy dotyczący zwyczajów stosowania ziół w kuchni, obrzędach i medycynie ludowej. Na podstawie uzyskanych danych wydawał publikacje naukowe. Archiwalne odpowiedzi na Odezwę Rostafińskiego w dużej części zostały zachowane w zbiorze Uniwersytetu Jagiellońskiego. Natomiast część uznawano za zaginioną. W 2014 r. zostały one odnalezione w dokumentach po prof. Tadeuszu Wilczyńskim ze Lwowa. W odnalezionych archiwaliach Rostafińskiego znajdują się odpowiedzi związane z Odezwą oraz inne dokumenty np.: listy: ks. Pawła Smolikowskiego CR, Jana Karłowicza, które zostaną zasygnalizowane w artykule.