Academia.eduAcademia.edu

Geleceğin konut ütopyaları

2020, Geleceğin Konut Ütopyaları

Abstract

Tarih boyunca mevcut yaşamı eleştiren ve çağın koşulları bağlamında kendi çözüm önerilerini üreten mimarlık; yalnızca şimdi ’ye değil geleceğe yönelik de bir vizyon sunma rolünü üstlenmiştir. Toplumun ideal fiziksel mekânını üretmeyi ilke edinen disiplinin bilgi alanı toplumsal, ekonomik, çevresel sorunlar ve bilimsel gelişmeler neticesinde sürekli olarak değişmiş dolayısı ile önermelerin temsiliyet biçimleri de dönüşüme uğramıştır. Nitekim, toplum için iyi yaşam olanaklarının keşfinin amaçlandığı ütopik önermelerde konut kavramı içeriklerinin de farklı tarihsel dönemlerde değiştiği gözlenmektedir. Modernleşme öncesi süreçte üretilen ütopyalarda konut sosyal bir problem olarak ele alınırken günümüz koşullarında sosyo-ekonomik ve çevresel boyutları ile disiplinlerarası bir problem haline gelmiştir. Kentsel alanları, toplumsal yaşamı ve doğa ile ilişkisini örgütleyen fiziksel çevreler olarak öngören Bahçeşehir modelindeki parametreler artık değişmiştir. Bilimsel alanda gerçekleşen değişimler neticesinde doğanın kendi başına bir değer olmasının ötesinde mimarlıkta bir tasarım yolu olarak kullanılmaya başlanması ve ütopik önermelerin bu bağlamda ortaya konulması dikkat çekici olmuştur. Bu bağlamda çalışma; mimarlığın çağın bilgi alanından yararlanarak geleceğe yönelik çözüm arayışları gerçekleştirmesini önemsemektedir. Çalışmanın amacı; geleceğin konut ütopyalarını, yaşamın sürdürülebilirliğini önceleyen disiplinler arası önermelerin mimari temsilleri üzerinden tartışmaktır. Tartışma kapsamında, endüstrileşme ile birlikte mimarlık alanına dâhil olan ütopyaların dönemin bilgi alanı neticesinde çağdaş ütopik önermelere değin geçirdiği değişim incelenmiştir. Modern Mimarlık döneminden günümüze değin üretilen önermelerden dönemin bilgi alanını yansıtan etkin örnekler seçilerek bir analiz föyü oluşturulmuştur. Önermelerin temsil biçimlerinin değişimi üzerinden tasarım süreci, araçları ve tasarımcı rollerine yönelik değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. Ütopik barınma tasarılarının günümüzde aldığı biçim neticesinde teknolojik ve bilimsel gelişmelerin mimarlık disiplini özelinde etkinliğinin tartışmaya açık hale geldiği görülmüştür.

Key takeaways

  • Tartışma kapsamında, endüstrileşme ile birlikte mimarlık alanına dâhil olan ütopyaların dönemin bilgi alanı neticesinde çağdaş ütopik önermelere değin geçirdiği değişim incelenmiştir.
  • Yapılı çevreyi kuran etkin bir mekânsal değer olması nedeni ile mimari pratik ve düşünce tartışmalarının önemli bir ögesini oluşturmaktadır.
  • Çünkü iyi yaşam olanaklarının en önemli tartışma zeminini oluşturan barınma eylemi, içerisinde bulunulan duruma yönelik ortaya çıkan hoşnutsuzluk ve daha iyi bir geleceğin var olabileceğine dair inanç aracılığıyla üretilen ütopik önermelerin de ortak içeriğini oluşturmaktadır.
  • Farklı dönemlerde üretilen ütopik önermelerin çağın bilgi alanı, mimarlığın temsil araçları ve kavramları değiştikçe dönüşüme uğradığı bilinmektedir.
  • Dönemin bilgi alanı bağlamında değişen ütopik temsiller