Çocukluğunu Yitiren Şehre Dönüş: Gökyüzünü Kaybeden Şehir

Mediterranean Journal of Humanities, 2016

Öz: Side Kenti, henüz arkeolojik olarak belgelenemese de, kaynaklar ışığında geçmişi MÖ II. bine kadar uzanan, bölgenin en eski kentlerinden biridir. Bu zengin ve kalabalık nüfuslu kentin ne zaman terk edildiği kesin değildir. Ancak kaynaklar ve yeni araştırmalar, kentin MS VII. yüzyılın üçüncü çeyreğinden sonra küçüldüğünü ve muhtemelen surun içine çekildiğine işaret etmektedir. Bu küçülmenin sebebi, VII. yüzyılın içinde yaşanan önce Sasani ardından da Arap saldırıları ile ilişkili olmalıdır. XII. yüzyıl kaynakları, artık "Yanık Antalya" olarak isimlendirilen bu kentin nüfusunun iki saat mesafedeki "Yeni Antalya" ya taşındığını bildirmektedir. Belgeler bu taşınmanın X. yüzyılda ve ya hemen sonrasında bir tarihte gerçekleştiğini düşündürmektedir. Ancak, arkeolojik buluntular nüfus taşınmış olsa da, XIV. yüzyılın içlerine kadar kentte az da olsa bir cemaatin var olduğunu göstermektedir. Bu makale ile, XIV. yüzyıldan sonra tamamen terk edilen kentin, 19. yüzyılda gezginler ve araştırmacıları tarafından keşfi, 19. yüzyılın sonunda Giritli göçmenler tarafından yeniden iskanı, son olarak 20. yüzyılın ilk yarısında, büyük savaşların gölgesinde önce İtalyan araştırmacıların gelişi ve 1922 yılında gidişleri, ardından da 1943 yılında bölgeye gelen ilk Türk Araştırmacılar ile kazıların başlaması, ele alınmaktadır.

Mimari ya da şehir inşa etmek salt olarak fiziksel olanı imâr etmek değil aynı zamanda insan ve cemiyeti inşa etmek demektir. İnsan, şehri inşa ettiği gibi şehir de insanı inşa eder. Mahalleler veya şehirler, sadece fiziki yapıları değil idari, sosyal ve kültürel mahiyeti de gösterir. Mekânını yitiren insan, kendini yitirmiştir. Nitekim medeniyetler, şehirler üzerinde yükselmiştir. 18. yüzyılla başlayan 19. yüzyılda büyüyen sanayileşme, kentleşme olgusunu meydana getirmiştir. Ortaçağ kent olgusunu yitiren Avrupa, düşünce geleneğinin pozitivist, seküler ve maddiyatçı yaklaşımı paralelinde kentler inşa etmiştir. Sanayileşmenin sonrasında 1970’lerde yaşanan ileri teknoloji/high tech süreci, maddi evren ve düzeni simülatif düzene dönüştürmüştür. Bu çalışmada Baudrillardcı yani simülasyon kuramı üzerinden kadim İslam Medeniyeti’nden ( -تمدن-temeddün) koparak mekânın ve şehrin dolayısıyla gerçekliğin nasıl kaybedildiği konu edinilecektir.

kitaphaber.com.tr, 2022

Eser; Kudüs'ün insan ve kurumlarıyla olan ilişkisine odaklanarak bir nevi insan-mekân ilişkiselleğinde tarihin olumlu/olumsuz etkisi üzerinde tekabül ettiği aşındırıcı süreci üzerine odaklanarak, tarihsel süreç içerisindeki değişim ve dönüşüm etkenini tarihçi gözüyle irdelemektedir. Eserin belki de en eksik yanı, disiplinler arası bir yaklaşımla konuyu irdelememesi. Çünkü insan-mekân ilişkisi tarihsel süreç içerisinde çeşitli açılardan değişim ve dönüşüme uğrar. Mekân, insan için etken ve edilgen bir durumdadır. Mekân, insanın kendi ontik sürecini tamamladığı kap, insanın bu dünyadaki sığınağıdır. Kendini emniyette hissettiği bu kap, kimi zaman çeşitli açılardan öneme sahip olabilmektedir. Bunlar; dini, ekonomik, kültürel, sosyal, siyasal olarak anlam dünyasında yer edinebilmektedir. Kudüs de semavi dinler için büyük bir öneme sahip dinsel bir mekân olarak konumlanmakta, sosyal, siyasal ve ekonomik etmenler ise daha sonra gelmektedir.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2018

Richard Mackenney, Şehir Devletler(Çev. Cem Demirkan), Babil Yayınları, İstanbul, 2004, 80 s.

Üsküdar Kültür, Sanat ve Medeniyet Dergisi, 2022

Sizleri Üsküdar'ın on beşinci sayısında buluşmanın memnuniyet ve heyecanı içerisinde selamlıyoruz.

İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 2010

Through “searching for the ideal” process which is an extension of the continuity of life; communities generated different spatial solutions depending on the conditions of the period, some of which altered both the aesthetic and architectural understanding and the social structure. One of the most striking examples of these changes was the star-shaped ideal city diagrams composed during the Renaissance Period in Europe. The star-shaped cities which focused on defensive systems created new trends through cultural, architectural and aesthetic aspects. Within the framework of the study; the political and cultural breakpoints of the Renaissance Period in Europe have been reviewed, the emergence of star formation and the underlying reasons have been explained and the samples have been comparatively examined. Keywords: the ideal urban schemes, Renaissance Period, star-shaped cities, defensive wall

Beykoz Akademi Dergisi, 2016

Toplumsal ilişkilerin önemli bir bağlamı, bileşeni olarak kent dinamiğine toplumsal temellerden ve tarihsel süreçlerden söz etmeden yaklaşmamız mümkün değil. Kentsel dinamikler diğer toplumsal dinamiklerin ancak bir bileşeni, bir fonksiyonu olarak işliyor. Kentsel ilişkileri anlamak ve anlamlandırmak için siyasal düzeye, ekonominin işleyişine ve sınıf ilişkilerine bakmak lazım: Sermaye birikiminden, bunun yasalarından, bunlara bağlı olarak ortaya çıkan bölgesel, dönemsel, tarihsel farklı biçimlerden, ideoloji ve siyasetten ve her şeyden önce sınıf mücadelelerinden söz etmeden, kentsel dinamiklerden söz etmenin bir anlamı bulunmuyor. Türkiye'de kentler ve kırlar son 30 yılda çok değişti. Bir büyük imparatorluk başkenti İstanbul hep değişim içinde olageldi. Türkiye'de diğer bölgeler, kırlar ve kentler ise kıyılardan başlamak üzere özellikle Cumhuriyet döneminde ve belirli bazı uğraklarda hızlı dönüşümler geçirdi. 1930 ve 40'ların planlama çalışmalarından sonra 1950'lerle başlayan yıllar bu anlamda köklü dönüşümlere sahne oldu. 1980'lerle başlayan son 30 yıl ise kentlerin bugününü ve yarınını anlamak ve değiştirmek üzere güncel tartışmalarımıza ışık tutan bir dönem olarak görülebilir. 30 yıl derken, başlangıcını 12 Eylül 1980 ile vurgulamak yerinde olur. Bu çalışmada özellikle AKP iktidarı döneminde kentsel dinamiklerin, özellikle de İstanbul kentinin geçirdiği dönüşümler kent hakkı, yasal çerçevede yaşanan değişimler, kamusal alanların durumu, soylulaşma, kentsel dönüşüm, ölçek ve mücadeleler açısından ele alınmaktadır.

Osmanlı'da Şehir, Vakıf ve Sosyal Hayat (Bildiri, Sakarya'da Uluslararası Osmanlı Araştırmaları Kongresi, Ekim 2015), 2017

Old Istanbul rowdies (kabadayı, “swashbuckler”), today are perceived as a manifestation of the lost values like local “neighborhood cultures”. They are depicted in a way that they are not to be assorted together with the rounders (külhanbeyi), acting as if they are some sort of people’s policemen. This assumption has emerged due to the influence of literature and cinema in the last period, however it is closely tied to their genuine role in the past society. This study focuses on how the figure of rowdy in this context changes and examines the transition of the figures described as rowdy, of Istanbul by period of late XIX. century and early XX. century. It aims to interpret the shifts and transitions in the society using these figures as examples. The study analyses the rowdy figures under different names, involving in various social movements from Street culture to uprisings. This study scope of the between XVIII. century and end of XIX. century, period of janissary rowdies and district rowdies. Approach to rowdy figure’s for criminal history and subculture history. Add to this under the spotlight, transition of a city and a society. Applied to archive documents, newspapers of the period, memoirs and some research works for study.

2017

SİDE STORY OF THE VANISHING AND EXPLORING OF A CITY Abstract Side is one of the oldest cities in the Pamphylia region, which of past lasted II. Millenium BC - even not exactly dated by archaeologically. This paper aims at explaining the story of Side, transformed firstly from a polis to the kastron and then being left, according to the archaeological findings, numismatic and epigraphical sources which were gained by the recent stratigraphic excavations. Keywords: Side – Pamphylia in the Centuries of 7-14. AD, Sassanid and Arabian Attacks, Second Crusade, Seljukids. Öz Bu makalenin özünü, henüz arkeolojik olarak belgelenemese de, geçmişi MÖ 2. bine kadar uzanan ve bölgenin en eski kentlerinden biri olan Side’nin, son yıllarda yapılan stratigrafik kazılar yoluyla elde edilen arkeolojik sonuçlarının, numizmatik belgeler ve yazılı kaynaklar ışığında tekrar değerlendirilerek, önce bir polis’ten kastron’a dönüşümü ve ardından terk edilişinin hikayesi oluşturmaktadır. Anahtar Sözcükler: 7.-14. yüzyıllarda Side-Pamphylia, Sasani ve Arap Saldırıları, II. Haçlı Seferi, Selçuklular.

Tiyatro Ara, 2012